Inhibitory krzepnięcia

Inhibitory krzepnięcia

Proces krzepnięcia

Proces krzepnięcia

Hemostaza

Hemostaza

– zespół mechanizmów, który ma

– zespół mechanizmów, który ma

zapewnić płynność krwi krążącej oraz w

zapewnić płynność krwi krążącej oraz w

przypadku uszkodzenia naczyń krwionośnych –

przypadku uszkodzenia naczyń krwionośnych –

zapobiec wypływowi krwi z organizmu

zapobiec wypływowi krwi z organizmu

Istota procesu krzepnięcia

Istota procesu krzepnięcia

to zamiana

to zamiana

fibrynogenu w fibrynę. W procesie tym bierze

fibrynogenu w fibrynę. W procesie tym bierze

udział trombina, która we krwi występuje w

udział trombina, która we krwi występuje w

formie nieaktywnej – protrombiny.

formie nieaktywnej – protrombiny.

Etapy hemostazy:

Etapy hemostazy:

1. Faza naczyniowa

1. Faza naczyniowa

2. Faza płytkowa

2. Faza płytkowa

3. Faza osoczowa (proces krzepnięcia i fibrynolizy)

3. Faza osoczowa (proces krzepnięcia i fibrynolizy)

Hemostaza naczyniowa

Hemostaza naczyniowa

Komórki poszczególnych warstw ściany

Komórki poszczególnych warstw ściany

naczyniowej syntetyzują różne czynniki:

naczyniowej syntetyzują różne czynniki:



hamujące i inicjujące krzepnięcie

hamujące i inicjujące krzepnięcie



aktywujące i hamujące fibrynolizę

aktywujące i hamujące fibrynolizę



rozszerzające i zwężające naczynia

rozszerzające i zwężające naczynia



enzymy

enzymy



adhezyny

adhezyny



cytokiny

cytokiny



liczne receptory dla substancji

liczne receptory dla substancji

znajdujących się we krwi

znajdujących się we krwi

Hemostaza naczyniowa

Hemostaza naczyniowa

Wewnętrzna błona naczynia hamuje

Wewnętrzna błona naczynia hamuje

aktywację płytek krwi, leukocytów,

aktywację płytek krwi, leukocytów,

monocytów i proenzymów układu

monocytów i proenzymów układu

krzepnięcia. Znaczącą rolę w tym

krzepnięcia. Znaczącą rolę w tym

procesie odgrywają siarczan heparanu

procesie odgrywają siarczan heparanu

i dermatanu.

i dermatanu.

Komórki śródbłonka syntetyzują również

Komórki śródbłonka syntetyzują również

inhibitory enzymów krzepnięcia – AT,

inhibitory enzymów krzepnięcia – AT,

IICH, TFPI, PAI-1

IICH, TFPI, PAI-1

Hemostaza płytkowa

Hemostaza płytkowa

Kilka sekund po uszkodzeniu śródbłonka

Kilka sekund po uszkodzeniu śródbłonka

naczyniowego, płytki krwi ulegają adhezji do

naczyniowego, płytki krwi ulegają adhezji do

warstwy podśródbłonkowej. Płytki krwi

warstwy podśródbłonkowej. Płytki krwi

zmieniają swój kształt na kulisty i tworzą

zmieniają swój kształt na kulisty i tworzą

wypustki cytoplazmatyczne oraz uwalniają

wypustki cytoplazmatyczne oraz uwalniają

substancję z ziarnistości (fibrynogen,

substancję z ziarnistości (fibrynogen,

trombospondyna i płytkopochodny czynnik

trombospondyna i płytkopochodny czynnik

wzrostu, ADP, ATP, serotonina,

wzrostu, ADP, ATP, serotonina,

glukoronidaza). Dochodzi do agregacji płytek

glukoronidaza). Dochodzi do agregacji płytek

i powstaje czop.

i powstaje czop.

Po związaniu z powierzchnią płytek czynnika V i

Po związaniu z powierzchnią płytek czynnika V i

Xa powstaje kompleks – protrombinaza, która

Xa powstaje kompleks – protrombinaza, która

przekształca protrombinę w trombinę.

przekształca protrombinę w trombinę.

Hemostaza osoczowa

Hemostaza osoczowa

Aktywacja protrombiny w trombinę może odbyć się

Aktywacja protrombiny w trombinę może odbyć się

na dwa sposoby – zewnątrz- i

na dwa sposoby – zewnątrz- i

wewnątrzpochodnym.

wewnątrzpochodnym.

W torze zewnątrzpochodnym zasadniczą rolę

W torze zewnątrzpochodnym zasadniczą rolę

odgrywa czynnik tkankowy (TF). Tor ten uaktywnia

odgrywa czynnik tkankowy (TF). Tor ten uaktywnia

się w momencie kontaktu krwi wypływającej z

się w momencie kontaktu krwi wypływającej z

uszkodzonymi tkankami

uszkodzonymi tkankami

Droga wewnątrzpochodna ujawnia się, kiedy krew

Droga wewnątrzpochodna ujawnia się, kiedy krew

krzepnie na skutek kontaktu z materiałami o

krzepnie na skutek kontaktu z materiałami o

ładunku ujemnym. Dochodzi do aktywacji

ładunku ujemnym. Dochodzi do aktywacji

czynników kontaktu - prekalikreiny, czynnika XII i XI

czynników kontaktu - prekalikreiny, czynnika XII i XI

w obecności wysokocząsteczkowego kininogenu.

w obecności wysokocząsteczkowego kininogenu.

Układ inhibitorowy

Układ inhibitorowy

krzepnięcia

krzepnięcia

Trombomodulina (TM)

Trombomodulina (TM)

– błonowy receptor

– błonowy receptor

oraz inhibitor trombiny (T), w kompleksie

oraz inhibitor trombiny (T), w kompleksie

(TM/T) trombina traci swoje właściwości

(TM/T) trombina traci swoje właściwości

prokoagulacyjne i nabiera właściwości

prokoagulacyjne i nabiera właściwości

przeciwzakrzepowe poprzez aktywację białka

przeciwzakrzepowe poprzez aktywację białka

C – inaktywacja czynnika Va i VIIIa oraz

C – inaktywacja czynnika Va i VIIIa oraz

hamuje inhibitor aktywatorów plazminogenu

hamuje inhibitor aktywatorów plazminogenu

typu 1 (PAI-1)

typu 1 (PAI-1)

Antytrombina –

Antytrombina –

inaktywuje trombinę, czynnik

inaktywuje trombinę, czynnik

Xa oraz XIIa, XIa, IXa, wrodzony niedobór AT

Xa oraz XIIa, XIa, IXa, wrodzony niedobór AT

powoduje nadkrzepliwość i powikłania

powoduje nadkrzepliwość i powikłania

zatorowe

zatorowe

Heparyna

Heparyna

– potęguje działania AT

– potęguje działania AT

Układ inhibitorowy

Układ inhibitorowy

krzepnięcia

krzepnięcia

Białko C –

Białko C –

głównie hamuje tworzenie

głównie hamuje tworzenie

trombiny, inaktywuje czynnik Va i VIIIa,

trombiny, inaktywuje czynnik Va i VIIIa,

wymaga współdziałania z białkiem S

wymaga współdziałania z białkiem S

Białko S

Białko S

– kofaktor białka C – bierze udział w

– kofaktor białka C – bierze udział w

inaktywacji czynnika Va i VIIIa, powstaje w

inaktywacji czynnika Va i VIIIa, powstaje w

wątrobie oraz śródbłonku naczyń

wątrobie oraz śródbłonku naczyń

IICH

IICH

– Heparynowy kofaktor – tworzy stabilny

– Heparynowy kofaktor – tworzy stabilny

kompleks z heparyną, który działa

kompleks z heparyną, który działa

hamująco na protrombinę, niedobór objawia

hamująco na protrombinę, niedobór objawia

się nawracającymi zakrzepami żylnymi

się nawracającymi zakrzepami żylnymi

TFPI

TFPI

- Inhibitor zewnątrzpochodnego toru

- Inhibitor zewnątrzpochodnego toru

aktywacji krzepnięcia

aktywacji krzepnięcia

Inhibitory krzepnięcia

Inhibitory krzepnięcia

Alfa2 Makroglobulina

Alfa2 Makroglobulina

– inaktywuje

– inaktywuje

trombinę, kalikreinę i plazminę, jego

trombinę, kalikreinę i plazminę, jego

stężenie zwiększa się w trakcie ciąży,

stężenie zwiększa się w trakcie ciąży,

opisano przypadki niedoboru tego

opisano przypadki niedoboru tego

białka bez objawów zakrzepowo-

białka bez objawów zakrzepowo-

zatorowych

zatorowych

Alfa1 Antytrypsyna

Alfa1 Antytrypsyna

– inaktywuje

– inaktywuje

trombinę, kalikreinę i czynnik XIa, jego

trombinę, kalikreinę i czynnik XIa, jego

stężenie wzrasta w trakcie ciąży,

stężenie wzrasta w trakcie ciąży,

niedobór nie powoduje zakrzepów

niedobór nie powoduje zakrzepów

Patologiczne inhibitory

Patologiczne inhibitory

krzepnięcia

krzepnięcia

Niedobór witaminy K

Niedobór witaminy K

– hamuje

– hamuje

syntezę w wątrobie protrombiny oraz

syntezę w wątrobie protrombiny oraz

czynników VII, IX, X, białka C i S

czynników VII, IX, X, białka C i S

Antykoagulant tocznia

Antykoagulant tocznia

Przeciwciała przeciwko czynnikom

Przeciwciała przeciwko czynnikom

krzepnięcia –

krzepnięcia –

na przykład

na przykład

przeciwciała przeciwko czynnikowi

przeciwciała przeciwko czynnikowi

VIII stwierdzamy w przypadku tocznia

VIII stwierdzamy w przypadku tocznia

rumieniowatego, białaczki, gruźlicy

rumieniowatego, białaczki, gruźlicy

Bibliografia

Bibliografia



Traczyk W. „Fizjologia człowieka w

Traczyk W. „Fizjologia człowieka w

zarysie”

zarysie”



Traczyk W., Trzebski A. „Fizjologia

Traczyk W., Trzebski A. „Fizjologia

człowieka”

człowieka”



Rość D. „Przewodnik po patofizjologii”

Rość D. „Przewodnik po patofizjologii”



Maśliński J., Ryżewski J. „Patofizjologia,

Maśliński J., Ryżewski J. „Patofizjologia,

podręcznik dla studentów medycyny”

podręcznik dla studentów medycyny”