NATURALNE
INHIBITORY

PROCESU

KRZEPNIĘCIA

Julita Hofman

MECHANIZMY
PRZECIWKRZEPLIWE



działają wspólnie dla zapobiegnięcia
wykrzepianiu w warunkach
prawidłowych



zapewniają płynność krwi



ograniczają krzepnięcie do określonych
miejsc uszkodzenia naczynia

KOMÓRKI ŚRÓDBŁONKA



Wykazują wiele przeciwzakrzepowych
właściwości



Produkują prostacyklinę, tlenek azotu i
ectoADPase/CD39, które zapobiegają
przyleganiu trombocytów, sekrecji i agregacji



Wytwarzają czynniki antykoagulacyjne, takie
jak proteoglikany heparyny, antytrombinę,
inhibitor drogi czynnika tkankowego i
trombomodulinę



Aktywują mechanizmy fibrynolityczne przez
wytwarzanie aktywatora tkankowego
plazminogenu 1, urokinazę, inhibitor
aktywatora plazminogenu i anneksynę-2.

ANTYTROMBINA



jest głównym osoczowym inhibitorem proteazy
trombiny i innych czynników tworzących skrzep



neutralizuje trombinę i inne aktywowane czynniki
krzepnięcia przez tworzenie kompleksu pomiędzy
aktywnym miejscem enzymu i reaktywnym
centrum antytrombiny



szybkość tworzenia tych nieaktwnych kompleksów
wzrasta kilka tysięcy razy w obecności heparyny



inaktywacja trombiny przez antytrombinę i inne
aktywne czynniki krzepnięcia ma miejsce
fizjologicznie na powierzchni naczynia



wrodzone ilościowe lub jakościowe defekty
antytrombiny prowadzą do trwających całe życie
skłonności do zakrzepicy żylnej

ANTYTROMBINA



Efekt antytrombinowy I



wytworzona trombina ulega adsorpcji na
nitkach włóknika



Efekt antytrombiny III



białka o funkcji kofaktora osoczowego,
niezbędnego do działania przeciwkrzepliwego
heparyny



W ten sposób w czasie powstawania skrzepu
80-90% trombiny ulega adsorpcji na fibrynie i
inaktywacji, co zapobiega rozprzestrzenianiu
się skrzepu w naczyniu.



Pozostała trombina dostająca się do krwi
zostaje tu związana z antytrombiną.

HEPARYNA



Mechanizm jej działania polega na łączeniu się
z osoczowym kofaktorem przeciwtrombinowym
w kompleks antytrombina-heparyna, który
hamuje działanie trombiny na fibrynogen,
utrudniając jego przejście w fibrynę.



Ponadto heparyna w kompleksie z antytrombiną
reaguje z innymi aktywnymi czynnikami
osoczowymi (IX,X,XI,XII), hamując całą kaskadę
procesu wewnątrzpochodnego i zapobiegając
tworzeniu aktywatora protrombiny.



Zwiększa ona także adsorpcję trombiny na
nitkach włóknika, przez co przyczynia się do
jej usuwania z ustroju.

BIAŁKO C



Jest glikoproteiną osoczową, która po aktywacji przez
trombinę staje się antykoagulantem.



Aktywacja białka C przez trombinę zachodzi fizjologicznie
na trombomodulinie, przezbłonowym miejscu wiązania
dla trombiny na powierzchni komórek endotelialnych.



Wiązanie białka C do jego receptora na komórkach
śródbłonka sytuuje go w bliskości do kompleksu
trombina -trombomodulina, wzmacniając skuteczność
jego aktywacji.



Aktywowane białko C działa jako antykoagulant,
przylegając i inaktywując aktywny czynnik V i czynnik
VIII.



Ta reakcja jest wzmagana przez kofaktor, białko S, które
podobnie jak białko C, jest glikoproteiną przechodzącą
potranslacyjne modyfikacje zależne od witaminy K.



Ilościowe lub jakościowe zaburzenia
białka C, białka S lub oporność na
działanie aktywowanego białka C
spowodowane specyficznymi mutacjami
i jego punkt rozszczepiania na czynniku
Va (czynnik V Leiden) prowadzą do
stanów nadkrzepliwości

INHIBITOR DROGI CZYNNIKA
TKANKOWEGO (TFPI)



Jest inhibitorem proteaz osocza, które regulują
zależną od czynnika tkankowego zewnętrzną drogę
krzepnięcia.



TFPI hamuje kompleks TF/czynnik VIIa/ czynnik Xa
wyłączając głównie TF/czynnik VIIa inicjację
krzepnięcia, które stają się zależne od pętli
wzmocnienia przez aktywację czynnika XI i czynnika
VIII przez trombinę.



Jest wiązany do lipoprotein i może być również
uwalniany przez heparynę z komórek śródbłonka i z
trombocytów, gdy wiąże się z glikoaminoglikanami.



Zależne od heparyny uwalnianie TFPI odgrywa rolę
w przeciwzakrzepowym działaniu heparyny
niefrakcjonowanej i drobnocząsteczkowych heparyn.

FIBRYNOLIZA



Warunkuje rozpuszczanie skrzepu, a
tym samym zabezpiecza organizm przed
zakrzepami



Regulowana jest przede wszystkim
przez ihibitor α2-antyplazminę oraz
inhibitory aktywacji plazminogenu PAI1
i PAI2



Plazmina jest głównym enzymem
proteazowym systemu fibrynolitycznego
działającym przez rozkładanie fibryny
do produktów degradacji fibryny

D-DIMERY



Miejsca cięcia fibryny przez plazminę są
takie same, jak w fibrynogenie. Jednak
gdy plazmina działa na kowalencyjne
wiązania krzyżowe fibryny, uwalnianie
są D-dimery



Poziom D-dimerów może być mierzony
w osoczu jako test degradacji fibryny
(skuteczniej niż fibrynogen).



Pomiary ilości D-dimerów mogą być
używane jako czuły marker formowania
skrzepu i mogą być przydatne w klinice
dla wykluczenia diagnozy głębokiej
zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej

BIBLIOGRAFIA



Patofizjologia kliniczna; Barbara Zahorska
– Markiewicz Wrocław 2009



Fizjologia człowieka. Podręcznik dla
studentów medycyny; Stanisław J.
Konturek



http://www.czelej.com.pl/images/59_kra
wienia.pdf