SIATKA WILHELMA LEXISA:

Na ruch naturalny składają się:

• urodzenia;

• zgony;

• małżeństwa;

• rozwody.

Elementy te są zróżnicowane pod względem miejsca i czasu (inaczej wygląda płodność w Afryce i Europie, w Polsce i Niemczech, etc.), np. w Polsce najmniej urodzeń jest w grudniu, a najwięcej w sierpniu.

Zróżnicowanie to jest konsekwencją:

• klimatu;

• wzorców kulturowych;

• stopnia rozwoju społeczno-ekonomicznego (czyli w jakim stopniu kraj jest ucywilizowany).

Podstawowe pojęcia:

płodność naturalna - „płodność małżeńska” wynikająca z braku stosowania jakichkolwiek metod zapobiegania i przerywania ciąży, czy też świadomych działań dążących do kontrolowanej płodności.

Hutterowcy - sekta z XVI wieku, w której kobiety charakteryzowały się wysoką płodnością.

pierwszy odstęp urodzeniowy - okres między zawarciem małżeństwa a urodzeniem pierwszego dziecka.

drugi odstęp urodzeniowy - okres między pierwszym a drugim dzieckiem.

trzeci odstęp urodzeniowy - okres między drugim a trzecim dzieckiem, etc.

umieralność - natężenie zgonów (liczba zgonów do liczby ludności - współczynnik umieralności).

śmiertelność - liczba zgonów z powodu jakiejś choroby do liczby osób, które zapadły na tę chorobę.

niemowlę - dziecko do 1 roku życia.

noworodek - dziecko do 28 dnia (czasami do 30 - w niektórych krajach) życia.

umieralność neonatalna - umieralność noworodków.

umieralność postneonatalna - umieralność niemowląt

umieralność okołoporodowa - umieralność niemowląt spowodowana czynnikami zewnętrznymi (zakażenia, wypadki).

umieralność endogeniczna - umieralność spowodowana cechami płodu (wrodzona wątłość, wcześniactwo, wady wrodzone).

letnie maximum umieralności niemowląt - umieralność spowodowana problemami żołądkowymi i jelitowymi.

wiosenne maximum umieralności niemowląt - umieralność spowodowana zapaleniem płuc.

normalne trwanie życie (nie mylić ze średnim i przeciętnym) - wiek, na który przypada najwięcej zgonów w okresie starości.

średnie trwanie życia

przeciętne trwanie życia - liczba lat, jaką jeszcze ma szansę przeżyć jakaś osoba będąca w wieku X przy niezmiennych warunkach umieralności. Odczytuje się to z tabel, przy czym nie jest to stała, parametry bowiem z roku na rok zmieniają się (dane można sprawdzić w GUS).

współczynnik reprodukcji brutto - liczba urodzonych dziewczynek, przypadająca na kobiety w wieku rozrodczym.

współczynnik reprodukcji netto - to współczynnik reprodukcji brutto pomniejszony o liczbę dziewczynek, które nie mają szans dożyć wieku swoich matek.

8. RUCH NATURALNY

Siatka W. Lexisa, podstawowe pojęcia.

3

PROCESY DEMOGRAFICZNE - WYKŁADY

Zbiorowość żyjących II rodzaju (ilu ludzi dożyło do jakiegoś roku, np. 2008)

Zbiorowość zmarłych II rodzaju (ile osób z jednej kohorty zmarło)

Zbiorowość zmarłych III rodzaju (ile osób zmarło)

Zbiorowość zmarłych I rodzaju (umierający z jednej kohorty na przełomie 2 lat, ile osób zmarło z tej kohorty w latach 2010 - 2012)

Zbiorowość żyjąca I rodzaju (kohorta dzieci, które dożyły 2 lat)

Linie życia

Linie obserwacji

---