background image

OSADZENIE NA GRUNCIE 

UWARUNKOWAŃ PRAWNYCH SYSTEMU 

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

background image

2

ZAGADNIENIA

Wstęp
1. Organy państwowe o charakterze ogólnym
2. Integracja systemów bezpieczeństwa
3. Determinanty Koncepcji Strategicznej NATO
4. Pojęcie i źródła europejskiego prawa pokoju

i bezpieczeństwa 

5. Kategorie działań pokojowych
6. Istota obronności państwa
7. Podstawowe źródła prawne bezpieczeństwa 

narodowego

8. Rola Rady Bezpieczeństwa Narodowego 

oraz Biura Bezpieczeństwa Narodowego 

w sprawowaniu bezpieczeństwa narodowego

Zakończenie

background image

3

LITERATURA

Ciupiński A., Binkowski H., Legucka a., 

Bezpieczeństwo w stosunkach 

międzynarodowych, AON, Warszawa 2003;

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997;

Łukaszuk L., Skowroński A., Europejskie prawo 

pokoju i bezpieczeństwa, AON, Warszawa 2003;

Praca pod red. Ciupińskiego A., Podział 

odpowiedzialności za bezpieczeństwo Europy 

pomiędzy NATO i Unię Europejską, AON, 

Warszawa 2006;

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa 

narodowego, AON, Warszawa 2002;

Strategia Bezpieczeństwa Rzeczypospolitej 

Polskiej 2007;

Ustawa o powszechnym obowiązku obrony 

Rzeczypospolitej Polskiej.

background image

4

POJĘCIE ORGANU PAŃSTWOWEGO

Organ państwowy - odpowiednio 

zorganizowana instytucja utworzona 

na podstawie przepisów prawa, 

działająca w imieniu i na rzecz 

państwa przy zastosowaniu środków 
właściwych dla władzy państwowej
 

.

1

 http://wikipedia.org

background image

5

ORGAN PAŃSTWA

• Organ państwa ma obowiązek 

działać na rzecz i w interesie 

państwa. 

• W życiu publicznym państwa 

najbardziej widocznym przejawem 

działalności organów państwa są 

decyzje władcze, którymi zarówno są 

wyrok sądu, decyzja administracyjna 

jak i ustawa uchwalona przez  Sejm 

czy rozporządzenie ministra.

1

 http://wikipedia.org

background image

6

PREZYDENT RP

• Zgodnie z Konstytucją RP 

Prezydent RP czuwa nad 
przestrzeganiem Konstytucji, 
stoi na straży suwerenności i 
bezpieczeństwa państwa oraz 
nienaruszalności 
i niepodzielności jego 
terytorium.

1

 Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997r.

background image

7

PREZYDENT RP

• Prezydent jest częścią 

dualistycznej władzy 
wykonawczej (z Radą Ministrów), 
ale równocześnie spełnia rolę 
podmiotu równoważącego 
w strukturze władzy państwowej;

• Te dwie funkcje wzajemnie się na 

siebie nakładają.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

8

PREZYDENT RP

• Prezydent jako głowa państwa 

ma pewne kompetencje w 
zakresie stosunków 
międzynarodowych oraz na 
wypadek szczególnego 
zagrożenia suwerenności i 
bezpieczeństwa państwa

1

.

Źródło: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2006.

background image

9

PREZYDENT RP

• Ma konstytucyjnie nadany ściśle 

określony zakres uprawnień, 

dotyczących stanów nadzwyczajnych 

w państwie: stanu wojennego 

i wyjątkowego;

• Decyzje podejmuje w porozumieniu 

z rządem.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

10

PREZYDENT RP

• W czasie stanu wyjątkowego Prezydent 

RP, na wniosek Prezesa Rady Ministrów 
może postanowić o użyciu oddziałów 
i pododdziałów  Sił Zbrojnych RP do 
przywrócenia normalnego 
funkcjonowania państwa, jeżeli 
dotychczas zastosowane siły i środki 
ostały wyczerpane.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

11

PREZYDENT RP

• Prezydent RP ma uprawnienia głowy 

państwa w sposób pośredni lub bezpośredni 

do szeroko pojętej problematyki porządku i 

bezpieczeństwa publicznego:

- prawo łaski,

- nadawania odznaczeń

        pracownikom i funkcjonariuszom

        porządku i bezpieczeństwa 

publicznego,

- nadawania pierwszego stopnia

     oficerskiego i stopni generalskich.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

12

RADA BEZPIECZEŃSTWA 

NARODOWEGO

• Do realizacji zadań z zakresu 

bezpieczeństwa wewnętrznego 

i zewnętrznego państwa Prezydent RP 

dysponuje aparatem doradczym 

i pomocniczym;

• Konstytucyjnym organem doradczym w 

tym zakresie jest Rada Bezpieczeństwa 

Narodowego;

• Do jej zadań należy wyrażanie 

stanowiska i rozpatrywanie ogólnych 

założeń polityki bezpieczeństwa 

państwa.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

13

BIURO BEZPIECZEŃSTWA 

NARODOWEGO

• Rolę aparatu pomocniczego pełni 

Biuro Bezpieczeństwa 
Narodowego;

• Stanowi zaplecze merytoryczno-

organizacyjne Rady 
Bezpieczeństwa Narodowego.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

14

BIURO BEZPIECZEŃSTWA 

NARODOWEGO

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

Szef Biura Bezpieczeństwa 

Narodowego

Gabinet Szefa Biura 

Bezpieczeństwa 

Narodowego

Departamen

t Systemu 

Obronnego

Departament 

Bezpieczeństwa 

Międzynarodowe

go

Departament 

Bezpieczeństwa 

Wewnętrznego

Departament 

Ochrony Inf. 

Niejawnych

background image

15

RADA MINISTRÓW

• Można przyjąć, że Rada Ministrów jest 

głównym, konstytucyjnym podmiotem 
odpowiedzialnym za stan 
bezpieczeństwa 
i porządku publicznego w państwie;

• RM ma uprawnienia w zakresie 

zapobiegania skutkom katastrof 
naturalnych lub awarii technicznych, 
mających znamiona klęski żywiołowej

1

.

Źródło: Ustawa z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.

background image

16

ORGANY POMOCNICZE RADY 

MINISTRÓW

• Stały komitet lub komitet Rady Ministrów 

(uzgadnianie rozstrzygnięć lub stanowisk 
RM lub Prezesa Rady Ministrów);

• Komitety do rozpatrywania określonych 

kategorii spraw lub określonej sprawy;

• Rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze 

w sprawach należących do zadań 
i kompetencji Rady Ministrów lub 
Prezesa Rady Ministrów.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

17

KOLEGIUM DO SPRAW SŁUŻB 

SPECJALNYCH

• Działa przy Radzie Ministrów jako 

organ opiniodawczo-doradczy 
w sprawach programowania, 
nadzorowania i koordynowania: 
ABW, AW, Służb Kontrwywiadu 
Wojskowego, Służby Wywiadu 
Wojskowego i Centralnego Biura 
Antykorupcyjnego.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

18

KOLEGIUM DO SPRAW SŁUŻB 

SPECJALNYCH

• Podejmuje decyzje dla ochrony 

bezpieczeństwa państwa działaniami 
Policji, Straży Granicznej, Żandarmerii 
Wojskowej, Służby Więziennej, Biura 
Ochrony Rządu, Służby Celnej, 
urzędów skarbowych, izb skarbowych, 
organów kontroli skarbowej, organów 
informacji finansowej oraz służb 
rozpoznania Sił Zbrojnych RP .

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

19

SKŁAD KOLEGIUM DO SPRAW 

SŁUŻB SPECJALNYCH

• Prezes Rady Ministrów jako 

przewodniczący;

• Sekretarz Kolegium;
• Członkowie (ministrowie ds. 

wewnętrznych, ds. obrony narodowej, 

ds. zagranicznych, ds. finansów 

publicznych, szef BBN);

• Minister członek RM właściwy ds. 

koordynowania działalności służb 

specjalnych.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

20

PREMIER

• Reprezentuje Radę Ministrów;
• Kieruje pracami Rady Ministrów;
• Wydaje rozporządzenia;
• Zapewnia realizację polityki RM i określa 

sposoby jej realizacji;

• Koordynuje i kontroluje pracę ministrów;
• Sprawuje nadzór nad samorządem 

terytorialnym;

• Jest zwierzchnikiem służbowy 

pracowników administracji rządowej.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

21

MINISTER SPRAW 

WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI

Ustawą z 21 lipca 1995 r. minister 
spraw wewnętrznych uzyskał 
uprawnienia naczelnego organu 
administracji państwowej 
w stosunku do właściwych 
terenowych organów rządowej 
administracji ogólnej w dziedzinie 
spraw społeczno-
administracyjnych.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

22

MINISTER SPRAW 

WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI

Ministrowi spraw 

wewnętrznych 
i administracji powierzono 
kierowanie trzema działami:

• Administracji publicznej;
• Spraw wewnętrznych;
• Wyznań religijnych.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

23

OBSŁUGĘ ZADAŃ MINISTRA MSWiA 

ZAPEWNIAJĄ:

• Departament Bezpieczeństwa 

Publicznego;

• Departament Infrastruktury 

Teleinformatycznej;

• Departament Polityki Migracyjnej;

• Departament Rozwoju Rejestrów;

• Departament Spraw Obywatelskich;

• Departament Zarządzania Kryzysowego 

i Spraw Obronnych;

• Departament Zdrowia;

• Departament Zezwoleń i Koncesji.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

24

WSPÓŁDZIAŁANIE JEDNOSTEK 

ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Współdziałanie wszystkich 

jednostek administracji publicznej z 
obszaru województwa w sytuacjach 
nadzwyczajnych jest uregulowane 
ustawą z 5 czerwca 1998 r. o 
administracji rządowej 
w województwie.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

25

WOJEWODA

• Zgodnie z ustawą z 5 czerwca 1998 

r. wojewoda jako przedstawiciel 
Rady Ministrów zapewnia 
współdziałanie wszystkich 
jednostek organizacyjnych 
administracji rządowej i 
samorządowej działających na 
obszarze województwa;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

26

WOJEWODA Cd.

• Kieruje ich działalnością w zakresie:

- zapobiegania zagrożeniu życia, 
  zdrowia lub mienia oraz zagrożenia
  środowiska,
- bezpieczeństwa państwa i utrzymaniu
  porządku publicznego,
- ochrony praw obywatelskich,
- zapobiegania klęskom żywiołowym 
  i innym nadzwyczajnym zagrożeniom
  oraz usuwania ich skutków.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

27

ZESPOLENIE ADMINISTRACJI 

RZĄDOWEJ W WOJEWÓDZTWIE

• Zgodnie z ustawą z 5 czerwca 1998 r. 

o administracji rządowej 

w województwie wojewoda kieruje 

służbami mundurowymi (Policją, 

Państwową Strażą Pożarną) oraz 

podmiotami wykonującymi funkcje 

inspekcyjno-kontrolne (Np. Inspekcją 

Handlową, Inspekcją Sanitarną, 

Inspekcją Ochrony Środowiska, 

Inspekcją Weterynaryjną).

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

28

ZAKRES DZIAŁANIA JEDNOSTEK 

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

• Zaspakajanie zbiorowych potrzeb 

wspólnoty należy do zadań 
samorządu terytorialnego;

• Gmina jako podstawowa jednostka 

samorządu terytorialnego dąży do 
zaspokajania zbiorowych potrzeb 
gminnej wspólnoty samorządowej;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

29

ZAKRES DZIAŁANIA JEDNOSTEK 

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

• Powiat wykonuje określone 

ustawami zadania publiczne 
o charakterze ponadgminnym;

• Samorząd województwa 

wykonuje określone ustawami 
zadania 
o charakterze wojewódzkim;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

30

ZAKRES DZIAŁANIA JEDNOSTEK 

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO 

Cd.

• Gmina i powiat wykonują 

zadania publiczne w zakresie 
„porządku publicznego”;

• Samorząd wojewódzki wykonuje 

zadania publiczne w zakresie 
„bezpieczeństwa publicznego”;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

31

ZAKRES DZIAŁANIA JEDNOSTEK 

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO 

Cd.

• Jednocześnie ustawa o 

samorządzie gminnym oraz ustawa 

o samorządzie powiatowym 

odróżnia zadania z zakresu 

porządku publicznego i 

bezpieczeństwa obywateli 

od zadań z zakresu ochrony 

przeciwpożarowej i 

przeciwpowodziowej;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

32

ZAKRES DZIAŁANIA JEDNOSTEK 

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO 

Cd.

• Ustawa o samorządzie 

województwa odróżnia zadania 
z zakresu porządku publicznego 

od zadań z zakresu ochrony 
przeciwpowodziowej.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

33

KSZTAŁTOWANIE POLITYKI 

BEZPIECZEŃSTWA

• Zapewnienie osobom z powiatu 

bezpieczeństwa i porządku w 
miejscach publicznych;

• Zwalczanie przestępczości;
• Zapewnienie możliwości 

sygnalizowania Policji  o 
sytuacjach zagrażających 
bezpieczeństwu ludzi i mienia;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

34

KSZTAŁTOWANIE POLITYKI 

BEZPIECZEŃSTWA

• Zapewnienie osobom z powiatu 

bezpieczeństwa i porządku w 
miejscach publicznych;

• Zwalczanie przestępczości;
• Zapewnienie możliwości 

sygnalizowania Policji  o 
sytuacjach zagrażających 
bezpieczeństwu ludzi i mienia;

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

35

KSZTAŁTOWANIE POLITYKI 

BEZPIECZEŃSTWA Cd.

• Organizowanie, koordynowanie 

i wykonywanie czynności 
patrolowych;

• Edukacja mieszkańców w zakresie 

dotyczącym utrzymania porządku 
i bezpieczeństwa publicznego;

• Kreowanie pozytywnego obrazu 

Policji.

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

36

ZWIERZCHNICTWO STRAROSTY

Istotnym elementem zespolenia 
na szczeblu powiatowym jest 
ustawowo określona koncepcja 
zwierzchnictwa;

Zgodnie z ustawą o samorządzie 
powiatowym starosta jest 
zwierzchnikiem powiatowych 
służb, inspekcji i straży.  

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

37

ZWIERZCHNICTWO STRAROSTY

W stosunku do powiatowych 

służb, inspekcji i straży starosta:

• Powołuje odwołuje kierowników 

tych jednostek;

• Zatwierdza programy ich działania;
• Uzgadnia wspólne działanie w 

obszarze powiatu;

• W sytuacjach szczególnych kieruje 

wspólnymi działaniami;

• Zleca przeprowadzanie kontroli.  

Źródło: A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Wydawnictwa 

Akademickie profesjonalne, Warszawa 2008.

background image

38

RADA GMINY

Na podstawie ustawy z 8 marca 

1990 r. rada gminy może wydawać 
przepisy porządkowe, niezbędne w 
sprawach ochrony życia lub 
zdrowia obywateli oraz do 
zapewnienia porządku, spokoju i 
bezpieczeństwa publicznego. 

background image

39

EUROPA BEZ PODZIAŁU

 

• W wyniku rozpadu bloku 

państw komunistycznych, 

przekreślony został sztuczny 

podział Europy na wolną i 

zniewoloną

1

1

 Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2007 r.

background image

40

UZASADNIENIE INTEGRACJI 

SYSTEMÓW BEZPIECZEŃSTWA

Strategia Bezpieczeństwa  

Narodowego Rzeczypospolitej 
Polskiej skorelowana jest ze 
strategiami sojuszniczymi – 
Koncepcją Strategiczną NATO 
i Europejską Strategią 
Bezpieczeństwa

1

.

2

 Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2007 r.

background image

41

DETERMINANTY KONCEPCJI 

STRATEGICZNEJ NATO PRZYJĘTEJ 

W 1999

• Terroryzm;
• Sabotaż;
• Przestępczość zorganizowana;
• Odcięcie dopływu ważnych 

surowców.

2

 Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2007 r.

background image

42

REAKCJA SOJUSZU W OBLICZU 

WYDARZEŃ Z DN. 11 WRZEŚNIA 

2001

• NATO potępiło atak;
• Artykuł 5 Traktatu 

Waszyngtońskiego;

• W walce z terroryzmem NATO 

dąży do: wykrycia zagrożenia, 
przeciwdziałanie zagrożeniom, 
reakcja na możliwy atak.

2

 Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2007 r.

background image

43

DETERMINANTY NOWEJ KONCEPCJI 

STRATEGICZNEJ NATO?

• Globalne ocieplenie;
• Ataki cybernetyczne;
• Problemy z dostawami energii
• Nowy wymiar terroryzmu (piractwo 

morskie);

• Problem Afganistanu;
• Stabilizacja w rejonie Ukrainy i 

Gruzji.

2

 Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2007 r.

background image

44

ŹRÓDŁA EUROPEJSKIEGO PRAWA 

POKOJU I BEZPIECZEŃSTWA

• Zasady i normy powszechnego 

prawa międzynarodowego 

i systemu bezpieczeństwa 

Organizacji Narodów 

Zjednoczonych;

• Uchwały europejskich organizacji 

mające moc wiążącą dla ich 

członków oraz zawierające w ich 

ramach umowy międzynarodowe;

• Orzeczenia Trybunałów 

europejskich;

1

 L. Łukaszuk, A. Skowroński,  Europejskie prawo pokoju i bezpieczeństwa, AON, 

Warszawa 2003.

background image

45

CD. ŹRÓDEŁ EUROPEJSKIEGO PRAWA 

POKOJU I BEZPIECZEŃSTWA

• Umowy wielostronne lub inne 

ich akty, nie będące umowami, 
a rodzące określone skutki 
prawne;

• Umowy dwustronne mające 

skutki 
w dziedzinie bezpieczeństwa 
europejskiego.

1

 L. Łukaszuk, A. Skowroński,  Europejskie prawo pokoju i bezpieczeństwa, AON, 

Warszawa 2003.

background image

46

PRAWNE ZASADY MIĘDZYNARODOWEGO 

POKOJU I BEZPIECZEŃSTWA

• Karta Narodów Zjednoczonych w art. 

2 zawiera między innymi:

   - pokojowe załatwiania sporów

    międzynarodowych (ust. 3),

   - powstrzymywanie się w stosunkach

    międzynarodowych od groźby 
użycia siły przeciwko integralności 
terytorialnej lub niezawisłości 
politycznej któregokolwiek państwa…

1

1

 Zasady te zostały rozwinięte w późniejszych dokumentach ONZ, zwłaszcza w Deklaracji z 

24.10.1970.

background image

47

KATEGORIE DZIAŁAŃ POKOJOWYCH

• Dyplomacja prewencyjna 

(Preventive Diplomacy);

• Tworzenie pokoju (Peace – making);
• Utrzymanie pokoju (Peace – 

keeping);

• Budowanie pokoju (Peace – 

building);

• Wymuszanie pokoju (Peace – 

enforcement)

1

.

1

 Zaproponowane w 1992 r. przez Sekretarza Generalnego ONZ kategoria działań pokojowych 

– 
B. Burtos-Ghali, Agenda for Peace with new supplement and related documents, UN, New York 
1995.

background image

48

DYPLOMACJA PREWENCYJNA

Dyplomacja prewencyjna 
oznacza działanie mające 
zapobiegać powstawanie 
sporów między stronami, 
przeciwdziałać przeradzaniu się 
istniejących sporów w konflikty 
(ograniczać ich zasięg)

1

.

1

 A. Jóźwiak, Cz. Marcinkowski, Wybrane problemy współczesnych operacji pokojowych, AON, 

Warszawa 2002.

background image

49

TWORZENIE POKOJU

Tworzenie pokoju oznacza 
działanie mające doprowadzić do 
porozumienia nieprzyjacielskich 
(zwaśnionych) stron, głównie za 
pomocą środków pokojowych, 
które przewidziane są 
w rozdziale VI karty Narodów 
Zjednoczonych.

background image

50

UTRZYMANIE POKOJU

Utrzymanie pokoju oznacza 

rozmieszczenie sił ONZ 
(za zgodą zainteresowanych 
stron na ich terenie), zwykle 
personelu wojskowego, 
policyjnego, jak również 
cywilnego.

background image

51

BUDOWANIE POKOJU

Budowanie pokoju jest 
działaniem, które sprowadza 
się do promowania pokoju, 
budowy wzajemnego zaufania, 
współdziałania między 
(do niedawna) zwaśnionymi 
stronami – dla uniknięcia 
powrotu do konfliktu

1

.

1

 General Guidelines, For Peace – keeping Operation, UNDPKO, New York 1995.

background image

52

DOKUMENTY NORMATYWNE W ZAKRESIE 

OBRONNOŚCI PAŃSTWA

• W listopadzie 1992 r. Komitet 

Obrony Kraju  przyjął (Prezydent 
zatwierdził) dwa dokumenty:

  - Założenia polskiej polityki

    bezpieczeństwa,

   - Polityka bezpieczeństwa 

    i Strategię Obronną
    Rzeczypospolitej Polskiej.

background image

53

ZAPOBIEGANIE NARUSZENIOM POKOJU 

I BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO

• Instrumenty dyplomacji 

prewencyjnej;

• Procedury pokojowego 

załatwiania sporów;

• Środki mające zwiększać stan i 

poczucie bezpieczeństwa państw;

• Ograniczenia materialnych 

możliwości  prowadzenia działań 
wojennych.

background image

54

OBONNOŚĆ PAŃSTWA 

A BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Istotą obronności państwa, jako 
ważnego elementu 
bezpieczeństwa narodowego jest 
wykorzystanie całego potencjału 
militarnego 
i niemilitarnego państwa do 
przeciwdziałania zewnętrznym 
zagrożeniom polityczno-
militarnym, kryzysowym 
i wojennym.

background image

55

ISTOTA OBONNOŚCI PAŃSTWA

• Obrona terytorium Rzeczpospolitej 

Polskiej przed agresja zbrojną;

• Obrona i ochrona wszystkich obywateli;
• Udział we wspólnej obronie terytoriów 

państw członkowskich NATO 

(art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego);

• Wspieranie akcji instytucji i organizacji 

międzynarodowych w reagowaniu 

kryzysowym oraz polityczno-militarnych 

działaniach stabilizacyjnych;

• Kształtowanie bezpiecznego otoczenia 

Polski

1

.

1

 Strategia obronności Rzeczypospolitej Polskiej.

background image

56

DEKLARACJA NATO – UNIA EUROPEJSKA

• Działania w zakresie zarządzania 

kryzysowego obydwu organizacji 

będą się wzajemnie wzmacniać , 

• Efektywne wzajemne 

konsultacje, dialog, współpraca i 

przejrzystość; 

• Równość i poszanowanie dla 

autonomii podejmowania decyzji 

i interesów Unii Europejskiej i 

NATO;

background image

57

DEKLARACJA NATO – UNIA EUROPEJSKA

• Poszanowanie dla zasad zawartych 

w Karcie Narodów Zjednoczonych, 
które stoją u podstaw Traktatu ws. 
Unii Europejskiej i Traktatu 
Waszyngtońskiego, 

• Spójny, przejrzysty i wzajemnie 

wzmacniający się rozwój wymagań 
w zakresie zdolności wojskowych, 
wspólnych dla obydwu organizacji

1

.

1

 W

 

sprawie europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony (ESDP) podpisana 16 grudnia 

2002 roku.

background image

58

ŹRÓDŁA PRAWNE BEZPIECZEŃSTWA 

NARODOWEGO

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej;
• Strategia bezpieczeństwa narodowego 

Rzeczypospolitej Polskiej;

• Ustawa o powszechnym obowiązku 

obrony Rzeczypospolitej Polskiej;

• Ustawa o policji;
• Ustawa o stanie wyjątkowym;
• Ustawa o stanie wojennym oraz 

o kompetencjach Naczelnego Dowódcy 

Sił Zbrojnych i zasadach jego 

podległości konstytucyjnym organom  

RP.

 

background image

59

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

• Rozdział V

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ 

POLSKIEJ

• Art. 126.

• 1. (…)

• 2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa 

nad przestrzeganiem Konstytucji, 

stoi na straży suwerenności 

i bezpieczeństwa państwa oraz 

nienaruszalności i niepodzielności 

jego terytorium.

• 3. (…)

 

background image

60

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

• Rozdział V

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ 

POLSKIEJ

• Art. 134.
• 1. Prezydent Rzeczypospolitej jest 

najwyższym zwierzchnikiem Sił 

Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. 

• 2. W czasie pokoju Prezydent 

Rzeczypospolitej sprawuje 

zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi 

za pośrednictwem Ministra Obrony 

Narodowej. 

background image

61

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

• Rozdział V

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ 
POLSKIEJ

Art. 135.

• Organem doradczym Prezydenta 

Rzeczypospolitej w zakresie 
wewnętrznego 
i zewnętrznego bezpieczeństwa 
państwa jest Rada Bezpieczeństwa 
Narodowego

1

.

28 grudnia 2005 roku  Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołał Radę Bezpieczeństwa 

Narodowego.

background image

62

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

• Rozdział V

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ 

POLSKIEJ

Art. 136.

• W razie bezpośredniego, 

zewnętrznego zagrożenia państwa 

Prezydent Rzeczypospolitej, na 

wniosek Prezesa Rady Ministrów, 

zarządza powszechną lub częściową 

mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do 

obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

28 grudnia 2005 roku  Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołał Radę Bezpieczeństwa 

Narodowego.

background image

63

RADA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

1. Rada Bezpieczeństwa Narodowego 

jest organem doradczym 

Prezydenta w zakresie 

wewnętrznego i zewnętrznego 

bezpieczeństwa Państwa.

2. W skład Rady Bezpieczeństwa 

Narodowego powołani zostali:

• Prezes Rady Ministrów,
• Marszałek Senatu RP,
• Marszałek Sejmu RP,
• Minister Spraw Zagranicznych, 
• Minister Obrony Narodowej.

background image

64

UPRAWNIENIA I ZAKRES DZIAŁANIA

RADY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

Zadaniem Rady Bezpieczeństwa 
Narodowego jest wyrażanie opinii 
dotyczących bezpieczeństwa państwa,
a w tym:

• Generalnych założeń bezpieczeństwa 

państwa;

• Założeń i kierunków polityki zagranicznej;
• Kierunków rozwoju Sił Zbrojnych;
• Problemów bezpieczeństwa zewnętrznego;
• Zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego 

i środków ich przeciwdziałania.

background image

65

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Art.11.

• 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 

wykonuje zadania w zakresie 
bezpieczeństwa i obronności przy pomocy 
Biura Bezpieczeństwa Narodowego;

• 3. Biurem Bezpieczeństwa Narodowego 

kieruje sekretarz stanu wyznaczony przez 
Prezydenta RP;

• 5. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 

określa organizację oraz zakres działania 
Biura Bezpieczeństwa Narodowego.
 

1

 Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 21 listopada 1967 r. 

z późniejszymi zmianami Dz. U. z 2002 r. nr 21, poz. 205.

background image

66

STRUKTURA BIURA 

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

• W skład Biura wchodzą następujące 

jednostki organizacyjne:

• Gabinet Szefa BBN;
• Departament Systemu Obronnego;
• Departament Bezpieczeństwa 

Międzynarodowego;

• Departament Bezpieczeństwa 

Wewnętrznego;

• Pełnomocnik do spraw ochrony 

informacji niejawnych

.

background image

67

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIAŁ I

Przepisy ogólne

Art. 1.

• Obrona Ojczyzny jest sprawą i obowiązkiem 

wszystkich obywateli Rzeczypospolitej 
Polskiej.

Art. 3.

• Na straży suwerenności i niepodległości 

Narodu Polskiego oraz jego bezpieczeństwa 
i pokoju stoją Siły Zbrojne Rzeczypospolitej 
Polskiej, zwane dalej „Siłami Zbrojnymi”.

1

 Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 21 listopada 1967 r. 

z późniejszymi zmianami Dz. U. z 2002 r. nr 21, poz. 205.

background image

68

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIAŁ I

Przepisy ogólne

Art. 4a.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 

stojąc na straży suwerenności i 
bezpieczeństwa państwa, 
nienaruszalności i niepodzielności jego 
terytorium, w szczególności:

1) zatwierdza, na wniosek Prezesa Rady 

Ministrów, Strategię Bezpieczeństwa 
Narodowego,

background image

69

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2) wydaje, na wniosek Prezesa Rady 

Ministrów, w drodze postanowienia, 
Polityczno-Strategiczną Dyrektywę 
Obronną Rzeczypospolitej Polskiej oraz 
inne dokumenty wykonawcze do strategii 
bezpieczeństwa narodowego,

3) zatwierdza, na wniosek Rady Ministrów, 

plany krajowych ćwiczeń systemu 
obronnego i kieruje ich przebiegiem,

4) postanawia, na wniosek Prezesa Rady 

Ministrów, 
o wprowadzeniu albo zmianie określonego 
stanu gotowości obronnej państwa,

background image

70

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Cd. Art. 4a.

5)  może zwracać się do wszystkich organów 

władzy publicznej, administracji rządowej 
i samorządowej, przedsiębiorców, kierowników 
innych jednostek organizacyjnych oraz 
organizacji społecznych 
o informacje mające znaczenie dla 
bezpieczeństwa 
i obronności państwa,

6)  Inicjuje i patronuje przedsięwzięciom 

ukierunkowanym na kształtowanie postaw 
patriotycznych i obronnych w społeczeństwie.

background image

71

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Art. 5.

    Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 
sprawując zwierzchnictwo  nad Siłami 
Zbrojnymi, 
w szczególności:

1) określa, na wniosek Ministra Obrony 

Narodowej, główne kierunki rozwoju Sił 
Zbrojnych oraz ich przygotowań do obrony 
państwa,

2) może uczestniczyć w odprawach 

kierowniczej kadry Ministerstwa Obrony 
Narodowej i Sił Zbrojnych.

background image

72

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Art. 6.

1. Do zadań Rady Ministrów 

wykonywanych 
w ramach zapewniania zewnętrznego 
bezpieczeństwa państwa 
i sprawowania ogólnego 
kierownictwa w dziedzinie 
obronności kraju należy między 
innymi w szczególności:

1)

opracowywanie projektów strategii 
bezpieczeństwa narodowego,

background image

73

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

2) planowanie i realizacja przygotowań 

obronnych państwa zapewniających jego 
funkcjonowanie w razie zewnętrznego 
zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie 
wojny, w tym planowanie przedsięwzięć 
gospodarczo-obronnych oraz zadań 
wykonywanych na rzecz Sił Zbrojnych
i wojsk sojuszniczych,

 3) przygotowywanie systemu kierowania 

bezpieczeństwem narodowym, w tym 
obroną państwa, i organów władzy 
publicznej do funkcjonowania na 
stanowiskach kierowania,

background image

74

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

4) utrzymywanie stałej gotowości 

obronnej państwa, wnioskowanie do 
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o 
jej podwyższanie w razie zewnętrznego 
zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie 
wojny oraz o jej obniżanie stosownie do 
zmniejszania stopnia zagrożenia, 

 5) określanie obiektów szczególnie 

ważnych dla bezpieczeństwa państwa, w 
tym obronności oraz przygotowywanie 
ich szczególnej ochrony,

background image

75

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

6) przygotowanie na potrzeby obronne 

państwa 
i utrzymywanie w stałej gotowości 
jednolitych systemów obserwacji, 
pomiarów, analiz, prognozowania i 
powiadamiania,

 7) przygotowanie systemu stałych 

dyżurów 
na czas zewnętrznego zagrożenia 
bezpieczeństwa państwa i wojny, 

 8) zapewnianie funkcjonowania systemu 

szkolenia obronnego w państwie,

background image

76

USTAWA O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU 

OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

9) określanie zasad wykorzystania służby 

zdrowia i infrastruktury technicznej 
państwa na potrzeby obronne, w tym 
sposobu zabezpieczania przestrzeni 
powietrznej 
i wód terytorialnych w razie 
zewnętrznego zagrożenia 
bezpieczeństwa i w czasie wojny,

10) prowadzenie kontroli stanu 

przygotowań obronnych w państwie.

background image

77

USTAWA O POLICJI

Rozdział 1

Art. 1.

1. Tworzy się Policję jako umundurowaną 

i uzbrojoną formację służącą 
społeczeństwu 
i przeznaczoną do ochrony 
bezpieczeństwa ludzi oraz do 
utrzymywania bezpieczeństwa 
i porządku publicznego.

Dz. U. 1990 Nr 30 poz. 179, USTAWA z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.

background image

78

USTAWA O POLICJI

Rozdział 1

Art. 5.

1. Centralnym organem administracji 

rządowej, właściwym w sprawach 
ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz 
utrzymania bezpieczeństwa i porządku 
publicznego, jest Komendant Główny 
Policji, podległy ministrowi właściwemu 
do spraw wewnętrznych

1

.

Dz. U. 1990 Nr 30 poz. 179, USTAWA z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.

background image

79

WNIOSEK

Międzynarodowe 
bezpieczeństwo stanowi wynik i 
sumę każdego 
i wszystkich państw – członków 
wspólnoty międzynarodowej

1

.

A. D. Rotfeld, Europejski system bezpieczeństwa, PISM Warszawa 1990.

background image

80

Dziękuję za uwagę


Document Outline