Żywienie pozajelitowe

Żywienie pozajelitowe

NIEDOŻYWIENIE - DEFINICJA

NIEDOŻYWIENIE - DEFINICJA

NIEDOŻYWIENIE/subalimentatio/

NIEDOŻYWIENIE/subalimentatio/

NIEDOBÓR MASY CIAŁA

PRZEKRACZAJĄCY

10%

MASY

NALEŻNEJ

ORAZ ZESPÓŁ

OBJAWÓW OGÓLNYCH W NASTĘPSTWIE

NIEDOBORÓW BIAŁKOWO-KALORYCZNYCH

W POŻYWIENIU ORAZ WITAMIN I SOLI

MINERALNYCH

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

MARASMUS

MARASMUS

- zmniejszenie masy ciała i innych

- zmniejszenie masy ciała i innych

wskaźników antropometrycznych przy

wskaźników antropometrycznych przy

prawidłowych stężeniach białek w surowicy

prawidłowych stężeniach białek w surowicy

(np.:przewlekłe , niepowikłane głodzenie)

(np.:przewlekłe , niepowikłane głodzenie)

KWASHIORKOR

KWASHIORKOR

- zmniejszenie stężenia białek w

- zmniejszenie stężenia białek w

surowicy ,a zwłaszcza albumin i białek o krótkim

surowicy ,a zwłaszcza albumin i białek o krótkim

okresie półtrwania, oraz spadek odporności

okresie półtrwania, oraz spadek odporności

komórkowej (np: uraz, zakażenie)

komórkowej (np: uraz, zakażenie)

NIEDOŻYWIENIE TYPU MIESZANEGO –

NIEDOŻYWIENIE TYPU MIESZANEGO –

NIEDOBÓRY BIAŁKOWO-ENERGETYCZNE

NIEDOBÓRY BIAŁKOWO-ENERGETYCZNE

-

-

spadek masy ciała, stężenia białek w surowicy,

spadek masy ciała, stężenia białek w surowicy,

odporności komórkowej oraz zaburzenia gospodarki

odporności komórkowej oraz zaburzenia gospodarki

wodno-elektrolitowej

wodno-elektrolitowej

LECZENIE

LECZENIE

ŻYWIENIOWE

ŻYWIENIOWE



żywienie pozajelitowe

żywienie pozajelitowe



żywienie dojelitowe

żywienie dojelitowe

LECZENIE ŻYWIENIOWE

LECZENIE ŻYWIENIOWE

,, Żywienie pozajelitowe należy

,, Żywienie pozajelitowe należy

rozpocząć u chorych, którzy nie

rozpocząć u chorych, którzy nie

chcą, nie mogą, bądź nie powinni

chcą, nie mogą, bądź nie powinni

być żywieni drogą przewodu

być żywieni drogą przewodu

pokarmowego, albo odżywiają

pokarmowego, albo odżywiają

się w sposób niedostateczny”.

się w sposób niedostateczny”.

(Stanley Dudrick)

(Stanley Dudrick)

CEL ŻYWIENIA

CEL ŻYWIENIA



ZWIĘKSZYĆ PODAŻ SUBSTANCJI ODŻYWCZYCH

ZWIĘKSZYĆ PODAŻ SUBSTANCJI ODŻYWCZYCH



ZAPOBIEC ZABURZENIOM I NIEDOBOROM

ZAPOBIEC ZABURZENIOM I NIEDOBOROM



ZAPOBIEC UTRACIE MASY CIAŁA

ZAPOBIEC UTRACIE MASY CIAŁA



UTRZYMAĆ ZASOBY BIAŁKA

UTRZYMAĆ ZASOBY BIAŁKA



PRZYWRÓCIĆ PRAWIDŁOWĄ MASĘ KOMÓRKOWĄ

PRZYWRÓCIĆ PRAWIDŁOWĄ MASĘ KOMÓRKOWĄ

CIAŁA

CIAŁA

LECZENIE ŻYWIENIOWE

LECZENIE ŻYWIENIOWE



Żywienie pozajelitowe zmniejsza odsetek

Żywienie pozajelitowe zmniejsza odsetek

powikłań pooperacyjnych u chorych

powikłań pooperacyjnych u chorych

niedożywionych

niedożywionych



Umożliwia stosowanie bardziej agresywnych

Umożliwia stosowanie bardziej agresywnych

metod leczenia

metod leczenia



W niektórych przypadkach poprawia odpowiedź

W niektórych przypadkach poprawia odpowiedź

immunologiczną

immunologiczną



Wszędzie tam gdzie jest to możliwe należy

Wszędzie tam gdzie jest to możliwe należy

stosować żywienie dojelitowe

stosować żywienie dojelitowe

LECZENIE ŻYWIENIOWE

LECZENIE ŻYWIENIOWE



Według zaleceń Amerykańskiego

Według zaleceń Amerykańskiego

Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i

Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i

Dojelitowego (ASPEN):

Dojelitowego (ASPEN):

,,

,,

7 - dniowe

7 - dniowe

niewystarczające żywienie

niewystarczające żywienie

doustne jest

doustne jest

maksymalnym ,

maksymalnym ,

dopuszczalnym

dopuszczalnym

okresem, który pacjent

okresem, który pacjent

może tolerować bez wspomagania

może tolerować bez wspomagania

żywieniowego’’

żywieniowego’’

WSKAZANIA DO

WSKAZANIA DO

ŻYWIENIA

ŻYWIENIA

POZAJELITOWEGO

POZAJELITOWEGO

Wskazaniem do żywienia

Wskazaniem do żywienia

pozajelitowego

pozajelitowego

NIE JEST CHOROBA

NIE JEST CHOROBA

,

,

ani okres okołooperacyjny, ani uraz ,

ani okres okołooperacyjny, ani uraz ,

ale

ale

CIĘŻKIE NIEDOŻYWIENIE

CIĘŻKIE NIEDOŻYWIENIE

będące następstwem choroby/urazu/

będące następstwem choroby/urazu/

i mające negatywny wpływ na

i mające negatywny wpływ na

przebieg choroby i wyniki leczenia,

przebieg choroby i wyniki leczenia,

zwłaszcza operacyjnego

zwłaszcza operacyjnego

WSKAZANIA DO

WSKAZANIA DO

ŻYWIENIA

ŻYWIENIA

POZAJELITOWEGO

POZAJELITOWEGO

1. Okres okołooperacyjny u chorych z cechami niedożywienia

1. Okres okołooperacyjny u chorych z cechami niedożywienia

lub wyniszczenia z utratą masy ciała przekraczającą 10% w

lub wyniszczenia z utratą masy ciała przekraczającą 10% w

okresie poprzedzających 3 miesięcy przed przyjęciem do

okresie poprzedzających 3 miesięcy przed przyjęciem do

szpitala

szpitala

2. Ciężkie niedożywienie u chorych kwalifikowanych do dużych

2. Ciężkie niedożywienie u chorych kwalifikowanych do dużych

operacji zwłaszcza w obrębie przewodu pokarmowego

operacji zwłaszcza w obrębie przewodu pokarmowego

3. Zespół krótkiego jelita

3. Zespół krótkiego jelita

4. Ciężkie ostre zapalenie trzustki

4. Ciężkie ostre zapalenie trzustki

5. Leczenie przetok jelitowych i chorób zapalnych przewodu

5. Leczenie przetok jelitowych i chorób zapalnych przewodu

pokarmowego

pokarmowego

6. Okres chemio- i radioterapii z powodu zaawansowanych

6. Okres chemio- i radioterapii z powodu zaawansowanych

nowotworów

nowotworów

7. Oparzenia

7. Oparzenia

Zapotrzebowanie na

Zapotrzebowanie na

substancje odżywcze

substancje odżywcze

w trakcie całkowitego

w trakcie całkowitego

żywienia

żywienia

pozajelitowego.

pozajelitowego.

PLANOWANIE ŻYWIENIA

PLANOWANIE ŻYWIENIA

POZAJELITOWEGO

POZAJELITOWEGO



Żywienie pozajelitowe jest formą odżywiania

Żywienie pozajelitowe jest formą odżywiania

chorego z jednoczasowym wykorzystaniem

chorego z jednoczasowym wykorzystaniem

7 składników odżywczych :

7 składników odżywczych :

- aminokwasów

- aminokwasów

- węglowodanów

- węglowodanów

- tłuszczów

- tłuszczów

- elektrolitów

- elektrolitów

- witamin

- witamin

- pierwiastków śladowych

- pierwiastków śladowych

- wody

- wody

BIAŁKA

BIAŁKA

Substraty budulcowe , zbudowane z

Substraty budulcowe , zbudowane z

aminokwasów endo i egzogennych

aminokwasów endo i egzogennych

Białka krążące we krwi - białka czynnościowe

Białka krążące we krwi - białka czynnościowe

- aktywność hormonalna i enzymatyczna

- aktywność hormonalna i enzymatyczna

- udział w procesach krzepnięcia krwi

- udział w procesach krzepnięcia krwi

- utrzymywanie ciśnienia onkotycznego

- utrzymywanie ciśnienia onkotycznego

- transport substancji endo i egzogennych

- transport substancji endo i egzogennych

- udział w reakcjach immunologicznych

- udział w reakcjach immunologicznych

Średnio syntetyzowane jest 170-250g białek

Średnio syntetyzowane jest 170-250g białek

na dobę

na dobę

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

BIAŁKO

BIAŁKO

W WARUNKACH PRAWIDŁOWYCH:

W WARUNKACH PRAWIDŁOWYCH:

0,6 - 0,8 G BIAŁKA / KG M.C. /

0,6 - 0,8 G BIAŁKA / KG M.C. /

DOBĘ

DOBĘ

NIE NALEŻY PRZEKRACZAĆ DAWKI:

NIE NALEŻY PRZEKRACZAĆ DAWKI:

1,8 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

1,8 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

BIAŁKO

BIAŁKO

BEZ STRESU:

BEZ STRESU:

0,6 - 1,0 G BIAŁKA / KG M.C. / DOBĘ

0,6 - 1,0 G BIAŁKA / KG M.C. / DOBĘ

ŁAGODNY STRES:

ŁAGODNY STRES:

1,0 - 1,2 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

1,0 - 1,2 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

UMIARKOWANY STRES :

UMIARKOWANY STRES :

1,2 - 1,5 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

1,2 - 1,5 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

CIĘŻKI SRES :

CIĘŻKI SRES :

1,5 - 1,8 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

1,5 - 1,8 G BIAŁKA / KG M. C. / DOBĘ

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

BIAŁKO

BIAŁKO

AMINOKWASY NIEZBĘDNE:

AMINOKWASY NIEZBĘDNE:

- izoleucyna , leucyna, lizyna, metionina,

- izoleucyna , leucyna, lizyna, metionina,

fenyloalanina, treonina, tryptofan, walina

fenyloalanina, treonina, tryptofan, walina

AMINOKWASY NIENIEZBĘDNE :

AMINOKWASY NIENIEZBĘDNE :

- alanina, glicyna, arginina, asparagina,

- alanina, glicyna, arginina, asparagina,

cysteina, glutamina, histydyna, prolina,

cysteina, glutamina, histydyna, prolina,

seryna, tyrozyna

seryna, tyrozyna

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

BIAŁKO

BIAŁKO

Białko dostarczone w trakcie żywienia pozajelitowego

Białko dostarczone w trakcie żywienia pozajelitowego

może być źródłem energii, jakkolwiek jego

może być źródłem energii, jakkolwiek jego

głównym

głównym

zadaniem jest udział w syntezie nowych białek w

zadaniem jest udział w syntezie nowych białek w

organizmie i odnowie uszkodzonych tkanek

organizmie i odnowie uszkodzonych tkanek

W szczególnych przypadkach, aminokwasy takie jak

W szczególnych przypadkach, aminokwasy takie jak

GLUTAMINA

GLUTAMINA

, jest b. ważnym źródłem energii dla błony

, jest b. ważnym źródłem energii dla błony

śluzowej jelita, komórek układu odpornościowego, czy

śluzowej jelita, komórek układu odpornościowego, czy

też komórek endotelialnych płuc

też komórek endotelialnych płuc

UTRATA AZOTU JEST RÓWNOZNACZNA

UTRATA AZOTU JEST RÓWNOZNACZNA

Z UTRATĄ BIAŁKA

Z UTRATĄ BIAŁKA

25g masy mięśniowej = 6,25g białka =

25g masy mięśniowej = 6,25g białka =

1gN

1gN

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

BIAŁKO,

BIAŁKO,

A

A

UTRATA AZOTU

UTRATA AZOTU

SUBSTRATY ENERGETYCZNE

SUBSTRATY ENERGETYCZNE

WĘGLOWODANY (warunki

WĘGLOWODANY (warunki

fizjologiczne)

fizjologiczne)

TŁUSZCZE (warunki fizjologiczne)

TŁUSZCZE (warunki fizjologiczne)

BIAŁKA (awaryjne źródło energii)

BIAŁKA (awaryjne źródło energii)

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ENERGIĘ

ENERGIĘ

Podstawowe zapotrzebowanie

Podstawowe zapotrzebowanie

energetyczne może być obliczone

energetyczne może być obliczone

wykorzystując następujące informacje:

wykorzystując następujące informacje:

WIEK CHOREGO

WIEK CHOREGO

WZROST CHOREGO

WZROST CHOREGO

PŁEĆ CHOREGO

PŁEĆ CHOREGO

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

WZÓR HARRISA-BENEDICTA

WZÓR HARRISA-BENEDICTA

(HBE)

(HBE)

HBE

HBE

dla mężczyzn

dla mężczyzn

=

=

66,47

66,47

+

+

13,75

13,75

x

x

M+5

M+5

x

x

W

W

-

-

6,76

6,76

x

x

L

L

HBE

HBE

dla kobiet

dla kobiet

=

=

655,1

655,1

+ 9,56 x

+ 9,56 x

M+1,85

M+1,85

x

x

W

W

-

-

4,68x

4,68x

L

L

M - masa ciała [ kg ]

M - masa ciała [ kg ]

W - wzrost [ cm ]

W - wzrost [ cm ]

L - wiek [ lata ]

L - wiek [ lata ]

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ENERGIĘ

ENERGIĘ

PODSTAWOWA PRZEMIANA MATERII

PODSTAWOWA PRZEMIANA MATERII

( BMR )

( BMR )

Dobowe zużycie energii w warunkach 12-

Dobowe zużycie energii w warunkach 12-

14 godzinnej głodówki, w całkowitym

14 godzinnej głodówki, w całkowitym

spoczynku i braku napięcia

spoczynku i braku napięcia

emocjonalnego, w neutralnej temperaturze

emocjonalnego, w neutralnej temperaturze

otoczenia nazywamy podstawową

otoczenia nazywamy podstawową

przemianą materii

przemianą materii

( BMR )

( BMR )

U chorych hospitalizowanych o

U chorych hospitalizowanych o

10 %

10 %

wyższa ( REE = BMR

wyższa ( REE = BMR

x

x

1,1)

1,1)

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

AKTUALNY WYDATEK

AKTUALNY WYDATEK

ENERGETYCZNY

ENERGETYCZNY

AEE

AEE

*

*

= BMR

= BMR

x

x

AF

AF

x

x

IF

IF

x

x

TF

TF

AEE - aktualny wydatek energetyczny

AEE - aktualny wydatek energetyczny

BMR - podstawowa przemiana energii

BMR - podstawowa przemiana energii

AF - aktywność

AF - aktywność

IF - choroba zasadnicza

IF - choroba zasadnicza

TF - temperatura ciała

TF - temperatura ciała

* można uwzględnić HBE

* można uwzględnić HBE

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

AKTUALNY

AKTUALNY

WYDATEK ENERGETYCZNY

WYDATEK ENERGETYCZNY

AF

AF

(activiti factor)

(activiti factor)

/ leżący nieruchomo- 1,1 ; w łóżku, aktywny- 1,2 ; chodzący- 1,3

/ leżący nieruchomo- 1,1 ; w łóżku, aktywny- 1,2 ; chodzący- 1,3

/

/

TF

TF

(thermal factor)

(thermal factor)

/ 38

/ 38

0

0

C - 1,1 ; 39

C - 1,1 ; 39

0

0

C - 1,2 ; 40

C - 1,2 ; 40

0

0

C - 1,3 ; 41

C - 1,3 ; 41

0

0

C - 1,4 /

C - 1,4 /

IF

IF

(injury factor)

(injury factor)

/ stan dobry-1,0 ; po operacji- 1,1 ; złamanie- 1,2 ; posocznica-

/ stan dobry-1,0 ; po operacji- 1,1 ; złamanie- 1,2 ; posocznica-

1,3 ; zapalenie otrzewnej - 1,4 ; uraz wielonarządowy - 1,5 ;

1,3 ; zapalenie otrzewnej - 1,4 ; uraz wielonarządowy - 1,5 ;

oparzenie 30-50% - 1,7 ; oparzenie 50-70% - 1,8 ;

oparzenie 30-50% - 1,7 ; oparzenie 50-70% - 1,8 ;

oparzenie 70-90% - 2,0 /

oparzenie 70-90% - 2,0 /

ZAPOTRZEBOWANIE

ZAPOTRZEBOWANIE

ENERGETYCZNE

ENERGETYCZNE

TZW. „SZYBKA METODA”

TZW. „SZYBKA METODA”

NA KAŻDY KILOGRAM MASY CIAŁA NALEŻY PODAĆ

NA KAŻDY KILOGRAM MASY CIAŁA NALEŻY PODAĆ

20-25(-30)

20-25(-30)

[ kcal / kg * m.c. /

[ kcal / kg * m.c. /

dobę ]

dobę ]

energii.

energii.

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ENERGIĘ

ENERGIĘ

Głównymi substratami energetycznymi,

Głównymi substratami energetycznymi,

dostarczającymi tzw. kalorii

dostarczającymi tzw. kalorii

niebiałkowych w Żywieniu Pozajelitowym

niebiałkowych w Żywieniu Pozajelitowym

są:

są:



WĘGLOWODANY

WĘGLOWODANY



TŁUSZCZE

TŁUSZCZE

WĘGLOWODANY :

WĘGLOWODANY :

GLUKOZA

GLUKOZA

1g = 3,75 kcal

1g = 3,75 kcal



jest monsacharydem

jest monsacharydem



wchłaniana z jelita cienkiego przez krążenie wrotne

wchłaniana z jelita cienkiego przez krążenie wrotne



z wątroby: część uwalniana do krwiobiegu jako

z wątroby: część uwalniana do krwiobiegu jako

materiał energetyczny

materiał energetyczny



część magazynowana w wątrobie jako glikogen (ok..

część magazynowana w wątrobie jako glikogen (ok..

100g) oraz w mięśniach szkieletowych (100-200g)

100g) oraz w mięśniach szkieletowych (100-200g)

GLUKOZA :

GLUKOZA :



Źródło energii dla tkanek

Źródło energii dla tkanek



W przypadku niedoboru lub nadmiaru

W przypadku niedoboru lub nadmiaru

w surowicy włączają się mechanizmy

w surowicy włączają się mechanizmy

wyrównawcze:

wyrównawcze:

- glukoneogeneza

- glukoneogeneza

- glikogenoliza

- glikogenoliza

GLUKONEOGENEZA :

GLUKONEOGENEZA :



Proces przetwarzania związków

Proces przetwarzania związków

niewęglowodanowych w glukozę i glikogen

niewęglowodanowych w glukozę i glikogen



Występuje głównie w wątrobie i nerkach

Występuje głównie w wątrobie i nerkach



Nasilona podczas głodzenia

Nasilona podczas głodzenia



100 g białka = 56 g glukozy

100 g białka = 56 g glukozy



podaż glukozy hamuje glukoneogenezę -

podaż glukozy hamuje glukoneogenezę -

efekt oszczędzający białka

efekt oszczędzający białka

GLIKOGENOLIZA :

GLIKOGENOLIZA :



Proces degradacji glikogenu

Proces degradacji glikogenu



Łatwo dostępne źródło energii

Łatwo dostępne źródło energii



Szybko uruchamiany w

Szybko uruchamiany w

przypadku niedoboru kalorii

przypadku niedoboru kalorii

egzogennych

egzogennych

GLUKOZA

GLUKOZA



Stanowi jedyne źródło energii dla

Stanowi jedyne źródło energii dla

układu

układu

nerwowego, erytrocytów, nerek, szpiku kostnego

nerwowego, erytrocytów, nerek, szpiku kostnego



Tylko OUN może podczas głodzenia wykorzystać

Tylko OUN może podczas głodzenia wykorzystać

ciała ketonowe

ciała ketonowe



Najwięcej glukozy zużywa mózg - 150g/dobę

Najwięcej glukozy zużywa mózg - 150g/dobę



Erytrocyty i nerki - 36 g/ dobę

Erytrocyty i nerki - 36 g/ dobę



Metabolizują one glukozę w procesie glikolizy w

Metabolizują one glukozę w procesie glikolizy w

warunkach beztlenowych/mleczany/

warunkach beztlenowych/mleczany/



Mleczany są ponownie przekształcane w wątrobie

Mleczany są ponownie przekształcane w wątrobie

w glukozę

w glukozę

GLUKOZA - uwaga !

GLUKOZA - uwaga !



Stosowana w roztworach 5-70 %

Stosowana w roztworach 5-70 %



Nie należy stosować ponad 500g / dobę

Nie należy stosować ponad 500g / dobę



Nadmierna podaż może być przyczyną

Nadmierna podaż może być przyczyną

diurezy osmotycznej

diurezy osmotycznej



Nadmiar glukozy nasila proces

Nadmiar glukozy nasila proces

liponeogenezy

liponeogenezy



Wzrost produkcji CO2 - zwiększenie

Wzrost produkcji CO2 - zwiększenie

wysiłku oddechowego i oddechowej

wysiłku oddechowego i oddechowej

objętości minutowej

objętości minutowej

TŁUSZCZE

TŁUSZCZE



Pokrywają 30 - 35 % dobowego

Pokrywają 30 - 35 % dobowego

zapotrzebowania energetycznego

zapotrzebowania energetycznego



Najbardziej ekonomiczne źródło energii

Najbardziej ekonomiczne źródło energii



1 g T = 9 kcal

1 g T = 9 kcal



Stanowią składnik błon komórkowych

Stanowią składnik błon komórkowych



Umożliwiają redukcję podaży glukozy

Umożliwiają redukcję podaży glukozy



Zmniejszają ryzyko stłuszczenia wątroby /

Zmniejszają ryzyko stłuszczenia wątroby /

nadmiar glukozy/

nadmiar glukozy/



Dostarczają NKT / kw. Omega-3- zmniejszają

Dostarczają NKT / kw. Omega-3- zmniejszają

odczyny zapalne/

odczyny zapalne/

TŁUSZCZE -

TŁUSZCZE -

ZAPOTRZEBOWANIE

ZAPOTRZEBOWANIE

NA ENERGIĘ

NA ENERGIĘ



DIETY T : W 50-50 %

DIETY T : W 50-50 %



W ŻP dostarczane w postaci emulsji

W ŻP dostarczane w postaci emulsji

tłuszczowej

tłuszczowej



Szczególnie ważne u chorych z

Szczególnie ważne u chorych z

niewydolnością oddechową / spadek

niewydolnością oddechową / spadek

podaży glukozy- zmniejszenie wysiłku

podaży glukozy- zmniejszenie wysiłku

oddechowego/

oddechowego/



Zapotrzebowanie :

Zapotrzebowanie :

= 30 ml x masa ciała /kg/

= 30 ml x masa ciała /kg/

= 1 ml x kcal / dobę

= 1 ml x kcal / dobę

= (100 ml x 10kg m.c.) + (50 ml x

= (100 ml x 10kg m.c.) + (50 ml x

10kg m.c.) + ( 20 ml x /m.c. -

10kg m.c.) + ( 20 ml x /m.c. -

20kg/)

20kg/)

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

WODĘ

WODĘ



U osób bez dodatkowych strat / biegunki,

U osób bez dodatkowych strat / biegunki,

wymioty, przetoki/

wymioty, przetoki/

SÓD ( Na )

60 - 80 mEq

POTAS ( K )

30 - 60 mEq

WAPŃ ( Ca )

4,6 - 9,2 mEq

MAGNEZ ( Mg )

8,1 - 20 mEq

FOSFORANY ( Pi )

12 - 20 mEq

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ELEKTROLITY

ELEKTROLITY

ZAPOTRZEBOWANIE

ZAPOTRZEBOWANIE

DOBOWE

DOBOWE

NA ELEKTROLITY I WODĘ

NA ELEKTROLITY I WODĘ

SUBSTRAT

JEDNOSTKI

ILOŚĆ / kg m.c. / DOBA

WODA

ml

30 - 40

SÓD

mmol

1 - 3,0

POTAS

mmol

1 - 1,5

MAGNEZ

mmol

0,05 - 0,1

WAPŃ

mmol

0,05 - 0,1

CHLORKI

mmol

1 - 3,0

FOSFORANY

mmol

0,2 - 0,5

ZAPOTRZEBOWANIE

ZAPOTRZEBOWANIE

DOBOWE NA PIERWIASTKI

DOBOWE NA PIERWIASTKI

ŚLADOWE

ŚLADOWE



W TRAKCIE ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

W TRAKCIE ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

NALEŻY PODAWAĆ CODZIENNIE

NALEŻY PODAWAĆ CODZIENNIE

PIERWIASTKI ŚLADOWE

PIERWIASTKI ŚLADOWE



SUBSTANCJE OBECNE W ORGANIŹMIE W

SUBSTANCJE OBECNE W ORGANIŹMIE W

STĘŻENIU POWYŻEJ 50 MIKROGRAM/KG

STĘŻENIU POWYŻEJ 50 MIKROGRAM/KG

TKANKI SĄ KONIECZNE DLA UTRZYMANIA

TKANKI SĄ KONIECZNE DLA UTRZYMANIA

PRAWIDŁOWEGO METABOLIZMU KOMÓRKI

PRAWIDŁOWEGO METABOLIZMU KOMÓRKI

ZAPOTRZEBOWANIE DOBOWE

ZAPOTRZEBOWANIE DOBOWE

NA

NA

PIERWIASTKI ŚLADOWE

PIERWIASTKI ŚLADOWE

NAZWA

SYMBOL

mg / doba

ŻELAZO

Fe

1 - 2,0

CYNK

Zn

2,5 - 4,0

MANGAN

Mn

0,15 - 0,8

MIEDŹ

Cu

0,5 - 1,5

CHROM

Cr

0,1 - 0,15

SELEN

Se

0,03 - 0,06

MOLIBDEN

Mb

0,015 - 0,03

FLUOR

Fe

1 - 3,0

J OD

I

0,1 -0,2

WITAMINY

WITAMINY



NIEZBĘDNE SUBSTANCJE DLA

NIEZBĘDNE SUBSTANCJE DLA

PODTRZYMANIA PROCESÓW

PODTRZYMANIA PROCESÓW

METABOLICZNYCH

METABOLICZNYCH



ZAPOTRZEBOWANIE ZMIENIA SIĘ W

ZAPOTRZEBOWANIE ZMIENIA SIĘ W

ZALEZNOŚCI OD SCHORZENIA

ZALEZNOŚCI OD SCHORZENIA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

ZAPOTRZEBOWANIE NA

WITAMINY

WITAMINY

NAZWA

J EDNOSTKA

DAWKA ZALECANA

PRZEZ AMA *

B

1

mg

3,0

B

2

mg

3,6

Niacyna

mg

40

B

6

mg

4

B

12

g

5

Kwas pantotenowy

mg

15

Kwas foliowy

mg

0,6

Biotyna

g

60

C

mg

100

A

IU g

3300

D

IU g

(200)5

E

IU g

(10)10

K

g

-

* wg American Medical Association

STANDARDOWY PROGRAM ŻYWIENIA

STANDARDOWY PROGRAM ŻYWIENIA

POZAJELITOWEGO DOSTARCZA:

POZAJELITOWEGO DOSTARCZA:



60-70%

60-70%

ENERGII POZABIAŁKOWEJ Z

ENERGII POZABIAŁKOWEJ Z

WĘGLOWODANÓW

WĘGLOWODANÓW



30-40%

30-40%

ENERGII POZABIAŁKOWEJ Z

ENERGII POZABIAŁKOWEJ Z

TŁUSZCZÓW

TŁUSZCZÓW



WSPÓŁCZYNNIK KALORYCZNY Q :

WSPÓŁCZYNNIK KALORYCZNY Q :

W CELU PRAWIDŁOWEGO WYKORZYSTANIA

W CELU PRAWIDŁOWEGO WYKORZYSTANIA

AZOTU (N) :

AZOTU (N) :

NA 1 G N PRZYPADA 130-200KCAL

NA 1 G N PRZYPADA 130-200KCAL

ENERGII

ENERGII

POZABIAŁKOWEJ U PACJENTÓW

POZABIAŁKOWEJ U PACJENTÓW

BEZ CHORÓB WĄTROBY I NEREK

BEZ CHORÓB WĄTROBY I NEREK

STANDARDOWY PROGRAM

STANDARDOWY PROGRAM

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

DOSTARCZA:

DOSTARCZA:



0,15-0,25 g AZOTU/ KG M.C./ DOBĘ

0,15-0,25 g AZOTU/ KG M.C./ DOBĘ



20-30 KCAL / KG M.C./ DOBĘ

20-30 KCAL / KG M.C./ DOBĘ



130-200 KCAL / 1 G N

130-200 KCAL / 1 G N



70% ENERGII Z WĘGLOWODANÓW

70% ENERGII Z WĘGLOWODANÓW



30% ENERGII Z TŁUSZCZÓW

30% ENERGII Z TŁUSZCZÓW



DOBOWE POKRYCIE NA ELEKTROLITY,

DOBOWE POKRYCIE NA ELEKTROLITY,

WITAMINY, PIERWIASTKI ŚLADOWE I WODĘ

WITAMINY, PIERWIASTKI ŚLADOWE I WODĘ



INSULINA 1 J./ 5-10G GLUKOZY

INSULINA 1 J./ 5-10G GLUKOZY

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

DROGA PODAŻY

DROGA PODAŻY

DOSTĘP ŻYLNY

DOSTĘP ŻYLNY

- spływ ŻGG

- spływ ŻGG

1.żyła podobojczykowa

1.żyła podobojczykowa

2.żyła szyjna wewnętrzna

2.żyła szyjna wewnętrzna

3.kąt żylny

3.kąt żylny

- koniec cewnika na granicy ŻGG/PP

- koniec cewnika na granicy ŻGG/PP

u KAŻDEGO chorego po

u KAŻDEGO chorego po

wprowadzeniu cewnika do ŻGG -

wprowadzeniu cewnika do ŻGG -

zdjęcie RTG klatki piersiowej

zdjęcie RTG klatki piersiowej

CENTRALNY

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

DROGA PODAŻY

DROGA PODAŻY

Rodzaje cewników



Cewniki wykonane są z polimerów, tworzyw

sztucznych impregnowanych solami baru lub

wolframu.



Najczęściej obecnie stosowane są cewniki

wykonane z poliuretanu.



Dla utrzymania dostępu długotrwałego lepsze są

cewniki silikonowe (Broviac, Hickman)



Niektóre cewniki są pokrywane solami srebra lub

heparyną.

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

DROGA PODAŻY

DROGA PODAŻY

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

DROGA PODAŻY

DROGA PODAŻY

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

DROGA PODAŻY

DROGA PODAŻY

OBWODOWY

1.Żyła odłokciowa

1.Żyła odłokciowa

WSKAZANIA:

WSKAZANIA:

1.

1.

Krótkoterminowe żywienie pozajelitowe -

Krótkoterminowe żywienie pozajelitowe -

do 14 dni

do 14 dni

2.

2.

Brak możliwości założenia wkłucia

Brak możliwości założenia wkłucia

centralnego

centralnego

3.

3.

Zakażenie cewnika wkłucia centralnego

Zakażenie cewnika wkłucia centralnego

- żyły obwodowe

- żyły obwodowe

DOSTĘP ŻYLNY

DOSTĘP ŻYLNY

MONITOROWANIE

MONITOROWANIE

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

Żywienie pozajelitowe rozpoczyna się u

Żywienie pozajelitowe rozpoczyna się u

chorych:

chorych:



Z prawidłową diurezą

Z prawidłową diurezą



Bez zaburzeń metabolicznych

Bez zaburzeń metabolicznych



Bez zaburzeń równowagi kwasowo-

Bez zaburzeń równowagi kwasowo-

zasadowej

zasadowej



Bez zaburzeń gospodarki wodno-

Bez zaburzeń gospodarki wodno-

elektrolitowej

elektrolitowej

MONITOROWANIE

MONITOROWANIE

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

KREW

KREW



morfologia + rozmaz

morfologia + rozmaz



mocznik

mocznik



kreatynina

kreatynina



jonogram pełny

jonogram pełny



gazometria

gazometria



triglicerydy

triglicerydy



cholesterol

cholesterol



białko całkowite

białko całkowite



albuminy

albuminy



glukoza

glukoza

MOCZ

MOCZ



mocznik

mocznik



jonogram pełny

jonogram pełny



glukoza

glukoza



osmolalność

osmolalność

Badania przed rozpoczęciem :

MONITOROWANIE ŻYWIENIA

MONITOROWANIE ŻYWIENIA

POZAJELITOWEGO

POZAJELITOWEGO



morfologia +

morfologia +

rozmaz

rozmaz



mocznik

mocznik



kreatynina

kreatynina



jonogram pełny

jonogram pełny



triglicerydy

triglicerydy



cholesterol

cholesterol



białko całkowite

białko całkowite



albuminy

albuminy



glukoza

glukoza



AspAT

AspAT



AlAT

AlAT



bilirubina

bilirubina



LDH

LDH



GGTP

GGTP



ALP

ALP



osmolalność

osmolalność

Badania 2x/tydzień :

MONITOROWANIE

MONITOROWANIE

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO

NADZÓR METABOLICZNY:

NADZÓR METABOLICZNY:

w trakcie prowadzenia ŻP konieczna jest

w trakcie prowadzenia ŻP konieczna jest

ocena :

ocena :



równowagi kwasowo-zasadowej

równowagi kwasowo-zasadowej



gospodarki wodno-elektrolitowej

gospodarki wodno-elektrolitowej



gospodarki węglowodanowej , tłuszczowej

gospodarki węglowodanowej , tłuszczowej

i białkowej

i białkowej

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

POWIKŁANIA

POWIKŁANIA

1. MECHANICZNE / TECHNICZNE/

1. MECHANICZNE / TECHNICZNE/

-

-

związane z

związane z

wprowadzeniem cewnika

wprowadzeniem cewnika



odma opłucnowa

odma opłucnowa



krwiak

krwiak



nakłucie tętnicy

nakłucie tętnicy



zakrzep żylny

zakrzep żylny



zator powietrzny

zator powietrzny



zatkanie cewnika

zatkanie cewnika



złamanie zgłębnika

złamanie zgłębnika

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

POWIKŁANIA

POWIKŁANIA

2.SEPTYCZNE

2.SEPTYCZNE



zakażenie skóry i tk.podskórnej w miejscu wprowadzenia

zakażenie skóry i tk.podskórnej w miejscu wprowadzenia

zgłębnika

zgłębnika



zakażenia płynów stosowanych do infuzji

zakażenia płynów stosowanych do infuzji



zakażenie cewnika

zakażenie cewnika

PRZYCZYNY :

PRZYCZYNY :

-

-

egzogenne

egzogenne

( brudne ręce, zakażenie płynów odżywczych,

( brudne ręce, zakażenie płynów odżywczych,

migracja bakterii wzdłuż zewnętrznej powierzchni cewnika

migracja bakterii wzdłuż zewnętrznej powierzchni cewnika

-

-

endogenne

endogenne

( zakażenia krwiopochodne)

( zakażenia krwiopochodne)

OBJAWY:

OBJAWY:

- nagły wzrost temperatury > 38 oC, dreszcze

- nagły wzrost temperatury > 38 oC, dreszcze

- ustąpienie objawów po usunięciu cewnika

- ustąpienie objawów po usunięciu cewnika

POSTĘPOWANIE :

POSTĘPOWANIE :

- usunięcie cewnika, - badania bakteriologiczne (krew przez

- usunięcie cewnika, - badania bakteriologiczne (krew przez

cewnik, krew obwodowa, koniec cewnika)

cewnik, krew obwodowa, koniec cewnika)

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

ŻYWIENIE POZAJELITOWE -

POWIKŁANIA

POWIKŁANIA

3.METABOLICZNE

3.METABOLICZNE



hiperglikemia - hipoglikemia

hiperglikemia - hipoglikemia



odwodnienie - przewodnienie

odwodnienie - przewodnienie



zaburzenia elektrolitowe, witaminowe

zaburzenia elektrolitowe, witaminowe



niedobór , nadmiar pierwiastków śladowych

niedobór , nadmiar pierwiastków śladowych



glikozuria, śpiączka hiperosmotyczna

glikozuria, śpiączka hiperosmotyczna



mocznica

mocznica



hiperlipidemia

hiperlipidemia



wzrost stężenia amoniaku, kwasu moczowego

wzrost stężenia amoniaku, kwasu moczowego

PRZYCZYNY :

PRZYCZYNY :

- zbyt szybki wlew , zbyt duża ilość

- zbyt szybki wlew , zbyt duża ilość

- niedostateczna kontrola ŻP

- niedostateczna kontrola ŻP