SPRAWOZDANIE

FINANSOWE

Dr Beata
Glinkowska

Sprawozdanie finansowe, to zestawienie

obrazujące stan finansów organizacji
sporządzone zgodnie z Ustawą z dnia 29
września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002
r., Nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Sporządza się je
na koniec roku obrachunkowego (dzień
bilansowy) lub inny dzień zamknięcia ksiąg
wynikający z przepisów prawa podatkowego.

Sprawozdania finansowe stanowią obecnie główne źródło

informacji o sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Są one bardzo
praktycznym narzędziem pozwalającym na uporządkowanie
informacji finansowych oraz na szybką analizę danych jednostki
gospodarczej.

Głównymi użytkownikami sprawozdań finansowych są:

• inwestorzy oraz doradcy, wykorzystujący sprawozdania przy
decyzjach inwestycyjnych,

• wierzyciele, wykorzystujący sprawozdania przy podejmowaniu
decyzji o udzielaniu pożyczki, kredytu bankowego czy sprzedaży
z odroczonym terminem płatności,

• agendy rządowe i samorządy, korzystające ze sprawozdań przy
ocenie zgodności działań firmy z obowiązującymi regulacjami
prawnymi,

• pracownicy i ich ugrupowania, korzystający ze sprawozdań
przy ocenie zdolności firmy do wypełnienia zobowiązań wobec
pracowników,

• konkurencja, wykorzystująca sprawozdania przy ocenie
mocnych i słabych stron oraz strategii konkurencyjnej firmy,

• zarządzający, wykorzystujący sprawozdania przy decyzjach
związanych z zarządzaniem firmą.

Co ciekawe, coraz powszechniejszą praktyką jest zamieszczenie
sprawozdania na stronie internetowej organizacji dla informacji
powszechnej.

Najważniejszym sprawozdaniem jednostki

gospodarczej jest obligatoryjne roczne
sprawozdanie finansowe, czyli roczny raport
finansowy, który powinien zawierać czytelny
przegląd rozwoju działalności jednostki i jej
sytuacji oraz wskazywać na ważne wydarzenia,
które wystąpiły od zakończenia roku
obrachunkowego. Powinien też wskazywać
prawdopodobny przyszły rozwój jednostki oraz
działalność w dziedzinie badań i rozwoju.

Sprawozdania finansowe dostarczają

wielu informacji dla ich odbiorców. Dlatego, też
muszą one spełniać pewne standardy
jakościowe, aby informacje w nich zawarte nie
budziły zastrzeżeń.

Informacje te powinny odznaczać się:

• wiarygodnością (rzetelnością),

• zrozumiałością dla użytkowników,

• kompletnością,

• porównywalnością,

• sprawdzalnością,

• terminowością,

• ciągłością.

W celu zapewnienia jednolitej formy

sprawozdawczości finansowej Główny Urząd
Statystyczny, na wniosek ministra finansów,
wydaje dla jednostek gospodarczych instrukcje i
wzory sprawozdawcze, w których określa:

• jednostki zobowiązane do składania

sprawozdań,

• jednostki uprawnione do ich otrzymywania,

• terminy i tematykę,

• zasady wypełniania poszczególnych

sprawozdań.

Sprawozdanie finansowe składa się z:

• wprowadzenia,

• bilansu,

• rachunku zysków i strat (zwanym rachunkiem

wyników dla organizacji nieprowadzących
działalności gospodarczej),

• sprawozdania z przepływów pieniężnych

(rachunek przepływów pieniężnych),

• zestawienia zmian w kapitale (funduszu)

własnym

• informacji dodatkowych i objaśnień.

W zależności od typu organizacji, jej wielkości

oraz potrzeb zarówno organizacji jak i jej
odbiorców, sprawozdania finansowego, wszystkie te
punkty mogą różnić stopień szczegółowości.

Wprowadzenie do sprawozdania

finansowego

Zawiera m.in. dane takie jak:

• nazwa, siedziba, podstawowy cel działalności
firmy,

• czas trwania działalności,

• zakres sprawozdania,

• wskazanie do kontynuacji działania,

• okres sprawozdawczy, oraz

• przyjętą politykę rachunkowości.

Bilans

Bilans zawiera informacje o stanie

majątków i kapitałów oraz sytuacji materialnej
organizacji. Sporządza go osoba odpowiedzialna
za księgowość na podstawie zapisów w księgach
rachunkowych. Bilans jest prezentowany w
formie tabeli, w której wykazywane są AKTYWA
oraz PASYWA. Suma aktywów i suma pasywów
musi się bilansować, czyli kwoty te muszą być
identycznie. Zarówno pasywa, jak i aktywa,
wykazywane są w bilansie w dwóch wartościach
- na początek i na koniec roku obrotowego.
Zazwyczaj bilans sporządza się za dany rok
obrotowy. Rokiem obrotowym najczęściej jest
rok kalendarzowy (od 1.01 - 31.12 ), ale można
też przyjąć inny zakres np. od września do
sierpnia (1.09 - 31.08).

Wzór tabeli bilansu

Rachunek zysków i strat (rachunek

wyników)

W rachunku wyników wykazuje się

wszystkie przychody i koszty według ich
uzyskania i poniesienia. Różnice pomiędzy
poszczególnymi przychodami i kosztami stanowią
wyniki finansowe, których suma daje wynik na
całokształcie działalności organizacji. Kwotę
końcowego wyniku finansowego przenosi się do
tabeli bilansu.

Wzór tabeli rachunku wyników

Sprawozdanie z przepływów

pieniężnych

Inaczej: rachunek przepływów pieniężnych (rpp),
sprawozdanie z przepływów finansowych lub z ang.
cash flow, jest sprawozdaniem pokazującym przepływ
środków pieniężnych w danej firmie w ujęciu
dynamicznym, czyli z uwzględnieniem jego źródeł i
wykorzystania. Pokazuje zmiany, jakie zaszły w
poszczególnych elementach aktywów i pasywów
wywołane przez przepływ środków pieniężnych.
Przedstawia informacje umożliwiające ocenę stopnia
płynności finansowej, skuteczności ściągania należności
i zdolności do regulowania zobowiązań.

Sprawozdanie to dzieli się na trzy części ukazujące 3
aspekty działalności przedsiębiorstwa:
• przepływy z działalności operacyjnej

• przepływy z działalności inwestycyjnej

• przepływy z działalności finansowej

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu)

własnym

Zestawienie zmian w kapitale własnym

obejmuje informacje o zmianach poszczególnych
składników kapitału własnego za bieżący
poprzedni rok obrotowy określone w
załącznikach do ustawy dla poszczególnych
jednostek.

Informacje dodatkowe

Zawierają:

• objaśnienia stosowanych metod wyceny aktywów i pasywów
oraz przyczyn ewentualnych ich zmian w stosunku do roku
poprzedniego;

• uzupełniające dane o aktywach i pasywach;

• informacje o strukturze zrealizowanych przychodów ze
wskazaniem ich źródeł,w tym przychodów określonych
statutem;

• informacje o strukturze kosztów stanowiących
świadczenia pieniężne i niepieniężne określone statutem oraz
o strukturze kosztów administracyjnych;

• dane o źródłach zwiększenia i sposobie wykorzystania
funduszu statutowego;

• dane dotyczące udzielonych gwarancji, poręczeń i innych
zobowiązań związanych z działalnością statutową;

• informacje o tendencjach zmian w przychodach i kosztach
oraz składnikach majątku i źródła ich finansowania.

Tak więc oprócz informacji księgowych (np. o

środkach trwałych, umorzeniach, itd.), informacja dodatkowa
zawiera bardzo cenne, szczególnie dla Zarządu organizacji,
informacje szczegółowe o strukturze przychodów statutowych
i poniesionych kosztów statutowych i administracyjnych.

Termin sporządzania sprawozdania

finansowego

Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie

rocznego sprawozdania finansowego nie później niż
w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i
przedstawia je właściwym organom, zgodnie z
obowiązującymi jednostkę przepisami prawa,
postanowieniami statutu lub umowy.

Sprawozdanie finansowe podpisuje - podając

zarazem datę podpisu - osoba, której powierzono
prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik
jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ
wieloosobowy - wszyscy członkowie tego organu.
Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia
dołączonego do sprawozdania finansowego.

Obowiązkowemu badaniu podlegają sprawozdania

finansowe (art. 64 ust. 1 uor):

• banków, zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji;

• jednostek działających na podstawie przepisów o
publicznym obrocie papierami wartościowymi, o funduszach
inwestycyjnych i o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych;

• spółek akcyjnych (z wyjątkiem spółek będących na dzień
bilansowy w organizacji);

• pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku
obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe,
spełniły co najmniej 2 z następujących warunków:
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne
etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
stanowiła równowartość (w walucie polskiej) co najmniej
2.500.000 euro,
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz
operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły
równowartość (w walucie polskiej) co najmniej 5.000.000
euro.

Zatwierdzenie sprawozdania

finansowego

Nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego
roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu
przez organ zatwierdzający (art. 53 ust. 1 uor), określony w
statucie lub umowie spółki, czyli odpowiednio:

• w spółce komandytowo-akcyjnej - przez walne
zgromadzenie akcjonariuszy i komplementariuszy (art. 146
§ 1 Kodeksu spółek handlowych; dalej: ksh),

• w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - przez
zgromadzenie wspólników (art. 228 ksh), w spółce akcyjnej
- przez walne zgromadzenie akcjonariuszy (art. 393 ksh),

• w spółdzielni - przez zgromadzenie członków lub
przedstawicieli członków,

• w przedsiębiorstwie państwowym - przez ministra Skarbu
Państwa lub inny organ założycielski,

• w spółkach osobowych i spółkach cywilnych - przez
wspólników spółki,

• w przedsiębiorstwach prywatnych - przez właściciela
(właścicieli).

Złożenie sprawozdania w rejestrze

sądowym

Sprawozdanie finansowe składa się w sądzie

rejestrowym nie później niż w ciągu 15 dni po dniu
zatwierdzenia sprawozdania, a w razie jego
niezatwierdzenia - nie później niż w ciągu 15 dni po
upływie 6 miesięcy od dnia bilansowego (art. 69 uor).
Jeśli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone
w terminie, należy je złożyć w sądzie rejestrowym w
ciągu 15 dni od ustawowego terminu zatwierdzenia
sprawozdania.

Dodatkowo trzeba złożyć:

• odpis uchwały lub postanowienia o zatwierdzeniu
sprawozdania finansowego,

• odpis uchwały o podziale zysku lub pokrycia straty,

• opinię z badania sprawozdania finansowego (jeśli
badanie jest obowiązkowe),

• sprawozdanie z działalności jednostki (jeśli jednostka
ma obowiązek jego sporządzenia).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy
o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Dz.U.
2001 nr 102 poz. 1117
Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o
rachunkowości. Dz.U. 2000 nr 113 poz. 1186
Ustawa z dnia 8 stycznia 1999 r. o zmianie ustawy o
rachunkowości. Dz.U. 1999 nr 9 poz. 75
Ustawa z dnia 23 lipca 1998 r. o zmianie ustawy -
Prawo o publicznym obrocie papierami
wartościowymi, ustawy o rachunkowości oraz ustawy
o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Dz.U.
1998 nr 107 poz. 669
Ustawa z dnia 19 lutego 1998 r. o zmianie ustawy o
rachunkowości. Dz.U. 1998 nr 60 poz. 382
Ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o zmianie ustawy -
Prawo spółdzielcze i ustawy o rachunkowości. Dz.U.
1997 nr 32 poz. 183
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591

KONIEC

na podstawie stron:
www.poradnik.ngo.pl,
ksiegowosc.wip.pl/rachunkowosc-
finansowa,
www.wikipedia.pl,
oraz innych materiałów pomocniczych