DIAGNOSTYKA NEUROLOGICZNA
DIAGNOSTYKA NEUROLOGICZNA
PACJENTÓW PO URAZACH RDZENIA
PACJENTÓW PO URAZACH RDZENIA
KRĘGOWEGO
KRĘGOWEGO
1.BADANIA MOTORYCZNOŚCI
1.BADANIA MOTORYCZNOŚCI
(FUNKCJA MIĘŚNI)
(FUNKCJA MIĘŚNI)
W ZALEŻNOŚCI OD POZIOMU USZKODZENIA
W ZALEŻNOŚCI OD POZIOMU USZKODZENIA
RDZENIA KRĘGOWEGO
RDZENIA KRĘGOWEGO
2. BADANIE WYDOLNOŚCI
2. BADANIE WYDOLNOŚCI
UMOŻLIWIAJACE
UMOŻLIWIAJACE
PLANOWANIE OBCIĄŻEŃ WYSIŁKOWYCH.
PLANOWANIE OBCIĄŻEŃ WYSIŁKOWYCH.
3.BADANIE SENSORYCZNOŚCI
3.BADANIE SENSORYCZNOŚCI
(POZIOMU
(POZIOMU
CZUCIA, OCENA UŁOŻENIA CZĘŚCI CIAŁA)
CZUCIA, OCENA UŁOŻENIA CZĘŚCI CIAŁA)
4.BADANIE REFLEKSYJNOŚCI
4.BADANIE REFLEKSYJNOŚCI
W OBREBIE STÓP i
W OBREBIE STÓP i
DŁONI.
DŁONI.
Urazy rdzenia kręgowego
Urazy rdzenia kręgowego
45% - ma zaburzenia funkcji układu
45% - ma zaburzenia funkcji układu
oddechowego
oddechowego
40%- ma zaburzenia funkcji układu
40%- ma zaburzenia funkcji układu
krążenia
krążenia
20% --umiera na skutek
20% --umiera na skutek
niewydolności krążenia
niewydolności krążenia
9% -- umiera na skutek
9% -- umiera na skutek
niewydolności
niewydolności
układu oddechowego.
układu oddechowego.
NORMY V0
NORMY V0
2
2
max. DLA PACJENTÓW PO
max. DLA PACJENTÓW PO
URAZACH RDZENIA KRĘGOWEGO
URAZACH RDZENIA KRĘGOWEGO
( ml 0
( ml 0
2
2
/ kg / min)
/ kg / min)
WYDOLNOŚĆ KOBIETY MĘŻCZYŹNI
WYDOLNOŚĆ KOBIETY MĘŻCZYŹNI
NISKA < 5.4 <10.5 .
NISKA < 5.4 <10.5 .
< ŚREDNIEJ 5.4-16.2 10.5-21.9 .
< ŚREDNIEJ 5.4-16.2 10.5-21.9 .
ŚREDNIA 16.3-27.1 22.0-33.4 .
ŚREDNIA 16.3-27.1 22.0-33.4 .
> ŚREDNIEJ 27.2- 38.0 33.5-44.9 .
> ŚREDNIEJ 27.2- 38.0 33.5-44.9 .
WYSOKA > 38.0 > 50.0 .
WYSOKA > 38.0 > 50.0 .
KLASYFIKACJA NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆI
KLASYFIKACJA NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆI
PACJENTÓW NEUROLOGICZNYCH-
PACJENTÓW NEUROLOGICZNYCH-
1.
1.
Anatomiczno-medyczna
Anatomiczno-medyczna
– ocena wysokości
– ocena wysokości
uszkodzenia rdzenia, czynności fizjologiczne ,siła i
uszkodzenia rdzenia, czynności fizjologiczne ,siła i
stabilizacja mięśni, praca układów wegetatywnych
stabilizacja mięśni, praca układów wegetatywnych
2.
2.
Funkcjonalna
Funkcjonalna
- ocena możliwości funkcjonalnych pracy
- ocena możliwości funkcjonalnych pracy
mięśni, wykonanie określonych testów sprawności i
mięśni, wykonanie określonych testów sprawności i
wydolności
wydolności
fizycznej)
fizycznej)
KLINICZNA
KLINICZNA
3.Dynamiczna
3.Dynamiczna
- ocena możliwości funkcjonalnych na
- ocena możliwości funkcjonalnych na
podstawie
podstawie
skali ADL, IADL oraz wydatku energetycznego określonych
skali ADL, IADL oraz wydatku energetycznego określonych
czynności, pomiarów biomechanicznych i antropometrycznych
czynności, pomiarów biomechanicznych i antropometrycznych
4.
4.
Statyczna
Statyczna
– ocena możliwości pacjenta w stanach dużej
– ocena możliwości pacjenta w stanach dużej
hipokinezji (ćwiczenia izometryczne, zapobieganie
hipokinezji (ćwiczenia izometryczne, zapobieganie
odleżynom,
odleżynom,
stan napięcia mięśniowego)
stan napięcia mięśniowego)
ZALEŻNOŚĆ LOKOMOCJI I METABOLIZMU TLENU
ZALEŻNOŚĆ LOKOMOCJI I METABOLIZMU TLENU
DYSTANS VO2max.
DYSTANS VO2max.
km ml/kg/min POZIOM
km ml/kg/min POZIOM
< 1.O <12
< 1.O <12
USZKODZENIA 1.0 – 1.4
USZKODZENIA 1.0 – 1.4
13 – 17 RDZENIA
13 – 17 RDZENIA
1.4 – 1.7
1.4 – 1.7
18 – 28 Th
18 – 28 Th
-
-
1
1
r
r
=0.80
=0.80
1.7 – 2.0
1.7 – 2.0
29 – 35
29 – 35
TETRAPLEGIA
TETRAPLEGIA
r=0.54
r=0.54
> 2.0 > 36
> 2.0 > 36
ISTNIEJE WYŻSZA KORELACJA r=0.48 DO r=O.77 WRAZ
ISTNIEJE WYŻSZA KORELACJA r=0.48 DO r=O.77 WRAZ
Z
Z
WYDŁUŻANIEM PRZEJECHANEGO DYSTANSU
WYDŁUŻANIEM PRZEJECHANEGO DYSTANSU
WYSIŁEK W REHABILITACJI SCI
WYSIŁEK W REHABILITACJI SCI
W NORMIE WYSIŁEK STYMULUJE
W NORMIE WYSIŁEK STYMULUJE
FUNKCJE KRĄŻENIA POPRZEZ 3
FUNKCJE KRĄŻENIA POPRZEZ 3
GŁÓWNE MECHANIZMY.
GŁÓWNE MECHANIZMY.
STYMULACJĘ SYMPATYCZNĄ-
STYMULACJĘ SYMPATYCZNĄ-
CHRONOTROPIĘ
CHRONOTROPIĘ
(WZROST HR )
(WZROST HR )
INOTROPIĘ
INOTROPIĘ
( SIŁA SKURCZU)
( SIŁA SKURCZU)
WZROST POWROTU ŻYLNEGO
WZROST POWROTU ŻYLNEGO
POPRZEZ WSPOMAGANIE POMPY
POPRZEZ WSPOMAGANIE POMPY
MIĘŚNIOWEJ
MIĘŚNIOWEJ
WZROST STĘŻENIA KATECHOLAMIN
WZROST STĘŻENIA KATECHOLAMIN
W WYSIŁKU REHABILITACYJNYM
W WYSIŁKU REHABILITACYJNYM
PACJENTÓW ZE
PACJENTÓW ZE
SCI
SCI
WSZYSTKIE
WSZYSTKIE
TE MECHANIZMY SĄ UPOŚLEDZONE.
TE MECHANIZMY SĄ UPOŚLEDZONE.
-- BRAK POMPY MIĘŚNIOWEJ
-- BRAK POMPY MIĘŚNIOWEJ
-- UPOŚLEDZENIE POWROTU ŻYLNEGO
-- UPOŚLEDZENIE POWROTU ŻYLNEGO
-- ZALEGANIE KRWI W PORAŻONYM MIĘŚNIU
-- ZALEGANIE KRWI W PORAŻONYM MIĘŚNIU
-- OGRANICZONE PRZEWODNICTWO
-- OGRANICZONE PRZEWODNICTWO
MIĘŚNIOWE
MIĘŚNIOWE
-- PRZERWANY ŁUK ODRUCHOWY
-- PRZERWANY ŁUK ODRUCHOWY
-- OGRANICZENIE PRACY MIĘŚNI
-- OGRANICZENIE PRACY MIĘŚNI
ODDECHOWYCH
ODDECHOWYCH
-- BRAK KONTROLI KINESTETYCZNEJ
-- BRAK KONTROLI KINESTETYCZNEJ
-- BRAK NORM WYDOLNOŚCIOWYCH DLA
-- BRAK NORM WYDOLNOŚCIOWYCH DLA
POSZCZEGÓLNYCH POZIOMÓW USZKODZENIA
POSZCZEGÓLNYCH POZIOMÓW USZKODZENIA
RDZENIA KRĘGOWEGO
RDZENIA KRĘGOWEGO
Wskaźniki fizjologiczne w teście wysiłkowym osób
Wskaźniki fizjologiczne w teście wysiłkowym osób
na wózkach aktywnych i mniej aktywnych
na wózkach aktywnych i mniej aktywnych
ruchowo(15 badanych)
ruchowo(15 badanych)
Parametry Aktywni
Parametry Aktywni
Nieaktywni
Nieaktywni
Moc pracy [W] 97. l ± 6.3 61.7 ±
Moc pracy [W] 97. l ± 6.3 61.7 ±
5.2
5.2
Czas wysiłku [min] 13.3 ± 0.8 9.9 ± 0.5
Czas wysiłku [min] 13.3 ± 0.8 9.9 ± 0.5
HR max [6 min] 181.7± 4 183.0 ±
HR max [6 min] 181.7± 4 183.0 ±
3
3
V02max
V02max
L/min
L/min
(STPD)
(STPD)
2.24 ± 0.41 1.56 ±
2.24 ± 0.41 1.56 ±
0.09
0.09
VE l/min [BTPS] 105.6 ± 5.6 68.8 ±
VE l/min [BTPS] 105.6 ± 5.6 68.8 ±
4.1
4.1
Analizując ogólne zastosowanie skal
Analizując ogólne zastosowanie skal
instrumentalnych możemy wyróżnić tutaj
instrumentalnych możemy wyróżnić tutaj
skale mające zastosowanie w określonych
skale mające zastosowanie w określonych
jednostkach chorobowych i związanych z
jednostkach chorobowych i związanych z
nimi metodami rehabilitacji. Przykładem
nimi metodami rehabilitacji. Przykładem
takiej skali w neurologii są
takiej skali w neurologii są
skale Jacobsona
skale Jacobsona
i Newmana
i Newmana
stosowane w fizjoterapii
stosowane w fizjoterapii
amerykańskiej. Starają się one określić
amerykańskiej. Starają się one określić
stan funkcjonalny, emocjonalny i fizyczny
stan funkcjonalny, emocjonalny i fizyczny
pacjenta w oparciu o deklaracje osób
pacjenta w oparciu o deklaracje osób
badanych po urazach głowy.
badanych po urazach głowy.
W testach tych pacjent uzyskać może odpowiednią
W testach tych pacjent uzyskać może odpowiednią
ilość punktów odpowiadając na pytania;
ilość punktów odpowiadając na pytania;
Twierdząco- ( 4 pkt. )
Twierdząco- ( 4 pkt. )
Czasami - ( 2 pkt ),
Czasami - ( 2 pkt ),
Nie występuje- ( 0 pkt.).
Nie występuje- ( 0 pkt.).
Wspomniane skale przedstawia poniższe
Wspomniane skale przedstawia poniższe
zestawienie pytań.
zestawienie pytań.
Skala funkcjonalna( 9 pytań )
Skala funkcjonalna( 9 pytań )
1. Z powodu choroby masz problemy z
1. Z powodu choroby masz problemy z
wstawaniem z łóżka
wstawaniem z łóżka
2. Czy choroba ogranicza Twoje uczestnictwo w
2. Czy choroba ogranicza Twoje uczestnictwo w
aktywności socjalnej (kino, życie towarzyskie itp.
aktywności socjalnej (kino, życie towarzyskie itp.
3. Czy masz kłopoty z czytaniem ?
3. Czy masz kłopoty z czytaniem ?
4. Czy unikasz przebywania na wysokości ?
4. Czy unikasz przebywania na wysokości ?
5. Czy masz trudności z pracą domowa lub
5. Czy masz trudności z pracą domowa lub
ogrodową
ogrodową
6. Czy masz problemy z obejściem domu w nocy ?
6. Czy masz problemy z obejściem domu w nocy ?
7. Czy choroba wpływa istotnie na Twoje obowiązki
7. Czy choroba wpływa istotnie na Twoje obowiązki
domowe i zawodowe. ?
domowe i zawodowe. ?
8. Czy choroba ogranicza Twoje podróże służbowe i
8. Czy choroba ogranicza Twoje podróże służbowe i
rekreacyjne ?
rekreacyjne ?
9. Czy choroba ogranicza Twoje zadania
9. Czy choroba ogranicza Twoje zadania
samoobsługi ?
samoobsługi ?
Skala emocjonalna ( 9 pytań )
Skala emocjonalna ( 9 pytań )
1. Czy choroba powoduje frustrację ?
1. Czy choroba powoduje frustrację ?
2. Czy obawiasz się opuścić sam swój
2. Czy obawiasz się opuścić sam swój
dom ?
dom ?
3. Czy tracisz pewność siebie w kontaktach
3. Czy tracisz pewność siebie w kontaktach
z innymi ludźmi ?
z innymi ludźmi ?
4. Czy masz obawy, że ludzie sądzą, że
4. Czy masz obawy, że ludzie sądzą, że
jesteś pod wpływem leków
jesteś pod wpływem leków
5. Czy masz kłopoty z koncentracją ?
5. Czy masz kłopoty z koncentracją ?
6. Czy boisz się zostać w domu sam ?
6. Czy boisz się zostać w domu sam ?
7. Czy czujesz się osobą niepełnosprawną ?
7. Czy czujesz się osobą niepełnosprawną ?
8. Czy choroba wywołuje u Ciebie stres w
8. Czy choroba wywołuje u Ciebie stres w
kontaktach z rodziną i znajomymi ?
kontaktach z rodziną i znajomymi ?
9. Czy masz depresję
9. Czy masz depresję
?
?
Skala fizyczna ( 7 pytań )
Skala fizyczna ( 7 pytań )
1.Czy patrzenie w górę pogłębia chorobę
1.Czy patrzenie w górę pogłębia chorobę
(powoduje zawroty głowy )?
(powoduje zawroty głowy )?
2.Czy szybki ruch głową pogłębia
2.Czy szybki ruch głową pogłębia
zawroty ?
zawroty ?
3.Czy zmiana pozycji w łóżku pogarsza
3.Czy zmiana pozycji w łóżku pogarsza
Twój stan samopoczucia ?
Twój stan samopoczucia ?
4.Czy schodzenie z góry pogarsza stan i
4.Czy schodzenie z góry pogarsza stan i
nasila zawroty głowy ?
nasila zawroty głowy ?
5.Czy pochylanie się do przodu pogarsza
5.Czy pochylanie się do przodu pogarsza
Twój stan ?
Twój stan ?
6.Czy zwiększona aktywność ruchowa
6.Czy zwiększona aktywność ruchowa
pogarsza Twoje samopoczucie ?
pogarsza Twoje samopoczucie ?
7.Czy szybko się męczysz w różnych
7.Czy szybko się męczysz w różnych
czynnościach życia codziennego ?
czynnościach życia codziennego ?
SKALE CZYNNOŚCIOWE W REHABILITACJI NEUROLOGICZNEJ
KORNOFSKY PERFORMANCE STATUS SCALE
KORNOFSKY PERFORMANCE STATUS SCALE
CZYNNOŚĆ % OBJAWY KLINICZNE
CZYNNOŚĆ % OBJAWY KLINICZNE
ZDOLNY DO NORMALNEJ- BEZ DOLEGLIWOŚĆI.
ZDOLNY DO NORMALNEJ- BEZ DOLEGLIWOŚĆI.
MALNEJ AKTYWNOŚCI- 100 BEZ OBJAWÓW CHOROBY-
MALNEJ AKTYWNOŚCI- 100 BEZ OBJAWÓW CHOROBY-
NIE WYMAGA OPIEKI
NIE WYMAGA OPIEKI
NIEZNACZNE OBJAWY
NIEZNACZNE OBJAWY
OPIEKI. 90 CHOROBOWE
OPIEKI. 90 CHOROBOWE
AKTYWNOŚĆ WYMAGA
AKTYWNOŚĆ WYMAGA
WIĘKSZEGO WYSIŁKU 80 OBJAWY CHOROBY
WIĘKSZEGO WYSIŁKU 80 OBJAWY CHOROBY
NIEZDOLNY DO
NIEZDOLNY DO
PRACY. PACJENT 70 PACJENT Z NAWRACAJĄCYMI
PRACY. PACJENT 70 PACJENT Z NAWRACAJĄCYMI
W DOMU ZAPEWNIA OBJAWAMI CHOROBY
W DOMU ZAPEWNIA OBJAWAMI CHOROBY
SAMODZIELNOŚĆ
SAMODZIELNOŚĆ
WYMAGA POMOCY
WYMAGA POMOCY
NIEZDOLNY DO 60 WYSTĘPOWANIE OKRESOWYCH
NIEZDOLNY DO 60 WYSTĘPOWANIE OKRESOWYCH
SAMODZIELNOŚCI NAWROTÓW
SAMODZIELNOŚCI NAWROTÓW
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆI
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆI
WYMAGA ZNACZNEJ
WYMAGA ZNACZNEJ
OPIEKI I STAŁEJ KONTROLI
OPIEKI I STAŁEJ KONTROLI
MEDYCZNEJ
MEDYCZNEJ
NIEZDOLNY DO
NIEZDOLNY DO
SAMOOBSŁUGI. 40 POSTĘP CHOROBY-
SAMOOBSŁUGI. 40 POSTĘP CHOROBY-
KONIECZNA OPIEKA- NASILANIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI-
KONIECZNA OPIEKA- NASILANIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI-
SZPITALNA
SZPITALNA
0 - 30% KONIECZNA OPIEKA PALIATYWNA AŻ DO ZGONU PACJENTA
0 - 30% KONIECZNA OPIEKA PALIATYWNA AŻ DO ZGONU PACJENTA
SCANDINAVIAN NEUROLOGICALSTROKE SCALE
SCANDINAVIAN NEUROLOGICALSTROKE SCALE
PUNKTACJA PROGNOSTYCZNA
PUNKTACJA PROGNOSTYCZNA
1.ŚWIADOMOŚĆ
1.ŚWIADOMOŚĆ
-
-
PEŁNA ----- 6 pkt.
PEŁNA ----- 6 pkt.
-PODSYPIAJĄCY LECZ
-PODSYPIAJĄCY LECZ
ŚWIADOMY - --- 4
ŚWIADOMY - --- 4
-REAGUJE NA POLECENIA LECZ
-REAGUJE NA POLECENIA LECZ
NIE W PEŁNI ŚWIADOMY ----2
NIE W PEŁNI ŚWIADOMY ----2
2.
2.
SIŁA MIĘŚNI KOŃCZYNY GÓRNEJ
SIŁA MIĘŚNI KOŃCZYNY GÓRNEJ
-UNOSI KOŃCZ. Z PRAWIDŁOWĄ SIŁĄ ---6 pkt.
-UNOSI KOŃCZ. Z PRAWIDŁOWĄ SIŁĄ ---6 pkt.
-UNOSI Z OBNIŻONĄ SIŁĄ ----5
-UNOSI Z OBNIŻONĄ SIŁĄ ----5
-UNOSI PRZEZ ZGIĘCIE W ST.ŁOKCIOWYM ----4
-UNOSI PRZEZ ZGIĘCIE W ST.ŁOKCIOWYM ----4
-PORUSZA NIE POKONA SIŁY CIĘŻKOŚĆI ---2
-PORUSZA NIE POKONA SIŁY CIĘŻKOŚĆI ---2
-BEZWŁAD ---0
-BEZWŁAD ---0
3.
3.
CHÓD
CHÓD
- PRZECHODZI 5 M BEZ POMOCY ----12 pkt
- PRZECHODZI 5 M BEZ POMOCY ----12 pkt
-CHODZI Z POMOCĄ SPRZĘTU ORTOP. ---9
-CHODZI Z POMOCĄ SPRZĘTU ORTOP. ---9
-WYMAGA ASEKURACJI W CHODZIE ---6
-WYMAGA ASEKURACJI W CHODZIE ---6
-SIADA BEZ URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH --
-SIADA BEZ URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH --
--3
--3
-OBŁOŻNIE CHORY (WÓZEK) ---0
-OBŁOŻNIE CHORY (WÓZEK) ---0
4
4
.MOWA
.MOWA
-PRAWIDŁOWA ----10 pkt.
-PRAWIDŁOWA ----10 pkt.
-DOBÓR SŁÓW OGRANICZONY ---6
-DOBÓR SŁÓW OGRANICZONY ---6
-WIĘCEJ NIŻ POTWIERDZENIE( NIEADE
-WIĘCEJ NIŻ POTWIERDZENIE( NIEADE
KWATNE) ALE NIE FORMUŁUJE ZDAŃ ---3
KWATNE) ALE NIE FORMUŁUJE ZDAŃ ---3
BRAK MOWY (JEDYNIE RUCHY GŁOWY) ---0
BRAK MOWY (JEDYNIE RUCHY GŁOWY) ---0
SKALA MATHEW
SKALA MATHEW
1.STAN PSYCHICZNY
1.STAN PSYCHICZNY
2.NERWY CZASZKOWE
2.NERWY CZASZKOWE
ŚWIADOMOŚĆ NIEDOWIDZENIE
ŚWIADOMOŚĆ NIEDOWIDZENIE
-
-
PEŁNA- ----8 pkt
PEŁNA- ----8 pkt
POŁOWICZE
POŁOWICZE
-SENNY- -----6 BRAK ----3 pkt
-SENNY- -----6 BRAK ----3 pkt
-PRZYTĘPIONY----4 NIEZNACZNE ----2
-PRZYTĘPIONY----4 NIEZNACZNE ----2
-STUPOR- -----2 UMIARKOWANE---1
-STUPOR- -----2 UMIARKOWANE---1
-ŚPIĄCZKA- -----0 ZNACZNE- ----0
-ŚPIĄCZKA- -----0 ZNACZNE- ----0
3
3
.CZUCIE
.CZUCIE
4. ODRUCHY
4. ODRUCHY
-PRAWIDŁOWE
-PRAWIDŁOWE
----3 pkt -PRAWIDŁOWE---- 3pkt
----3 pkt -PRAWIDŁOWE---- 3pkt
-NIEZ. ZABURZONE ---2 -PATOLOGICZNE--2
-NIEZ. ZABURZONE ---2 -PATOLOGICZNE--2
ZNA.ZABURZONE ---1 -KLONUSY ----1
ZNA.ZABURZONE ---1 -KLONUSY ----1
-BRAK ( BÓL) ---0 -BRAK ----0
-BRAK ( BÓL) ---0 -BRAK ----0
5. SIŁA MIĘŚNI OKREŚLANA ODDZIELNIE
5. SIŁA MIĘŚNI OKREŚLANA ODDZIELNIE
-PEŁNA SIŁA ----5 pkt
-PEŁNA SIŁA ----5 pkt
-RUCH WBREW OPOROWI ----4
-RUCH WBREW OPOROWI ----4
-RUCH WBREW SILE CIĘŻKOŚCI---3
-RUCH WBREW SILE CIĘŻKOŚCI---3
-RUCH W ODCIĄŻENIU ---2
-RUCH W ODCIĄŻENIU ---2
-ŚLAD RUCHU ---1
-ŚLAD RUCHU ---1
-BRAK RUCHU ---0
-BRAK RUCHU ---0
6. WYDOLNOŚĆ LUB SKALA NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆI
6. WYDOLNOŚĆ LUB SKALA NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆI
-PEŁNA ----28 pkt
-PEŁNA ----28 pkt
-NIEZNACZNIE OGRANICZONA ---21
-NIEZNACZNIE OGRANICZONA ---21
UMIARKOWANIE OGRANICZONA---14
UMIARKOWANIE OGRANICZONA---14
CIĘŻKO OGRANICZONA ---7
CIĘŻKO OGRANICZONA ---7
ZGON—0
ZGON—0