PKB a państwo

1. Państwo jest we współczesnej gospodarce

aktywnym

podmiotem tworzenia i podziału PKB.
Źródłem

dochodów

państwa są:

 podatki bezpośrednie (Td) – na dochody
 podatki pośrednie (Te) – VAT, akcyza ....
2. Podatki nakłada się, aby sfinansować

wydatki

Na dobra i usługi

(G)

Płatności

transferowe (B)

Wydatki państwa a PKB

Jako świadczenia społeczne, płatności transferowe

(B)

NIE POWIĘKSZAJĄ PKB,

ponieważ:

•

nie znajdują odpowiednika w produkcji netto
(wartości dodanej), służąc REDYSTRYBUCJI już
istniejących dochodów i siły nabywczej od grup
ludności (produkcji) będących podmiotem
opodatkowania do grup, które państwo subsydiuje;

•

nie powiększają rozmiarów wytworzonej produkcji;

•

Wydatki państwa na dobra i usługi (G)

TWORZĄ

PRODUKCJĘ NETTO

, czyli są źródłem dochodów

czynników produkcji, tworzą siłę nabywczą, czyli
wydatki państwa (G) powinniśmy włączyć do PKB

Y = C + I + G

Formuła rachunku PKB w cenach rynkowych

Y = C + I + (G – Te)

Formuła rachunku PKB w cenach czynników produkcji

(wyłączamy Te, unikając „sztucznego”,

rachunkowego powiększania PKB poprzez wliczenie

podatków).

ROZPORZĄDZALNE DOCHODY OSOBISTE

Y + B – Td

Dochody gospodarstw domowych, skorygowane o
podatki bezpośrednie i powiększone o transfery, czyli
„ile gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na

wydatki

i oszczędności”.

TOŻSAMOŚCI BILANSOWE W
PKB

 Y = S + C lub S = (Y + B

– Td) – C

 C + S – B + Td = Y = C + I + G – Te

 Ważna globalna, finansowa treść tej

tożsamości:

- lewa strona ( gdy S>I), czyli nadwyżka

finansowa sektora prywatnego wymaga

skompensowania deficytem sektora

publicznego (gdy G+B>Td+Te)

S – I = G + B – Td – Te

PKB w gospodarce otwartej

Uwzględniamy rolę handlu

zagranicznego, jako tzw.

eksport netto:

• Nx = X – Z

X – eksport
Z – import

PKB a handel zagraniczny

 Y = C + I + G + (X – Z)

• Gdy eksport jest większy od importu, to

„nasza” nadwyżka jest deficytem
zagranicy.

• Gdy import jest większy od eksportu, to

„nasz” deficyt jest nadwyżką zagranicy.

Podstawiając Nx do tożsamości bilansowej:

Eksport netto może służyć zbilansowaniu

deficytu.

S – I = (G + B – Te – Td) + Nx

GOSPODARKA OTWARTA

RÓWNOWAGA I ROZWÓJ

 Gospodarka otwarta

 Wymiana towarowa (+ usługi) => bilans handlowy
 Płatności (dochody i transfery)
 Przepływy kapitału
 Wymienialność pieniądza, mechanizm kursu

walutowego

1950 =
100

Obroty handlu światowego a PKB

Bilans płatniczy

• Bilans płatniczy to zestawienie wszystkich transakcji

zrealizowanych między podmiotami krajowymi
(rezydentami) i podmiotami zagranicznymi
(nierezydentami) w danym okresie (miesiącu, kwartale,
roku).

• W bilansie płatniczym ujmujemy – oprócz transakcji,

którym towarzyszą płatności (mają charakter odpłatny)
– także transakcje nieodpłatne, np. darowizny,
jednostronne transfery.

 Według takiego ujęcia (zgodnie z zasadami

rachunkowości bilansu płatniczego przyjętymi i
stosowanymi przez Polskę, a opracowanymi i zalecanymi
przez MFW i EBC) polskimi rezydentami w rozumieniu
metodologii bilansu płatniczego są: polska turystka w
Tajlandii, polski ambasador w Waszyngtonie, polski
robotnik w Szwecji, ale także firma Fiat Auto Poland, ING
Bank Śląski itd.