Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

1

Sieci komputerowe

• Sieć komputerowa (ang. computer network)

– dwa lub więcej komputerów,
– połączonych medium transmisyjnym (kabel, fale

elektromagnetyczne),

– w celu wymiany danych lub współdzielenia zasobów.

• Klasyfikacja sieci ze względu na obszar:

– Lokalne (firma, wydział) – ang. LAN
– Miejskie (w Warszawie WARMAN) – ang. MAN
– Rozległe (krajowe, międzynarodowe) – ang. WAN

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

2

Elementy sieci komputerowej

•

Medium transmisji

–

Kabel (światłowód)

–

Fale elektromagnetyczne (podczerwień, fale radiowe,

mikrofale)

•

Osprzęt sieciowy

–

Karty sieciowe

–

Modemy

–

Routery

–

Koncentratory (hub)

–

Przełączniki (switche)

–

Access pointy

•

Oprogramowanie sieciowe

–

Klient – serwer (praca na komputerze loklanym)

–

Host – terminal (praca na serwerze)

–

Peer-to-peer - (równy-z-równym) – każdy jest serwerem

i klientem

•

Komputery

–

Komputery osobiste

–

Serwery

•

Zasoby sieciowe

–

Wspólny sprzęt - drukarki i faxy sieciowe, serwery

plików

–

Oprogramowanie (system sprzedaży, CRM, ERP)

–

Bazy danych, repozytoria informacji

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

3

Topologie sieci komputerowej

• Magistrala
• Pierścień
• Gwiazda
• Drzewo
• Siatka, sieć (mesh)

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

4

Model OSI (Open Systems Interconnection)

• Problemy

– Wielu producentów sprzętu i oprogramowania
– Wiele różnych użytkowników sieci

• Rozwiązanie

– Model odniesienia (ang. reference model)
– ISO (International Standard Organization)

• Model OSI (ISO to organizacja)

– Siedem warstw
– Określa się sposoby współpracy a nie rozwiązania

fizyczne

– Każda warstwa może być analizowana oddzielnie przez

producenta

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

5

Model OSI (Open Systems Interconnection)

•

Usługi komunikacyjne dla

programów użytkowych,

zapewnienie

przezroczystości sieci.

•

Obsługa formatów danych,

kompresja, szyfrowanie.

•

Określenie parametrów

sprzężenia użytkowników,

sprawdzenie czy jest

możliwe połączenie.

•

Obsługa danych z warstwy

sieciowej, zapewnienie

niezależności od zamian

konstrukcyjnych sprzętu.

•

Przesyłanie danych między

węzłami sieci, wyznaczanie

trasy przesyłu.

•

Odbiór strumienia bitów,

podział na ramki,

weryfikacja poprawności

ramek.

•

Napięcia, zestyki, sposoby

nawiązania połączeń

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

6

Model DoD

• Warstwa aplikacji

• serwer WWW, przeglądarka internetowa
• Przykładowe protokoły: FTP, HTTP, HTTPS, SMTP,

Telnet, SSH.

• Warstwa transportowa

• Zapewnia pewność przesyłania danych
• Wykorzystanie portów dla każdego rodzaju

połączenia

• Protokoły : TCP, UDP, SSL, NetBEUI

• Warstwa sieciowa

• Przetwarzane pakietów (wg IP).
• Ustalanie drogi do docelowego komputera w sieci.
• Przykładowe protokoły: IP, ICMP, NAT, NetBEUI.

• Warstwa dostępu do sieci

• Przekazywanie danych przez fizyczne połączenia

między urządzeniami sieciowymi.

• Przykładowe protokoły: 802.11 WiFi, ADSL, ISDN,

V.90, Token Ring, 10BASE-T, Ethernet.

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

7

Internet

• Sieć komputerowa składająca się z mniejszych

sieci komputerowych używających protokołów
TCP/IP w celu wymiany danych.

• Protokoły komunikacyjne (powiązane z usługami)

– zbiór ścisłych reguł i kroków postępowania

wykonywanych w celu nawiązania łączności i wymiany
danych.

– składają się z trzech części:

• procedury powitalnej (tzw. "handshake")
• właściwego przekazu danych
• procedury analizy poprawności przekazu

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

8

Internet – usługi podstawowe

• WWW (World Wide Web)

– System publikowania informacji multimedialnych
– Wykorzystuje hipertekst i sieć komputerową
– Architektura WWW

• Klient np. przeglądarka internetowa
• Serwer – udostępnia informacje w postaci stron internetowych,

czyli plików w określonym formacie wykorzystujących

hipertekst do nawigacji pomiędzy informacjami.

– Jako oznaczamy zasoby?

• URL – Uniform Resource Locator

– Protokół:użytkownik:hasło@adres_serwera:port/scieżka_dostępu/

»

http://kamil:[e-mail]/akty_prawne/decyzje/

»

ftp://ftp.pw.edu.pl/programy/edytory/

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

9

Internet – usługi podstawowe

• DNS (Domain Name System)

– system serwerów oraz protokół komunikacyjny

• Umożliwia zamianę nazw na adresy IP

– system komputerowy oraz prawny
– Domeny TLD

• Krajowe: pl, ru, de
• Funkcjonalne: com, gov, org

– Cechy DNS

• Brak centralnej bazy
• Każda domena ma serwer DNS tzw. PRIMARY i SECONDARY
• Jeden komputer może mieć wiele nazw (virtual server)

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

10

Internet – usługi podstawowe

• Poczta elektroniczna

– Klient poczty (Mail User Agent): Outlook Express, Thunderbird,

Webmail

– Serwer pocztowy

• Wysyłanie poczty – MTA (SMTP)
• Odbieranie/sprawdzanie poczty – Serwer POP/IMAP

– Protokoły

• SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
• POP3 (Post Office Protocol v. 3) - odbiór poczty elektronicznej ze

zdalnego serwera do lokalnego komputera (pobieranie i kasowanie)

• IMAP (Internet Message Access Protocol)

– pozwala na zarządzanie wieloma folderami pocztowymi oraz pobieranie i

operowanie na listach znajdujących się na zdalnym serwerze

– pozwala na ściągnięcie nagłówków wiadomości i wybranie, które z

wiadomości chcemy ściągnąć na komputer lokalny

Podstawy informatyki – dr inż. Kamil Sitarski

11

Internet – inne usługi

• SSH (ang. secure shell)
• TELNET
• FTP (ang. File Transfer Protocol)
• BitTorrent
• VoIP (Voice over Internet Protocol)
• IM (Instant Messenger)
• RSS