budżet UE
budżet UE
126,5 mld € na płatności =
126,5 mld € na płatności =
1,01
1,01
DNB UE
DNB UE
141,9 mld € na zobowiązania = 1,13 DNB UE
141,9 mld € na zobowiązania = 1,13 DNB UE
budżet UE na 2011 r.
budżet UE na 2011 r.
= 1,31% DNB UE
= 1,31% DNB UE
maksymalny pułap na zobowiązania
maksymalny pułap na zobowiązania
1.
1.
konkurencyjność i spójność dla
konkurencyjność i spójność dla
wzrostu i zatrudnienia
wzrostu i zatrudnienia
Główne rodzaje wydatków w latach 2007-
Główne rodzaje wydatków w latach 2007-
2013
2013
działania rozwojowe mające na celu wzrost
działania rozwojowe mające na celu wzrost
konkurencyjności i rozwój gospodarek
konkurencyjności i rozwój gospodarek
unijnych – głównie
unijnych – głównie
fundusze strukturalne
fundusze strukturalne
2.
2.
zarządzanie zasobami naturalnymi i ich
zarządzanie zasobami naturalnymi i ich
ochrona
ochrona
działania w ramach wspólnej polityki
działania w ramach wspólnej polityki
rolnej
rolnej
wzrost wydajności pracy w rolnictwie
wzrost wydajności pracy w rolnictwie
podniesienie poziomu życia rolników
podniesienie poziomu życia rolników
stabilizacja rynków
stabilizacja rynków
dostępność produktów rolnych
dostępność produktów rolnych
dwie formy ich realizacji
dwie formy ich realizacji
interwencje na rynku rolnym
interwencje na rynku rolnym
przemiany strukturalne
przemiany strukturalne
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Obszarów Wiejskich
Obszarów Wiejskich
i
i
Europejski
Europejski
Fundusz Gwarancji Rolnej
Fundusz Gwarancji Rolnej
3.
3.
wolność, bezpieczeństwo i
wolność, bezpieczeństwo i
sprawiedliwość
sprawiedliwość
obrona praw podstawowych
obrona praw podstawowych
rozwój wspólnej polityki azylowej i
rozwój wspólnej polityki azylowej i
imigracyjnej
imigracyjnej
zintegrowane zarządzanie zewnętrznymi
zintegrowane zarządzanie zewnętrznymi
granicami Unii
granicami Unii
4.
4.
UE jako partner na arenie międzynarodowej
UE jako partner na arenie międzynarodowej
–
–
współpraca z krajami trzecimi
współpraca z krajami trzecimi
działania o charakterze ogólnym
działania o charakterze ogólnym
pomoc humanitarna i żywnościowa
pomoc humanitarna i żywnościowa
ochrona środowiska
ochrona środowiska
pomoc w sytuacjach kryzysowych
pomoc w sytuacjach kryzysowych
działania odnoszące się go
działania odnoszące się go
konkretnych obszarów geograficznych
konkretnych obszarów geograficznych
5.
5.
administracja
administracja
wynagrodzenia osób zatrudnionych w
wynagrodzenia osób zatrudnionych w
instytucjach Wspólnot
instytucjach Wspólnot
emerytury
emerytury
utrzymanie budynków
utrzymanie budynków
publikacje (tłumaczenia)
publikacje (tłumaczenia)
utrzymanie przedstawicielstw
utrzymanie przedstawicielstw
dyplomatycznych UE w krajach trzecich
dyplomatycznych UE w krajach trzecich
6.
6.
inne środki
inne środki
na pomoc
na pomoc
pracownikom dotkniętym
pracownikom dotkniętym
skutkami
skutkami
restrukturyzacji
restrukturyzacji
przedsiębiorstw w wyniku
przedsiębiorstw w wyniku
niekorzystnych zmian w światowych
niekorzystnych zmian w światowych
przepływach handlowych
przepływach handlowych
na
na
likwidację skutków katastrof
likwidację skutków katastrof
naturalnych
naturalnych
wydatki 2011
wydatki 2011
rozrost budżetu UE na przestrzeni
rozrost budżetu UE na przestrzeni
dekad
dekad
1958-59
tylko na administrację, EWWiS i Euratom
nowe dziedziny dofinansowywane z budżetu
nowe dziedziny dofinansowywane z budżetu
EWG / UE
EWG / UE
od 1960
drobne kwoty na EFR
od 1961
fundusze strukturalne
od 1965
polityka rolna (sekcja gwarancji)
od 1966
polityka zagraniczna
od 1968
EFS , polityka rolna - sekcja orientacji, badania
naukowe
od 1975
EFRR
od 1993
fundusz spójności
od 1994
instrument finansowy rybołówstwa
od 2000
pomoc przedakcesyjna
od 2004
płatności wyrównawcze
perspektywa finansowa
perspektywa finansowa
w1988 r. wydłużono planowanie budżetowe
w1988 r. wydłużono planowanie budżetowe
do okresu kilkuletniego, by usprawnić
do okresu kilkuletniego, by usprawnić
proces integracji i umożliwić realizację
proces integracji i umożliwić realizację
długofalowych zadań
długofalowych zadań
(wprowadzając tzw.
(wprowadzając tzw.
kilkuletnie perspektywy finansowe)
kilkuletnie perspektywy finansowe)
były to odpowiednio
były to odpowiednio
perspektywy
perspektywy
finansowe
finansowe
obejmujące lata 1988-1992,
obejmujące lata 1988-1992,
następnie 1993-1999, 2000-2006
następnie 1993-1999, 2000-2006
i obecna
i obecna
2007-2013
2007-2013
dokument: Perspektywa finansowa
dokument: Perspektywa finansowa
zawiera ramy finansowe odzwierciedlające
zawiera ramy finansowe odzwierciedlające
priorytety polityczne
priorytety polityczne
UE
UE
dyscyplinuje
dyscyplinuje
tworzenie budżetów w
tworzenie budżetów w
kolejnych latach
kolejnych latach
nie jest wieloletnim
nie jest wieloletnim
budżetem – decydujące
budżetem – decydujące
znaczenie ma corocznie uchwalany budżet
znaczenie ma corocznie uchwalany budżet
UE
UE
zawiera
zawiera
bardzo ogólnie
bardzo ogólnie
zdefiniowane grupy
zdefiniowane grupy
wydatków – ich uszczegółowienie następuje
wydatków – ich uszczegółowienie następuje
w rocznych budżetach
w rocznych budżetach
ramy finansowe
wydatkowanie
przez programy
przełożenie
na budżety roczne
wydatki
od ram finansowych do wydatków…
dochody budżetu UE
dochody budżetu UE
zasoby własne (główne źródło)
zasoby własne (główne źródło)
pozostałe dochody (ok. 1%)
pozostałe dochody (ok. 1%)
maksymalny ich pułap to
maksymalny ich pułap to
1,24% DNB UE
1,24% DNB UE
(=1,27% PNB UE)
(=1,27% PNB UE)
stanowią je:
stanowią je:
1. zasoby własne –
1. zasoby własne –
cła, opłaty rolne
cła, opłaty rolne
wpływy z VAT
wpływy z VAT
wpłaty bezpośrednie
wpłaty bezpośrednie
mechanizm kompensacyjny brytyjskiego
mechanizm kompensacyjny brytyjskiego
wkładu budżetowego
wkładu budżetowego
cła rolne
cła rolne
– by wyrównać ceny tańszych płodów
– by wyrównać ceny tańszych płodów
rolnych importowanych z krajów trzecich
rolnych importowanych z krajów trzecich
składki cukrowe
składki cukrowe
pobierane od producentów
pobierane od producentów
cukru – na wspieranie eksportu nadprodukcji
cukru – na wspieranie eksportu nadprodukcji
pozostałe cła
pozostałe cła
– spadek ich znaczenia to efekt
– spadek ich znaczenia to efekt
znacznie niższych dziś ceł na świecie i licznych
znacznie niższych dziś ceł na świecie i licznych
porozumień UE z krajami trzecimi
porozumień UE z krajami trzecimi
2. tradycyjne zasoby własne
2. tradycyjne zasoby własne
0,3%
0,3%
z podstawy opodatkowania
z podstawy opodatkowania
podatkiem VAT w danym kraju
podatkiem VAT w danym kraju
podstawa ta nie może być jednak
podstawa ta nie może być jednak
większa niż
większa niż
1/2 DNB
1/2 DNB
coraz
coraz
mniejsze znaczenie
mniejsze znaczenie
tego źródła to
tego źródła to
efekt świadomej polityki większego
efekt świadomej polityki większego
uwzględniania zamożności państw w
uwzględniania zamożności państw w
finansowaniu UE
finansowaniu UE
3. wpływy z VAT
3. wpływy z VAT
ich wysokość uzależniona jest od
ich wysokość uzależniona jest od
poziomu
poziomu
DNB
DNB
danego kraju
danego kraju
główne
główne
źródło dochodów
źródło dochodów
ich wysokość ustala się jako
ich wysokość ustala się jako
brakujące
brakujące
dochody
dochody
potrzebne do sfinansowania
potrzebne do sfinansowania
planowanych wydatków
planowanych wydatków
4. wpłaty bezpośrednie = „czwarte
4. wpłaty bezpośrednie = „czwarte
źródło”
źródło”
zapewnia to z jednej strony
zapewnia to z jednej strony
swobodę
swobodę
budżetową przy wahaniach koniunktury,
budżetową przy wahaniach koniunktury,
czy klęskach urodzaju
czy klęskach urodzaju
ale!
ale!
z drugiej uzależnia znaczącą część
z drugiej uzależnia znaczącą część
dochodów budżetu UE od krajowych
dochodów budżetu UE od krajowych
procedur budżetowych, co istotnie
procedur budżetowych, co istotnie
ogranicza niezależność finansową
ogranicza niezależność finansową
UE
UE
marginalne
marginalne
znaczenie
znaczenie
np.
np.
podatki
podatki
od wynagrodzeń
od wynagrodzeń
pracowników administracji unijnej,
pracowników administracji unijnej,
odsetki
odsetki
od środków unijnych na
od środków unijnych na
rachunkach, odsetki karne z krajów
rachunkach, odsetki karne z krajów
członkowskich,
członkowskich,
kary
kary
od
od
przedsiębiorstw naruszających zasady
przedsiębiorstw naruszających zasady
konkurencji obowiązujące w UE
konkurencji obowiązujące w UE
5. pozostałe dochody
5. pozostałe dochody
struktura dochodów budżetu UE (w %)
struktura dochodów budżetu UE (w %)
1971
1971
1979
1979
1989
1989
1999
1999
2009
2009
cła rolne i
cła rolne i
składki
składki
cukrowe
cukrowe
16,3
14,7
5,2
2,5
0,1
pozostałe cła
pozostałe cła
12,3
35,5
22,5
13,5
12,3
podatek VAT
podatek VAT
-
48,2
58,7
36,1
10,9
czwarte źródło
czwarte źródło
-
-
9,5
43,2
69,7
nadwyżka z
nadwyżka z
roku
roku
ubiegłego
ubiegłego
-
0,3
2,5
3,4
1,5
inne
inne
71,4
1,3
1,6
1,3
5,5
struktura dochodów
struktura dochodów
saldo budżetu UE
saldo budżetu UE
deficyty zdarzyły się
deficyty zdarzyły się
1978: - 47,1 mln ECU
1978: - 47,1 mln ECU
1985: -827,3 mln ECU
1985: -827,3 mln ECU
1987: -819,9 mln ECU
1987: -819,9 mln ECU
rabat brytyjski
rabat brytyjski
to efekt
to efekt
niewielkiej roli sektora rolnego
niewielkiej roli sektora rolnego
w gospodarce brytyjskiej
w gospodarce brytyjskiej
od
od
1985
1985
r. prawo do korekty swego
r. prawo do korekty swego
wkładu ma każdy kraj członkowski,
wkładu ma każdy kraj członkowski,
który ponosi
który ponosi
niewspółmierne koszty
niewspółmierne koszty
związane z finansowaniem wspólnego
związane z finansowaniem wspólnego
budżetu w stosunku do realnych
budżetu w stosunku do realnych
możliwości uzyskania z niego wsparcia
możliwości uzyskania z niego wsparcia
inne kraje
inne kraje
muszą jednak sfinansować tą
muszą jednak sfinansować tą
redukcję (proporcjonalnie do DNB)
redukcję (proporcjonalnie do DNB)
w ostatnich latach najwięksi płatnicy
w ostatnich latach najwięksi płatnicy
netto UE (Niemcy, Austria, Holandia i
netto UE (Niemcy, Austria, Holandia i
Szwecja) wywalczyli
Szwecja) wywalczyli
redukcję w zakresie
redukcję w zakresie
finansowania rabatu brytyjskiego
finansowania rabatu brytyjskiego
(finansują go tylko w 1/4 przypadającej
(finansują go tylko w 1/4 przypadającej
na nich kwoty)
na nich kwoty)
oznacza to
oznacza to
wzrost ciężaru
wzrost ciężaru
finansowania
finansowania
tego rabatu przez
tego rabatu przez
pozostałe
pozostałe
(w
(w
większości dużo biedniejsze) kraje UE
większości dużo biedniejsze) kraje UE
„
„
składka” do budżetu UE
składka” do budżetu UE
plan
plan
dochodów
dochodów
budżetu UE
budżetu UE
na 2011
na 2011
w mln €
w mln €
płatnicy
płatnicy
netto
netto
i beneficjenci
i beneficjenci
netto
netto
budżetu UE
budżetu UE
salda w
salda w
rozliczeniu
rozliczeniu
z budżetem
z budżetem
UE w mln €
UE w mln €
'05
'06
'07
'08
'09
DE
-7 852
-8 259
-9 226
-11 022
-8 797
FR
-3 234
-3 140
-3 092
-4 303
-6 461
IT
-2 850
-2 585
-2 709
-4 838
-6 046
UK
-3 487
-4 086
-6 006
-2 804
-3 865
NL
-3 854
-3 941
-4 386
-4 402
-1 488
DK
-437
-691
-770
-744
-1 163
FI
-114
-280
-206
-389
-606
AT
-358
-379
-620
-417
-499
SE
-1 092
-1 124
-1 256
-1 759
-404
IE
1 051
980
570
475
-156
CY
65
86
-44
-50
-27
MT
85
107
32
27
7
SI
91
127
31
48
189
ES
5 349
3 083
2 958
2 128
444
SK
251
295
563
647
481
LV
255
248
476
395
495
EE
149
170
200
207
558
BG
286
361
301
608
589
BE
1 552
1 469
1 307
1 477
968
LU
879
978
960
1 150
1 167
LT
459
566
773
805
1 468
CZ
85
295
554
1 045
1 575
RO
635
693
513
1 449
1 609
PT
2 354
2 256
2 444
2 651
2 087
HU
524
1 060
1 557
1 056
2 660
EL
3 795
5 000
5 409
6 186
3 009
PL
1 702
2 859
4 978
4 167
6 119
Polska a budżet UE (w mln €)
Polska a budżet UE (w mln €)
otrzymaliś
my
wpłaciliśmy
netto
2004
2 720,3
1 310,7
1 409,6
2005
4 029,2
2 327,2
1 702,0
2006
5 305,6
2 446,6
2 859,0
2007
7 786,4
2 808,6
4 977,8
2008
7 639,5
3 472,5
4 167,0
2009
9 252,9
3 133,9
6 119,0
2010
11 822,0
3 339,0
8 483,0
2004-10
48 555,9
18 838,5 + 29 717,4
2000-03
1 792,8
-
1 792,8
2000-
2010
50 348,7
18 838,5 + 31 510,2
reformy budżetu UE
reformy budżetu UE
zwiększyć dochody, by zapewnić finansowanie działań
zwiększyć dochody, by zapewnić finansowanie działań
zdefiniowanych w JAE
zdefiniowanych w JAE
powiązać ciężar finansowania budżetu z poziomem zamożności
powiązać ciężar finansowania budżetu z poziomem zamożności
krajów
krajów
ograniczyć wzrost wydatków rolnych
ograniczyć wzrost wydatków rolnych
zwiększyć wydatki na przemiany strukturalne, by ograniczyć
zwiększyć wydatki na przemiany strukturalne, by ograniczyć
dysproporcje w rozwoju gospodarczym
dysproporcje w rozwoju gospodarczym
poprawić dyscyplinę budżetową
poprawić dyscyplinę budżetową
usprawnić procedurę budżetową
usprawnić procedurę budżetową
decyzje Rady Europejskiej – luty 1988 r.
decyzje Rady Europejskiej – luty 1988 r.
minimalny wzrost pułapu zasobów własnych
minimalny wzrost pułapu zasobów własnych
jeszcze bardziej powiązać ciężar finansowania
jeszcze bardziej powiązać ciężar finansowania
budżetu z poziomem zamożności krajów
budżetu z poziomem zamożności krajów
utrzymano limit wzrostu wydatków rolnych
utrzymano limit wzrostu wydatków rolnych
znaczące wzmocnienie spójności ekonomicznej i
znaczące wzmocnienie spójności ekonomicznej i
społecznej
społecznej
wzrost wydatków na poprawę międzynarodowej
wzrost wydatków na poprawę międzynarodowej
konkurencyjności i wizerunku
konkurencyjności i wizerunku
decyzje Rady Europejskiej – grudzień 1992 r.
decyzje Rady Europejskiej – grudzień 1992 r.
zamrożono pułap
zamrożono pułap
zasobów własnych
zasobów własnych
jeszcze bardziej powiązano ciężar finansowania budżetu z
jeszcze bardziej powiązano ciężar finansowania budżetu z
poziomem zamożności
poziomem zamożności
krajów
krajów
jasno rozdzielono środki dla
jasno rozdzielono środki dla
starych
starych
i
i
nowych
nowych
państw
państw
najwięksi płatnicy netto wynegocjowali
najwięksi płatnicy netto wynegocjowali
rabat od rabatu
rabat od rabatu
brytyjskiego
brytyjskiego
decyzje Rady Europejskiej – marzec 1999 r.
decyzje Rady Europejskiej – marzec 1999 r.
obecna perspektywa finansowa
obecna perspektywa finansowa
jej kształt wynegocjowano
jej kształt wynegocjowano
dużo wcześniej
dużo wcześniej
„
„
list sześciu” ws.
list sześciu” ws.
ograniczenia wielkości
ograniczenia wielkości
budżetu
budżetu
najwięksi płatnicy netto zapewnili sobie kolejne
najwięksi płatnicy netto zapewnili sobie kolejne
rabaty w finansowaniu
rabaty w finansowaniu
budżetu
budżetu
Francja i Niemcy
Francja i Niemcy
zablokowały reformę WPR
zablokowały reformę WPR
a tym samym szansę na realizację
a tym samym szansę na realizację
strategii lizbońskiej
strategii lizbońskiej
: uczynienia gospodarki
: uczynienia gospodarki
europejskiej „najbardziej konkurencyjną gospodarką świata”
europejskiej „najbardziej konkurencyjną gospodarką świata”
Hiszpania wykorzystała negocjacje przy traktacie nicejskim do zapewnienia
Hiszpania wykorzystała negocjacje przy traktacie nicejskim do zapewnienia
sobie
sobie
sowitych płatności z funduszy
sowitych płatności z funduszy
perspektywa finansowa 2014-2020
perspektywa finansowa 2014-2020
środki w latach 2014-2020
środki w latach 2014-2020
1,025 bln €
czyli 1,05% DNB UE (na zobowiązania)
na płatności 1,00% DNB UE, czyli 972
mld €
dodatkowo poza budżetem 58,3 mld €
lepsze finansowanie budżetu UE
lepsze finansowanie budżetu UE
bardziej przejrzyste i sprawiedliwie
rozdzielane zasoby
ograniczone i uproszczone składki
budżetowe
nowe zasoby własne:
podatek od międzynarodowych transakcji
finansowych
oraz nowy zreformowany podatek VAT
+ uproszczenie istniejących
mechanizmów korygujących
możliwość
odebrania funduszy
strukturalnych krajom łamiącym
dyscyplinę finansów publicznych
limit absorpcji
funduszy przez dany kraj
na 2,5% jego PKB (obecnie wynosi on 4%)
ponadto
ponadto
zamrożenie
na obecnym poziomie
wydatków na politykę spójności i politykę
rolną
by mocniej wspierać finansowanie nowych
priorytetów
transgraniczna infrastruktura
energetyczna i transportowa, badania i
rozwój, edukacja i kultura,
zabezpieczenie granic zewnętrznych
oraz wsparcie dla sąsiadów na
południu i wschodzie
zmniejszenie różnic w poziomie
dopłat
bezpośrednich
uproszczenie programów
bardziej precyzyjny
opis sposobu
wydatkowania środków budżetowych
konkretnie
konkretnie
nowy instrument
Łącząc Europę
–
finansowanie projektów
infrastrukturalnych w kontekście
ogólnoeuropejskim
z zakresu transportu, energii oraz
technologii informacyjnych
zwiększenie środków na programy
dotyczące
edukacji i szkolenia
zawodowego
znaczny wzrost inwestycji w
badania i
innowacje
bardziej ekologiczne i nowoczesne
rolnictwo
w ramach priorytetu Bezpieczna Europa
środki na poprawę
środowiska
oraz
ochronę klimatu
dalsze oszczędności w
administracji
Traktat Lizboński
Traktat Lizboński
znika obecny podział
znika obecny podział
na wydatki obowiązkowe i
na wydatki obowiązkowe i
pozostałe
pozostałe
PE będzie podejmował decyzje o
PE będzie podejmował decyzje o
wszystkich
wszystkich
wydatkach
wydatkach
UE
UE
na równi
na równi
z Radą
z Radą
uproszczono procedurę podejmowania decyzji – po
uproszczono procedurę podejmowania decyzji – po
jednym
jednym
czytaniu w PE i Radzie (następnie nowość:
czytaniu w PE i Radzie (następnie nowość:
rozmowy
rozmowy
koncyliacyjne
koncyliacyjne
)
)
perspektywa finansowa staje się
perspektywa finansowa staje się
dokumentem prawnie
dokumentem prawnie
wiążącym
wiążącym
(=Wieloletnie Ramy Finansowe)
(=Wieloletnie Ramy Finansowe)
budżet UE a Traktat Lizboński
budżet UE a Traktat Lizboński
instytucje UE opracowują
instytucje UE opracowują
preliminarze wydatków
preliminarze wydatków
do
do
1 VII
1 VII
na ich podstawie
na ich podstawie
KE
KE
przygotowuje
przygotowuje
projekt budżetu
projekt budżetu
UE do 1 września i przedstawia Radzie oraz PE
UE do 1 września i przedstawia Radzie oraz PE
Ramy czasowe nowej procedury
Ramy czasowe nowej procedury
budżetowej
budżetowej
Rada
Rada
do 1 października przyjmuje
do 1 października przyjmuje
stanowisko ws. projektu budżetu
stanowisko ws. projektu budżetu
PE
PE
ma następnie 42 dni na przyjęcie wersji
ma następnie 42 dni na przyjęcie wersji
budżetu przedłożonej przez Radę lub
budżetu przedłożonej przez Radę lub
wprowadzenie poprawek
wprowadzenie poprawek
Rada ma 10 dni na zaaprobowanie tych poprawek lub
Rada ma 10 dni na zaaprobowanie tych poprawek lub
powołuje się spośród reprezentantów Rady i PE
powołuje się spośród reprezentantów Rady i PE
komitet
komitet
pojednawczy
pojednawczy
(uczestniczy w nim także KE)
(uczestniczy w nim także KE)
ma on 21 dni na
ma on 21 dni na
wypracowanie porozumienia
wypracowanie porozumienia
(a
(a
następnie Rada i PE mają 14 dni na jego
następnie Rada i PE mają 14 dni na jego
przyjęcie
przyjęcie
)
)
jeśli porozumienie nie zostanie wypracowane, albo
jeśli porozumienie nie zostanie wypracowane, albo
zostanie odrzucone przez Radę lub PE, to
zostanie odrzucone przez Radę lub PE, to
KE musi
KE musi
przedstawić nowy budżet
przedstawić nowy budżet
fundusze unijne w latach 2007-2013
fundusze unijne w latach 2007-2013
fundusze strukturalne
fundusze strukturalne
Europejski Fundusz Społeczny
Europejski Fundusz Społeczny
Europejski Fundusz Rozwoju
Europejski Fundusz Rozwoju
Regionalnego
Regionalnego
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Obszarów Wiejskich
Obszarów Wiejskich
Europejski Fundusz Rybacki
Europejski Fundusz Rybacki
Fundusz Spójności
Fundusz Spójności
instrument polityki strukturalnej UE nienależący jednak
instrument polityki strukturalnej UE nienależący jednak
do funduszy strukturalnych
do funduszy strukturalnych
wdrażany na poziomie wybranych państw
wdrażany na poziomie wybranych państw
,
,
a nie
a nie
regionów!
regionów!
ma zasięg krajowy
ma zasięg krajowy
powstał na mocy Traktatu z Maastricht dla wspierania
powstał na mocy Traktatu z Maastricht dla wspierania
budowy unii walutowej
budowy unii walutowej
Fundusz Spójności
Fundusz Spójności
zmniejszanie różnic
zmniejszanie różnic
w poziomie społeczno-gospodarczym krajów i
w poziomie społeczno-gospodarczym krajów i
regionów UE
regionów UE
wsparcie dla dużych inwestycji związanych z rozwojem lub
wsparcie dla dużych inwestycji związanych z rozwojem lub
modernizacją infrastruktury transportowej i ochrony środowiska
modernizacją infrastruktury transportowej i ochrony środowiska
obecnie współfinansuje przede wszystkim projekty służące
obecnie współfinansuje przede wszystkim projekty służące
rozwojowi infrastruktury publicznej
rozwojowi infrastruktury publicznej
– kryteria ograniczają
– kryteria ograniczają
możliwości inwestycyjne narodowych budżetów
możliwości inwestycyjne narodowych budżetów
!
!
cel działania
cel działania
Grecja, Hiszpania i Portugalia
Grecja, Hiszpania i Portugalia
oraz 12 nowych członków UE
oraz 12 nowych członków UE
do 2004 r. także Irlandia
do 2004 r. także Irlandia
!
!
kraj członkowski, którego PNB per capita jest niższy niż 90% średniej UE
kraj członkowski, którego PNB per capita jest niższy niż 90% średniej UE
oraz
oraz
w których realizowany jest program zmierzający do spełnienia
w których realizowany jest program zmierzający do spełnienia
kryteriów konwergencji
kryteriów konwergencji
beneficjenci
beneficjenci
uproszczona, krótka procedura finansowania
uproszczona, krótka procedura finansowania
scentralizowane zarządzanie nim
scentralizowane zarządzanie nim
finansuje pojedyncze projekty, a nie całościowe programy
finansuje pojedyncze projekty, a nie całościowe programy
duże projekty inwestycyjne (powyżej 10 mln €)
duże projekty inwestycyjne (powyżej 10 mln €)
mające znaczenie dla całego kraju, a nie tylko regionu
mające znaczenie dla całego kraju, a nie tylko regionu
mniejszy wkład własny 10-15%
mniejszy wkład własny 10-15%
specyfika FS
specyfika FS
mają zasięg regionalny
mają zasięg regionalny
fundusze strukturalne
fundusze strukturalne
powstał w 1975 r. jako reakcja na
powstał w 1975 r. jako reakcja na
coraz głębsze
coraz głębsze
rozbieżności
rozbieżności
w rozwoju regionów
w rozwoju regionów
koryguje dysproporcje regionalne poprzez udział w
koryguje dysproporcje regionalne poprzez udział w
rozwoju i dostosowaniu strukturalnym
rozwoju i dostosowaniu strukturalnym
regionów
regionów
opóźnionych
opóźnionych
w rozwoju oraz w przekształcaniu
w rozwoju oraz w przekształcaniu
upadających regionów
upadających regionów
przemysłowych
przemysłowych
Europejski Fundusz Rozwoju
Europejski Fundusz Rozwoju
Regionalnego
Regionalnego
inicjatyw na rzecz rozwoju lokalnego, zatrudnienia oraz działalności średnich i
inicjatyw na rzecz rozwoju lokalnego, zatrudnienia oraz działalności średnich i
małych przedsiębiorstw
małych przedsiębiorstw
rentownych inwestycji produkcyjnych umożliwiających tworzenie lub
rentownych inwestycji produkcyjnych umożliwiających tworzenie lub
utrzymywanie trwałego zatrudnienia
utrzymywanie trwałego zatrudnienia
infrastruktury
infrastruktury
rozwoju turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury
rozwoju turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury
ochrony i poprawy stanu środowiska
ochrony i poprawy stanu środowiska
rozwoju społeczeństwa informacyjnego
rozwoju społeczeństwa informacyjnego
koncentruje się na następujących
koncentruje się na następujących
dziedzinach:
dziedzinach:
powstał w 1957 r. w celu wspierania
powstał w 1957 r. w celu wspierania
wspólnotowej polityki społecznej
wspólnotowej polityki społecznej
najważniejszy instrument UE w zakresie
najważniejszy instrument UE w zakresie
rozwoju zasobów ludzkich
rozwoju zasobów ludzkich
oraz
oraz
przeciwdziałania
przeciwdziałania
bezrobociu
bezrobociu
Europejski Fundusz Społeczny
Europejski Fundusz Społeczny
finansuje głównie szkolenia stypendia, praktyki, doradztwo
finansuje głównie szkolenia stypendia, praktyki, doradztwo
i pośrednictwo zawodowe, analizy i badania dotyczące
i pośrednictwo zawodowe, analizy i badania dotyczące
rynku pracy itp.
rynku pracy itp.
wspiera zwłaszcza
wspiera zwłaszcza
małe i średnie przedsiębiorstwa
małe i średnie przedsiębiorstwa
(do 100
(do 100
osób), a także finansuje liczne projekty przyczyniające się
osób), a także finansuje liczne projekty przyczyniające się
do
do
powstawania nowych małych zakładów
powstawania nowych małych zakładów
oraz innych
oraz innych
inicjatyw gospodarczych
inicjatyw gospodarczych
dotychczas:
dotychczas:
Europejski Fundusz
Europejski Fundusz
Orientacji i Gwarancji Rolnej
Orientacji i Gwarancji Rolnej
– Sekcja
– Sekcja
Gwarancji i Sekcja Orientacji
Gwarancji i Sekcja Orientacji
działania przyczyniające się do rozwoju
działania przyczyniające się do rozwoju
obszarów wiejskich
obszarów wiejskich
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Obszarów Wiejskich
Obszarów Wiejskich
adaptacja wspólnotowej floty rybackiej
adaptacja wspólnotowej floty rybackiej
lepsze zarządzanie i ochrona zasobów połowowych
lepsze zarządzanie i ochrona zasobów połowowych
akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i rynek rybny
akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i rynek rybny
produktów rybołówstwa i akwakultury – poprawa warunków, jakości
produktów rybołówstwa i akwakultury – poprawa warunków, jakości
i konkurencyjności
i konkurencyjności
rozwój obszarów zależnych od rybactwa
rozwój obszarów zależnych od rybactwa
pomoc techniczna, szkolenia
pomoc techniczna, szkolenia
Europejski Fundusz Rybacki
Europejski Fundusz Rybacki
budżet UE w latach 2007-2013
budżet UE w latach 2007-2013
a
a
Polska
Polska
Polska ma otrzymać w tym okresie 85,4 mld €,
Polska ma otrzymać w tym okresie 85,4 mld €,
co po uwzględnieniu składek członkowskich,
co po uwzględnieniu składek członkowskich,
plasuje Polskę wśród głównych beneficjentów
plasuje Polskę wśród głównych beneficjentów
netto budżetu UE (
netto budżetu UE (
ponad 60 mld €
ponad 60 mld €
)
)
Konwergencja – 66,5 mld €
Konwergencja – 66,5 mld €
PO Infrastruktura i Środowisko – 27,9 mld €
PO Infrastruktura i Środowisko – 27,9 mld €
PO Kapitał Ludzki – 9,7 mld €
PO Kapitał Ludzki – 9,7 mld €
PO Innowacyjna Gospodarka – 8,3 mld €
PO Innowacyjna Gospodarka – 8,3 mld €
PO Rozwój Polski Wschodniej – 2,3 mld €
PO Rozwój Polski Wschodniej – 2,3 mld €
PO Pomoc Techniczna – 0,5 mld €
PO Pomoc Techniczna – 0,5 mld €
16 Regionalnych Programów Operacyjnych – 16,6
16 Regionalnych Programów Operacyjnych – 16,6
mld €
mld €
Rezerwa – 1,3 mld €
Rezerwa – 1,3 mld €
Europejska Współpraca Terytorialna – 0,8 mld €
Europejska Współpraca Terytorialna – 0,8 mld €
Wspólna Polityka Rolna – EFRROW – 13,2 mld €
Wspólna Polityka Rolna – EFRROW – 13,2 mld €
Wspólna Polityka Rybacka – 0,7 mld €
Wspólna Polityka Rybacka – 0,7 mld €
poziom realizacji programów
poziom realizacji programów
stan na 31 sierpnia 2011 r.
stan na 31 sierpnia 2011 r.
złożono 187,3 tys. wniosków
(poprawnych pod względem formalnym)
na całkowitą kwotę
420,5 mld zł
podpisano z beneficjentami 59 442 umów
o dofinansowanie na kwotę 252,8 mld zł
wydatków kwalifikowalnych, co stanowi
65,7% alokacji
na lata 2007-2013
wartość wydatków beneficjentów
uznanych za kwalifikowalne wynikająca
ze złożonych
wniosków o płatność
wyniosła 92,0 mld zł
finansowanie pozabudżetowe w UE
finansowanie pozabudżetowe w UE
pozabudżetowe źródła finansowania –
pozabudżetowe źródła finansowania –
Europejski Fundusz Rozwoju
Europejski Fundusz Rozwoju
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Fundusz Inwestycyjny
Europejski Fundusz Inwestycyjny
operacje kredytowe i pożyczkowe
operacje kredytowe i pożyczkowe
prowadzone przez Komisję Europejską
prowadzone przez Komisję Europejską
powstał zaraz po utworzeniu EWG dla
powstał zaraz po utworzeniu EWG dla
wspierania ówczesnych kolonii
wspierania ówczesnych kolonii
pomoc dla krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku
pomoc dla krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku
inwestycje z zakresu rozwoju infrastruktury,
inwestycje z zakresu rozwoju infrastruktury,
modernizacji rolnictwa i przemysłu, rozwoju
modernizacji rolnictwa i przemysłu, rozwoju
edukacji
edukacji
za zarządzanie funduszem odpowiedzialna jest
za zarządzanie funduszem odpowiedzialna jest
KE
KE
finansowany z odrębnych składek członkowskich
finansowany z odrębnych składek członkowskich
10. EFR lata 2008-2013 –
10. EFR lata 2008-2013 –
22,7 mld €
22,7 mld €
Europejski Fundusz Rozwoju
Europejski Fundusz Rozwoju
dofinansowanie eksportu
dofinansowanie eksportu
wsparcie dla deficytowego górnictwa
wsparcie dla deficytowego górnictwa
przezwyciężanie skutków katastrof naturalnych
przezwyciężanie skutków katastrof naturalnych
subsydiowanie odsetek od kredytów zaciąganych
subsydiowanie odsetek od kredytów zaciąganych
w innych instytucjach finansowych (np. EBI)
w innych instytucjach finansowych (np. EBI)
pożyczki dla sektora prywatnego
pożyczki dla sektora prywatnego
np.
np.
współfinansuje przedsięwzięcia inwestycyjne
współfinansuje przedsięwzięcia inwestycyjne
wspierające równomierny rozwój regionalny
wspierające równomierny rozwój regionalny
wspiera politykę rozwoju regionalnego i
wspiera politykę rozwoju regionalnego i
przekształceń strukturalnych realizowane
przekształceń strukturalnych realizowane
przez UE
przez UE
ostatnio
ostatnio
wspiera innowacje (
wspiera innowacje (
EFI - venture
EFI - venture
capital
capital
), prace badawczo-rozwojowe, sektor
), prace badawczo-rozwojowe, sektor
IT i rozwój kapitału ludzkiego
IT i rozwój kapitału ludzkiego
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Inwestycyjny
efekt współpracy EBI i KE na rzecz rozwoju
efekt współpracy EBI i KE na rzecz rozwoju
prywatnej przedsiębiorczości
prywatnej przedsiębiorczości
wspiera przede wszystkim małe i średnie
wspiera przede wszystkim małe i średnie
przedsiębiorstwa (współfinansuje inwestycje,
przedsiębiorstwa (współfinansuje inwestycje,
udziela poręczeń i gwarancji)
udziela poręczeń i gwarancji)
obecnie
obecnie
realizuje Innowacyjną Inicjatywę 2010 –
realizuje Innowacyjną Inicjatywę 2010 –
wspiera innowacyjne przedsięwzięcia (venture
wspiera innowacyjne przedsięwzięcia (venture
capital)
capital)
działa na bardziej rynkowych zasadach – ma
działa na bardziej rynkowych zasadach – ma
przynosić zyski
przynosić zyski
Europejski Fundusz Inwestycyjny
Europejski Fundusz Inwestycyjny
dodatkowe źródło wsparcia finansowego dla
dodatkowe źródło wsparcia finansowego dla
krajów członkowskich
krajów członkowskich
KE posiadając relatywnie
KE posiadając relatywnie
wysoką
wysoką
wiarygodność
wiarygodność
(credit rating)
(credit rating)
jest w stanie
jest w stanie
pozyskiwać kapitał na dogodnych warunkach
pozyskiwać kapitał na dogodnych warunkach
ponadto zabezpieczeniem pożyczek
ponadto zabezpieczeniem pożyczek
zaciąganych przez KE są środki zgromadzone
zaciąganych przez KE są środki zgromadzone
w budżecie ogólnym
w budżecie ogólnym
operacje pożyczkowe Komisji
operacje pożyczkowe Komisji
Europejskiej
Europejskiej
mocą traktatu EWWiS udzielała pożyczek na finansowanie inwestycji
mocą traktatu EWWiS udzielała pożyczek na finansowanie inwestycji
w sektorze węglowym i stalowym oraz jego restrukturyzację
w sektorze węglowym i stalowym oraz jego restrukturyzację
mocą traktatu o Euratom dofinansowywała zwiększanie efektywności
mocą traktatu o Euratom dofinansowywała zwiększanie efektywności
i bezpieczeństwa wykorzystania energii atomowej (od 94 r. też poza
i bezpieczeństwa wykorzystania energii atomowej (od 94 r. też poza
UE: Bułgaria, Rosja, Czechy, Węgry, Ukraina)
UE: Bułgaria, Rosja, Czechy, Węgry, Ukraina)
od 1976 r. wsparcie dla poprawy sytuacji w bilansach płatniczych
od 1976 r. wsparcie dla poprawy sytuacji w bilansach płatniczych
(kryzys naftowy)
(kryzys naftowy)
od 1978 r. wsparcie dla sektora prywatnego – kiedyś głównie na
od 1978 r. wsparcie dla sektora prywatnego – kiedyś głównie na
rozwój regionalny i walkę z bezrobociem,
rozwój regionalny i walkę z bezrobociem,
teraz
teraz
na promowanie
na promowanie
nowoczesnych technologii
nowoczesnych technologii
pomoc w sytuacjach klęsk naturalnych
pomoc w sytuacjach klęsk naturalnych
np.
np.