C.E. Winslow
C.E. Winslow
– prof. zdrowia
– prof. zdrowia
publicznego Uniwersytetu w Yale,
publicznego Uniwersytetu w Yale,
podał w 1920 r. bardzo trafną i do
podał w 1920 r. bardzo trafną i do
dzisiaj aktualną definicję:
dzisiaj aktualną definicję:
„zdrowie publiczne to
„zdrowie publiczne to
nauka i
nauka i
sztuka
sztuka
zapobiegania chorobom,
zapobiegania chorobom,
przedłużania życia i promocji
przedłużania życia i promocji
zdrowia fizycznego, poprzez
zdrowia fizycznego, poprzez
wysiłek społeczności
wysiłek społeczności
•
C.G. Sheps – w raporcie
C.G. Sheps – w raporcie
Komisji Fundacji
Komisji Fundacji
Milbank
Milbank
(1975 r.), odnośnie kształcenia
(1975 r.), odnośnie kształcenia
kadr dla potrzeb zdrowia publicznego,
kadr dla potrzeb zdrowia publicznego,
zdefiniował zdrowie publiczne, jako:
zdefiniował zdrowie publiczne, jako:
•
„
„
zorganizowany wysiłek
zorganizowany wysiłek
społeczeństwa
społeczeństwa
na rzecz
na rzecz
ochrony,
ochrony,
promowania i przywracania
promowania i przywracania
zdrowia
zdrowia
ludziom”.
ludziom”.
Zakres i zadania zdrowia
Zakres i zadania zdrowia
publicznego:
publicznego:
•
monitorowanie
monitorowanie
stanu zdrowia oraz
stanu zdrowia oraz
określenie potrzeb zdrowotnych
określenie potrzeb zdrowotnych
ludności,
ludności,
•
identyfikacja
identyfikacja
i zwalczanie czynników
i zwalczanie czynników
ryzyka zdrowotnego (w miejscu
ryzyka zdrowotnego (w miejscu
zamieszkania, pracy, nauki)
zamieszkania, pracy, nauki)
•
zapobieganie
zapobieganie
rozprzestrzenianiu się
rozprzestrzenianiu się
chorób, zwłaszcza zakaźnych,
chorób, zwłaszcza zakaźnych,
•
zapobieganie wypadkom i urazom oraz
zapobieganie wypadkom i urazom oraz
zapewnienie kompleksowej pomocy ofiarom
zapewnienie kompleksowej pomocy ofiarom
katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych,
katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych,
•
zapewnienie
zapewnienie
nadzoru
nadzoru
epidemiologicznego i
epidemiologicznego i
kontroli zagrożeń środowiska,
kontroli zagrożeń środowiska,
•
promowanie
promowanie
zdrowego stylu życia wszystkich
zdrowego stylu życia wszystkich
obywateli a zwłaszcza dzieci i młodzieży,
obywateli a zwłaszcza dzieci i młodzieży,
•
kształcenie
kształcenie
i doskonalenie zawodowe lekarzy i
i doskonalenie zawodowe lekarzy i
innego personelu medycznego, zgodnie z
innego personelu medycznego, zgodnie z
wymogami współczesnej wiedzy medycznej,
wymogami współczesnej wiedzy medycznej,
•
zapewnienie jednolitych kompleksowych
zapewnienie jednolitych kompleksowych
regulacji prawnych
regulacji prawnych
systemu organizacji
systemu organizacji
ochrony zdrowia, ekonomii zdrowia, zasad
ochrony zdrowia, ekonomii zdrowia, zasad
orzecznictwa lekarskiego,
orzecznictwa lekarskiego,
•
monitorowanie jakości
monitorowanie jakości
świadczeń
świadczeń
medycznych, ich dostępności, przestrzegania
medycznych, ich dostępności, przestrzegania
praw pacjenta oraz zasad bioetyki zawodowej,
praw pacjenta oraz zasad bioetyki zawodowej,
•
ocena sytuacji zdrowotnej
ocena sytuacji zdrowotnej
kraju na tle
kraju na tle
porównań międzynarodowych, analiza wyzwań
porównań międzynarodowych, analiza wyzwań
i zagrożeń wynikających z procesu globalizacji.
i zagrożeń wynikających z procesu globalizacji.
Ochrona zdrowia
Ochrona zdrowia
(
(
Mała Encyklopedia
Mała Encyklopedia
Medycyny PWN
Medycyny PWN
):
):
•
to działalność na rzecz zdrowia
to działalność na rzecz zdrowia
obywateli ujęta w system
obywateli ujęta w system
odpowiadający ustrojowym założeniom
odpowiadający ustrojowym założeniom
państwa.
państwa.
Ochrona zdrowia
Ochrona zdrowia
(
(
Mała Encyklopedia
Mała Encyklopedia
Powszechna PWN):
Powszechna PWN):
•
to zorganizowana działalność mająca
to zorganizowana działalność mająca
na celu zapobieganie chorobom i ich
na celu zapobieganie chorobom i ich
leczenie.
leczenie.
W jej skład wchodzą
W jej skład wchodzą
:
:
•
opieka zdrowotna
opieka zdrowotna
•
działalność innych pionów
działalność innych pionów
mających wpływ na stan
mających wpływ na stan
zdrowotny ludności
zdrowotny ludności
(budownictwo, gospodarka
(budownictwo, gospodarka
żywnościowa, komunalna,
żywnościowa, komunalna,
wodna, sport, turystyka i inne).
wodna, sport, turystyka i inne).
•
Definicje
Definicje
biologiczno –
biologiczno –
funkcjonalne
funkcjonalne
:
:
•
WHO
WHO
(1946 r.):
(1946 r.):
•
„
„
Zdrowie
Zdrowie
– to kompletny,
– to kompletny,
fizyczny, psychiczny i
fizyczny, psychiczny i
społeczny dobrostan
społeczny dobrostan
, a nie
, a nie
tylko brak choroby lub kalectwa”.
tylko brak choroby lub kalectwa”.
Dever, rozszerzając koncepcję
Dever, rozszerzając koncepcję
Lalonda
Lalonda
stwierdził, że:
stwierdził, że:
-
-
system opieki zdrowotnej
system opieki zdrowotnej
pochłania aż ok. 90% z całkowitych
pochłania aż ok. 90% z całkowitych
nakładów na ochronę zdrowia a ma
nakładów na ochronę zdrowia a ma
tylko
tylko
ok.
ok.
10%
10%
wpływ
wpływ
na redukcję
na redukcję
umieralności!
umieralności!
- nakłady na kształtowanie
- nakłady na kształtowanie
stylów
stylów
życia
życia
i edukacja zdrowotna pochłaniają
i edukacja zdrowotna pochłaniają
zaledwie ok. 1,5% nakładów a mają
zaledwie ok. 1,5% nakładów a mają
ok
ok
. 40%
. 40%
wpływ
wpływ
na obniżenie
na obniżenie
umieralności
umieralności
- nakłady finansowe na
- nakłady finansowe na
ochronę
ochronę
środowiska
środowiska
naturalnego
naturalnego
człowieka – 1,5%, posiadają
człowieka – 1,5%, posiadają
ok.
ok.
20%
20%
potencjalny wpływ na
potencjalny wpływ na
redukcję umieralności
redukcję umieralności
- wydatki na
- wydatki na
biologię
biologię
człowieka
człowieka
wynoszą ok. 7%, a dają
wynoszą ok. 7%, a dają
ok.
ok.
30%
30%
potencjalnego wpływu na
potencjalnego wpływu na
obniżenie umieralności ludzi
obniżenie umieralności ludzi
•
Definicja amerykańska:
Definicja amerykańska:
Promocja zdrowia -
Promocja zdrowia -
jest
jest
połączeniem
połączeniem
działań edukacyjnych
działań edukacyjnych
oraz
oraz
różnego rodzaju wsparcia:
różnego rodzaju wsparcia:
środowiskowego, społecznego,
środowiskowego, społecznego,
politycznego, ekonomicznego i
politycznego, ekonomicznego i
prawnego, sprzyjających zdrowiu.
prawnego, sprzyjających zdrowiu.
Celem
Celem
promocji zdrowia jest
promocji zdrowia jest
pomnażanie rezerw i potencjału
pomnażanie rezerw i potencjału
zdrowotnego ludzi.
zdrowotnego ludzi.
Ałma Ata – 1977 r.
Ałma Ata – 1977 r.
Po raz pierwszy pojawiło się oficjalnie
Po raz pierwszy pojawiło się oficjalnie
określenie – „promocja zdrowia”, w
określenie – „promocja zdrowia”, w
dokumencie
dokumencie
Zgromadzenia WHO:
Zgromadzenia WHO:
„
„
Zdrowie dla wszystkich”:
Zdrowie dla wszystkich”:
-
-
zdrowie nie powinno być
zdrowie nie powinno być
przywilejem lecz prawem dla wszystkich
przywilejem lecz prawem dla wszystkich
ludzi naszego globu, a rządy
ludzi naszego globu, a rządy
poszczególnych krajów powinny
poszczególnych krajów powinny
stworzyć do tego warunki
stworzyć do tego warunki
•
Karta Ottawska – 1986 r.
Karta Ottawska – 1986 r.
•
I Międzynarodowa Konferencja Promocji
I Międzynarodowa Konferencja Promocji
Zdrowia – określono
Zdrowia – określono
pięć celów
pięć celów
strategicznych
strategicznych
promocji zdrowia:
promocji zdrowia:
1) budowanie polityki zdrowia
1) budowanie polityki zdrowia
publicznego
publicznego
2) tworzenie środowisk wspierających
2) tworzenie środowisk wspierających
3) rozwój umiejętności indywidualnych
3) rozwój umiejętności indywidualnych
4) wzmacnianie działań społecznych
4) wzmacnianie działań społecznych
5) reorientacja systemu opieki
5) reorientacja systemu opieki
zdrowotnej
zdrowotnej
Edukacja zdrowotna
Jest procesem opartym na naukowych zasadach, stwarzającym
sposobność planowanego uczenia się, zmierzającym do
umożliwienia podejmowania świadomych decyzji dotyczących
zdrowia i postępowanie zgodnie z nimi. Odpowiedzialność za ten
Z
Z
akład
akład
O
O
pieki
pieki
Z
Z
drowotnej
drowotnej
:
:
To
To
:
:
•
Szpital, zol, zpo, sanatorium
Szpital, zol, zpo, sanatorium
•
Przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia
Przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia
•
Pogotowie ratunkowe
Pogotowie ratunkowe
•
Pracownia diagnostyczna
Pracownia diagnostyczna
•
Pracownia protetyki stomat. i ortodoncji
Pracownia protetyki stomat. i ortodoncji
•
Zakład rehabilitacji leczniczej
Zakład rehabilitacji leczniczej
•
Żłobek
Żłobek
•
Zakład opiekuńczo-leczniczy
Zakład opiekuńczo-leczniczy
(ZOL):
(ZOL):
•
Udziela całodobowych świadczeń
Udziela całodobowych świadczeń
zdrowotnych, pielęgnacyjnych i
zdrowotnych, pielęgnacyjnych i
rehabilitacyjnych pacjentom nie
rehabilitacyjnych pacjentom nie
wymagającym hospitalizacji.
wymagającym hospitalizacji.
•
Zapewnia także: pomieszczenia,
Zapewnia także: pomieszczenia,
wyżywienie oraz środki
wyżywienie oraz środki
farmaceutyczne i materiały medyczne
farmaceutyczne i materiały medyczne
na zlecenie lekarza tego zakładu.
na zlecenie lekarza tego zakładu.
•
Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy
Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy
(ZPO):
(ZPO):
•
Udziela podobnych świadczeń jak ZOL a
Udziela podobnych świadczeń jak ZOL a
różnica dotyczy:
różnica dotyczy:
-
braku etatowego lekarza
braku etatowego lekarza
-
środków farmakologicznych, które nie są
środków farmakologicznych, które nie są
zlecane a tylko kontynuowana jest
zlecane a tylko kontynuowana jest
wcześniej rozpoczęta terapia
wcześniej rozpoczęta terapia
-
prowadzenia edukacji zdrowotnej zarówno
prowadzenia edukacji zdrowotnej zarówno
pacjentów jak i ich rodzin
pacjentów jak i ich rodzin
Uwaga:
Uwaga:
-
W obu rodzajach zakładów pobyt pacjentów nie
W obu rodzajach zakładów pobyt pacjentów nie
powinien przekraczać
powinien przekraczać
3 mieś.
3 mieś.
(wyjątkowo
(wyjątkowo
do 6
do 6
mieś
mieś
.)
.)
Organem Założycielskim
Organem Założycielskim
Publicznego
Publicznego
ZOZ
ZOZ
jest
jest
:
:
•
Naczelny lub centralny organ
Naczelny lub centralny organ
administracji rządowej
administracji rządowej
•
Samorząd lokalny
Samorząd lokalny
•
PKP
PKP
•
Państwowa uczelnia medyczna lub inna
Państwowa uczelnia medyczna lub inna
państwowa uczelnia prowadząca
państwowa uczelnia prowadząca
działalność dydaktyczną i badawczą w
działalność dydaktyczną i badawczą w
dziedzinie nauk medycznych
dziedzinie nauk medycznych
Organem Założycielskim
Organem Założycielskim
Niepublicznego ZOZ
Niepublicznego ZOZ
jest:
jest:
•
Kościół lub związek wyznaniowy
Kościół lub związek wyznaniowy
•
Pracodawca
Pracodawca
•
Zakład ubezpieczeń, fundacja, związek
Zakład ubezpieczeń, fundacja, związek
zawodowy,
zawodowy,
•
Inna krajowa lub zagraniczna osoba
Inna krajowa lub zagraniczna osoba
prawna lub osoba fizyczna
prawna lub osoba fizyczna
•
Spółka nie mająca osobowości prawnej
Spółka nie mająca osobowości prawnej
Rada Społeczna Publ. ZOZ-u:
Rada Społeczna Publ. ZOZ-u:
•
Jest organem
Jest organem
inicjującym i
inicjującym i
opiniodawczym
opiniodawczym
podmiotu, który
podmiotu, który
utworzył zakład,
utworzył zakład,
•
oraz organem
oraz organem
doradczym
doradczym
kierownika zakładu
kierownika zakładu
Rada Społeczna Publ. ZOZ-u:
Rada Społeczna Publ. ZOZ-u:
•
Do
Do
zadań Rady Społecznej
zadań Rady Społecznej
należy m.in.
należy m.in.
przedstawienie kierownikowi zakładu
przedstawienie kierownikowi zakładu
wniosków i opinii
wniosków i opinii
w sprawach:
w sprawach:
-
Planu finansowego i inwestycyjnego
Planu finansowego i inwestycyjnego
-
Rocznego sprawozdania z realizacji planu
Rocznego sprawozdania z realizacji planu
-
Kredytów bankowych lub dotacji
Kredytów bankowych lub dotacji
- Podziału zysku
- Podziału zysku
Rady Społecznej
Rady Społecznej
nie powołuje się
nie powołuje się
w:
w:
•
Wojewódzkich i terenowych stacjach
Wojewódzkich i terenowych stacjach
sanitarno-epidemiologicznych
sanitarno-epidemiologicznych
•
Stacjach krwiodawstwa
Stacjach krwiodawstwa
•
Żłobkach
Żłobkach
•
Szpitalach klinicznych
Szpitalach klinicznych
Samodzielny Publiczny ZOZ może
Samodzielny Publiczny ZOZ może
uzyskiwać
uzyskiwać
środki finansowe
środki finansowe
:
:
1)
1)
Z odpłatnych świadczeń zdrowotnych
Z odpłatnych świadczeń zdrowotnych
2)
2)
Na realizację zadań i programów
Na realizację zadań i programów
zdrowotnych
zdrowotnych
3)
3)
Z wydzielonej działalności
Z wydzielonej działalności
gospodarczej ujętej w statucie zakładu
gospodarczej ujętej w statucie zakładu
4)
4)
Z darowizn, zapisów, spadków oraz
Z darowizn, zapisów, spadków oraz
ofiarności publicznej
ofiarności publicznej
SP ZOZ może otrzymywać
SP ZOZ może otrzymywać
dotacje
dotacje
budżetowe
budżetowe
na:
na:
•
Realizację zadań z zakresu promocji zdrowia i
Realizację zadań z zakresu promocji zdrowia i
innych programów zdrowotnych
innych programów zdrowotnych
•
Pokrycie kosztów kształcenia i podnoszenia
Pokrycie kosztów kształcenia i podnoszenia
kwalifikacji personelu medycznego
kwalifikacji personelu medycznego
•
Inwestycje, w tym zakup
Inwestycje, w tym zakup
wysokospecjalistycznej aparatury i sprzętu
wysokospecjalistycznej aparatury i sprzętu
medycznego
medycznego
•
Na dodatkowe zadania wynikające z potrzeb
Na dodatkowe zadania wynikające z potrzeb
systemu opieki zdrowotnej, np. w przypadku
systemu opieki zdrowotnej, np. w przypadku
klęsk żywiołowych lub groźnych epidemii
klęsk żywiołowych lub groźnych epidemii
•
Inne cele szczególne wynikające z odrębnych
Inne cele szczególne wynikające z odrębnych
przepisów
przepisów
Świadczenie zdrowotne:
Świadczenie zdrowotne:
•
To działanie służące zachowaniu,
To działanie służące zachowaniu,
ratowaniu, przywracaniu i poprawie
ratowaniu, przywracaniu i poprawie
zdrowia
zdrowia
•
oraz inne działania medyczne
oraz inne działania medyczne
wynikające z procesu leczenia lub
wynikające z procesu leczenia lub
przepisów odrębnych regulujących
przepisów odrębnych regulujących
zasady ich wykonywania.
zasady ich wykonywania.
Świadczeniem zdrowotnym jest
Świadczeniem zdrowotnym jest
m.in.:
m.in.:
•
Badanie i porada lekarska
Badanie i porada lekarska
•
Leczenie
Leczenie
•
Badanie i terapia psychologiczna
Badanie i terapia psychologiczna
•
Rehabilitacja lecznicza
Rehabilitacja lecznicza
•
Opieka nad kobietą ciężarną i jej płodem,
Opieka nad kobietą ciężarną i jej płodem,
porodem, połogiem oraz nad noworodkiem
porodem, połogiem oraz nad noworodkiem
•
Opieka nad dzieckiem zdrowym
Opieka nad dzieckiem zdrowym
•
Badanie diagnostyczne, w tym analityka
Badanie diagnostyczne, w tym analityka
medyczna
medyczna
Świadczenia zdrowotne c.d.:
Świadczenia zdrowotne c.d.:
•
Pielęgnacja chorych
Pielęgnacja chorych
•
Pielęgnacja niepełnosprawnych i opieka nad
Pielęgnacja niepełnosprawnych i opieka nad
nimi
nimi
•
Opieka paliatywno-hospicyjna
Opieka paliatywno-hospicyjna
•
Orzekanie i opiniowanie o stanie zdrowia
Orzekanie i opiniowanie o stanie zdrowia
•
Zapobieganie powstawaniu urazów i chorób
Zapobieganie powstawaniu urazów i chorób
poprzez działania profilaktyczne oraz
poprzez działania profilaktyczne oraz
szczepienia ochronne
szczepienia ochronne
•
Czynności techniczne z zakresu protetyki i
Czynności techniczne z zakresu protetyki i
ortodoncji
ortodoncji
•
Czynności z zakresu zaopatrzenia w
Czynności z zakresu zaopatrzenia w
przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
Świadczenia zdrowotne
Świadczenia zdrowotne
•
Mogą być udzielane przez
Mogą być udzielane przez
zakłady
zakłady
opieki zdrowotnej
opieki zdrowotnej
lub przez
lub przez
osoby
osoby
fizyczne
fizyczne
wykonujące zawód medyczny.
wykonujące zawód medyczny.
•
Świadczenia mogą być udzielane:
Świadczenia mogą być udzielane:
bezpłatnie, za częściową odpłatnością
bezpłatnie, za częściową odpłatnością
lub pełną odpłatnością.
lub pełną odpłatnością.
Wymagania wobec ZOZ-ów:
Wymagania wobec ZOZ-ów:
•
Pomieszczenia i urządzenia
Pomieszczenia i urządzenia
ZOZ-u
ZOZ-u
powinny odpowiadać określonym
powinny odpowiadać określonym
wymaganiom fachowym i sanitarnym.
wymaganiom fachowym i sanitarnym.
•
W ZOZ-ie świadczenia zdrowotne
W ZOZ-ie świadczenia zdrowotne
udzielane są wyłącznie przez
udzielane są wyłącznie przez
osoby
osoby
wykonujące zawód medyczny oraz
wykonujące zawód medyczny oraz
spełniające wymagania zdrowotne,
spełniające wymagania zdrowotne,
określone w odrębnych przepisach.
określone w odrębnych przepisach.
Wymagania wobec ZOZ-ów:
Wymagania wobec ZOZ-ów:
•
Minister Zdrowia, po zasięgnięciu
Minister Zdrowia, po zasięgnięciu
opinii organów samorządów zawodów
opinii organów samorządów zawodów
medycznych określa sposób
medycznych określa sposób
ustalania
ustalania
minimalnych norm
minimalnych norm
zatrudnienia
zatrudnienia
pracowników
pracowników
działalności podstawowej w ZOZ.
działalności podstawowej w ZOZ.
Statut ZOZ:
Statut ZOZ:
•
Jest nadawany zakładowi przez
Jest nadawany zakładowi przez
podmiot, który go utworzył (Organ
podmiot, który go utworzył (Organ
Założycielski)
Założycielski)
•
Określa on ustrój ZOZ-u oraz inne
Określa on ustrój ZOZ-u oraz inne
sprawy dotyczące jego funkcjonowania,
sprawy dotyczące jego funkcjonowania,
nie uregulowane w Ustawie o ZOZ.
nie uregulowane w Ustawie o ZOZ.
Statut ZOZ-u obejmuje:
Statut ZOZ-u obejmuje:
•
Nazwę ZOZ-u
Nazwę ZOZ-u
•
Cele i zadania
Cele i zadania
•
Siedzibę i obszar działania
Siedzibę i obszar działania
•
Rodzaje i zakres udzielanych
Rodzaje i zakres udzielanych
świadczeń
świadczeń
•
Organy i strukturę organizacyjną
Organy i strukturę organizacyjną
•
Formę gospodarki finansowej
Formę gospodarki finansowej
Regulamin porządkowy ZOZ-u:
Regulamin porządkowy ZOZ-u:
•
Określa organizację i porządek
Określa organizację i porządek
procesu udzielania świadczeń
procesu udzielania świadczeń
zdrowotnych
zdrowotnych
•
Postanowienia regulaminu nie mogą
Postanowienia regulaminu nie mogą
naruszać praw pacjenta określonych i
naruszać praw pacjenta określonych i
wynikających z Ustawy o ZOZ
wynikających z Ustawy o ZOZ
•
Regulamin ZOZ-u ustala kierownik
Regulamin ZOZ-u ustala kierownik
zakładu
zakładu