JOANNA MISIEWICZ
PAULINA OLECHNO
W 1897 roku G. Marconi jako pierwszy
na świecie opatentował radio.
Pierwszą próbną audycję przypisuje
się angielskiej Marconi Company z
1920 roku.
W 1926 r. powołano British
Broadcasting Corporation – jako
niezależną instytucję publiczną.
Działalność BBC oparta została na 4
zasadach J.Reith’a - pierwszego
Dyrektora Generalnego.
1. Okres monopolistycznej pozycji
BBC (1922-1972)
2. Kontrolowany pluralizm rynku
(dualizm własnościowy) (1972-
1990)
3. Komercjalizacja rynku
połączona z wprowadzeniem
nowych rozwiązań
technologicznych (od 1990)
Od 1922 roku rozpoczęto emisję
regularnych programów radiowych
Szybki rozwój stacji lokalnych i
ogólnonarodowych
Koncepcja radia opartego na
określonych standardach i
wartościach, z hasłem przewodnim:
„wspólna kultura”
W 1938 r. rusza BBC External
Service
Duże znaczenie radia w latach
wojny
Jedno wspólne pasmo – Home
Service
Pojawienie się Forces Programme
W latach powojennych nastąpił
wzrost konkurencji w postaci
zagranicznych stacji czy telewizji
W 1946 r. utworzono The Third
Programme
Pojawienie się wielu nielegalnych
stacji radiowych np. Radio
Caroline
Wydanie w 1967r. Marine
Broadcasting (Offences) Act
Zmiany w głównych stacjach BBC
Rozwój lokalnych rozgłośni (pod
koniec lat ’60 funkcjonowało już
ok. 40)
W 1972 r. na mocy Sound
Broadcasting Act powołano
Independent Local Radio (ILR)
Capital Radio i LBC w Londynie
Powołanie Independent
Broadcasting Authority (IBA) -
urzędu wydającego koncesje i
czuwającego nad wszelkimi
regulacjami
Utworzenie Independent Radio
Zastąpienie IBA przez nowy
urząd - Radio Authority
Wyłonienie trzech nadawców
ogólnonarodowych –
Independent National Radio
Classic FM, Virgin 1215,
talkSPORT
Publiczny – BBC (oferta
lokalna, ogólnonarodowa i
międzynarodowa)
Prywatny (nadawcy
naziemni oraz nadawcy
satelitarni, kablowi i cyfrowi)
Reforma BBC w 1996 roku kształtuje
6 współpracujących ze sobą działów:
Broadcast, Production, News,
Worldwide, World Service, Resources
Broadcast
Productio
n
News
Worldwide World
Service
Resources
zamawia i
planuje
programy
dla Radia 1-5
oraz
lokalnych
stacji
czuwa nad
produkcją
wewnątrz
BBC
przygotowuj
e informacje
dla radia i
TV, oraz
serwisów on-
line
zajmuje się
komercyjną i
międzynarod
ową
działalnością
BBC
międzynarod
owa sieć
radia BBC
odpowiada
za produkcje
pochodzące
od
zewnętrznyc
h
producentów
skierowany przede wszystkim do
młodzieży
programy muzyczne, rozrywkowe,
kampanie społeczno – edukacyjne
kanał dynamiczny
obecnie najpopularniejsza stacja w
Wielkiej Brytanii
skierowana do szerokiego grona
słuchaczy
prezentuje bardzo różnorodne
programy
muzyka klasyczna, jazz, kultura i
sztuka
stacja uznawana za najambitniejszą
ze wszystkich kanałów BBC
formuła talk&news
audycje na aktualne tematy i serwisy
informacyjne – sztandarowy „Today”
programy dokumentalno – naukowe i
publicystyczne
programy satyryczne, słuchowiska i
programy dla dzieci
również profil talk&news
wiadomości i relacje sportowe
audycje na żywo z udziałem
słuchaczy
Five Live Sports Extra – głównie sport
1Xtra - najnowsze trendy na rynku
muzycznym
6 Music – muzyka alternatywna
BBC 7 - audycje dla najmłodszych
słuchaczy i archiwum radia
Asian Network – kanał skierowany do
azjatów mieszkających w Anglii
World Service
3 ogólnonarodowe stacje naziemne:
Classic FM, talkSPORT, Virgin 1215
272 lokalne stacje ILR
Rynek radia prywatnego podzielony
jest pomiędzy grupy medialne: GWR,
Capital Radio, EMAP, SMG, Wireless
Group
Classic FM – przede wszystkim muzyka
klasyczna
od 2006 r. istnieje siostrzana stacja
theJazz
Virgin 1215 (od września 2008r.
Absolute Radio) - profil muzyczno –
informacyjny
talkSPORT – charakter informacyjno -
sportowy
Galaxy – istnieje od 1990 r., nadaje
głównie na terenie Anglii i Szkocji;
stacja muzyczna
Capital Fm – kanał londyński
Xfm – Londyn, Manchester; stacja
skupiona w większości na muzyce
alternatywnej
• 2 listopada 1936 roku oficjalnie rozpoczął
działalność BBC Television Service.
• Wybuch wojny spowodował jednak zahamowanie
rozwoju nowego środka przekazu. W początkach
września 1939 zawieszono emisję programu, a
wznowioną ją dopiero w 1946.
•Bez wątpienia największym triumfem telewizji BBC
z jej pierwszego powojennego okresu była
transmisja uroczystości koronacyjnych Elżbiety II
(2.06.1953).
•W 1954 wydano Television Act który dał
przyzwolenie dla narodzin brytyjskiej
telewizji komercyjnej, zwanej później
niezależną.
•20 kwietnia 1964 oficjalnie uruchomiono
drugi program Korporacji – BBC Two.
•Z dniem 1 lipca 1967 BBC Two podjęła
emisję programu w kolorze.
•Narodziny Channel 4 w dniu 2 listopada
1982 r.
•Channel 5 rozpoczął działalność 30 marca
1997 r.
Dziś na narodową telewizję
brytyjską składa się 5 stacji:
•
2 publiczne – BBC One i BBC
Two oraz
•
3 komercyjne – Independent
TV, Channel4, Channel5
ANALOGO
WE
BBC
ITV
Channel 4
Channel5
CYFROWE
BBC One,
BBC Two,
BBC Three
BBC Four,
BBC
Parliament,
BBC News,
CBBC,
Channel
CBeebies
ITV1, ITV2
ITV2+1,
ITV3, ITV4,
ITV3 +1,
ITV4 +1,
CITV
Channel
Channel 4,
Channel
4+1, E4,
E4+1,
More4,
More4 +1,
Film Four,
Film Four
+1, 4Music
Five, Five
Life, Five
US,Five Life
+1, Five US
+1
Pięć głównych stacji telewizyjnych składa się na naziemną analogową telewizję. Jednak oprócz tego
każda z nich może być również odbierana w przekazie cyfrowym, przy czym wszystkie główne stacje
analogowe posiadają również swoje cyfrowe „odnogi”.
•pierwszy naziemny kanał ogólnokrajowy
•proponuje brytyjskim widzom przede wszystkim
wiadomości i informacje z kraju i zagranicy (BBC
Breakfast, BBC News At One, BBC News At Six oraz
najbardziej popularny BBC News At Ten), tyleż
samo programów i filmów o charakterze
dokumentalnym.
•ramówkę wypełniają również programy sportowe
i o charakterze rozrywkowym (Have I Got News for
You, Strictly Come Dancing) a także popularne
seriale (EastEnders, Casualty, Holby City, Doctor
Who)
•
zadaniem BBC Two było przez
lata dostarczanie rozrywki
osobom o mniej popularnych
gustach i zainteresowaniach,
których potrzeb nie
zaspokajało BBC One.
•
specjalnością BBC Two były
początkowo programy
dokumentalne, historyczne a
także publicystyka polityczna i
gospodarcza.
•
Obecnie najpopularniejszym
programem stacji jest Top
Gear.
•
Większość
zagranicznej
działalności BBC
wyłączona została
do osobnej spółki,
BBC Worldwide,
która w
przeciwieństwie do
zasadniczej części
korporacji, działa
na zasadach czysto
komercyjnych.
•
w cyfrowej ofercie
korporacji znalazły się
dotychczas analogowe
kanały jak BBC News 24
oraz BBC Parliament.
•
nowe kanały tematyczne
takie jak BBC Three (który w
2003 zastąpił BBC Choice)
oraz BBC Four (powstały w
miejsce BBC Knowledge)
•
w 2002 BBC odpowiedziała
także na głosy
najmłodszych widzów i
utworzyła kolejne dwa
cyfrowe programy -
Cbeebies i CBBC Channel
ITV powstała na mocy ustawy Television Act z 1954,
której celem było stworzenie konkurencji na rynku
telewizyjnym wobec ówczesnego monopolisty - BBC
pierwotnie na ITV składała się sieć 12 regionalnych
stacji telewizyjnych w Wielkiej Brytanii, wspólnie
obejmujących swym zasięgiem cały obszar kraju.
poszczególne stacje sieci współpracowały ze sobą
na gruncie programowym, ale działały pod
własnymi nazwami, zaś pojęcie ITV stanowiło
określenie dla wszystkich
w 1990 system został gruntownie zreformowany
przez ustawę Broadcasting Act (znowelizowaną
następnie w 1996). Zmiany umożliwiły rozpoczęcie
procesu głębszej konsolidacji stacji i tworzenia z
nich jednej, ogólnokrajowej sieci.
równocześnie przez całe lata 90. trwał proces
kapitałowego scalania nadawców z poszczególnych
regionów. W ich wyniku wyłonili się dwaj główni
gracze - Granada oraz Carlton. 2 lutego 2004 obie
firmy połączyły się, tworząc spółkę ITV plc.
obecnie formalnie każda z koncesji wciąż należy
do innej firmy, lecz za sprawą powiązań
kapitałowych ogromna większość sieci,
obejmująca całą Anglię i Walię, jest kontrolowana
przez ITV plc
w Szkocji w ramach systemu ITV nadawany jest
kanał STV, zaś w Irlandii Północnej UTV. Oba
zachowują kapitałową i programową niezależność
od ITV plc.
ITV początkowo w walce z BBC o zainteresowanie
widzów przeciwstawiała jego ofercie swoje
programy rozrywkowe lekkie łatwe i przyjemne
dla oka
w listopadzie 1982 rozpoczął swoją działalność czwarty
narodowy, ogólnobrytyjski, a drugi niepubliczny program
telewizyjny: Channel4.
trzy zasadnicze kategorie audycji prezentowanych przez
stacje:
kulturalne (opera, balet, muzyka klasyczna, dramaturgia
teatralna, filmy, muzyka rozrywkowa i poważna,
publicystyka społeczno – polityczna, kulturalna i
gospodarcza);
specjalnego zainteresowania (sportowe oraz wychodzące
naprzeciw hobbystycznym potrzebom telewidzów);
dla mniejszości etnicznych głównie pochodzących z Azji i
Indii Zachodnich
w ramach 4. programu pojawiła się
jego narodowa wersja walijska tj. S4C
powstał w wyniku nacisków Walijskiej
Partii Nacjonalistycznej w 1982 i jest
nadawany wyłącznie na terytorium
Walii
powołanie w 1997
kanału było kontynuacją
i dopełnieniem reformy
rynku telewizyjnego
zapoczątkowanej jeszcze
w latach ‘80
Channel 5 odnalazł
swoje miejsce jako
nadawca audycji lekkich
skierowanych do
młodzieży i osób
młodych (do 35). Dziś na
antenie Five można
obejrzeć także relacje z
ważnych imprez
sportowych oraz
programy kulturalne i
muzyczne.
W 1951r w Gloucester powstała
pierwsza miejska sieć kablowa do
przekazu sygnału BBC.
Dopiero w 1972 zainaugurowała
pierwsza kablowa stacja telewizyjna
Greenwich Cablevision, emitująca
miejski program Cable Town.
Do marca 1988 zaledwie 12%
brytyjskich gospodarstw domowych
było podłączonych do jednej z 23
dostępnych lokalnych sieci; dopiero
przyjęcie aktu z 1990 umożliwiło
napływ kapitału spoza europejskich
państw, głównie z USA, oraz
łączenie oferty nadawczej z
rozwiązaniami sektorów
telekomunikacyjnego i
informatycznego.
Już w pierwszym roku
funkcjonowania nowego systemu
operatorzy sieci kablowych objęli
swoim zasięgiem blisko 80%
Wielkiej Brytanii.
w 1989 swoją działalność
rozpoczęło brytyjskie
konsorcjum British Satellite
Broadcasting, utworzone
przez grupy medialne
Pearsons, Virgin, Granada,
Anglia i Australia Bond
Corporation.
wkrótce w grupie tej
pojawił się Sky Channel
jako firma niebrytyjska,
oferując telewidzom 4
programy: Sky One, Sky
News, Sky Movies,
Eurosport.
Sky faktycznie wchłonęła
konsorcjum BSB, które
ostatecznie rozpadło się w
listopadzie 1990; tak oto w
kwietniu 1991 narodziła się British
Sky Broadcasting oferująca swoim
odbiorcom oprócz 4 programów
Sky TV jeszcze jeden kanał
filmowy, a od października tegoż
roku szósty Comedy Channel.
Wraz z pojawieniem się telewizji
Sky, a później BSkyB, dokonała się
szczególnego rodzaju inwazja
Hollywood na wyspy brytyjskie
Nadchodząca konkurencja - nowe
cyfrowe kanały tematyczne
udostępniające swe bezpłatne usługi,
jak ma to już miejsce w przypadku
działającej platformy Freeview
(składają się na nią BSkyB, BBC, Castle
Crown)
Nazwa
stacji
1983
1988
1993
1998
2003
BBC 1
37,0
38,0
33,0
29,5
25,6
BBC 2
11,0
11,0
10,0
11,3
11,0
ITV
48,0
42,0
40,0
31,7
23,7
Channel
4
4,0
9,0
11,0
10,3
9,6
Channel
5
-
-
-
4,3
6,5
Inni
-
-
6,0
12,9
23,6