Twórcze rozwiązywanie

problemów

BURZA

MÓZGÓW

Plan

• Geneza burzy mózgów.
• Zasady prowadzenia sesji

pomysłowości.

• Organizacja burzy mózgów.
• Przykładowy wynik sesji

pomysłowości.

• Ćwiczenia.

Geneza burzy mózgów

• Jako twórcę burzy mózgów uznaje

się Alexa Osborna

(wicedyrektora

jednej z największych wówczas agencji
reklamowych).

• W 1936 r. w BBDO działało już 47

stałych grup brainstormingowych,
które łącznie odbyły 401 sesji
pomysłowości.

Definicja burzy mózgów

definicja brainstormingu wg A. Osborn’a

[Proctor, 1998, s. 117]:

konferencyjna technika polegająca
na zespołowej próbie znalezienia
rozwiązania

określonego

problemu

przez

zebranie

wszystkich

pomysłów

spontanicznie zgłaszanych przez
członków zespołów.

Cele stosowania burzy

mózgów

• przeciwstawienie się panującej

podczas tradycyjnych narad
atmosferze kompromisu,
dyplomacji i krytyki wobec
sugestii odbiegających od
utartych rozwiązań,

• osiągnięcie efektu grupy.

Organizacja burzy

mózgów

1. Podział na dwa zespoły:

–

pierwszy do realizacji sesji pomysłowości, (12
osób w tym przewodniczący sesji i sekretarz),

–

drugi do odroczonego w czasie
wartościowania pomysłów (zespół 3-osobowy).

2. Określenie czasu i miejsca

przeprowadzenia sesji pomysłowości.

Organizacja burzy

mózgów

3. Wcześniejsze powiadomienie

grupy o temacie sesji
pomysłowości.

4. Ośmielenie osób z grupy

realizującej sesję pomysłowości
do publicznego wypowiadania
swoich poglądów i opinii.

Czynniki tłumiące wyrażanie własnych

opinii w grupie

wg Don Phillipsa:

1.

Ograniczenie skłonności do dyskusji w
okresie wykształcenia podstawowego:

a) dominacja rodziców w domu;
b) w szkole – „mówcie tylko wtedy, gdy

zadaje się wam pytania”;

c) preferowanie słuchania.

Czynniki tłumiące wyrażanie własnych

opinii w grupie

wg Don Phillipsa:

2. Zaniedbywanie warunków materialnych, w

których odbywają się spotkania grupowe:

a) pomieszczenie źle wietrzone,

przegrzane lub zbyt chłodne, słabo
oświetlone;

b) mówca oddzielony od grupy – na

estradzie lub na scenie;

c) mówca niewidoczny lub nie słyszany

przez wszystkich członków grupy.

Czynniki tłumiące wyrażanie własnych

opinii w grupie

wg Don Phillipsa:

3. Brak przygotowania grupy do

dyskusji:

a) brak poczucia przynależności do grupy;
b) temat źle zrealizowany:

•

prelegent mówi wszystko, niczego nie

pozostawiając do dyskusji,

•

postawienie problemu nie powoduje krytyki i

w konsekwencji wywołuje pasywność,

•

brak wcześniejszego powiadomienia sprawia,

że uczestnicy nie są przygotowani do zajęcia

stanowiska,

c) opór wobec narzuconego programu:

„Nigdy nie pyta się mnie, czego ja chcę”.

Czynniki tłumiące wyrażanie własnych

opinii w grupie

wg Don Phillipsa:

4. Dominacja innych:

a) animator niekompetentny –

onieśmiela lub stwarza niewiele
okazji do wypowiedzi uczestników;

b) uczestnik monopolizujący dyskusję;
c) ekspert, który powoduje

uzależnienie.

Czynniki tłumiące wyrażanie własnych

opinii w grupie

wg Don Phillipsa:

5. Obawa przed ośmieszeniem się:

a) lęk przed zajęciem stanowiska, które

mogłoby być źle widziane przez
kolegów;

b) obawa przed ewentualnym ujawnieniem

się braków:

•

w znajomości reguł gramatycznych, w
fizycznym sposobie wypowiadania się,

•

w kontroli emocjonalnej,

•

w łatwości wysławiania się;

c) lęk przed „wygłupieniem się”.

Czynniki tłumiące wyrażanie własnych

opinii w grupie

wg Don Phillipsa:

6. Kompleks niższości:

a) brak śmiałości przemawiania wobec

licznego audytorium;

b) lęk przed wyrażeniem tego, co

może okazać się opinią mniejszości;

c) obawa przed zranieniem czyichś

uczuć lub przekonań.

Organizacja burzy

mózgów

5.Przeprowadzeni

e

sesji

pomysłowości.

Przebieg sesji pomysłowości

1. Przewodniczący zapoznaje uczestników z

czterema podstawowymi zasadami "burzy

mózgów", oraz z procedurą przebiegu sesji.

2. Przewodniczący przeprowadza ćwiczenia

„rozgrzewające”.

3. Przewodniczący zapisuje na tablicy problem,

który ma być przedmiotem rozważań.

4. Przewodniczący prosi o podawanie

pomysłów rozwiązania problemu.

(Za jednym razem można podać tylko jeden

pomysł).

Zasady przeprowadzania sesji

pomysłowości.

(wg A. Osborn'a)

1. Wyłączenie wszelkiej oceny

krytycznej (technika odroczonego
wartościowania), „zasada: zero krytyki”.

2. Niczym nie skrępowana wyobraźnia.
3. Zgromadzenie możliwie dużej liczby

pomysłów.

4. Ulepszanie i rozwijanie pomysłów

zgłoszonych przez innych.

Przebieg sesji pomysłowości

5. Sekretarz powinien siedzieć

naprzeciwko przewodniczącego i
zapisywać każdy pomysł bez podania
autorstwa, numerując je kolejno.

6. Jeśli tempo zgłaszania pomysłów spada,

przewodniczący zgłasza pomysły ze
swojej listy, stawia specjalne pytania,
pobudzając w ten sposób zespół do
dalszego tworzenia pomysłów.

Zestaw pytań

naprowadzających

Osborn’a.

• Inne
zastosowania?

• Zaadaptować?
• Zmodyfikować?
• Powiększyć?
• Zmniejszyć?
• Zastąpić?
• Zreorganizować?
• Odwrócić?
• Kombinować?

Przebieg sesji pomysłowości

7. Kiedy sesja zbliża się do końca,

przewodniczący wywiera pewną
presję na grupę. Zachęca w
odpowiedni sposób, np.:

a) podajmy

jeszcze

dziesięć

pomysłów,

b) wszyscy jeszcze po jednym

pomyśle,

c) mamy 82 pomysły, przekroczmy

90,

d) mamy 62, czemu nie 63.

6. Sesja wartościowania

pomysłów realizowana przez

zespół 3-osobowy.

Zaleca się podzielenie otrzymanych

pomysłów na 3 grupy:

– pomysły tzw. gorące, kwalifikujące

się do bezpośredniego
zastosowania,

– pomysły, których wdrożenie

uzależnione jest od
przeprowadzenia dodatkowych
badań i analiz,

– pomysły nieużyteczne.

7. Wybór optymalnego

rozwiązania.

Wskazanie najwłaściwszego z

proponowanych pomysłów bądź
dokonanie syntezy najlepszych
fragmentów różnych propozycji

Przykładowy rezultat sesji

pomysłowości