Krążenie

Zadania:

1. Roznoszenie tlenu

2. Usuwanie ditlenku węgla i produktów

przemiany materii – buforowanie płynów
ustrojowych

3. Roznoszenie substancji odżywczych, jonów

etc.

Płyny „krążące” w organizmie:

1. Hydrolimfa (jamochłony, robaki)

2. Hemolimfa (stawonogi, mięczaki)

3. Krew i limfa (kręgowce)

Układy krążenia

1. Otwarty:

-

stawonogi, mięczaki (hemolimfa wylewa się z naczyń do
jamy ciała i wraca do naczyń przez serce)

-

układ limfatyczny kręgowców (płyn tkankowy wnika do
naczyń limfatycznych, którymi jako limfa płynie do układu
krwionośnego)

Płyn międzykomórkowy

2. Zamknięty:
-

krew krąży w zamkniętym, ciągłym układzie

naczyń (pierścienice i kręgowce)

Płyn międzykomórkowy

Krążenie krwi jest możliwe dzięki:

1. Sercu (pompa ssąco-tłocząca)

2. Ruchom lokomotoryczne ciała (skurcz

mięśni poprzecznie prążkowanych – gł.
kończyn)

3. Skurczom naczyń (mięśniówka gładka

naczyń)

Układy krążenia kręgowców

serce

skrzela

tkanki

Ryby

serce

tkanki

płuca

Płazy

serce

tkanki

PŁUCA

Ssaki,
ptaki

Układ krążenia u ssaków

Zastawki umożliwiają jednokierunkowy
przepływ krwi

Cykl pracy serca

Liczba skurczów serca na minutę

Mysz:

600

Pies:

80-120

Człowiek:

60-80

Świnia:

60-80

Koń:

~32

Słoń

~30

Serce (Mięsień sercowy):

- kardiomiocyty ~ 40% komórek (~70% masy serca),
fibroblasty

- poprzecznie prążkowany- syncytium

- tkanka rozrusznikowa – automatyzm serca

- unerwienie autonomiczne, skurcz nie podlega woli

- metabolizm głównie tlenowy

Przedłużona repolaryzacja chroni kardiomiocyty

przed skurczem tężcowym

Tkanka rozrusznikowa i przewodząca serca

Tkanka rozrusznikowa:

- zmodyfikowane kardiomiocyty

- brak stałego potencjału spoczynkowego

- spontaniczna depolaryzacja

zamykanie

kanałów dla

potasu

t

U

-65
mV

Kanały sodowe
bramkowane
napięciem nie
często biorą
udziału w
powstaniu
potencjału
czynnościowego

Kanały sodowe bramkowane napięciem są
otwarte zaledwie parę milisekund – podczas
pracy komórek rozrusznika są praktycznie stale
zdeaktywowoane.

-90 mV

-65 mV

10 mV

+45

mV

ACh (receptory M

1

) –

spowolnienie aktywności
rozrusznika

Ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych

Rozmieszczenie krwi w układzie krwionośnym

żyły - 70%

Tętnice -
16%

Naczynia
kapilarne -
7%

serce - 7%

Budowa naczyń krwionośnych

TĘTNICA

ŻYŁA

Tkanka łączna
włóknista

Mięśnie gładkie

Śródbłon
ek

Naczynia krwionośne

Tętnice

tętniczki

żyły

Kapilary (10~40 x 10

9

)

Wymiana substancji między krwią a tkankami -
homeostaza.

Naczynia włosowate –
„mikrokrążenie”

Typy naczyń włosowatych:

1. O ciągłej ścianie - mała przepuszczalność, tworzą barierę
krew-mózg

2. Okienkowate - otwory do 0.1 µm, przepuszczalne dla
polipeptydów i małych białek - np. insulina (mięśnie, nerki)

3. O nieciągłej ścianie - przepuszczają duże białka i elementy
morfotyczne krwi (wątroba, śledziona)

u

k

rw

ie

n

ie

[

l/

m

in

]

0

2

4

6

8

10

12

14

OUN

NERKI

UKL. POK.

MIESNIE

spoczynek

wysilek

Zmiany ukrwienia róznych narządów

Adrenalina

Ca

2

+

SR

PKA

P

i

P
L

Adrenalina zwiększa siłę i szybkość skurczów serca –
fosforylacja fosfolambanu (PL) który hamuje ATPazę
wapniową kardiomocytów



Adrenalina w kardiomiocytach (działając poprzez
CA i PKA) fosforyluje:

- łańcuchy lekkie miozyny (pośrednio, poprzez
kinazę łańcuchów lekkich miozyny)

- troponinę

A działając przez receptor 1 (i IP3 jako wtórny przekaźnik)

otwiera kanały wapniowe siateczki sarkoplazmatycznej

Miejscowa regulacja ciśnienia

Śródbłonek naczyń krwionośnych wydziela czynniki:

- rozluźniające napięcie mięśniówki naczynia – NO,
prostacykliny

- zwiększające napięcie mięśniówki – endotelina
(polipeptyd ~21 aa’s) – aktywuje PLC (IP3 otwiera kanały
wapniowe w mięśniach gładkich) oraz tromboksany

Rozszerzenie:

- Histamina
- NA i A w mięśniach i w
wątrobie

- kininy

Zwężenie:

-Na i A (prawie wszędzie
poza skeletal muscle i
liver)

- serotonina
- angiotensyna II

-

Syntaza tlenku azotu
(NOS)

śródbłonek

Arginina

NO

Mięśniówka naczynia

krwionośnego

Cyklaza cGMP

GTP

cGM
P

Blokuje fosforylację miozyny

Aktywuje transport wapnia do siateczki
plazmatycznej

Otwiera kanały potasowe

Angiotensyna II

Angiotensyna I

enzym konwertujący angiotensynogen

Angiotensynogen

Renina (komórki
mioepitaelialne kłębuszków
nerkowych)

Rdzeń nadnerczu

(aldosteron)