Wpływ postaw na procesy psychiczne i

zachowanie

(balding=łysieć)

Wpływ postaw na rozumienie świata

1. Selektywność w poszukiwaniu informacji

dążymy do odbierania informacji
zgodnych z postawami, unikamy informacji
sprzecznych

selektywność ta zanika

w warunkach wymuszających
bezstronność (np. konieczność wyjaśnienia
własnego postępowania lub sądów innym
ludziom)

gdy jesteśmy przekonani, że łatwo sobie
poradzimy z kontrargumentami

gdy przygotowujemy się do zmiany
własnego stanowiska

2. Tendencyjność interpretacji i pamięci
danych

ocena prawdziwości i wiarygodności
danych bardzo silnie zależy od ich
zgodności z postawami

heurystyka ustosunkowania – chętniej
wierzymy w informacje zgodne niż
sprzeczne z postawami, co czasami
wygląda na lepsze przypominanie
informacji zgodnych, choć nie wiąże się z
rzeczywistą pamięcią zdarzeń

pojawienie się obiektu postawy
automatycznie wzbudza reakcję
emocjonalną, która utendencyjnia
interpretację innych zdarzeń
(niezwiązanych z obiektem postawy)

3. Podział świata społecznego na swoich i
obcych

faworyzowanie osób o podobnych
postawach, deprecjacja osób o postawach
odmiennych

Wpływ postaw na zachowanie

Problem NIEzgodności postaw z

zachowaniem

•Badania LaPierre'a w 1930 roku (1934):
przejechał 10 tys. mil w 250 hotelikach lub
restauracjach (184 posiłki i 66 noclegów) bez
obiekcji obsłużono parę Chińczyków, a tylko w
jednym miejscu odmówiono obsługi (w
zrujnowanym kempingu). Jednak w pół roku
później aż 92% właścicieli tych obiektów
deklarowało w ankiecie uprzedzenia i niechęć do
przyjmowania Chińczyków.

•Metaanaliza 88 badań (Kraus, 1995)
przeciętna korelacja postawa/zachowanie: r =
0,38

Metodologiczna strategia rozwiązania

problemu zgodności

(JAK MIERZYĆ zgodność?)

Zgodność naprawdę istnieje, ale jest źle
mierzona

1. Agregacja danych o zachowaniu

postawa wobec religii a pojedyncze
zachowanie religijne: 0,14

postawa wobec religii a średnia 100
zachowań: 0,63
Fishbein i Ajzen (1974)

Ograniczenie: wiele pojedynczych zachowań
silnie koreluje z postawami; jesteśmy
zainteresowani przewidywaniem konkretnych
zachowań a nie ich agregatów.

2. Konkretyzacja mierzonej postawy:dane
Davidson & Jaccard (1979)

Ograniczenie: spadek mocy predyktywnej
postawy

Poszukiwanie moderatorów zgodności

(KIEDY postawa wpływa na zachowanie?)

Związek postawa-zachowanie jest silny lub słaby
w zależności od “trzecich” zmiennych

Charakter sytuacji

sytuacje skryptowe

sytuacje dezindywiduujące

sytuacje indywiduujące

Poszukiwanie moderatorów zgodności

(KIEDY postawa wpływa na zachowanie?)

Cechy zachowania

subiektywne znaczenie zachowania dla jego
wykonawcy

Salancik:

0,27 (polecanie zajęć jako dalszy ciąg badania)
0,62 (polecanie jako wyraz osobistych

preferencji)

Poszukiwanie moderatorów zgodności

(KIEDY postawa wpływa na zachowanie?)

Cechy postawy

ważna

wywodzi się z osobistych doświadczeń

jednorodna ewaluatywnie

subiektywnie pewna

stabilna w czasie

Poszukiwanie moderatorów zgodności

(KIEDY postawa wpływa na zachowanie?)

Cechy posiadacza postawy

niski poziom obserwacyjnej samokontroli
zach. (self-monitoring)

silna nawykowa tendencja do
autokoncentracji

Poszukiwanie mediatorów zgodności

(JAK postawa wpływa na zachowanie?)

Związek postawa-zachowanie jest silny lub słaby
w zależności od procesów pośredniczących
między postawą a zachowaniem

1. Teoria działań przemyślanych (Ajzen &
Fishbein, 1980)
postawa kształtuje świadome intencje
postępowania

2. Model tendencyjnego spostrzegania
obiektu postawy
(Fazio, 1986)
postawa nieświadomie kształtuje sposób
spostrzegania obiektu

Aktywizacja



tendencyjność



treść spostrzeżeń



definicja

 zachowanie

Postawy

spostrzegania

dotyczących

obserwowanego

obiektu postawy

zdarzenia



normy

 definicja sytuacji

NIE MA



Motywacja do rozważania własnej postawy
Możliwość rozważania własnej postawy

 JEST

1) przekonanie, że dane zachowanie
prowadzi do danych efektów



postawa wobec zachowania

2) ocena tych efektów



intencja

 zachowanie

1) przekonanie, że inni uważają,
iż powinienem zachować się



w dany sposób



subiektywna norma

2) motywacja do ulegania innym

Integracja obu modeli:
Rola motywacji i możliwości rozważania własnej
postawy