Finanse samorządowe

PRAWO FINANSÓW

PUBLICZNYCH

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

1

Decentralizacja /

niezależność JST

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

2

Finanse samorządowe w przepisach

Konstytucji RP

KONST 167.

/1. Jednostkom samorządu

terytorialnego zapewnia się

udział

w

dochodach

publicznych odpowiednio do

przypadających im zadań

/2. Dochodami JST są ich

dochody

własne

oraz

subwencje i dotacje z

budżetu państwa

/3. Źródła dochodów JST są

określone w ustawie

/4. Zmiany w zakresie zadań i

kompetencji JST następują

wraz

z

odpowiednimi

zmianami

w

podziale

dochodów publicznych

KONST 168.

Jednostki

samorządu

terytorialnego mają prawo

ustalania

wysokości

podatków i opłat w zakresie

określonym w ustawie

KONST 217.

Nakładanie

podatków,

innych danin publicznych,

określanie

podmiotów,

przedmiotów opodatkowania i

stawek podatkowych, a także

zasad przyznawania ulg i

umorzeń

oraz

kategorii

podmiotów zwolnionych od

podatków

następuje

w

drodze ustawy.

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

3

System dochodów

samorządowych

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

4

Daniny samorządowe

Daniny podatkowe

Opłaty publiczne

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

5

Dochody zasilające JST

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

6

Struktura subwencji ogólnej

dla JST

GMINA

Oświatowa

+

Wyrównawcza

+

Równoważąca

POWIAT

Oświatowa

+

Wyrównawcza

+

Równoważąca

WOJEWÓDZT

WO

Oświatowa

+

Wyrównawcza

+

Regionalna

Część

podstawowa

+

Część uzupełniająca

Dochód podatkowy per

capita

< 92%

średniej

krajowej

GMINA

Gęstość zaludnienia < średnia krajowa

< średnia

krajowa

POWIAT

Stopa bezrobocia > 1,1 średniej krajowej

< średnia

krajowa

WOJEWÓDZT

WO

Liczba mieszkańców < 3 mln

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

7

X

Systemy zasilania

finansowego JST

Subwencja oświatowa SYSTEM PIONOWY
Subwencja wyrównawcza

Subwencja

równoważąca / regionalna

SYSTEM POZIOMY

Budżet

państwa

Budżet JST

Najbogatsz

e JST

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

8

Subwencja równoważąca /

regionalna

Kryterium „janosikowe”

Przeznaczenie

„janosikowego”

Dochód

podatkowy

per capita

> 1,5 średniej

krajowej

GMINA

G, które notują:

•Największe wydatki na

pomoc społeczną

•Najmniejsze wpływy

podatkowe

> 1,1 średniej

krajowej

POWIAT

P, które notują:

•Największe wydatki na

pomoc społeczną i na

utrzymanie dróg

•Największy spadek

dochodów budżetowych

> 1,1 średniej

krajowej

WOJEW

ÓDZTW

O

W, które notują:

•Największe wydatki na

utrzymanie dróg i

regionalnych PKP

•Najniższy poziom PKB

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

9

Skala zamożności JST.

G P W = dochód podatkowy ( w zł ) per capita

(dane za:

www.mf.gov.pl/biuletyninformacjipublicznej

)

Gminy

G 2011

Powiaty

P

2011

Miasta na

prawach

powiatu

P

2011

Województ

wa

W 2011

Nowe Warpno

38 483

Piaseczyński

410

Warszawa

478

Mazowieckie

283

Krynica Morska

38 004

Pruszkowski

335

Sopot

378

Dolnośląskie

151

Kleszczów

34 680

Polkowicki

253

Poznań

301

Wielkopolski

e

140

Polkowice

5 324

Kozienicki

197

Płock

279

ŚREDNIA

KRAJOWA

126

Konstancin

Jeziorna

3 293

ŚREDNIA

KRAJOWA

157

Lublin

194

Pomorskie

126

Stalowa Wola

1 343

Stalowowols

ki

114

Rzeszów

186

Łódzkie

122

Lublin

1 229

Lubelski

84

Tarnobrzeg

132

Podlaskie

63

ŚREDNIA

KRAJOWA

1 195

Zamojski

54

Zamość

132

Podkarpacki

e

63

Potok Górny

254

Chełmski

47

Przemyśl

114

Lubelskie

57

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

10

Struktura dochodów JST w

2011 r.

Gminy

Województwa samorządowe

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

11

Struktura dochodów JST w

2011 r.

Powiaty

Miasta na prawach powiatu

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

12

Budżet JST

Prawo finansów publicznych

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

13

Budżet samorządowy

Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych
Forma prawna: uchwała organu stanowiącego JST
Materia budżetowa:

• prognoza dochodów / przychodów JST

• limity wydatków i rozchodów JST

• dochody i wydatki samorządowych JSFP [ np.

zakładów i jednostek budżetowych]

• limit przyrostu długu oraz limit kosztów obsługi

długu

• zadania finansowane w ramach:

– wieloletnich programów inwestycyjnych

– funduszy unijnych

– kontraktów wojewódzkich

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

14

Procedura budżetowa w JST

ORGAN
WYKONAW
CZY JST

Do

15

listopada
(r) – 1)

A: projekt uchwały
budżetowej

dla

–

ORGANU
STANOWIĄCEGO

oraz

RIO

1
stycznia
(r)

Początek

roku

budżetowego

ORGAN
STANOWIĄ
CY JST

Do

31

stycznia
(r)

B: prace nad uchwałą
budżetową.
Za zgodą zarządu JST
organ stanowiący może
zmniejszyć planowane
dochody lub zwiększyć
planowane wydatki

ORGAN
STANOWIĄ
CY JST

Do

30

czerwca
(r+1)

G: Podjęcie uchwały o
udzieleniu lub odmowie
udzielenia absolutorium
z wykonania budżetu
JST

RIO

Od

1

lutego do
28 lutego
(r)

C: gdy w terminie B nie
podjęto

uchwały

budżetowej – ustalenie
budżetu zastępczego

RIO

F: Opinia w/s rocznego
sprawozdania

z

wykonania budżetu

ORGAN
WYKONAW
CZY JST

Do

31

sierpnia
(r)

D:

Półroczne

sprawozdanie

z

wykonania budżetu dla
ORGANU
STANOWIĄCEGO + RIO

ORGAN
WYKONAW
CZY JST

Do

31

marca
(r+1)

E: Roczne sprawozdanie
z wykonania budżetu
dla

–

ORGANU

STANOWIĄCEGO + RIO

31
grudnia
(r)

Koniec

roku

budżetowego

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

15

Skutki braku absolutorium w

JST

POWIAT
WOJEWÓDZTWO = WNIOSEK O ODWOŁANIE ZARZĄDU
 
+ MIN. 14 DNI
 
 
SESJA RADY / SEJMIKU; OPINIA

RIO; TAJNE GŁOSOWANIE;

3/5 GŁOSÓW ZA = ODWOŁANIE
 
 

GMINA = WNIOSEK O REFERENDUM W/S ODWOŁANIA WÓJTA
 
+ MIN. 14 DNI

 
SESJA RADY – GŁOSOWANIE NAD

UCHWAŁĄ W/S REFERENDUM

 

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

16

Inne plany finansowe w JST

Budżet zastępczy RIO

Prowizorium budżetowe JST

NFP 241. W przypadku gdy
Rada

Ministrów

uchwali

projekt ustawy o prowizorium
budżetowym,

organ

stanowiący

jednostki

samorządu terytorialnego, na
wniosek

zarządu,

może

podjąć uchwałę o prowizorium
budżetowym

jednostki

samorządu terytorialnego na
okres

objęty

prowizorium

budżetowym.

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

17

Wieloletnia Prognoza

Finansowa JST

2011 2012 2013 2014 2015 2016
2011 2012 2013 2014 2015 2016
2011 2012 2013 2014 2015 2016

Układ kroczący WPF:

•Prognoza

musi

być

rokrocznie

aktualizowana, tak by za każdym razem
objąć okres 4 kolejnych lat budżetowych

•Organ stanowiący powinien uchwalić co
roku nową prognozę w terminie nie
późniejszym

niż

bieżącą

uchwałę

budżetową

•Prognoza musi być

zgodna z uchwałą

budżetową

JST co do:

•Rocznego wyniku budżetu

•Sumy długu JST

•Kwoty przychodów i rozchodów JST

Strategiczny

dokument

budżetowy

zawierający

postanowienia i zobowiązania
finansowe JST o okresie > 1
rok budżetowy.

Minimalna treść:

•Lista programów wieloletnich
( źródła ich
finansowania)
•Prognoza długu JST
•Prognoza

dochodów

i

wydatków JST

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

18

Równowaga budżetowa w

JST

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

19

Dług JST – limity do

31.12.2013 r.

KONST 216/5

PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY

[ = dług sektora rządowego
+ samorządowego < 60 %

PKB

+ ubezpieczeniowego]
 

[ LIMIT DŁUGU]

DŁUG JST < 60% DOCHODÓW TEJ JEDNOSTKI

[ LIMIT KOSZTÓW OBSŁUGI DŁUGU]

WYDATKI NA OBSŁUGĘ DŁUGU JST < 15% DOCHODÓW TEJ

JEDNOSTKI

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

20

Dług JST – limity od

1.01.2014 r.

wydatki na obsługę długu

A

= --------------------------------------

dochody budżetowe JST

dochody bieżące + dochody ze sprzedaży majątku ( – )

wydatki bieżące

B

=

-------------------------------------------------------------------------------------------

dochody budżetowe JST

1

A

2014 < -------- (

B

2013 +

B

2012 +

B

2011)

3

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

21

Dług JST – normy

oszczędnościowe

ART.

HIPOTEZA

DYSPOZYCJA

91

JST musi się zadłużyć Ograniczenia

w

pozyskiwaniu

przychodów:

•Cel alokacji –

NFP 89

•Limit przychodów – w uchwale

budżetowej

•Obligatoryjna

opinia

RIO

o

perspektywie wykonania zobowiązań

dłużnych przez JST

92

JST wyemitowała

obligacje komunalne

• Zakaz kapitalizacji odsetek

• Górna granica dyskonta = 5%

• Koszt obsługi zobowiązań dłużnych

ponoszony co najmniej 1 raz w roku

93

JST pragnie udzielić

kredytu, pożyczki,

gwarancji lub

poręczenia

• Wszystkie

umowy

muszą

być

terminowe

• Wartość nominalna umów musi być

określona w PLN i znana w chwili

zawierania transakcji

Dr Piotr Pomorski: Finanse

samorządowe (6)

22