Monitorowanie zmian w
środowisku przyrodniczym i
inżynierskim
z wykorzystaniem technik
satelitarnych, geodezyjnych i
innych

prof. dr hab. inż. Stefan Cacoń – kierownik projektu

dr hab. inż. Bernard Kontny, prof. UP
dr inż. Krzysztof Mąkolski
dr inż. Olgierd Jamroz
dr inż. Mirosław Kaczałek

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Instytut Geodezji i Geoinformatyki

Nr projektu: 223/GW/07 - SPRAWOZDANIE ROCZNE

A. Syntetyczne omówienie
wyników

Prace badawcze skoncentrowano na kontynuowaniu cyklicznych
(comiesięcznych) obserwacji względnych przemieszczeń struktur
geologicznych na obiektach przyrodniczych w Sudetach oraz
przygotowaniu współautorskich publikacji.
Obserwacje te realizowano za pomocą 10 szczelinomierzy TM-71
(rys. 1) zainstalowanych na następujących obiektach:

- „Szczeliniec” (3 szczelinomierze),
- „Jaskinia Niedźwiedzia” (2 szczelinomierze),
- „Złoty Stok” (2 szczelinomierze),
- „Dobromierz” (2 szczelinomierze),
- „Janowice” (1 szczelinomierz).

Lokalizację tych obiektów pokazano na rys. 2 w miejscach
oznaczonych symbolami poligonów geodynamicznych A, C, E, F,
STOK. Wyniki tych prac zostały wykorzystane do opracowania
referatu i publikacji (rys. 3 i 4).

Rys. 1. Szczelinomierze, na
których prowadzone są badania
(przykłady)

Rys. 2. Lokalizacja obiektów badawczych

Rys. 3. Zarejestrowane w 1990 r. anomalne zmiany na osi Y (amplituda 0,4 mm)

były koronnym dowodem na zamknięcie eksploatacji w kamieniołomie Kletno I.

Rys. 4. Obraz trzęsień Ziemi w Iranie (1997) i Turcji (1999)

na wykresie szczelinomierza w Zaułku Kaskad Jaskini Niedźwiedziej

W ramach realizacji przedmiotowej tematyki zorganizowano we
wrześniu 2007 roku pomiary satelitarne badawczej sieci
geodynamicznej „Śnieżnik”.

Ze środków umowy pokryto koszt transportu osób (studenci) i
sprzętu autokarem z Wrocławia do Kletna i z powrotem.

Rezultaty tej kampanii pomiarowej GPS wykorzystane będą w
realizacji pracy habilitacyjnej dr Olgierda Jamroza.

Ponadto wykonano zabudowę trzech punktów badawczych na
poligonie geodynamicznym.

A. Syntetyczne omówienie
wyników

B. Zakres współpracy
z partnerami zewnętrznymi

Przedmiotowe badania realizowano we współpracy z pracownikami
naukowo-badawczymi Instytutu Mechaniki i Struktury Górotworu
CZ. A. N. w Pradze (Doc. dr Blahoslav Košťák i Doc. dr Josef
Stemberk).

We wrześniu 2007 roku Doc. J. Stemberk i Ing. P. Blaženin wspólnie

z kierownikiem projektu (prof. S. Cacoń) przeprowadzili
konserwacje i rektyfikacje szczelinomierzy TM-71 na wszystkich
obiektach badawczych.

Należy zaznaczyć, że urządzenia te – patent Doc. B. Košťáka –
produkowane są w Czechach. Część z nich pozyskano jako dar
partnera czeskiego, z którym przedmiotowe badania prowadzone
są od 1972 roku.

C. Wykaz prac w formie
maszynopisu lub publikacji
będących wynikiem realizacji
projektu

Rezultaty badań przemieszczeń względnych bloków skorupowych
w Jaskini Niedźwiedziej w okresie 1993-2003 wykorzystano do
opracowania współautorskiej publikacji:

- Košťák, B., Cacoń, S., Dobrev, N. D., Avramova-Tačeva, E., Fecker,
E., Kopecký, J., Petro, L., Schweitzer, R., Nikonov A. A. (2007),
Observations of Tectonic Microdisplacements in Europe in Relation to the
Iran 1997 and Turkey 1999 Earthquakes. Izvestiya, Physics of the Solid
Earth, 2007, vol. 43, no. 6, pp. 503–516, Pleiades Publishing 2007.

Ponadto przygotowano do druku dwie prace:

- Cacoń, S., Košťák, B., Mąkolski K., Współczesne ruchy masowe
Szczelińca Wielkiego. Monografia: Środowisko przyrodnicze Parku
Narodowego Gór Stołowych, 2008,
- Mąkolski K., Cacoń S., Jamroz O., Košťák B., Kaczałek M.,
Investigations regarding Bear Cave massif (Lower Silesia) long-term
stability. Praca zgłoszona do druku w czasopiśmie Acta Carsologica.

C. Wykaz prac w formie
maszynopisu lub publikacji
będących wynikiem realizacji
projektu

Na 13th FIG Symposium on Deformation Measurement and
Analysis, Lisbon, May 12-15, 2008 zgłoszono współautorską pracę:

- Cacoń S., Kontny B., Monitoring and Deformation Analysis of
Rock Blocks,

która przyjęta została do prezentacji ustnej.

D. Informacje dotyczące innych
form upowszechniania wyników

Rezultaty prac prezentowano na 8th Czech-Polish Workshop On
Recent Geodynamics of the Sudeten and Adjacent Areas, Kłodzko-
Boguszyn,
29–31.03.2007 r. w formie referatu:

- Mąkolski K., Cacoń S., Jamroz O., Košťák B., Kaczałek M.,
Evaluation of rock massif stability in the vicinity and inside the
Bear Cave
in Kletno.

F. Informacja o złożonym wniosku
o grant finansowany przez MNiSW
lub inne źródło

Kierownik projektu, jako przewodniczacy Rady Naukowej Parku
Narodo-wego Gór Stołowych, był inicjatorem interdyscyplinarnych
badań, które zostały zaproponowane w formie grantu badawczo-
rozwojowego pt.:

„Geoekologiczne warunki przyrodnicze Parku Narodowego Gór
Stołowych”,

składającego się z siedmiu grup badawczych z zakresu dyscyplin
nauk o Ziemi.

Osobiście jest autorem i wykonawcą badań nt.: „Współczesna
geodynamika i ruchy masowe w PNGS”.

Projekt ten uzyskał wysokie oceny i został zaakceptowany do
finansowania w latach 2008-2010. Wykonawcy oczekują (luty
2008) na podpisanie umowy z MNiSW.

Dziękuję za uwagę