ARSEN:

ZATRUCIE ARSENEM

Skąd wzięła się nazwa

„ARSEN”?



„arsenikon” – grecka nazwa siarczkowych rud

arsenu



„arsenicum” – łaciński odpowiednik

„arsenikonu”



„aurypigment” – siarczek arsenawy (odmiana

złocistożółta )



„arsenicum album” – arszenik biały



„arszenik metaliczny”(„szary”) – czysty arsen



„dym hutniczy”



„arszenik” = „arsenik”



„arszen”



„arsen”

Pierwiastek
zidentyfikowany
prawdopodobnie po
raz pierwszy przez
Albertusa Magnusa w
1250 r.

WYSTĘPOWANIE:



zawartość w atmosferze 0,00018
(%)



zawartość w ciele człowieka 10

-5

(%)



zawartość w 1000 kg wody
oceanicznej 3 mg



zawartość w skorupie ziemskiej -
0,0005% wag.

Arsen rzadko występuje w
stanie wolnym. Jego główne
rudy składają się z arsenków i
siarczków arsenu. Duże złoża
arsenu występują w Rosji,
Szwecji i Norwegii

Najczęściej spotykane

postacie arsenu w

przyrodzie:

ARSENKI

METALICZNE



loellingit



chloantyt



nikielin



smaltyn

ZWIĄZKI

ARSENU Z
SIARKĄ



realgar



aurypigment



arsenopiryt



kobaltyn

Właściwości fizyczne i

chemiczne:



Istnieje w przynajmniej 2 odmianach

alotropowych



Podstawową i najczęściej spotykaną odmianą

jest „arsen szary” („metaliczny”)



Znane są też mniej trwałe odmiany tzw.

„arsen żółty” i „arsen czarny”



Tworzy związki, w których jest na –3, +3 i +5

stopniu utlenienia



Jest substancją stałą, krystaliczną, o połysku

metalicznym, tworzy w połączeniu z

wodorem tzw.”arseniak” – gaz silnie trujący,

nietrwały

Właściwości fizyczne i
chemiczne:



Wykazuje słabe przewodnictwo elektryczne



Przy normalnym ciśnieniu nie topi się



Sublimuje w temperaturze T = 616 stopni

Celcjusza



Pary arsenu mają zapach czosnku i są trujące



Temperatura topnienia T = 817 stopni

Celcjusza



Jest półmetalem



Ma właściwości amfoteryczne

Zastosowanie arsenu:



Produkcji śrutu



Jako dodatek nadaje twardość stopom ołowiu



Próby stosowania do stopów łożyskowych



Arszenik stosuje się jako trucizna na myszy i

szczury (dawka śmiertelna dla człowieka

wynosi 0,1g )



W małych ilościach jako lek oraz do

produkcji preparatów farmaceutycznych



Arsenian sodowy, wapniowy i ołowiawy w

rolnictwie i leśnictwie jako pestycydy

Zastosowanie arsenu:



jako środki konserwujące drewno



przy produkcji szkła , barwników,
chemicznych środków bojowych



w procesach oczyszczania gazów
przemysłowych,



kwas arsenilowy używany jest jako czynnik
przyspieszający wzrost hodowli drobiu i świń.



Przed wynalezieniem penicyliny arszenik
używany był jako prymitywny antybiotyk

ROLA W ORGANIZMIE



działa wzmacniająco,



przeciwdziała anemii

DZIENNE

ZAPOTRZEBOWANIE:



śladowe ilości.



ŹRÓDŁA:



langusty,



krewetki,



homary,



ryby morskie

Wpływ na narządy i układy:

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY



Uszkodzenie słuchu



Zmiany w EEG

OBWODOWY UKŁAD NERWOWY



Udowodniono bezpośredni związek

chorób nerwów obwodowych z

przewlekłym zażywaniem arsenowych

leków przeciwastmatycznych ( 3 – 10

mg/24h przez wiele lat )

Wpływ na narządy i układy:

SKÓRA



Trójpierścieniowe formy nieorganicznego
arsenu mogą powodować zmiany skórne,
głównie nadmierne rogowacenie oraz
przebarwienia skóry dłoni i podeszw



Czasami występowanie skórnych zmian
ma charakter endemiczny. Związane jest
to z dużą zawartością arsenu w wodzie
pitnej.Zmiany skórne powstają po kilku
latach przy narażeniu na ok. 1 mg
arsenu dziennie

UKŁAD KRĄŻENIA



Wysokie dawki arsenu powodują zmiany w

układzie sercowo-naczyniowym (EKG +

ogólne objawy intoksykacji )



Osoby narażone na arsen wchłaniany z

pokarmem wykazują zaburzenia naczyń

obwodowych (populacja Tajwanu i Chile

spożywając wodę o zawartości 0,5 – 1,0

mg/As/l wykazuje niedostateczne ukrwienie

obwodowe prowadzące do zgorzeli)

Wpływ na narządy i układy:

Drogi wnikania arsenu do

organizmu:



Układ oddechowy



Skóra



Częściowo przez przewód pokarmowy

Wchłanianie arsenu z przewodu

pokarmowego zależy od

rozpuszczalności w wodzie i może

dochodzić do 95%.

Po utlenieniu do As

gromadzi się w

wątrobie, nerkach, kościach, skórze,

włosach i paznokciach

NADMIAR ARSENU

POWODUJE ZATRUCIE

ORGANIZMU



PRZEWLEKŁE



OSTRE

Objawy przewlekłego

zawodowego zatrucia

arsenem:



Podrażnienie i zmiany zapalne błon

śluzowych i spojówek



Rogowacenie naskórka



Zmiany zapalne skóry z owrzodzeniami



Uszkodzenie nerwów obwodowych pod

postacią polineuropatii czuciowych z

następowymi niedowładami wiotkim



Uszkodzenie wątroby, nerek, mięśnia

sercowego z następowym wyniszczeniem



Rak płuc

Ostre zatrucia związkami

arsenu:



Bóle głowy



Bóle kończyn



Zaburzenia czucia



Zaburzenia
psychiczne



Zamroczenie



Drgawki

 Obfita

krwotoczna

biegunka

 Bóle brzucha
 Ciężka zapaść

naczynioporaże

nna

 Żółtaczka
 Oliguria lub

anuria

OBJAWY ZATRUCIA ARSZENIKIEM

(dawka śmiertelna –65mg - 120 mg):

Ostre zatrucia związkami

arsenu c.d.

OBJAWY ZATRUCIA ARSENOWODOREM



Ostra hemoliza wewnątrznaczyniowa



Hipoksemia



Hemoglobinuria



Niewydolność nerek, kory nadnerczy



Zaburzenia krążenia



Zaburzenia OUN



Mocznica



Obrzęk płuc

Dawniej austriaccy górale dzięki
ciągłemu zażywaniu niewielkich
dawek tej trucizny (stosowanej
jako środek pobudzający),
wykształcili w sobie odporność na
połykany arszenik do tego stopnia,
że ich dzienną dawką można by
uśmiercić nie przyzwyczajoną
osobę.