Fizjoterapia w

chorobach przyczepów

ścięgnistych

Kamila S
Joanna W
Grupa III

Choroby przyczepów ścięgnistych zaliczane
są do reumatyzmu tkanek miękkich,
wspólnymi cechami tej grupy są:
• zlokalizowany proces zapalny,
odpowiedzialny za miejscowy ból i czasem
ograniczenie ruchomości;
• dobry stan ogólny chorego i prawidłowe
wyniki badań laboratoryjnych.

Ustalenie diagnozy, a tym samym
odpowiedniego planu leczenia wymaga
przeprowadzenia dokładnego wywiadu,
znajomości anatomii i umiejętności badania
układu ruchu. Choroby z grupy reumatyzmu
tkanek miękkich można podzielić ze względu
na lokalizację dolegliwości i rodzaj tkanki, w
obrębie której doszło do miejscowej reakcji
zapalnej .

Na tej podstawie wyróżniamy:
1. Stany zapalne ścięgien i ich przyczepów
(tendopatie, entezopatie).
2. Zapalenia tkanek okołostawowych
(periartropatie).
3. Zapalenia pochewek ścięgnistych.
4. Zapalenia kaletek maziowych.
5. Fibromialgię – zespół uogólnionych
bólów mięśniowo-stawowych.
6. Inne zespoły bólowe.

Entezopatie

- to bolesne zmiany

chorobowe przyczepów ścięgnistych

mięśni do kośćca. Są wynikiem działania

zbytnich naprężeń i obciążeń. Istotą

choroby jest uwalnianie się z chorobowo

zmienionego podłoża chrząstki czy

pozbawionej okostnej kości

pojedynczych włókien ścięgna.

Przemieszczenie wyrwanych włókien

wraz z komórkami kości w głąb ścięgna

może powodować patologiczne

kościotworzenie – powstają tzw.

entezofity.

Proces chorobowy osłabia

wydolność ścięgien, w wyniku czego

może ono ulec przerwaniu w

miejscu połączenia ścięgnisto-

kostnego

Przykurcz Dupuytrena

Jest to przykurcz zgięciowy palców,
najczęściej IV i/lub V o niejasnej
etiologii.
Przykurczu Dupuytrena występuje
rodzinnie w 25-60% przypadkach.

Przykurczeniu ulegają:
-włókna podłużne (przykurcz zgięciowy
palców), -warstwa poprzeczna
(zwężenie ręki),
-pasma pionowe (wciągnięcia skóry)

Przebieg choroby wg Degi:

Stadium O

- brak przykurczu,

wciągnięcie skóry

Stadium I

- zajęcie głównie włókien

podłużnych rozcięgna - przykurcz w

stawie śródręczno-paliczkowym do 30°.

Stadium II

- wyraźny zgięciowy

przykurcz w stawach śródręczno-

paliczkowych i międzypaliczkowych

bliższych. Suma kątów przykurczu

mniejsza niż 90°.

Stadium III

- przykurcz obejmuje

warstwy głębsze rozcięgna. Suma

kątów powyżej 90°. Ręka zwężona,

zwykle ograniczenie odwodzenia

palców.

Stadium IV

- przykurcz jak w

stadium III, jednak występują objawy

zajęcia procesem bliznowatym

więzadła Landsmera oraz rozcięgna

prostowników, co powoduje przeprost

w stawie międzypaliczkowym

dalszym. W stadium tym są najgorsze

rokowania, co do wyników leczenia.

Trzy fazy choroby wg

Lucka

faza proliferacji – rozplem

fibroplastów

faza przerostu – dochodzi do

przykurczeń w stawach, przeważają

fibrocyty

faza zbliznowacenia – utrwalenie

przykurczu bez tendencji do progresji,

bezkomórkowe pasma włókniste

Przebieg choroby

Przebieg jest długotrwały i nie
zawsze typowy. Przykurcz
rozpoczyna się najczęściej w 5.
dekadzie życia, częściej u mężczyzn
niż u kobiet. Zwykle pojawia się
delikatne zgrubienie bądź drobny
guzek w obrębie dłoni. W tym
stadium rozwój choroby może być
zahamowany. Zwykle jednak po
pewnym czasie następuje faza
szybkiego tworzenia się
przykurczeń i w okresie około 6
miesięcy-roku pojawiają się
przykurczenia palców.

Po okresie dalszym może dojść do

zajęcia palców strony promieniowej

lub spoidła kciuk-wskaziciel, a

czasami proces kończy się

przykurczem tylko jednego palca.

Długotrwałe utrzymywanie się

przykurczu prowadzi stopniowo do

utrwalenia zmian w aparacie

więzadłowo-stawowym, co może

uniemożliwić prawidłowe leczenie.

Przyczyny:

- stany zapalne w obrębie pochewek

ścięgien

- urazy

- choroba reumatyczna, ganglion

Objawy:

- cierpnięcie, mrowienie palców

- nasilenie objawów w ciągu dnia

W przebiegu przykurczu występują często

zmiany towarzyszące: obniżenie czucia w

obrębie opuszków palców, parestezje,

zaburzenia ukrwienia. Przykurcze

występują częściej u osób chorych na

cukrzycę, padaczkę czy alkoholizm.

Pomocnicze testy diagnsotyczne:

•

Test Phanela

– ustawienie w

zgięciu grzbietowym nadgarstka.

Wzajemny ucisk obu grzbietów rąk

nasila ucisk w kanale nadgarstka. W

czasie ucisku dochodzi do parestezji

w zakresie nerwu pośrodkowego i do

nasilenia dolegliwości.

•

objaw zespołu nadgarstka

•

objaw Tinnela

– lekko zgięta

grzbietowo ręka leży na stole. Za

pomocą młotka neurologicznego

opukiwany jest nerw pośrodkowy na

wysokości fałdu zgięciowego

nadgarstka. Bóle promieniujące do

ręki i przedramienia oraz parestezje

świadczą o ucisku nerwu

pośrodkowego w kanale nadgarstka.

Leczenie przykurczu

Dupuytrena

Fizykoterapia

jonoforeza ( wodny roztwór 1-2% jodku potasu lub
2% chlorku sodu spod katody w celu zmiękczenia
blizn)
              el. czynna – ułożona w miejscu zmian
chorobowych
              el. bierna – ułożona przeciwlegle
              pozycja siedząca
              dawka: 0,01 do 0,3 mA/cm

(do odczucia

pacjenta)
czas zabiegu: 20 min
ilość zabiegów: 10-15 (zazwyczaj co drugi
dzień)

ultradźwięki:

Miejsce nadźwiękawiania: rozcięgno

dłoniowe

Natężenie: 0,5-0,8Wcm2
Czas zabiegu:6-8 min
Liczba zabiegów w serii: 15

fonoforeza:

UD + heparyna w żelu – na blizny
UD + NLPZ – przeciwbólowo, przeciwzapalnie

terapia łączona (ultradźwięki + TENS średniej
częstotliwości):

dawka UD: 0,5 W/cm

częstotliwość: 1 MHz
dawka TENS: do odczucia pacjenta
czas zabiegu: 10-12 minut

Kąpiel wirowa rąk

temperatura wody: 36-38 stopni C
czas trwania zabiegu: 15-20 minut
seria: 10-15 zabiegów

Leczenie:
- unieruchomienie w ortezie,
- leki przeciwzapalne – wstrzykiwanie kortykosteroidów,
- odpoczynek,
- ćwiczenia bierne ze zgięciem dłoniowym,
-pozycje ułożeniowe zmniejszające obrzęk, np. unoszenie
ręki do góry, unoszenie nadgarstka

Bardzo ważne są specjalne ćwiczenia aktywujące
unieruchomione palce (zginanie i prostowanie palców)
np. terapia zajęciowa.

Pomocne mogą być codzienne ćwiczenia czynne

palców i pielęgnacja skóry, m.in. natłuszczanie. Choroba
nie ma złośliwego charakteru, nie doprowadza do
zagrożenia życia pacjenta.

Leczenie operacyjne polega na przecięciu w.
poprzecznego nadgarstka.

Choroba De Quervain’a (De

Quervain -

tenosynovitis)

Jest to zapalenie pochewek ścięgien

przywodziciela długiego i prostownika

krótkiego kciuka

. Ból nasila się w trakcie

prostowania kciuka i ruchów nadgarstka

zwłaszcza w stronę łokciową. Pogrubienie

ścięgien spowodowane powtarzającymi

się urazami powoduje ograniczenie ślizgu

ścięgien w pochewkach ścięgnistych.

Ruch kciuka powoduje ból i obrzęk w

okolicy wyrostka rylcowatego kości

promieniowej.

Choroba często dotyczy matek niemowląt

w wieku od 6 do 12 miesięcy.

Spowodowane jest to częstym

podnoszeniem dziecka, które staje się

coraz cięższe.

Rozpoznanie potwierdza badanie usg.

Stosuje się rehabilitację i stabilizator

kciuka, którego noszenie zmniejsza

dolegliwości. Jednakże dla części chorych

jest to zbyt uciążliwe. Po zaniechaniu

unieruchomienia dolegliwości często

nawracają.

Rozpoznanie

Jeśli pacjent uskarża się na ból w

nadgarstku, należy wykonać dwa proste

testy w kierunku choroby de Quervaina:

ustawienie dłoni w geście "OK"

(kciuk

odwiedziony i wyprostowany, a pozostałe

palce zwinięte),

rozpoznanie choroby potwierdza bolesność

przy obmacywaniu ścięgien z I przedziału

troczka prostowników,

test Finkelsteina

(odchylanie ręki ze

schowanym w dłoni kciukiem w stronę

łokciową) - jest dodatni, jeśli napięcie

badanych ścięgien wywołuje silny ból w

okolicy wyrostka rylcowatego kości

promieniowej

W początkowym stadium choroby de

Quervaina stosuje się leczenie

zachowawcze, które polega na:

unikaniu czynników wywołujących

objawy,

-stosowaniu niesteroidowych leków

przeciwzapalnych,

-unieruchomieniu nadgarstka i kciuka w

szynie sięgającej do stawu łokciowego,

-miejscowe wstrzyknięcie lignokainy ze

steroidem.

Fizykoterapia – stan ostry

krioterapia miejscowa:

ciekłym azotem temp. –150 do –170 st. C,
czas zabiegu 2 minuty,
seria: 10-15 zabiegów.

laseroterapia:

obszar zabiegu: miejscowo
częstotliwość: 1000-1500Hz
czas zabiegu:6 min
liczba zabiegów w serii: 7-10
liczba serii: 1

magnetoterapia:

Procesy ostre: dawki poniżej 3mT,

częstotliwość 1- 5Hz. Stany podostre: do 5 mT,
częst. 5-20 Hz

Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w

tygodniu

Seria 10-15 zabiegów

masaż:
Ponieważ w tym okresie kończyna jest zazwyczaj
unieruchomiona, należy wykonywać masaż
kończyny zdrowej, wykorzystując wpływ
konsensualny.

Kinezyterapia:
W tym okresie nie wykonujemy żadnych ćwiczeń.

Fizykoterapia - okres przewlekły;

prądy diadynamiczne:

Elektrody: płaskie
Rodzaj prądu: CP
Natężenie: poniżej progu bólu
Czas trwania zabiegu:3-4 min

prąd Traberta:

częstotliwość 143Hz, czas impulsu 2ms, czas przerwy:

5ms

Natężenie od 15-25 mA
czas zabiegu 10 min.
ilość zabiegów w serii 6-10

jonoforeza:z hydrokortyzonu(-)

dawka : do odczuć pacjenta, nie powinna przekraczać

0,3 mA/cm2

czas zabiegu 10-15min
seria 10-12 zabiegów

laseroterapia:

częstotliwość: 1000-1500 Hz
czas zabiegu : 6 min.
liczba zabiegów w serii: 6
liczba serii: 1-2
czas przerwy między seriami: 5dni

ultradźwięki:

Natężenie: 0,5-0,6Wcm2
Czas zabiegu:6-8 min
Liczba zabiegów w serii: 15

Masaż:W masażu wykorzystujemy:

-głaskania,
- rozcierania poprzeczne
i wibrację.

Nie powinno się stosować innych technik, a już w żadnym
wypadku rozcierań podłużnych. Głaskanie ma za zadanie
uaktywnienie drenażu tkankowego, zaś wibracja i rozcierania
poprzeczne mają przywrócić przesuwalność pomiędzy ścianą
wewnętrzną i zewnętrzną pochewki ścięgnistej. Rozcieranie
poprzeczne może być wykonywane w skurczu izometrycznym
(zmiana napięcia mięśnia bez zmiany jego długości), co
dodatkowo wzmaga działanie lecznicze.

Leczenie operacyjne

W przypadku braku poprawy stosuje
się leczenie operacyjne polegające na
chirurgicznym uwolnieniu ścięgien
pierwszego przedziału prostowników.
W postępowaniu pooperacyjnym nie
stosuje się unieruchomienia.
Wskazana jest rehabilitacja w celu
uniknięcia bolesnej blizny.

Po operacji



Rękę przez kilka dni można nosić na temblaku. Zmniejszy to obrzęk

dłoni i dolegliwości bólowe.



Leżąc należy ułożyć rękę na poduszce.



Przez kilka dni można odczuwać ból dłoni i drętwienia palców. Wtedy
należy wziąć leki przeciwbólowe - zgodnie z posiadaną informacją o
dawce leku i sposobie jego przyjmowania. Po operacji powinien
ustąpić ból nocny dłoni.



W pierwszej dobie po operacji opatrunek może być trochę
przekrwiony.



Zmiana opatrunku nastąpi w pierwszej lub drugiej dobie po operacji -
czas i miejsce ustali lekarz operujący.



Od drugiego dnia po operacji Pacjent powinien zacząć ruszać palcami,
na tyle, na ile pozwala opatrunek. Jest to bardzo ważne ze względu na
to, aby nie doszło do sztywności palców a zarazem zapobiega
powstaniu obrzęku dłoni. Należy również ćwiczyć łokieć i bark.



Do czasu zdjęcia szwów należy starać się nie opuszczać dłoni w dzień
i w nocy.



W dniu operacji pacjent wstaje z łóżka, porusza się samodzielnie i
może być wypisany do domu.



Szwy zdejmowane są po 10-14 dniach od zabiegu.

Zakleszczające zapalenie ścięgna,

palec trzaskający, palec

zakleszczony

(tendovaginitis stenosans)

Palec zakleszczony, trzaskający to
choroba, która charakteryzuje się
trudnościami w zginaniu palca i często
niemożnością wyprostowania go.
Wywołana jest guzkowym
pogrubieniem ścięgna, co ogranicza
jego poślizg. Przyczyny nie są
dokładnie poznane. Choroba ta
występuje w przebiegu gośćca
reumatoidalnego, jak również u
niemowląt (zaliczana jest wtedy do
wad wrodzonych);

najczęściej obejmuje zginacze palca
serdecznego i małego, a u dzieci kciuka.
Badając palpacyjnie ścięgno, można
stwierdzić guzkowate, często bolesne
pogrubienie u wejścia do pochewki
włóknistej.

Kciuk przeskakujący występuje u
niemowląt, często rozpoznaje się go zaraz
po porodzie. Niekiedy występuje w obu
dłoniach. Czasem występuje u starszych
kobiet jako następstwo, przeciążenia,
zwykle wyst. U szwaczek,
uniemożliwiając im trzymanie igły.

Objawy:Dalszy paliczek kciuka
ustawiony jest w zgięciu ok. 30 stopni i
nie można go wyprostować, lub po
ustąpieniu stanu ostrego, prostowanie i
zginanie poza dany kąt następuje
gwałtownie – w formie przeskoczenia
przy użyciu dość dużej siły. Ruchom
kciuka towarzyszy ból i niekiedy
słyszalny trzask. Badając dotykiem
wyczuwamy wyraźne zgrubienie
wielkości grochu, leżące tuż po niżej I
kości śródręcza po stronie dłoniowej.
Ucisk na guzek może wywołać ból.

Leczenie palca

trzeaskającego

Leczenie to przede wszystkim działanie

p/zapalne -

fizykoterapia:

- zabiegi przeciwzapalne

-zabiegi przeciwbólowe

Wobec braku poprawy wykonuje się

pojedyncze iniekcje sterydowe. Leczenie

operacyjne jest bardzo skuteczne, w sytuacji,

gdy zawiedzie leczenie zachowawcze. Zabieg

operacyjny jest mało inwazyjny. Może być

wykonany w znieczuleniu miejscowym. Polega

na przecięciu troczka blokującego swobodny

przesuw ścięgna. Po operacji możliwe jest

wykonywanie ruchów palcami w pełnym

zakresie.U niemowląt zdarzają się przypadki

samoistnego cofnięcia się objawów.

Fizykoterapia:

ultradźwięki:

głowica o małej powierzchni
działanie termiczne 0,8/ 2,4MHz
Natężenie: 0,2 Wcm2
Czas zabiegu:5min
Liczba zabiegów w serii: 10-15

krioterapia: ciekłym azotem

temp. –150 do –170 st. C
czas zabiegu 2 minuty, seria zabiegów 10-

15
magnetostymulacja:

Natężenie: stopniowo od 1-7mT
Częstotliwość: 4-6Hz
Czas zabiegu: 10-20minut
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w

tygodniu

Seria 10-15 zabiegów

Zespół kanału nadgarstka

to najczęstsza

przyczyna bólów i parestezji w obrębie
ręki. Objawy powstają wskutek ucisku
nerwu pośrodkowego i ścięgien zginaczy
przechodzących przez kanał nadgarstka.

Ucisk może być wywołany przez :

- długoletnią pracę fizyczną np.

• gra na fortepianie
• pisanie na maszynie
• pisanie na klawiaturze komputera
• robienie na drutach
• szycie
• składanie części elektronicznych
• praca w tartaku
• praca w kasie w supermarkecie
• fryzjerstwo
• praca mechanika

- powtarzające się urazy i przeciążenia
-zaburzenia hormonalne
- zmiany zwyrodnieniowe
- zmiany zapalne w obrębie pochewek ścięgien
wchodzących w skład kanału nadgarstka
- wzmożone ciśnienie w kanale nadgarstka

Obraz kliniczny – objawy :

- drętwienie i mrowienie w obrębie 1-3 palca ręki,
- bóle pojawiające sie nagle i występujące w
głównie w nocy,
- ból,który promieniuje z ręki poprzez przedramię i
ramie do
barku,
- obrzęk ręki,
- zaburzenia czucia,
- okresowe a potem stałe osłabienie siły
mięśniowej ręki,
zwłaszcza osłabienie chwytu szczypcowego,
- może także dochodzić do zaniku mięsni kłębu
kciuka,
- ulgę często przynoszą potrząsanie ręka lub
opuszczanie
kończyny górnej w dół,

Rozpoznanie choroby – badanie

kliniczne :

Test Phalena - test zgiecia nadgarstka .Badany opiera
łokcie na stole i swobodnie zwiesza rece na okres 60
sek.Jeżeli w tym czasie wystąpią drętwienia i mrowienia test
uważamy za (+)

Objaw Tinnela - polega na opukiwaniu okolicy nadgarstka
wzdłu przebiegu nerwu pośrodkowego - w przypadku
pojawienia sie drętwienia, przeczulicy w obszarze
unerwianym przez nerw pośrodkowy test uznajemy za (+)

Objawy ruchowe - osłabienie mięsni kłębu, zwłaszcza
odwodziciela krótkiego kciuka.Badanie obejmuje siłę
chwytu szczypcowego końcami palców pomiędzy kciukiem i
palcem serdecznym

Objawy autonomiczne:
- zmiana zabarwienie skóry, zaburzenie wydzielania potu w
obrębie
ręki i palców, kruchość i łamliwość paznokci.
- badanie EMG - przewodnictwa nerwowego w obrębie
nerwu pośrodkowego na poziomie nadgarstka
- badanie USG kanału nadgarstka.

Leczenie zachowawcze:
- unieruchomienie i usztywnienie nadgarstka
- ortezy nadgarstka, leki p/zapalne, odpoczynek
- wstrzykiwanie hydrokortyzonu redukujac stan zapalny i
obrzeki

Fizykoterapia:

jonoforeza sterydowa:

z vit B1, Butapirazol (+),Novokaina

(+),Hydrokortyzon (-),Olfen (-), Diclac (-).

dawka: 0,1 do 0,3 mA/cm2
Czas zabiegu: 15 minut,
seria 10 zabiegów,

galwanizacja podłużna kark-ręka (+)

czas zabiegu: 20 minut,
dawka: 5-6mA
seria 10 zabiegów
DD ( DF, CP, LP ) na bazie galwanu:
dawka: 1-2mA,
czas zabiegu: 8-10 minut
seria 10 zabiegów

ultradźwięki:

czas : 6-8 min,
dawka: 0,3-0,6W na cm2 ,
wzdłuż nerwu pośrodkowego
ilość zabiegów w serii : 8- 10

krioterapia ciekłym azotem:

temp. –150 do -170ct.C,
czas zabiegu 1,5-2minut,

seria 10 zabiegów

Po ustąpieniu okresu ostrego można wprowadzić zabiegi
ciepłolecznicze:

Okłady parafinowe dłoni

Po nałożeniu pędzlem warstwy ochronnej zanurzamy

dłonie

w parafinie na ok. 0,5s i wynurzamy. Po 3s

powtarzamy czynność aż do uzyskania warstwy o grubości 2 –
3cm. (ok.10 powt.) Czas zabiegu 15 – 30 minut

Temp. parafiny rośnie od 42

C do 54

Seria: 10 zabiegów, wykonywanych co drugi dzień

okłady borowinowe:

plaster borowiny rozgrzany do 40º C(lub pasta

borowinowa),

ręcznik, koc

Czas trwania zabiegu 20-30 minut, seria 8-10

zabiegów

Kąpiel wirowa rąk

temperatura wody: 36° - 37°C
czas trwania zabiegu: 15 minut
seria: 10 zabiegów

- akupunktura pól nerwu nadgarstka

Kinezyterapia:

- ćwiczenia „wyciągowe”
- ćwiczenia bierne ze zgięciem dłoniowym nadgarstka
- ćwiczenia zmniejszające obrzęki np.unoszenie ręki
do góry
- ćwiczenia manualne ręki

Leczenie operacyjne

- operacyjne przecięcie więzadła poprzecznego
nadgarstka
Obecnie stosuje się dwie techniki:
-dekompresje otwarta
-dekompresje endoskopową

Zapobieganie:
• przed praca zrobić rozgrzewkę
ramienia, ręki i palców
• częste przerwy na rozluźnienie i
odpoczynek ręki
• zmienić lub zmodyfikować swoja
codzienna aktywność zarówno podczas
pracy jaki i
uprawiania hobby na mniej obciążającą
nadgarstek
• zmodyfikować w miarę możliwości
swoje otoczenie w pracy;

Ćwiczenia dłoni w
zespole cieśni
nadgarstka

Zespół bolesności bocznego

przedziału stawu łokciowego

( epicondylitis lateralis humeri)

„łokieć tenisisty

Zapalenie dotyczy przyczepów
ścięgien mięśni prostowników
nadgarstka do nadkłykcia bocznego
kości ramiennej,

można je

zakwalifikować do grupy entezopatii.

1. Nadkłykieć boczny kości
łokciowej,

2. kość łokciowa,

3. mięsień prostownik
nadgarstka,

4. kość ramienna

Ze względu na złożoną anatomię i

funkcję staw łokciowy jest jednym z
najbardziej podatnych na urazy.
Przeciążenia zawodowe (głównie
introligatorstwo i krawiectwo) oraz
sportowe (łucznictwo, tenis) powodują
sumowanie się mikrourazów. Choroba
występuje częściej u mężczyzn, zwykle w
wyniku forsownego wykonywania
określonych czynności i często wiąże się z
wykonywaniem zawodu np. masażyści,
stomatolodzy, skrzypkowie. Typowym
objawem jest silny ból w okolicy początków
tych mięśni przy nadkłykciu bocznym.
Wywoływany jest przez wielokrotnie
powtarzające się mikrourazy przyczepów
mięśniowych.

Mechanizm powstania urazu :

Wielokrotne powtarzanie ruchów

prostowania i rotacji powodują

zwiększone obciążenie mięśni i ich

przyczepów. W następstwie dojść

może do uszkodzeń, zmian

zapalnych i zwyrodnieniowych

występujących głównie w miejscu

połączenia mięśni i ścięgien lub w

okolicy ich przyczepu kostnego.

Objawy łokcia tenisisty

-tkliwość palpacyjna w okolicy nadkłykcia bocznego,

-„+” test Cozena - ból na wysokości nakłykcia bocznego lub
ciągnące bóle po stronie promieniowej, w przedziale
prostowników, w czasie prostowania pięści wbrew oporowi,

-osłabienie siły mięśniowej,

-bolesność przy ruchach skrętnych wobec stosowanego
oporu. nasilanie się bólu podczas odwracania przedramienia
oraz wyprostu stawu łokciowego (zwłaszcza wykonywanych
z oporem),

- osłabienie nadgarstka i problemy z prostymi czynnościami
jak: przywitanie podaniem ręki, otwieranie drzwi od
samochodu, unoszenie filiżanki,

- nasilenie bólu po zgięciu ręki w nadgarstku w stronę jej
grzbietu, przy skręcaniu przedramienia na zewnątrz,
prostowaniu zgiętych palców (zwłaszcza przeciw oporowi).

Leczenie zachowawcze

znaczną ulgę przynosi unieruchomienie w szynie

ramiennej w zgięciu 90º w stawie łokciowym
(stosowane z reguły na okres 14 dni) znoszące
subiektywnie dolegliwości bólowe,

-ortezy odciążające przyczepy prostowników ręki na
nadkłykciu kości ramiennej.

- stosuje się miejscowe podawanie sterydów z
Lignocainą,
-pacjent we własnym zakresie może stosować zimne
lub ciepłe okłady, w zależności od tego,co pomaga
bardziej

- fizykoterapia (diatermia, ultradźwięki, jonoforeza,
krioterapia) oraz masaże stanowią istotne uzupełnienie
leczenia.

Kinezyterapia:

-mocne zaciskanie pięści,
-prostowanie nadgarstka przeciw oporowi,

-supinacja i pronacja przedramienia przeciw
oporowi
rotacja nadgarstka z drążkiem: dołokciowa i
dopromieniowa,

-rotacyjne ruchy nadgarstka przy użyciu np.
stołu jako podparcia,

-program ćwiczeń zajęciowych, w skład
którego wchodzą ćwiczenia ściskania
miękkiej piłeczki, przenoszenie guzików z
filiżanki do filiżanki, skręcanie ręcznika w
wałek.

Przykładowe ćwiczenia dla

łokcia tenisisty

Zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego

kości ramiennej (Epicondylitis

medialis humeri )

„łokieć golfisty

Zespół bólowy tkanek miękkich położonych

przyśrodkowo w stosunku do stawu

łokciowego, związany najczęściej z

uszkodzeniem

przyczepów mięśnia

nawrotnego obłego lub mięśnia zginacza

promieniowego nadgarstka

Do uszkodzenia przyczepów najczęściej

doprowadzają mikrourazy w wyniku

zespołu przeciążeniowego wskutek

powtarzalnych ruchów nadgarstka wbrew

oporowi, takich jak gra w golfa rzucanie

np. piłką baseballową.

Fizykoterapia dla ŁOKCIA GOLFISTY I

TENISISTY

Okres ostry :

Cel: uśmierzenie bólu i zwalczanie stany zapalnego

krioterapia ciekłym azotem:

temp. –150 do -170ct.C,
czas zabiegu 2-3minuty,

seria 10-15 zabiegów

wilgotne zimne zawijania (kilka razy w ciągu dnia
przez 15-30 min)
kąpiel wirowa kończyn górnych:

temperatura wody: 34-35 stopni C
czas trwania zabiegu: 10-15 minut
seria: 10 zabiegów

przeciwwskazanie: ciepłolecznictwo

Fizykoterapia

kres podostry.

(

po ustąpieniu bólów spoczynkowych i nocnych)

Cel: pobudzenie przemiany materii w mięśniach i
rozluźnienie mięśni

jonoforeza z NLPZ

np. ketoprofen spod katody

el. czynna – ułożona w miejscu zmian

chorobowych

el. bierna – ułożona przeciwlegle

pozycja siedząca

dawka: 0,01 do 0,3 mA/cm2 (do

odczucia

pacjenta)

czas zabiegu: 20 min,

ilość zabiegów w serii: 10-15

(zazwyczaj co

drugi dzień)

prądy DD:

małe elektrody
obszar zabiegu: w miejscu bolesnym (-)
rodzaj prądu: LP
natężenie poniżej progu bólu
czas zabiegu 2-3-4 minut, seria 6-10 zabiegów

wyk. codziennie lub co drugi dzień
TENS np. małej częstotliwości
              czas trwania impulsu: 100-300 μs
              częstotliwość: 1-5 Hz
              natężenie: 3-6 T
              czas zabiegu: 20-45 min

laser podczerwony (dł. fali 800-950 nm)
              dawka: 3-6 J/cm2
              częstotliwość: do 3000 Hz
              moc: 50-500 mW
              czas zabieg: zależny od mocy sondy, im
większa moc tym krótszy zabieg

ultradźwięki

              dawka: 0,5-0,7 W/cm2
              częstotliwość: 1 MHz
              czas zabiegu: ok. 5 min

seria : 10-12 zabiegów

fonoforeza (ultradźwięki + maści z NLPZ)

terapia łączona (ultradźwięki + TENS średniej
częstotliwości)
              dawka UD: 0,5 W/cm2
              częstotliwość: 1 MHz
              dawka TENS: do odczucia pacjenta

czas zabiegu: 10 minut
seria: 10 zabiegów

masaż poprzeczny (w poprzek przyczepu mięśnia)

naświetlania IR lampą sollux:

maksymalne natężenie przypada na 1400nm
odległość od okolicy naświetlanej: 20-30cm
czas zabiegu 15 minut,
ilość zabiegów w serii 10.

Inne postępowanie

fizjoterapeutyczne:

masaż poprzeczny,m. funkcyjny,

- metoda Cyriax, Mulligana,

- kinezjotaping,

ćwiczenia izometryczne,

- ćwiczenia czynne w odciążeniu,

stawu łokciowego,

-ćwiczenia czynne wolne,

ćwiczenia ipsilateralne dla prostowników

mięśni przedramienia,

Zapobieganie urazom:

- unikanie obciążeń prowadzących do

bólu,

- stosowanie stabilizatorów,

Leczenie operacyjne

Stosuje się je w przypadkach opornych

na leczenie zachowawcze.

Zabieg Hohman’a

– odcięcie

przyczepu mięśnia prostownika o 1cm

od nadkłykcia kości ramiennej,

Zabieg Stucha

– wycięcie w bloku

przyczepu mięśni i okostnej

powierzchownej warstwy istoty

korowej.

Zapalenie pochewki i ścięgna głowy

długiej mięśnia dwugłowego

Występuje u ludzi w różnym wieku i ma

zwykle charakter przeciążeniowy. Proces

zapalny dotyczy ścięgna i pochewki w

okolicy rowka między-

guzkowego. Ból w okolicy stawu

barkowego promieniuje do ręki.

Podmiotowo stwierdza się bolesność

w okolicy rowka m-g, nasilającą się

znacznie w czasie zginania stawu

łokciowego, odwodzenia i wyprostu z

rotacją zewnętrzną. Występuje bolesność

podczas ucisku tej okolicy.

Proces jest jak zwykle połączony z

zapaleniem ścięgna mięśnia

nadgrzebieniowego lub zapaleniem

torebki stawu ramiennego. Bóle w

okolicy rowka międzyguzkowego są

charakterystyczne w II stopniu

uszkodzenia pierścienia rotatorów

Uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia
dwugłowego ramienia

Fizykoterapia:

terapuls :

natężenie 60ms 400 Hz IV okres,
czas trwania zabiegu:20 minut,
1 raz dziennie przez 10 dni.

laser :

częstotliwość: 1500-2000 Hz
czas zabiegu 6-8 minut
liczba zabiegów w serii 8
liczba serii 1-2
czas przerwy między seriami 7 dni

prądy diadynamiczne CP, LP :

natężenie basis 1-3 mA,
Czas zabiegu: 10 minut,
1 raz dziennie przez 10-15 dni.

Jonoforeza z Novocainy 1 % -

natężenie od 0,1 do 0,3 mA/cm2,
czas zabiegu: 20 minut,
1 raz dziennie przez 20 dni.

W przypadku zaników mięśniowych można zastosować
elektrostymulację impulsami prostokątnymi:

zabiegi przeprowadza się 1 raz dziennie przez 10-15

dni.

Impulsy prostokątne o czasie trwania od 0,1 do

1200ms

Czas przerwy od 20 do 5000ms

Kinezyterapia

W czasie unieruchomienia ćwiczenia ipsilateralne na
grzbietową stronę dłoni. Po zakończeniu okresu
unieruchomienia ćwiczenia bierne, w odciążeniu,
samowspomagane.

Po 7-14 dniach od zdjęcia gipsu lub ortezy można włączyć
ćwiczenia czynne.

Zapalenie ścięgna i pochewki głowy długiej
mięśnia dwugłowego

Fizykoterapia:

Jonoforeza z Naclofenu:

natężenie: 8-15 mA,
Czas zabiegu:20 minut,
1 raz dziennie przez 10 dni.

Ultrafonoforeza:

z żelu Mobilat lub Piroxicam:
natężenie 0,4-0,5 W/cm²,
czas trwania zabiegu 7-8 minut,
1 raz dziennie przez 10-15 dni.

Laser:

obszar zabiegu: miejscowo
częstotliwość: 1000-1500 Hz
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9, liczba serii: 1

W okresie unieruchomienia ćwiczenia izometryczne, następnie
w odciążeniu, samowspomagane i czynne.

Zespół bolesnego barku

Występuje najczęściej u kobiet w około

50 r.ż. Po 50 r.ż. zmiany związane są

najczęściej z zerwaniem stożka rotatorów.

Występują bóle rzutowane, związane ze

zmianami zwyrodnieniowymi odcinka C.

Dokładne umiejscowienie dolegliwości zależy

przede wszystkim od tego, którego konkretnie

mięśnia (lub jego ścięgna, przyczepu) dotyczy

stan zapalny. Najczęściej spotykaną przyczyną

zespołu bolesnego barku jest

zapalenie ścięgna

mięśnia nadgrzebieniowego.

W tym wypadku ból

jest szczególnie dokuczliwy przy próbie

unoszenia kończyny górnej, przy jej rotacji do

wewnątrz i zginaniu (za taki zakres ruchów

odpowiedzialny jest mięsień nadgrzebieniowy).

Przyczyny bólu oraz objawów dotyczących

stawu ramiennego mogą być różne, lecz do

zespołu tego kwalifikują się jedynie zmiany

z uszkodzeniem struktur przystawowych

( ścięgna, pochewki ścięgien, kaletki

maziowe, mięśnie).

maziowe, mięśnie).
Według Bruhla, do elementów
przyczyniających się do wystąpienia
omawianego zespołu można zaliczyć:

kolizję ścięgien mięśni rotatorów z

wiązadłem kruczo-barkowym i przednią

krawędzią wyrostka barkowego,

-zapalenie kaletki podbarkowo-

ponadramiennej z jałowym wysiękiem

zawierającym niekiedy przebijające się

złogi wapniejące,

-miejscowe zapalenie stawowej błony

maziowej, prowadzące do zlepiania się i

zarośnięcia dolnego zachyłka,

całkowite bądź częściowe (samoistne lub

wtórne) rozdarcie ścięgna mięśnia

nadgrzebieniowego,

-odkładanie się złogów wapiennych lub

kostnienia w dystalnym odcinku ścięgna

mięśnia nadgrzebieniowego,

-zapalenie pochewki i ścięgna długiej

głowy mięśnia dwugłowego lub całkowite

rozerwanie tego ścięgna.

Objawy:

Podstawowym i wspólnym objawem

zespołu bolesnego braku jest ból samoistny lub/i
występujący przy ruchach, uniemożliwiający ich
wykonanie lub znacznie ograniczający zakres
ruchów. Najczęściej dotyczy to odwodzenia
ramienia i jego rotacji (zwłaszcza wewnętrznej), a
w niektórych przypadkach – także i zginania
ramienia i odwracania przedramienia. Zwykle
towarzyszy temu bolesność palpacyjna, a
przebieg – w zależności od przyczyny – może być
ostry lub przewlekły.
Leczenie w okresie ostrym obejmuje
postępowanie przeciwbólowe :

- farmakoterapia,
- ułożenie ramienia w odwiedzeniu

(najlepiej- tzw. Poduszka Moberga)

-okłady z lodu.

Fizykoterapia – stan ostry

Ultradźwięki:



segmentarnie- okolica szyjnego odc. Kręgosłupa
dawka: 0,2-0,3 W/cm2
Czas zabiegu: 4min
Zabiegi co 2 dzień, seria 10 zabiegów



Miejscowo- dawka:0,2-0,5 W/cm2
Czas zabiegu: 6 min

Zabieg co 2 dzień. Seria 10-15 zabiegów.
Serię zabiegów możemy powtórzyć po upływie 6 tygodni od czasu

ostatniego zabiegu.

Prądy DD Miejscowo i segmentarnie

Basis: 1mA
Prąd DF: natężenie nadprogowe 2 min
Prąd CP: natężenie nadprogowe 4 min
Zabiegi- pierwsze trzy codziennie, potem co 2 dzień
Seria 8 zab.

Prąd Traberta:

Katoda- w miejscu bolesnym w zakresie odc C,

Anoda – w odległości 3 cm

Przepływ poprzeczny przez ramię
Czas zabiegu 15 min
Natężenie do granicy tolerancji od 15-25mA
Zabiegi: pierwsze 3 codziennie, następne co 2 dzień

Prądy interferencyjne stabilne:

kręgosłup C
El.płytkowe o pow. 50 cm lub El.w kształcie płaskich

poduszek,

Częstotliwość 100 Hz
Czas 5 min\natężenie progowe do nadprogowego
Częstotliwość: 100 Hz, 5-10 min,

Masaż :Segmentarny, tkanki łącznej

Fizykoterapia - stan podostry i przewlekły

Ultradźwięki:
Segmentarnie: C4-Th4

dawka 0,3-0,5 W/cm2
Czas zabiegu 6-10 minut
ilość zabiegów w serii: 12-15

Torebka stawowa:

Położenie kończyny w odwiedzeniu
dawka: 0,4-0,8W/cm2
Czas zabiegu 6-10 min

ilość zabiegów w serii: 12-15

Mięsień naramienny- szczególnie punkt maksymalny w miejscu
przyczepu mięśnia

dawka: 0,3W/cm2
Czas: 1 min
Seria 12 zabiegów co 2 dzień

Galwanizacja:

El. 8x12 cm lub 10x12 cm-
anoda- tylna okolica barku lub splot barkowy

( z objęciem odcinków rdzenia od C3-Th2)

El.2x30 cm taśmowa- katoda- spiralnie

dookoła przedramienia

Natężenie: 3-10 mA
Czas zabiegu: 10-15 min
Zabiegi co 2 dzień lub codziennie
Seria 10-20 zabiegów.

8x16 cm-anoda- obejmuje bark od przodu boku

i tyłu

10x15cm –katoda- przeciwległy bark
Natężenie 8-10 mA
Czas 20-30 min
seria 10-15 zabiegów
Zabiegi co 2 dzień lub codziennie

Kołnierz galwaniczny:
Cel: poprawa odżywienia tk. KKG

Anoda w kształcie kołnierza na grubym podkładzie obejmuje C8-Th2,
boczne powierzchnia szyi- dolna granica grzebienia łopatek
10x15cm katoda- okolica krzyżowo-lędźwiowa
Natężenie: 6-16mA, zwiększane o 2mA co 2 min do dawki
maksymalnej ,
czas 6-20 min
Seria zabiegów 8-10 co drugi dzień

Kąpiel galwaniczna jednokomorowa

El. 8x12cm – anodowa- bark
El.katodowa-komora
Natężenie- 6-15 mA
Czas 10-15 min
Zabiegi co 2 dzien
Seria 10-15 zabiegów

Jonoforeza: 2% lignokainy

0,5-1% roztworu chlorowodorku nowokainy
mydokalmu -1 amp. na zabieg
El.czynna 8x16cm anoda-otacza staw od strony

przedniej,

bocznej i tylnej- podkład szerokości ok.16

cm obejmuje

przyczepy mięśniowe i torebkę

stawową; dół pachowy

zabezpieczony grubym

tamponem suchej waty

El.bierna 8x16 katoda przeciwległy bark
Natężenie 8-10 mA
Czas20 min

Prądy DD:

El. Płytkowe lub przegubowe obejmują staw

bezpośrednio

dawka: Basis-1-3 mA
prąd CP 3-4 mA
czas zabiegu: 2min

DD:
El. Płytkowe z przodu i z tyłu barku na szczyt barku i
mięsień naramienny

Basis 1-3mA
CP: natężenie progowe do nadprogowego
Czas: 3-4 min.

DD:

El. punktowe pojedyncze-katoda-na punkty

bolesne.

Prąd LP-1min na każdy punkt

c) El.punktowe podwójne-przykręgosłupowo od
C3-C5

Basis 1-3 mA
DF: 1min
CP: 2 min
Natężenie do granicy bólu.

El.punktowe pojedyncze lub podwójne- nad zwojem
gwiaździstym

Basis-1-3 mA
DF- 3-4 min
Natężenie stopniowo zwiększamy do granicy

tolerancji

DD:

El.płytkowe lub przegubowe obejmują staw

bezpośrednio

Basis 1-3 mA
Prąd CP: 3-4 mA
czas:2 min

4 ustawienia kolejno na punkty bolesne:

- w okolicy korzonków szyjnych
- górny brzeg trapeziusa
- górny brzeg m. naramiennego
- dolny przyczep m. naramiennego

Elektrody punktowe na każde ustawienie

Basis:1mA
Prąd DF 1 min

CP 1 min

Natężenie nadprogowe

El.przegubowe – na poziomie korzonków nerwowych
szyjnych oraz boczna powierzchnia stawu barkowego
            Basis 1-3 mA
            Prąd LP- 3-4 mA
            Czas 2-3 min



Diatermia krótkofalowa:

Uk.El. El.sz.III-odl.3-4 cm-przeciwlegle na
poziomie stawu barkowego należy górne brzegi
elektrod pochylić ku sobie
Dawki I-II
Czas:10-25 minut
zabieg: co 2 dzień,
seria 10 zabiegów. W razie konieczności serie
można powtórzyć po 1-2 tygodniowej przerwie

Kinezyterapia

Usprawnianie rozpoczyna się natomiast po
ustąpieniu objawów bólowych.

Celem postępowania fizjoterapeutycznego

jest nadal zwalczanie bólu, lecz przede wszystkim
chodzi tu o utrzymanie pełnego zakresu ruchów w
stawie barkowym szczególna uwagę zwraca się na
odwodzenie i rotacje ramienia. Początkowo są
to ćwiczenia bierne i czynne w odwiedzeniu
ramienia do 90stopni, w celu uniknięcia ciasnoty
stożka rotatorów.
Ćwiczenia wzmacniające rozpoczyna się od ćw. W
łańcuchach kinematycznych zamkniętych. Na
późniejszym etapie usprawniania można
wprowadzić ćwiczenia z taśmą tera-band.
Inne postępowanie fizykoterapeutyczne:
- masaż klasyczny, poprzeczny, m. funkcyjny
- kinesiotaiping
Ćwiczenia poprzedza się zwykle zabiegami
fizykoterapeutycznymi.

Nadwyrężenie przyczepu ścięgna

mięśnia pośladkowego średniego do

kretarza wielkiego

kretarza wielkiego ,,Zespół krętarzowy,,

z towarzyszącym zapaleniem okolicznych
kaletek maziowych. Jest częstym i zbliżonym
pod względem objawów klinicznych do
koksartrozy zespołem bólowym,
niejednokrotnie też towarzyszy tej chorobie.
Różnicuje go wyraźna tkliwość krętarza i pełny
zakres ruchu w stawie, ale zwykle z bólem przy
skrajnej rotacji zewnętrznej. Ze względu na
poważne konsekwencje późnego rozpoznania
przyczyn bólu okolicy stawu biodrowego, uda i
kolana, każdy przypadek nastręczający
wątpliwości diagnostyczne powinien zostać
przebadany przez specjalistę.

Zapalenie kaletek okołokrętarzowych krętarza
większego k. udowej:

1.Choroba występuje często u osób dorosłych, częściej
u kobiet niż u mężczyzn.
2. Objawia się głębokim, rozlanym, niekiedy piekącym
bólem w obrębie bocznej części biodra, który nasila się
w czasie ruchu stawu, a także często potęguje się w
nocy.

3. Ból często ustępuje w spoczynku.

4. Niektórzy chorzy utykają podczas chodzenia.

5. Podczas badania występuje tkliwość nad krętarzem
większym.

6. Do czynników predysponujących należy otyłość,
skrócenie kończyny dolnej, urazy, uprawianie
lekkoatletyki, zmiany zwyrodnieniowe w stawie
biodrowym.

W rozpoznaniu choroby decydującą rolę

odgrywa wywiad oraz badanie przedmiotowe.
Dlatego też zaniechanie dokładnego badania okolicy
nad krętarzem większym może być przyczyną nie
rozpoznania choroby. Tym bardziej, że zapalenie
kaletek często współistnieje z chorobą
zwyrodnieniową stawu biodrowego i wówczas
dolegliwości wzajemnie się nakładają. Prawidłowe
rozpoznanie umożliwia podjęcie stosownego
leczenia.

Najlepszym sposobem leczenia

niepowikłanych przypadków jest miejscowe
ostrzykiwanie tkanek steroidami i lekami
znieczulającymi w połączeniu z kilkudniowym
odpoczynkiem. W postępowaniu terapeutycznym
należy również uwzględnić możliwość stosowania
niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ)
oraz zabiegów fizjoterapeutycznych.

Zdjęcie rentgenowskie może wykazać

czasem skostnienia przyczepu lub

przebudowę kostną w okolicy krętarza

wielkiego.

Leczenie

polega na kilkudniowym

wypoczynku, stosowaniu ciepła i

polopiryny, wstrzykiwaniu preparatu

Depo-Medrol lub Polcortolon w

okolicę krętarza wielkiego lub do

dającej się wyczuć przy głębokiej

palpacji wypełnionej wysiękiem kaletki.

Fizykoterapia:

krioterapia ciekłym azotem:

temp. –150 do -170ct.C,
czas zabiegu 1,5-2minut,

seria 10 zabiegów

Laseroterapia:

częstotliwość: 1000-1500
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9
liczba serii: 1

magnetronic:

dawki poniżej 3mT, częstotliwość 1-5Hz
Podostre: do 5 mT, częst. 5-20 Hz
Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w

tygodniu

Seria 10-15 zabiegów

ultradźwięki:

Natężenie: 0,5-0,8Wcm2
Czas zabiegu:6-8 min
Liczba zabiegów w serii: 12

bioptron:

długość fali świetlnej: 480 nm do 3400 nm,
czas zabiegu 12-20 minut
okolica powinna być naświetlana pod kątem

prostym odległość lampy od okolicy naświetlanej: 5-10
cm

prądy interferencyjne:

dwa zakresy częstotliwości:

0-100 Hz – o silnym działaniu przeciwbólowym

lub 50-100 Hz – o działaniu przeciwbólowym i

odżywczym w

stosunku do leczonych tkanek.

czas zabiegu: maksymalnie 15 minut,

dawkowanie natężenia jest uzależnione od

indywidualnej

wrażliwości chorego.

Kolano skoczka’’Entezopatia

więzadła rzepki

Więzadło rzepki to struktura łączaca rzepkę

z kością piszczelową, należąca wraz z

rzepką i mięśniem czworogłowym do

mechanizmu wyprostnego kolana. „Kolano

skoczka” to zmiana przeciążeniowo-

zwyrodnieniowa

więzadła rzepki w okolicy

jej wierzchołka.

Jest to relatywnie częsty powód

bólu przedniej części kolana.
Zazwyczaj rozpoczyna się tuż poniżej
rzepki i może w krótkim czasie
prowadzić do degeneracji więzadła
lub jego urwania.
,,Kolano skoczka”, jak sama nazwa
wskazuje, występuje u osób
uprawiających dyscypliny sportowe,
których nieodzownym elementem jest
wyskok. Spotyka się je u koszykarzy,
piłkarzy ręcznych i nożnych, łyżwiarzy
figurowych i wielu innych. Wynika z
często powtarzanego przeciążania
aparatu wyprostnego.

Mikrouraz więzadła powstaje zazwyczaj w

czasie lądowania po wyskoku, kiedy następuje

jednoczasowe wydłużanie i skurcz mięśnia

czworogłowego (obciążenie ekscentryczne). Siła jaka

działa wówczas na kolano przewyższa ponad

dziesięciokrotnie ciężar ciała zawodnika! Bez

odpowiedniego postępowania organizm nie jest w

stanie wygoić sumujących się mikrourazów więzadła.

Pacjenci z „kolanem skoczka” odczuwają ból w

okolicy więzadła rzepki, najczęściej tuż poniżej jego

przyczepu do rzepki, który nasila się z upływem

czasu, a do bólu dołącza się stopniowo uczucie

sztywności i obrzęku kolana.

Zaawansowanie choroby można podzielić na

cztery stopnie:

Stopień 1

– ból występuje tylko po

aktywności fizycznej;

Stopień 2

– ból pojawia się już w czasie

rozgrzewki, następnie znika aby znów

powrócić po grze. Zawodnik jest w stanie

efektywnie trenować i grać;

Stopień 3

– ból występuje w czasie

aktywności fizycznej, co mocno utrudnia

efektywność gry;

Stopień 4

– naderwanie więzadła i

osłabienie aparatu wyprostnego kolana aż do

całkowitego zerwania więzadła rzepki.

Objawy choroby:

ból i tkliwość w obrębie więzadła rzepki,

szczególnie w okolicy przyczepu do rzepki

przy ruchach związanych z napięciem

mięśnia czworogłowego (podskoki, bieg,

przysiady)

- poszerzenie zarysu więzadła

- obrzęk w miejscu dolegliwości

- osłabienie oraz zanik mięśnia

czworogłowego w miarę rozwoju choroby

Dokładnie zebrany wywiad od

pacjenta, badanie lekarskie pozwalają

na postawienie rozpoznania. Pomocne

również jest badanie USG, które

określa rozległość uszkodzenia

więzadła.

Leczenie choroby w fazie

początkowej (stopień 1 i 2) można

rozpocząć od leczenia

zachowawczego.

Leczenie

Podawanie środków przeciwzapalnych, przy

nieistniejącym stanie zapalnym jest nieskuteczne a
zastrzyki sterydowe znoszące ból znacząco osłabiają
siłę więzadła i mogą przyczyniać się do jego zerwań.
Ograniczenie ruchu do zera, unieruchomienie wpływają
również niekorzystnie na strukturę więzadła. Powoduje
to degenerację włókien i po wznowieniu treningu
objawy najczęściej powracają.

Najskuteczniejszym postępowaniem jest

ograniczenie ruchu do ćwiczeń, które nie wywołują
podrażnienia objawów, np. rower, pływanie. Stosuje się
chłodzenie, poprzeczny masaż rozcierający, delikatne
rozciąganie mięśnia czworogłowego, ćwiczenia czynne
w bezbolesnym zakresie ruchu.

Wzmacnianie mięśni pośladkowych, naukę

ćwiczeń stabilizacyjnych i funkcjonalnych

szybko

rozpoczyna się progresywny trening ekscentryczny na
skośnej platformie.

Bardzo ważnym elementem postępowania

rehabilitacyjnego jest wychwycenie i
zlokalizowanie zaburzeń biomechanicznych u
pacjenta, które mogły być powodem powstania
przeciążenia i kontuzji.

W trakcie usprawniania wprowadzamy

trening koncentryczny wyprostu stawu
kolanowego w zamkniętym i otwartym łańcuchu
kinematycznym. Należy rozpocząć rozciąganie
tylnej grupy mięśniowej i mięśni biodrowo-
lędźwiowych z treningiem ekscentrycznym
mięśni goleniowo-kulszowych i mięśni łydki.

Ćwiczenia ekscentryczne mięśni goleniowo–
kulszowych

, wpływają na prawidłową i

funkcjonalną ich siłę co poprawia sprawność
dynamikę i skoków, odciążając prostowniki
stawu kolanowego.

Fizykoterapia

krioterapia ciekłym azotem:

temp. –150 do -170ct.C,

czas zabiegu 3 minuty,

seria 10 zabiegów

Prądy diadynamiczne:

DF, CP lub LP

poprzeczne ułożenie elektrod, elektroda czynna – katoda,

w miejscu bolesnym.

Czas trwania zabiegu wynosi zwykle 2-8 minut,

seria: 6-10 zabiegów,

wykonywanych codziennie lub co drugi dzień.

Prądy DD, prąd MF,

czas zabiegu 5 min.
średnia częstotliwość 8000 Hz,
modulacja 3-10, natężenie prądu motorycznie progowe.

Poprzeczny przepływ prądy przez staw dużymi elektrodami

jonoforeza:

przeciwbólowy: salicylan sodu (-), chlorowodorek lignokainy

(+),

naproxen (-), bądź też przeciwzapalny, np. chlorek

wapnia (+),

hydrokortyzon (-).

elektroda czynna umieszczona w obrębie zmian chorobowych,

bierna w odpowiedniej od niej odległości, stosując poprzeczny

(przez staw) lub podłużny przepływ prądu.

Dawka czuciowo-progową tj. około 0,2 mA/cm2,

czas zabiegu: 15-20 minut.

Zabiegi wykonuje się codziennie lub co drugi dzień,

seria: 10-20 zabiegów.

prądy interferencyjne:

dwa zakresy częstotliwości:

0-100 Hz – o silnym działaniu przeciwbólowym

lub 50-100 Hz – o działaniu przeciwbólowym i odżywczym w

stosunku do leczonych tkanek.

Maksymalny czas zabiegu: około 15 minut,

dawkowanie natężenia jest uzależnione od indywidualnej

wrażliwości chorego.

Kiedy zapalenie jest opanowane

zawodnicy mogą rozpocząć program

rehabilitacji skoncentrowany na

ćwiczeniach wzmacniania

ekscentrycznego aparatu wyprostnego

kolana.

Płytki przysiad na jednej

nodze z

podparciem jedną ręką

(ściana,drzewo).
Liczba powtórzeń - zależna od siły biegacza - do
odczuwania pierwszych objawów zmęczenia
mięśnia. Jedna lub dwie serie na każdą nogę,
najlepiej po treningu (kolano powinno być
rozgrzane).
Jeszcze lepsze efekty może przynieść robienie
tego przysiadu na nieco pochyłej nawierzchni
(pięta wyżej, palce niżej). Zwłaszcza w terenie
naturalnym, np przy drzewach łatwo jest znaleźć
warunki do ustawienia stopy lekko z górki.

Ćwiczenia wzmacniające mięsień

czworogłowy

uda

Ćwiczenie ekscentryczne m. czworogłowego

uda

Wybieramy ławeczkę, krzesełko, nie

za niskie,

aby w siadzie kolano było zgięte

mniej więcej

pod kątem prostym.

Stajemy na jednej nodze, druga przeniesiona do
przodu. Bardzo powoli schodzimy na tej nodze w
dół aż do siadu na krzesełku. Powinniśmy starać
się zapobiec efektowi "klapnięcia" - to ma być
powolny, jednostajny siad. Następnie stawiamy
drugą nogę i wstajemy.Ćwiczenie powinno być
wykonywane nie więcej niż 10 razy na jedną
nogę, w miarę wzmacniania się mięśnia możemy
robić do 15-20 razy (potem zmiana strony) nawet
dochodząc do 3 serii. Ćwiczenie nie powinno być
wykonywane częściej niż co 72 godz.

Rozciąganie zginaczy stawu kolanowego –

tylnej grupy mięśni uda

Klęcząc na jednym kolanie

wyprostować drugą

nogę w przód,

opierając ją na pięcie.W pozycji, przy jak
najbardziej wyprostowanych plecach, wykonać
opad tułowia w przód w kierunku
wyprostowanego kolana. Pozostać tak przez 20-
30 s. W tylnej części uda powinno być
odczuwalne rozciąganie mięśni.

Prostsza do wykonania dla każdego, zwłaszcza w
terenie (ale nie równie dobre z punktu widzenia
efektu) jest nieco inna wersja tego ćwiczenia,
rozciąganie tej partii mięśniowej stojąc z opartą
kończyną na krześle, ławce lub na innym
podparciu.

Rozciąganie mięśnia czworogłowego -

przedniej grupy mięśni uda

Stajemy bokiem do ściany, uginamy prawe
kolano. Chwytamy przeciwną ręką za stopę i
przyciągamy ją do pośladka. Miednicę
podciągamy pod siebie, mocno napinamy
pośladki. Powinniśmy czuć rozciąganie z
przodu prawego uda.

Przygotowanie kondycyjne przed

sezonem powinno zawierać

ćwiczenia ekscentryczne mięśnia

czworogłowego o stopniowo

zwiększanej intensywności tak, aby

uodpornić więzadła na powtarzane

obciążenia. Równocześnie nie

wolno zapomnieć o czasie na

odpoczynek. Jak zwykle,

najlepszym sposobem na uniknięcie

dolegliwości jest prewencja.

W przypadkach bólu przewlekłego,

nawracającego lub w przypadku

częściowego zerwania więzadła rzepki

konieczne jest leczenie chirurgiczne.

Polega ono na usunięciu tkanek

uszkodzonych i zapalnych z więzadła co

ułatwia proces gojenia. Czasem konieczne

jest dodatkowo usunięcie fragmentu

wierzchołka rzepki z użyciem artroskopu.

Rehablilitacja

po zabiegu wymaga od

zawodnika cierpliwości i wytrwałości.

Powrót do sportu jest zazwyczaj możliwy po

upływie 3-6 miesięcy i zależy od stopnia

uszkodzenia więzadła.

Regularne wzmacnianie i rozciąganie

mięśnia czworogłowego oraz mięśni

zginaczy kolana jest najlepszym sposobem

na uniknięcie tego typu urazu.

,,Kolano biegacza’’,Entezopatia

ścięgna mięśnia podkolanowego.

Mięsień podkolanowy jest pomocniczym
stabilizatorem kolana, szczególnie
eksploatowanym przy bieganiu. Do
przeciążenia mięśnia dochodzi przy
intensywnym bieganiu w terenie
pagórkowatym lub bieganiu po nachylonej
bieżni, wymuszającym nawracanie stóp
i skręcanie goleni do wewnątrz.Przeciążenie
mięśnia podkolanowego objawia się bólem po
bocznej stronie stawu kolanowego.
Postępowanie: Chory powinien ograniczyć
zbieganie z góry oraz bieganie po powierzchniach
nachylonych. Pożytek przynoszą leki
przeciwzapalne.

Kolano biegacza jest jednym z najczęściej
występujących urazów, jakie dotykają nie tylko
biegaczy, ale także piłkarzy, koszykarzy a nawet
tenisistów. Jego symptomem jest ból w przedniej
części rzepki albo też po którejś z jej stron.

Objawy palpacyjnie, w ustawieniu

kończyny w

pozycji siadu tureckiego, wykrywa się tkliwość lub
ból tuż ponad linią stawu i ku przodowi od
więzadła pobocznego.

Objawy
W początkowym stadium ból nie jest zbyt
dokuczliwy, natomiast z kolejnymi treningami
staje się coraz silniejszy. Czasami staje się
wyraźniejszy w czasie chodzenia po schodach
albo po długim siedzeniu. Może wystąpić w
postaci bardziej punktowej z tyłu rzepki, ale może
być też trudniejszy do zlokalizowania. W tym
drugim wypadku odnosi się wrażenie, że boli
spora część nogi, nie tylko kolano.

Przyczyny:



Zbyt mocne uderzanie piętami o podłoże.



Pronacja (bieganie na wewnętrznych częściach stopy, co

powoduje obniżenie jej sklepienia) i supinacja ( bieganie na

zewnętrznych częściach stopy.



Bieg z górki, to ogromne obciążenie przede wszystkim dla kolan i

dla mięśni czworogłowych ud. Biegnąc z górki należy starać się

stawiać stopy bardziej na pięcie. Dzięki temu odciążone zostaną

kolana, mięśnie czworogłowe i piszczelowe, przerzucając pracę

na mięśnie, które mają amortyzować wstrząsy, czyli na łydki,

mięśnie pośladkowe i ścięgna podkolanowe.

Kolejne możliwe przyczyny leżą między innymi w znoszonych

butach treningowych, zbyt nagłymi wydłużeniami przebieganego

dystansu, bieganiu po zbyt nierównych nawierzchniach czy też w

zbyt słabych albo zbyt napiętych ścięgnach podkolanowych albo

mięśniach czworogłowych.

Fizykoterapia:

krioterapia miejscowa:

ciekłym azotem, temperatura –120 do –160 stopni C,
czas zabiegu: 3 minuty, Seria:10-15 zabiegów

Ultradźwięki:

Natężenie: 0,5-0,8Wcm2
Czas zabiegu:6-10 min
Liczba zabiegów w serii: 12

Magnetronic:

Natężenie: stopniowo od 7-10 mT
Częstotliwość: 25-30Hz,
Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w tygodniu,Seria

10-15 zabiegów
Procesy ostre: dawki poniżej 3mT, częstotliwość 1-5Hz
Podostre: do 5 mT, częst. 5-20 Hz
Przewlekłe: dawki powyżej 5mT, częst. 20-50 Hz

jonoforeza: z naproxenem

(-),

Dawka czuciowo-progową tj. około

0,2

mA/cm2,

czas zabiegu: 15-20 minut. .

Zabiegi wykonuje się codziennie lub

co drugi

dzień,

seria: 10-20 zabiegów.

fala uderzeniowa:

2,5-3,5 bara

Na ogół ilość wygenerowanych podczas

zabiegu

uderzeń nie przekracza 4 tysięcy.

3-4 zabiegi w serii, które oddziela się na

ogół jednotygodniową przerwą.

Kinezyterapia:

Celem ćwiczeń korekcyjnych jest wzmocnienie mięśni
czworogłowych ud, gdyż to właśnie one utrzymują rzepkę
w prawidłowym ustawieniu i wspomagają pracę kolan.
Główne ćwiczenia służą zapobieganiu kontuzji kolan oraz
wzmacniają mięśnie.

Przykładowe ćwiczenia:
Ćw.1

PW: leżenie na boku prawym, KKD wyprostowane , KKG

wzdłuż tułowia
R:

1-wznos KDL bokiem w górę,

2- powolny opust KDL,

seria 15 powtórzeń, 2 –3 serie dziennie.
Później ćwiczenia na boku lewym.

Ćw.2.
Przysiady na dwóch nogach lub jednej nodze. W przypadku
przysiadów na 1 nodze, kolano powinno zginać się do kąta około
45 st. Drugą (wolną) nogę można przyciągnąć ręką do pośladka,
bądź zgiąć ją w stawie biodrowym i wyprostować w stawie
kolanowym.
Seria 15 powtórzeń dla każdej KD, 2 –3 serie dziennie.

Ćw. 3. Przysiady na jednej nodze wykonywane na
pochyłej

nawierzchni, zalecany kąt zgięcia

stawu kolanowego to 25 stopni, palce stopy
skierowane do dołu.

Dodatkowym utrudnieniem może być
pokonywanie oporu specjalnej rozciągliwej taśmy.

Ćwiczenie to zalecane jest w 3 seriach,
15 przysiadów na każdą nogę,
codziennie minimum przez 12 tygodni.

Zalecane jest też uprawianie innych sportów,
podczas których staw kolanowy nie jest obciążany
mimo bycia w ciągłym ruchu. Wskazane jest
pływanie kraulem, czy stylem grzbietowym ,ale nie
żabką.

Zaopatrzenie ortopedyczne:
Przy problemach z kolanami dobrym rozwiązaniem
może być użycie ortezy (czyli aparatu
ortopedycznego, który usztywnia stawy kończyn,
które uległy kontuzji), opaski czy stabilizatora
kolana, które są polecane szczególnie po doznanej
kontuzji. Stabilizator odciąża staw kolanowy i
chroni go dzięki ograniczeniu kąta zgięcia i
wyprostu. Służy też podtrzymaniu i ochronie
rzepki.

,, Kolano zakonnicy’’, ,,kolano księdza’’

zespól ten

może być wywołany przez zapalenie

kaletek stawu kolanowego(nadrzepkowej,
przedrzepkowej i podrzepkowej) rozwija się
często pod wpływem długotrwałej pozycji
klęczącej często u osób wykonujących pracę na
kolanach, np. parkieciarzy, kafelkarzy.
Dochodzi do obrzęku i znacznej bolesności
okolicy przedniej powierzchni stawu kolanowego.
Częstym umiejscowieniem zmian jest również
okolica przyśrodkowa guzowatości kości
piszczelowej. W miejscu tym znajduje się wspólny
przyczep mięśni przywodzicieli uda ( m.
krawieckiego, m. smukłego, m. półścięgnistego).
Zmiany zapalne tego przyczepu objawiają się
miejscową bolesnością, nasilającą się przy próbie
przywodzenia kończyny dolnej przeciw oporowi.

Niekiedy na skutek mikro- lub

makrourazów, dochodzi do odkładania się

złogów wapnia w więzadle

przyśrodkowym. Chodzi tu o odczyn

zapalny mięśnia przywodziciela wielkiego.

Zmiany te powodują miejscową bolesność

i obejmowane są niekiedy nazwą zespołu

Pellegrini-Stieda.

Entezopatia „gęsiej stopy” (bursitis anserina)

Entezopatia „gęsiej stopy” jest

zapaleniem kaletki w przyśrodkowo−dolnej
części kolana, poniżej krawędzi stawowej,
między ścięgnem mięśnia półbłoniastego i
półścięgnistego.
Objawy: Ból nasila się przy wchodzeniu po
schodach, częściej występuje u otyłych
kobiet.

Do zapalenia kaletki może dochodzić

w trakcie stanów zapalnych stawu
kolanowego. U osób starszych jest
najczęstszą, oprócz choroby
zwyrodnieniowej, przyczyną bólu kolana.
Zawsze należy dokładnie zbadać kręgosłup
i stawy biodrowe celem wykluczenia bólu
rzutowanego.

Różnicowanie:
• zmiany pourazowe,
• zapalenie kaletki podrzepkowej (częste
klękanie, dna,
zakażenia),
• bóle rzutowane – kręgosłup, biodro,
• choroba zwyrodnieniowa,
• zespół więzadła przyśrodkowego
piszczelowego.

Leczenie:
• odciążenie kolana,
• fizykoterapia (np. ultradźwięki),
• miejscowo glikokortykosteroidy – uwaga na
podrażnienie
nerwu odpiszczelowego,
• normalizacja masy ciała,
• leczenie pierwotnej przyczyny,
• ćwiczenia izometryczne mięśnia
czworogłowego.

Przewidywany przebieg choroby

Jest to schorzenie stosunkowo częste, ale raczej
niegroźne. Objawy zwykle ustępują w ciągu 7 do
14 dni, pod warunkiem zastosowania właściwego
leczenia.

Możliwe powikłania

Nie podjęcie leczenia we właściwym czasie może
spowodować nasilenie procesu chorobowego,
prowadząc do trwałego ograniczenia ruchomości
stawu, a czasem nawet do jego całkowitego
zesztywnienia – tzw. „zamrożenie stawu”.

Cele leczenia

Celem leczenia jest wyeliminowanie dolegliwości
bólowych i stanu zapalnego kaletki, uniknięcie
powikłań, zwłaszcza ograniczenia ruchomości
stawu, oraz umożliwienie powrotu do normalnej
aktywności.

Zalecenia ogólne

-Leczenie powinno być prowadzone w poradni
ortopedycznej
-Zalecenia lekarskie zazwyczaj obejmują:

odpoczynek,
okłady z lodu,
unieruchomienie
i uniesienie chorej kończyny

-W leczeniu stosuje się również nakłucia chorej kaletki i
odciąganie z niej nadmiaru płynu oraz wstrzykiwanie do
niej leków.
- Czasami konieczne jest unieruchomienie chorej kończyny
szyną gipsową. Aby uniknąć zesztywnienia stawu, możliwie
jak najwcześniej rozpoczyna się delikatne ruchy kończyną
do granicy bólu
-Powrót do normalnej aktywności fizycznej odbywa się pod
ścisłą kontrolą lekarza
Leczenie farmakologiczne
Ze stosowanych leków należy wymienić:NLPZ, leki
przeciwbólowe, czasami antybiotyki. Do chorej kaletki
można wstrzykiwać preparaty sterydowe.

Wspólne postępowanie fizykoterapeutyczne w

zapaleniu kaletek stawu kolanowego:

krioterapia ciekłym azotem:

temp. –150 do -170ct.C,
czas zabiegu 2-3minut,

seria 10 zabiegów

ultradźwięki:

miejscowo na staw

natężenie 0,5 Wcm2
Czas zabiegu:6 min
Liczba zabiegów w serii: 12-15

bioptron:

długość fali świetlnej: 480 nm do 3400 nm,
czas zabiegu 12-20 minut
okolica powinna być naświetlana pod kątem

prostym

odległość lampy od okolicy naświetlanej: 5-10

Entezopatia mięśnia

dwugłowego uda

Wspólny przyczep dolny mięśnia

dwugłowego uda, znajdujący się na

głowie kości strzałkowej wzmacnia

więzadło boczne strzałkowe stawu

kolanowego. Mięsień dwugłowy uda jest

silnym zginaczem podudzia w stawie

kolanowym. W ustawieniu kolana w

pozycji zgięcia skręca podudzie w bok.

Podobnie, w akcie marszu prostuje udo

oraz skręca je do boku.

Objawy zapalenia- Dolegliwości
umiejscowione są po bocznej stronie
stawu kolanowego; zazwyczaj (nie
zawsze!) stwierdza się tkliwość przy
ucisku od boku i tyłu głowy kości
strzałkowej.

Postępowanie- Ograniczenie
(czasowe) biegania po nierównym
podłożu, biegania po nachylonej
bieżni, oraz używania nosków przy
jeździe na rowerze.

Fizykoterapia - stan ostry:

laseroterapia:

obszar zabiegu: miejscowo
częstotliwość: 1000-1500Hz
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9
liczba serii: 1

magnetoterapia:

dawki poniżej 3mT, częstotliwość 1-5Hz
st. podostre: do 5 mT, częst. 5-20 Hz
Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w

tygodniu

Seria 10-15 zabiegów

krioterapia ciekłym azotem:

temp. –150 do -170ct.C,
czas zabiegu 2-3minut,

seria 10 zabiegów

Fizykoterapia stan przewlekły:

laseroterapia:

obszar zabiegu: miejscowo
częstotliwość: 1500-2500Hz
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9
liczba serii: 1

ultradźwięki:

miejscowo na staw

natężenie 0,4-0,8 Wcm2
Czas zabiegu:6 min
Liczba zabiegów w serii: 12-15

bioptron:

długość fali świetlnej: 480 nm do 3400 nm,
czas zabiegu 12-20 minut
okolica powinna być naświetlana pod kątem

prostym

odległość lampy od okolicy naświetlanej: 5-10 cm

Prądy diadynamiczne:

Elektrody płaskie, ułożone poprzecznie na staw i w

miejscu

bolesnym (-)

Rodzaj prądu CP lub LP
Natężenie: poniżej progu bólu
Czas trwania zabiegu: 3-5-8 minut

magnetoterapia:

dawki powyżej 5mT, częst. 20-50 Hz
Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w tygodniu
Seria 10-15 zabiegów

Kinezyterapia:

masaż funkcyjny
PIR
autostretching
ćw. Propriocepcji

Zespół mięśnia piszczelowego tylnego.

Miesień piszczelowy tylne leży pomiędzy mm.
Zginaczem dł. palucha a zginaczem długim palców.
Funkcje mięśnia to: Zgięcie podeszwowe i
odwrócenie stopy oraz jej przywiedzenie.

Pacjenci z zespołem mięśnia piszczelowego tylnego
skarżą się na ból wewnątrz stopy oraz dolegliwości
w okolicy kostki. Zespół ten występuje często u
pacjentów, którzy przebyli skręcenie stawu
skokowego, ponad to ścięgno piszczelowe tylne
przestaje wspierać łuk stopy, wówczas palce kierują
się na zewnątrz

Przyczyny:



przetrenowanie lub nadwerężenie
mięśni



przeciążenie kości piszczelowej

Objawy:



ból na zewnętrznej powierzchni kości
-piszczelowej o różnym stopniu nasilenia



naciek i obrzęk mięśni



tkliwość



trudności w staniu na palcach

Fizykoterapia- okres ostry

Krioterapia miejscowa:ciekłym azotem temp. –150 do –
170 st. C

czas zabiegu do 3 minut,

seria: 10-15 zabiegów

Laseroterapia:

obszar zabiegu: miejscowo
częstotliwość: 1000-1500
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9
liczba serii: 1

Magnetoterapia:

Procesy ostre: dawki poniżej 3mT, częstotliwość 1-

5Hz, Podostre:

do 5 mT, częst. 5-20 Hz

Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w tygodniu

Seria 10-15 zabiegów.

Fizykoterapia - Okres przewlekły

laseroterapia:

częstotliwość: 1500-2500
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9
liczba serii: 1

magnetoterapia:

Przewlekłe: dawki powyżej 5mT, częst. 20-50 Hz
Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w tygodniu
Seria 10-15 zabiegów

ultradźwięki:

Natężenie: 0,5-0,8Wcm2
Czas zabiegu:6-10 min
Liczba zabiegów w serii: 12

bioptron:

długość fali świetlnej: 480 nm do 3400 nm,
czas zabiegu 12-20 minut
okolica powinna być naświetlana pod kątem

prostym

odległość lampy od okolicy naświetlanej: 5-10 cm

Ćwiczenia rozciągające m. piszczelowego tylnego
rozpoczynamy po ustaniu procesu zapalnego.

Rozciągnięcie bierne mięśnia

piszczelowego tylnego, ścięgna Achillesa,
rozcięgna podeszwowego.
PW:Siedzenie z KKD wyprostowanymi w stawach.
Ręcznik lub taśma do ćwiczeń założona za
stopy.
Ruch: Powolne i delikatnie pociągnięcie ręcznika
lub taśmy w kierunku klatki piersiowej w celu
rozciągania leczonych struktur.

Utrzymać maksymalne rozciągnięcie przez
20 sekund, 10 powtórzeń
Ważne!!!
Kolano powinno być w pełni wyprostowane
W trakcie ćwiczeń nie wolno przekraczać granicy bólu.

Ćwiczenie należy wykonywać codziennie przez 2
tygodnie.

Rozciąganie rozcięgna podeszwowego, Achillesa (mięśnia
trójgłowego) i mięśnia piszczelowego tylnego w pozycji stojącej.
Cel: Uzyskanie elastyczności w mięśniach tylnej części goleni i
uda.
PW: Pacjent opiera się o ścianę z nogą leczoną odstawioną do
tyłu. Ciężar ciała utrzymuje na palcach tylnej nogi. Pięta w
powietrzu. Łokcie zgięte.
Ruch:Opuszczenie ciężaru całego ciała do ściany (delikatnie
ugięcie w st. łokciowych) i delikatne dociśnięcie pięty leczonej
nogi (tylnej) do podłogi. Ćwiczenie należy wykonać z całkowicie
wyprostowanym kolanem.
Utrzymać maksymalne rozciągnięcie przez 20 sekund.
Powtórzyć 10 razy.

Ważne!!!
Pięta powinna
być w pełni dociśnięta do podłoża
przez pełne 20 sekund.
Wraz z postępem usprawniania
KD (tylną) można odstawić dalej.
Ćwiczenie należy wykonywać
codziennie przez 2 tygodnie.

Zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego
przedniego

Objawy:
Tkliwość i uczucie sztywności, często
zdecydowany ból, występują wzdłuż
bocznej krawędzi kości piszczelowej w
okolicy jej 1/3 dolnej. Ból nasila czynne
zginanie grzbietowe stopy wbrew oporowi oraz bierne
zginanie podeszwowe.
Zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego przedniego
najczęściej występuje u początkujących biegaczy, nie
mających odpowiednio wytrenowanych mięśni
piszczelowych przednich (w porównaniu z mięśniami
trójgłowymi). Bóle mogą też dotyczyć biegaczy
zaawansowanych, w przypadku zbytnich obciążeń
treningowych i startowych. Szczególnie narażeni są
sportowcy biegający w terenie pagórkowatym oraz
biegający po twardym podłożu (np. asfalt).
Jedna z przyczyn bólów podudzi może być też
nieprawidłowe obuwie – zbyt ciężkie lub ograniczające
odpowiednie rozciąganie ścięgien piętowych (np.
wyposażone w zbyt wysokie i sztywne zapiętki).

Postępowanie
W przypadku miejscowego obrzęku wskazane są zimne
okłady oraz nakładanie elastycznych pończoch.
Konieczna jest przerwa w treningach, którą się
wykorzystuje na wzmocnienie mięśnia piszczelowego
przedniego i rozciąganie mięśnia trójgłowego łydki.

Zalecane są dwa podstawowe
ćwiczenia:
czynne zginanie grzbietowe stopy, a
później oporowe zginanie grzbietowe
stopy i przyciąganie przedniej części
stopy w pozycji stojącej.
Oporowe zginanie grzbietowe należy
rozpocząć z ciężarkiem o wadze około 1 kg. Stopniowo
dochodzić można do ciężarka o wadze 4 kg. Pożytek
przynoszą też ćwiczenia na rowerze (pedały z noskami
powoduję, że pracują te same mięśnie!)

Rozgrzewka:
chodzenie na palcach na wprost,
na palcach z piętami na zewnątrz i do wewnątrz.
Chodzenie na piętach z palcami na wprost, do wewnątrz i na
zewnątrz.

Część główna:
Stajemy plecami do ściany, drzewa - powoli przyciągamy stopę
jak najwyżej do góry. Na początku może być 10 razy w trzech
seriach. Krótka przerwa na rozluźnienie i ćwiczenie powtarzamy.
Następnie robimy to samo ćwiczenia z tą samą liczbą powtórzeń,
ale zamiast powoli przyciągać palce - robimy to w formie
szybkich drgnięć.

Żeby ćwiczenie przynosiło dobre efekty, należy wykonywać je
przed każdym treningiem biegowym

Rozciąganie mięśni trójgłowych łydek:
1. W oparciu dłońmi o ścianę w odległości na wyciągnięcie
prostych ramion, jedną nogą wykonaj krok do przodu i ugnij ją w
kolanie. Oprzyj dłonie o ścianę, a następnie bez odrywania od
podłoża tylnej nogi uginaj mocniej nogę z przodu, aż poczujesz
mocne rozciąganie mięśni. To samo powtórz dla drugiej
kończyny.

2. W staniu na podwyższeniu (np. na niewysokim schodku),
pięta jednej nogi powinna wystawać poza kant schodka,
wykonaj obniżenie pięty do podłoża pod wpływem ciężaru
ciała, do momentu aż mocno poczujesz rozciąganie ścięgna
Achillesa. W pozycji mocnego uczucia rozciągania ścięgna,
wstrzymaj ruch na kilka sekund.

3. Siad prosty, ręce oparte na podłodze z tyłu: maksymalne
zgięcie grzbietowe stóp.

4. Siad prosty, w dłoniach skakanka lub pas, zaczepiona pod
palcami stóp: maksymalne zgięcie grzbietowe stóp,
wspomagane przyciąganiem skakanki do siebie.

5. Siad ugięty dłonie trzymają palce stóp: wyprost nóg.

6. Siad na krześle, palce stóp oparte na drewnianym lub
innym klocku o wysokości 5 –10 cm: opuszczenie pięt do
zetknięcia ich z podłogą.

7. Siad na krześle, stopy oparte na podłodze : maksymalne
zgięcie grzbietowe stóp, bez odrywania pięt od podłogi.

Fizykoterapia

podobnie jak w zapaleniu mięśnia

piszczelowego tylnego:

Krioterapia miejscowa:ciekłym azotem temp. –150 do –
170 st. C

czas zabiegu do 3 minut,

seria: 10-15 zabiegów

Laseroterapia:

obszar zabiegu: miejscowo
częstotliwość: 1000-1500
czas zabiegu:6-8 min
liczba zabiegów w serii: 7-9
liczba serii: 1

Magnetoterapia:

Procesy ostre: dawki poniżej 3mT, częstotliwość 1-

5Hz, Podostre:

do 5 mT, częst. 5-20 Hz

Czas zabiegu: 15-30min
Pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w tygodniu

Seria 10-15 zabiegów.

Fala uderzeniowa:

Cel: działanie przeciwbólowe
zalecany poziom energii przyłożenia p w granicach 2-4

barów, 2000 uderzeń, częstotliwość 5 lub 10 Hz

Pozycja pacjenta:leżenie tyłem, wałek pod dołem

podkolanowym

Częstotliwość zabiegów: najlepiej co 5-10 dni
Ilość zabiegów: 3-5 sesji

Entezopatia rozcięgna podeszwowego

Rozcięgno podeszwowe, utworzone przez mocne

pasma łącznotkankowe, ma swój początek na

guzowatości kości piętowej. Rozdziela się dystalnie na

5 pasm, które przyczepiają się u podstawy paliczków

bliższych poszczególnych palców.Rozcięgno

podeszwowe odgrywa zasadniczą rolę dla

czynnościowej stabilizacji stopy w czasie chodu i

biegu. W środku

fazy podparcia pomaga utrzymać

stopę w pozycji neutralnej, zaś z

fazie odbicia umożliwia zachowanie

ustawienia supinacyjnego stopy

Przy nadmiernej pronacji stopy, tzn.

przy obniżeniu sklepienia podłużnego,

rozcięgno podczas fazy obciążenia i

odbicia podlega przeciążeniom, które

mogą spowodować entezopatię. U osób

nie uprawiających sportu najczęstszym

czynnikiem etiologicznym są

prawdopodobnie mikrourazy. Z czasem,

może dodatkowo rozwinąć się tzw.

ostroga piętowa

która w pojedynczych

przypadkach nasila ból, uciskając

okoliczne tkanki. Często jednak,

widoczne na radiogramie ostrogi

piętowe są nieme klinicznie.

Ból w okolicy przyczepu piętowego

rozcięgna podeszwowego często występuje

zarówno u sportowców, jak i osób nie

uprawiających sportu. Stan zapalny oraz

częściowe lub całkowite przerwanie

rozcięgna podeszwowego dotyczą

zazwyczaj biegaczy. U osób nie

uprawiających sportu choroba występuje

zazwyczaj między 45-60 rokiem życia

(zwłaszcza kobiety i osoby z nadwagą).

Szczególnie narażone na te chorobę są

osoby wykonujące zawody wymagające

długotrwałego stania oraz z

niewydolnością układu żylnego.

Dolegliwości rozwijające się stopniowo

w czasie intensywnego okresu

treningowego. Największe dolegliwości

bólowe i sztywność stopy występują rano

zaraz po wstaniu. Również w

początkowej fazie treningu dolegliwości

są największe, zmniejszają się następnie,

ale powracają przy końcu, a przede

wszystkim po treningu. Ból z reguły

zlokalizowany jest w miejscu przyczepu

bliższego, nieco przyśrodkowo przy

guzie kości piętowej. Chory zgłasza się z

reguły późno, zaś przewlekły stan

zapalny jest trudny do leczenia.

Dobór odpowiedniego obuwia

Problem odpowiedniego obuwia jest szczególnie

istotny u sportowców, których stopy są szczególnie
przeciążone podczas treningów i zawodów.Duże
znaczenie w obuwiu ma prawidłowe uformowanie
zapiętka i obcasa. Mocny, dobrze dopasowany zapiętek
oraz miękki, nieco podwyższony i rozszerzający się ku
podłożu obcas, zapewniają dobrą stabilizację
tyłostopia i równomierny rozkład już częściowo
wytłumionych sił, oraz chronią przed zcieńczeniem
ochronnej piętowej poduszeczki tłuszczowej.Kość
piętową należy chronić wkładką z miękkiego,
wygodnego, ale dostatecznie wytrzymałego materiału.
Zalecane są termoplastyczne wkładki Formthotics.
Ponieważ tradycyjna wkładka podpiera biernie stopę,
rozleniwiając ją i powodując
pogorszenie problemu i wady. Wkładka
termoplastyczna ma działanie stymulujące.Podpiera
stopę, ale wymusza pracę mięśni. Dzięki niej stopa jest
prawidłowo przetaczana.

Do zmian zapalnych predysponują

również zmiany obuwia, używanie

butów o niezbyt elastycznej podeszwie,

z zapiętkiem nie dającym stabilizacji

pięty, oraz bieganie po nierównym

terenie (hamowanie przy zbieganiu i

odbijanie się z palców przy

podbieganiu).

Leczenie:

Fizykoterapia :

Początkowo leczenie obejmuje odpoczynek. Aby zapewnić
odpoczynek i odbudowę ścięgna zalecane jest odpowiednie
obuwie z wkładką do butów, która ma na celu zapobiec
ruchowi między kośćmi stępu i śródstopia. Takie
postępowanie pomaga zmniejszyć stan zapalny.
Pomocne są zabiegi fizykoterapeutyczne o działaniu
przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
krioterapia miejscowa:

ciekłym azotem temp. –150 do –170 st. C,
czas zabiegu do 2-3 minut,
seria: 10-15 zabiegów.

laseroterapia:

obszar zabiegu: miejscowo, okolica bólu
okolica stawu łokciowego 1500-2000 Hz
czas zabiegu:6
liczba zabiegów w serii: 6
liczba serii: 1

ultradźwięki:

Miejsce nadźwiękawiania: okolica guza

piętowego i przylegająca część rozcięgna
podeszwowego

Natężenie: 0,5-0,8Wcm2
Czas zabiegu:6-10 min
Liczba zabiegów w serii: 12

fonoforeza :

dawka jw. + lek

fala uderzeniowa:

zaleca się poziom energii przyłożenia p w

granicach 2-4 barów, 2000

uderzeń,

częstotliwość 5 lub 10

Hz.Pozycja pacjenta:

pozycja leżąca

na brzuchu, wałek pod stawami

stóp,

należy manualnie zlokalizować punkty

bólu poprzez dotyk.

Częstotliwość zabiegów: najlepiej co 5-10

dni

Ilość zabiegów: 3-5 sesji

Kinezyterapia:

wzmacnianie mięśni strzałkowych i
piszczelowych, wydłużanie mięśni łydki.
Powinniśmy wykonywać ćwiczenia
propriocepcji oraz ćwiczenia równoważne, do
wykonania których możemy wykorzystać:
-poduszki rehabilitacyjne (równoważne),
-suszki,
-deski równoważne,
-krążki równoważne.
Ćwiczymy jednonóż, dodając zamykanie oczu,
wymach drugą nogą.

Autostretching wykonujemy 2 razy dziennie, około
10 powtórzeń, wytrzymując 20 s bez pogłębiania.
Powinniśmy odczuwać ciągnięcie a nie ból. Jeśli jest
to ból, to znak,że ćwiczymy za mocno i zamiast
rozciągać się, mięsień jeszcze bardziej się kurczy.

Rozciąganie mięśnia

płaszczkowatego.

Rozciąganie mm.

brzuchatego

Rozciąganie rozcięgna
podeszwowego

Masaż a zarazem poprawa
propriocepcji.

Pacjent może samodzielnie wykonać masaż

rozcięgna podeszwowego

Jedna KG trzyma palce stopy,

druga dłoń zwiniętą w

pięść

wykonuje masaż

rozcięgna

kilka minut

dziennie.W takim samym

ułożeniu

stopy pacjent może

wykonywać dwa razy

dziennie masaż kostką lodu.

Przewlekanie się choroby doprowadza

do trwałego upośledzenia ukrwienia

ścięgna z powodu „zamurowania” go w

powłoce przerośniętego i stwardniałego

ościęgna. W tych przypadkach

konieczne jest chirurgiczne odbarczenie

ścięgna. Polepszenie ukrwienia ścięgna

oraz wytworzenie nowego kolagenu

umożliwia też tzw. skaryfikacja ścięgna

(Dziak). W przypadku stwierdzenia

zaawansowanych zmian

degeneracyjnych w samym ścięgnie

konieczne jest wycięcie zmienionych

fragmentów i rekonstrukcja ścięgna.

Uszkodzenie ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa

(w dużej mierze składające

się

z kolagenu) zwane także ścięgnem piętowym,

jest największym ścięgnem naszego organizmu

jednocześnie najczęściej uszkadzanym.

Łączy brzuśce mięśni łydki (brzuchatego i

płaszczkowatego) z guzem piętowym. Mięsień

brzuchaty zaczyna się powyżej kolana i

najbardziej pracuje, właśnie przy jego

wyproście. Mięsień płaszczkowaty przyczepia

się poniżej kolana i pracuje podczas jego

zgięcia. Achilles powoduje zgięcie w stawie

skokowym i umożliwia wspięcie na palce. Dzięki

niemu wybijamy się z palców podczas biegu,

wspinania lub skoku.

Najczęstszymi patologiami ścięgna Achillesa

są:

- zapalenie ościęgna,

-zapalenie kaletki,

- zapalenie ścięgna,

- częściowe uszkodzenie ścięgna,

-całkowite zerwanie.

Przyczyny uszkodzenia ścięgna achillesa:

- niewłaściwie prowadzony trening bez

ćwiczeń rozciągających,

-duże przeciążenia

(

(np. długi marsz w butach

z płaską podeszwą).

-brak czasu na wypoczynek i regenerację,

- przykurcz mięśni łydki,

-zaburzenie napięć w taśmach mięśniowo-

powięziowych.

Istotną przyczyną zapalenia ścięgna

mięśnia piętowego jest związana z

wiekiem utrata fizjologicznej

elastyczności jednostki mięśniowo-

ścięgnistej m. trójgłowego łydki.

Nierzadko, w wyniku wewnętrznego i

zewnętrznego ucisku dochodzi do

narastającej anemizacji ścięgna.

Doprowadza to w końcu do

zmniejszenia elastyczności i

rozciągliwości tkanki ścięgnistej, a co

za tym idzie do obniżenia jej

wytrzymałości mechanicznej.

Ponieważ ścięgno przyczepia się do

pięty, wszystkie jej deformacje mogą

również wpływać na patologię achillesa.

Koślawa pięta(nadmierna pronacja)

powoduje brak synchronizacji pracy mięśni

łydki – zbytnie napięcie głowy

przyśrodkowej a rozciągnięcie głowy

bocznej mięśnia brzuchatego. Podobnie,

niestabilność stawu skokowego, częste

jego skręcenia, wymuszają dodatkową

pracę ścięgna i mogą być przyczyną

mikrouszkodzeń, stanów zapalnych

ścięgna.

Do uszkodzeń dochodzi najczęściej

5 cm

nad guzem piętowym, gdzie ścięgno

jest najsłabsze, włókna ułożone są tam

najgęściej ale najsłabiej są ukrwione.

Często przyczynami patologii ścięgna są choroby

ogólnoustrojowe:

-dna moczanowa

-kolagenozy,

-choroby reumatyczne.

Objawy:

Pacjenci z zapaleniem ścięgna odczuwają często

ból i kłucie, trzeszczenie ścięgna, opuchniecie,

guzki na przebiegu ścięgna, dyskomfort w

okolicach pięty lub łydki.

Pacjenci z przerwanym ścięgnem odczuwają:

wyraźny trzask, niemożność wspięcia na palce,

czasami chodzenia, duży obrzęk i zasinienie,

intensywny ból.

Bardzo rzadko dochodzi do zerwania zdrowego

ścięgna. Chyba, że jest to uraz bezpośredni typu:

kopnięcie, uderzenie, przecięcie.

Diagnostyka

: Potrzebna jest dobra

diagnoza obejmując badanie kliniczne,

USG, RTG i w razie potrzeby rezonans

magnetyczny.

USG pokazuje stan tkanek miękkich

(czego nie obrazujeRTG), i jest badaniem

dynamicznym tzn. można zobaczyć jak

zachowuje się ścięgno w ruchu. RTG-

pokazuje kość piętową oraz czy nie ma

na niej wyrośli kostnych, które mogą

podrażniać ścięgno. Są to badania

konieczne do zdiagnozowania ścięgna.

Leczenie

Stan zapalny zarówno ościęgna, ścięgna i kaletki
możemy leczyć zachowawczo(czyli
nieoperacyjnie): niesteroidowymi lekami
przeciwzapalnymi i rehabilitacją. Na jakiś czas
musimy zrobić przerwę w treningach biegowych
i skocznościowych. Nie należy wkładać stopy w
gips bowiem powoduje to: unieruchomienie
stawu skokowego i jego sztywność, zaburzenie
odżywienia chrząstki stawowej, brak ruchu w
samym ścięgnie, zaburzenie ślizgu ścięgna na
skutek wytworzenie się zrostów pomiędzy
otaczającymi tkankami . Gips powoduje, ze w
gojącym się kolagenie z którego zbudowany jest
Achilles, tworzą się chaotyczne mostki
międzywłókniste, powodujące zmniejszenie
elastyczności samego ścięgna, co w
konsekwencji może spowodować powtarzające
się stany zapalne, zmniejszenie wytrzymałości a
nawet zerwanie ścięgna.

Rehabilitacja nie będzie polegała tylko na
leczeniu ścięgna, ale także na znalezieniu
podstawowego problemu i rozwiązania go.

Terapeuta, powinien wykonywać
mobilizację tkanek miękkich w celu:

- poprawy ślizgu ścięgna,
- rozluźnianiu powięzi,
- zmniejszeniu napięcia mięśni łydki

oraz ich rozciągnięciu.
Bardzo ważna jest krioterapia - chłodzenie
ścięgna. Jest to szczególnie ważne w stanie
ostrym .W tym celu możemy używać
okładów chłodzących tzw. Cold pack.
Możemy także wcierać maści i żel
przeciwzapalny.

Fizykoterapia:

krioterapia miejscowa:

ciekłym azotem temp. –150 do –170 st. C,
czas zabiegu do 3 minut,
seria: 10-15 zabiegów.

magnetostymulacja:

natężenie: 7-10 mT,
częstotliwość 25-50 Hz
czas zabiegu 15-30 minut,
pierwsze zabiegi codziennie, potem 2-3 w

tygodniu.

jonoforeza: z naproxenem(-)

czas zabiegu 15-20 minut,
dawka czuciowo-progowa prądu tj. około 0,2

mA/cm2,

czas zabiegu: 15-20 minut.
Zabiegi wykonuje się codziennie lub co drugi

dzień,

seria: 10-20 powtórzeń

terapia laserowa: częstotliwość: 1000-2000Hz,

czas zabiegu:6-8 min,

liczba zabiegów w serii:8-10,
liczba serii:1

terapia falami uderzeniowymi:

Pozycja pacjenta: w leżeniu przodem,

wałek pod stawami stóp
Częstotliwość zabiegów: najlepiej co 5-10 dni
Ilość zabiegów: 3-5 sesji

ultradźwięki:

w stanach ostrych i podostrych dawka słaba: 0,05-

0,5W/cm2

Stany przewlekłe: dawka średnia: od 0,5 do 0,8

W/cm2

seria 10 zabiegów po 5 minut.

Kinezyterapia:

1. rozciąganie mięśnia brzuchatego,

2. rozciąganie mięśnia płaszczkowatego,

3.rozciaganie zginaczy kolana,

Ćw. rozciągające: 5 - 10 powtórzeń, pozycje rozciągającą

należy utrzymać około 20 s. Nie powinien być odczuwany

ból, tylko ciągnięcie. Nie wykonujemy tzw, „pompowania”,

utrzymujemy pozycje rozciągającą bez ruchu.

4. ćwiczenia wzmacniające łydkę: mięśnie brzuchate i

płaszczkowaty,

5. ćwiczenia ekscentryczne czyli takie podczas których

oddalają się przyczepy mięśnia- dzięki temu jeszcze

bardziej mobilizujemy ścięgno i powodujemy rozrywanie

zrostów,

6. ćwiczenia propriocepcji, które odbudują stabilizację

mięśniową i pomogą powrócić do sportu

Bardzo pomocne w
gojeniu ścięgna są
ćwiczenia
ekscentryczne
polegające na
wspinaniu na palce
i bardzo powolnym
opuszczaniu pięt
poniżej schodka, na
którym stoimy.

Profilaktyka:

-Rozgrzewka i rozciąganie przed każdą

aktywnością.

- Rozsądne dawkowanie obciążeń- czas na

odpoczynek

- Bieganie po zróżnicowanej nawierzchni

- Dobrze dopasowane obuwie

- Jeśli jest potrzeba wkładka supinująca

tyłostopie z

elementem odciążającym guz

piętowy (w celu poprawy ustawienia pięty)

- Ćwiczenia wzmacniające łydkę –

ćwiczenie ekscentryczne mięśnia brzuchatego i
płaszczkowatego

- Ćwiczenia propriocepcji- stanie jednonóż

zamkniętymi oczami, stanie na poduszce

równoważnej

Jeśli dojedzie do całkowitego lub

częściowego uszkodzenia ścięgna, potrzebna
będzie operacja rekonstrukcyjna ścięgna.
Współczesna rekonstrukcja pozwala na
szybkie uruchomienie. KD przez 3 tygodniowe
unieruchomiona jest łuską przednią
zdejmowaną do ćwiczeń. Po tym okresie
wykonuje się USG kontrolne, pokazujące stan
gojenia ścięgna. Jeśli gojenie przebiega
prawidłowo, pacjentom zakłada się but do
wczesnego obciążania. But usztywnia staw
skokowy, podnosi piętę i uniemożliwia
rozciągniecie ścięgna. Przez pewien czas
pacjent używa jeszcze kul. W wysoko
specjalistycznych ośrodkach rehabilitacja
zaczyna się od pierwszej doby po operacji a
kończy na przygotowaniu pacjenta do jego
dyscypliny sportowej.

Dziękujemy za

uwagę

Bibliografia:

.Dziak A., Samer T.: Urazy i uszkodzenia w sporcie,

Wyd.:Kasper, Warszawa 2000.

2.Straburzyński G., Straburzyńska-Lupa
A.:Fizjoterapia, Wyd.

PZWL, Warszawa 2003.

3.Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia

4.Nowotny J. : Zarys Rehabilitacji e dysfunkcjach
narządu ruchu,

AWF, Katowice 2000.

5.Rosławski A.: Podstawy fizjoterapii u chorobach
reumatycznych, Wyd.: AWF, Wrocław 1998.

6.Zimmermann-Górska: Choroby reumatyczne,
Wyd.:PZWL, Warszawa 2004.

7.http://www.bieganie.pl/?
cat=25&id=1984&show=1

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Slide 98
Slide 99
Slide 100
Slide 101
Slide 102
Slide 103
Slide 104
Slide 105
Slide 106
Slide 107
Slide 108
Slide 109
Slide 110
Slide 111
Slide 112
Slide 113
Slide 114
Slide 115
Slide 116
Slide 117
Slide 118
Slide 119
Slide 120
Slide 121
Slide 122
Slide 123
Slide 124
Slide 125
Slide 126
Slide 127
Slide 128
Slide 129
Slide 130
Slide 131
Slide 132
Slide 133
Slide 134
Slide 135
Slide 136
Slide 137
Slide 138
Slide 139
Slide 140
Slide 141
Slide 142
Slide 143
Slide 144
Slide 145
Slide 146
Slide 147
Slide 148
Slide 149
Slide 150
Slide 151
Slide 152
Slide 153
Slide 154
Slide 155
Slide 156
Slide 157
Slide 158
Slide 159

Fizjoterapia w chorobach przyczepów ścięgnistych

Document Outline