Rola wątroby i śledziony w

Rola wątroby i śledziony w

chorobach pasożytniczych

chorobach pasożytniczych

Magdalena Danecka

Magdalena Danecka

Mateusz Paluch

Mateusz Paluch

Pasożytnicze choroby

Pasożytnicze choroby

wątroby

wątroby



długi okres wylęgania

długi okres wylęgania



przewlekły, skryty przebieg

przewlekły, skryty przebieg



często długo bezobjawowy przebieg

często długo bezobjawowy przebieg

Rodzaje zmian w wątrobie

Rodzaje zmian w wątrobie



torbiele i ropnie pasożytnicze

torbiele i ropnie pasożytnicze



ziarniniakowate

ziarniniakowate



w układzie retikularno – histiocytarnym

w układzie retikularno – histiocytarnym



inwazje dróg żółciowych

inwazje dróg żółciowych



w przebiegu malarii i włośnicy

w przebiegu malarii i włośnicy



spowodowane lekami

spowodowane lekami

przeciwpasożytniczym lub chorobami

przeciwpasożytniczym lub chorobami

przebiegającymi z upośledzeniem

przebiegającymi z upośledzeniem

odporności

odporności

echinokokoza

echinokokoza

Choroba wywoływana jest przez

Choroba wywoływana jest przez

pęcherzowe postaci tasiemców:

pęcherzowe postaci tasiemców:

Tasiemca jednojamowego (

Tasiemca jednojamowego (

Echinococcus

Echinococcus

granulosus

granulosus

), występującego głównie u psów

), występującego głównie u psów

–

–

bąblowica jednojamowa

bąblowica jednojamowa

tasiemca wielojamowego (

tasiemca wielojamowego (

Echinococcus

Echinococcus

multilocularis

multilocularis

), występującego u lisów –

), występującego u lisów –

bąblowica wielojamowa

bąblowica wielojamowa

Bąblowica jednojamowa -

Bąblowica jednojamowa -

echinokokoza

echinokokoza



Echinococcus granulosus

Echinococcus granulosus



40/rok w Polsce

40/rok w Polsce



torbiele pojedyncze, czasem mnogie (do 30

torbiele pojedyncze, czasem mnogie (do 30

cm średnicy)

cm średnicy)



Niejednakowy rozwój torbieli u człowieka

Niejednakowy rozwój torbieli u człowieka



Owalny lub kulisty kształt, wypełniona płynem,

Owalny lub kulisty kształt, wypełniona płynem,

endocysta, perycysta, torbiele potomne

endocysta, perycysta, torbiele potomne



Zmiany uciskowe sprzyjają zakażeniom

Zmiany uciskowe sprzyjają zakażeniom

bakteryjnym torbieli, tworzeniu mas

bakteryjnym torbieli, tworzeniu mas

martwiczych wewnątrz niej

martwiczych wewnątrz niej

Postaci dojrzałe mają od 2,5

Postaci dojrzałe mają od 2,5

do 6 mm długości. Posiadają

do 6 mm długości. Posiadają

kulisty skoleks z podwójnym

kulisty skoleks z podwójnym

wieńcem 30-36 haczyków.

wieńcem 30-36 haczyków.

Bąblowica jednojamowa -

Bąblowica jednojamowa -

echinokokoza

echinokokoza



Niedrożność przewodów żółciowych

Niedrożność przewodów żółciowych



Degeneracja torbieli po latach, resorbcja ,

Degeneracja torbieli po latach, resorbcja ,

zwapnienie

zwapnienie



Na ogół bez dolegliwości

Na ogół bez dolegliwości



Objawy zależne od lokalizacji torbieli

Objawy zależne od lokalizacji torbieli

(bóle w nadbrzuszu, podżebrzu prawym,

(bóle w nadbrzuszu, podżebrzu prawym,

kolka żółciowa, nudności wymioty, wzdęcia)

kolka żółciowa, nudności wymioty, wzdęcia)



Duże torbiele – nadciśnienie wrotne,

Duże torbiele – nadciśnienie wrotne,

hepatomegalia, żółtaczka, marskość

hepatomegalia, żółtaczka, marskość

wątroby, ropień wątroby, cholangitis

wątroby, ropień wątroby, cholangitis

Bąblowica jednojamowa -

Bąblowica jednojamowa -

diagnostyka

diagnostyka



USG (przegrody międzykomorowe,

USG (przegrody międzykomorowe,

obraz „plastra miodu”, „lilii wodnej” -

obraz „plastra miodu”, „lilii wodnej” -

odwarstwienie endocysty)

odwarstwienie endocysty)



Wsteczna cholangiografia

Wsteczna cholangiografia



Badania serologiczne (ELISA, test

Badania serologiczne (ELISA, test

hemaglutynacji pośredniej)

hemaglutynacji pośredniej)



BACC (haki lub protoskoleksy w

BACC (haki lub protoskoleksy w

torbieli)

torbieli)

Bąblowica jednojamowa -

Bąblowica jednojamowa -

leczenie

leczenie



Chirurgiczne usunięcie torbieli

Chirurgiczne usunięcie torbieli



Chemioterapia – albendazol (10-15 mg/kg

Chemioterapia – albendazol (10-15 mg/kg

mc./d)

mc./d)



Przezskórny drenaż torbieli i podanie leku

Przezskórny drenaż torbieli i podanie leku

przeciwpasożytniczego do jamy bąblowca

przeciwpasożytniczego do jamy bąblowca

Bąblowica wielojamowa -

Bąblowica wielojamowa -

alweokokoza

alweokokoza



Echinococcus multilocularis

Echinococcus multilocularis



Przebieg przewlekły, ciężki,

Przebieg przewlekły, ciężki,

początkowo skryty, bezobjawowy

początkowo skryty, bezobjawowy



Obraz kliniczny: nadciśnienie wrotne,

Obraz kliniczny: nadciśnienie wrotne,

hepatomegalia, splenomegalia,

hepatomegalia, splenomegalia,

żółtaczka, wodobrzusze, objawy

żółtaczka, wodobrzusze, objawy

przerzutów

przerzutów

Bąblowica wielojamowa -

Bąblowica wielojamowa -

diagnostyka

diagnostyka



USG, KT (sugerują proces nowotworowy,

USG, KT (sugerują proces nowotworowy,

zwapnienia w części centralnej)

zwapnienia w części centralnej)



Cholangiografia wsteczna (typowe –

Cholangiografia wsteczna (typowe –

niedrożność, poszerzenie i przemieszczenie

niedrożność, poszerzenie i przemieszczenie

dróg żółciowych)

dróg żółciowych)



MR (wielotorbielowata podobna do plastra

MR (wielotorbielowata podobna do plastra

miodu struktura)

miodu struktura)



Badania pracowniane (wzrost: OB, AlAT, AspAT,

Badania pracowniane (wzrost: OB, AlAT, AspAT,

GGTP, fosfataza zasadowa, IgE; obniżenie

GGTP, fosfataza zasadowa, IgE; obniżenie

leukocytów i płytek krwi)

leukocytów i płytek krwi)



Biopsja nie jest wskazana

Biopsja nie jest wskazana

Bąblowica wielojamowa

Bąblowica wielojamowa



Badanie śródoperacyjne

Badanie śródoperacyjne



Pośrednie badania serologiczne

Pośrednie badania serologiczne

(antygeny Em2 lub Em2plus – czułość

(antygeny Em2 lub Em2plus – czułość

80-90%)

80-90%)

Bąblowica wielojamowa - leczenie

Bąblowica wielojamowa - leczenie



Radykalny zabieg chirurgiczny

Radykalny zabieg chirurgiczny



Benzimidazole

Benzimidazole



W przypadkach nieoperacyjnych –

W przypadkach nieoperacyjnych –

wieloletnia chemioterapia

wieloletnia chemioterapia

albendazolem, transplantacja

albendazolem, transplantacja

wątroby)

wątroby)

jest to choroba inwazyjna jelita grubego,

jest to choroba inwazyjna jelita grubego,

występuje endemicznie i epidemicznie w

występuje endemicznie i epidemicznie w

krajach o klimacie tropikalnym i

krajach o klimacie tropikalnym i

subtropikalnym, na terenach o niskim

subtropikalnym, na terenach o niskim

poziomie sanitarnym.

poziomie sanitarnym.

Występuje w kilku postaciach:

Występuje w kilku postaciach:

-bezobjawowe przewlekłe wydalanie cyst

-bezobjawowe przewlekłe wydalanie cyst

z kałem

z kałem

-ostra pełzakowica jelitowa

-ostra pełzakowica jelitowa

-przewlekła pełzakowica jelitowa

-przewlekła pełzakowica jelitowa

-amoeboma (ziarniniak w kątnicy,

-amoeboma (ziarniniak w kątnicy,

pełzakowy guz kątnicy

pełzakowy guz kątnicy

-ropień pełzakowy

-ropień pełzakowy

Pełzakowica

Pełzakowica

Ropień pełzakowy wątroby

Ropień pełzakowy wątroby



Entamoeba histolytica

Entamoeba histolytica



Najczęściej pojedynczy, umiejscowiony w

Najczęściej pojedynczy, umiejscowiony w

płacie prawym, wypełniony trofozoitami,

płacie prawym, wypełniony trofozoitami,

jałowy ropień o średnicy 5-15cm wypełniony

jałowy ropień o średnicy 5-15cm wypełniony

masami martwiczymi otoczony ziarniną

masami martwiczymi otoczony ziarniną

zapalną

zapalną



objawy: bóle lub uczucie ucisku w okolicy

objawy: bóle lub uczucie ucisku w okolicy

wątroby, okresowe gorączki, poty, dreszcze,

wątroby, okresowe gorączki, poty, dreszcze,

nudności, wymioty, osłabienie, utrata masy

nudności, wymioty, osłabienie, utrata masy

ciała, duża leukocytoza, niedokrwistość,

ciała, duża leukocytoza, niedokrwistość,

bardzo wysoki OB, miernie podwyższone

bardzo wysoki OB, miernie podwyższone

próby wątrobowe

próby wątrobowe

Ropień pełzakowy wątroby

Ropień pełzakowy wątroby



Diagnostyka:

Diagnostyka:

- USG, TK (zmiana hipoechogenna)

- USG, TK (zmiana hipoechogenna)

- RTG klatki piersiowej (uniesienie prawej

- RTG klatki piersiowej (uniesienie prawej

kopuły przepony, drenaż ropnia do jamy

kopuły przepony, drenaż ropnia do jamy

opłucnej)

opłucnej)

- biopsja aspiracyjna

- biopsja aspiracyjna

- badanie serologiczne (odczyn hemaglutynacji

- badanie serologiczne (odczyn hemaglutynacji

biernej)

biernej)



Leczenie:

Leczenie:

- preparaty nitroimidazolowe (metronidazol,

- preparaty nitroimidazolowe (metronidazol,

tinidazol, seknidazol, ornidazol), chorochina,

tinidazol, seknidazol, ornidazol), chorochina,

dehydroemetyna, zabieg chirurgiczny, drenaż

dehydroemetyna, zabieg chirurgiczny, drenaż

Schistosomoza (bilharcjoza)

Schistosomoza (bilharcjoza)



Schistosoma mansoni, S. japonicum, S. mekongi, S. intracalatum

Schistosoma mansoni, S. japonicum, S. mekongi, S. intracalatum



Infekcja przenosi się przez zakażoną wodę. Pasożyty tam

Infekcja przenosi się przez zakażoną wodę. Pasożyty tam

bytujące wnikają do organizmu żywiciela przez skórę. Cykl

bytujące wnikają do organizmu żywiciela przez skórę. Cykl

życiowy pasożyta wiąże się z jego przemieszczaniem w

życiowy pasożyta wiąże się z jego przemieszczaniem w

organizmie człowieka i uszkodzeniami licznych narządów.

organizmie człowieka i uszkodzeniami licznych narządów.



Przywry bytują w świetle naczyń krwionośnych, układu

Przywry bytują w świetle naczyń krwionośnych, układu

pokarmowego i moczowego. Do objawów choroby należy

pokarmowego i moczowego. Do objawów choroby należy

goraczka, biegunka z domieszką krwi i krwiomocz. Pasożyty

goraczka, biegunka z domieszką krwi i krwiomocz. Pasożyty

mogą uszkadzać układ nerwowy, wątrobę i być przyczyną

mogą uszkadzać układ nerwowy, wątrobę i być przyczyną

pęknięć żylaków przełyku

pęknięć żylaków przełyku

Okresy kliniczne:

Okresy kliniczne:

- ostry (rozsiew jaj w organiźmie)

- ostry (rozsiew jaj w organiźmie)

- przewlekły (zagnieżdżanie się jaj w wątrobie)

- przewlekły (zagnieżdżanie się jaj w wątrobie)



Diagnostyka: badania serologiczne, rektoskopia, kolonoskopia,

Diagnostyka: badania serologiczne, rektoskopia, kolonoskopia,

badanie kału lub bioptatu błony śluzowej j. grubego na obecność

badanie kału lub bioptatu błony śluzowej j. grubego na obecność

jaj pasożyta; USG, KT, endoskopia przełyku – marskość wątroby

jaj pasożyta; USG, KT, endoskopia przełyku – marskość wątroby



Leczenie: parzikwantel 60mg/kg mc. przez 1 dzień

Leczenie: parzikwantel 60mg/kg mc. przez 1 dzień

Leiszmanioza trzewna

Leiszmanioza trzewna



Leishmania spp.

Leishmania spp.



Wywołana przez wiciowce

Wywołana przez wiciowce

Leishmania donovani

Leishmania donovani

,

,

L. infantum

L. infantum

i

i

L. chagasi

L. chagasi



Przenoszona przez ukąszenie samic muchówek

Przenoszona przez ukąszenie samic muchówek



Okres wylęgania: 2 – 3 lat

Okres wylęgania: 2 – 3 lat



Atakują układ siateczkowo-śródbłonkowy

Atakują układ siateczkowo-śródbłonkowy



Przebieg przewlekły

Przebieg przewlekły



Objawy: gorączka, hepatomegalia, splenomegalia, żółtaczka,

Objawy: gorączka, hepatomegalia, splenomegalia, żółtaczka,

limfadenopatia, niedokrwistość, leukopenia,

limfadenopatia, niedokrwistość, leukopenia,

trombocytopenia, stopniowe wyniszczenie, zgon

trombocytopenia, stopniowe wyniszczenie, zgon



Diagnostyka: badania serologiczne, PCR, biopsja wątroby,

Diagnostyka: badania serologiczne, PCR, biopsja wątroby,

węzłów chłonnych lub szpiku (pierwotniaki w makrofagach)

węzłów chłonnych lub szpiku (pierwotniaki w makrofagach)



Leczenie: Pentostam (stiboglukonat sodu), Glucantime

Leczenie: Pentostam (stiboglukonat sodu), Glucantime

(megluminian antymonu), amfoterycyna B, pentamidyna

(megluminian antymonu), amfoterycyna B, pentamidyna

Malaria - zimnica

Malaria - zimnica



Plasmodium spp.

Plasmodium spp.



Wektor: komar Anopheles

Wektor: komar Anopheles



Postać zakaźna: komar – sporozoit –

Postać zakaźna: komar – sporozoit –

hepatocyt (podział schizogoniczny) –

hepatocyt (podział schizogoniczny) –

merozoity pozakrwinkowe – krew –

merozoity pozakrwinkowe – krew –

erytrocyty – gametocyty – komar

erytrocyty – gametocyty – komar



Patogeneza i objawy: niedokrwistość,

Patogeneza i objawy: niedokrwistość,

zaczopowanie drobnych naczyń

zaczopowanie drobnych naczyń

krwionośnych, zaburzenia regulacji

krwionośnych, zaburzenia regulacji

immunologicznej, uogólnione

immunologicznej, uogólnione

niedotlenienie tkanek

niedotlenienie tkanek



Triada objawów: silne dreszcze,

Triada objawów: silne dreszcze,

kilkugodzinna wysoka gorączka z

kilkugodzinna wysoka gorączka z

suchą skórą, spadek temperatury ze

suchą skórą, spadek temperatury ze

zlewnymi potami

zlewnymi potami



P. vivax, P. ovale może prowadzić do

P. vivax, P. ovale może prowadzić do

pęknięcia torebki powiększającej się

pęknięcia torebki powiększającej się

śledziony

śledziony

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę.

uwagę.