Anorexia nervosa i
Bulimia
Opracowanie: M.Tuscher
Anorexia nervosa i
Bulimia
Opracowanie: M.Tuscher
DEFINICJE:
ANOREXIA NERVOSA
- “jadłowstręt psychiczny”
an - pozbawienie, brak oraz orexis - apetyt
Celowa utrata masy ciała wywołana i często
podtrzymywana przez pacjenta.
BULIMIA
Żarłoczność psychiczna, psychopochodna
Naprzemienne występowanie napadów „wilczego
głodu”
i prowokowania przez chorego wymiotów
Kryteria rozpoznania
• Utrzymywanie masy ciała poniżej 85% wagi należnej.
• Lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością pomimo rzeczywistej
niedowagi.
• Nieprawidłowa ocena własnej wagi i kształtu ciała.
• Utrata masy ciała osiągana przez: unikanie tzw. tuczących potraw +
–
prowokowanie wymiotów
–
stosowanie środków przeczyszczających
–
wyczerpujące ćwiczenia fizyczne
–
stos. leków tłumiących łaknienie (SlimFast etc.)
–
stos. środków moczopędnych
• Zahamowanie procesów pokwitania - wzrost, cechy płciowe III
rzędowe
• Nieobecność przynajmniej 3 kolejnych cykli menstruacyjnych.
Anorexia nervosa
Występowanie
• Najwięcej przypadków w okresie dojrzewania (13-18 r.ż.)
- u kobiet aż do menopauzy
• Choruje znacznie więcej dziewcząt (80-95%) niż chłopców (5-
20%).
• Anorexia występuje u 0,5-1,0% populacji
• Większość przypadków chorobowych występuje w krajach
rozwiniętych u osób rasy białej.
Anorexia nervosa
Etiologia
• Kulturowe:
- ideał szczupłej sylwetki,
- społeczne oczekiwania atrakcyjności
• Rodzinne:
- przecenianie społecznych oczekiwań,
- występowanie zaburzeń odżywiania w rodzinie,
- występowanie chorób afektywnych lub alkoholizmu,
- relacje rodzinne, które utrudniają osiąganie autonomii w okresie
dorastania
• Indywidualne:
- zaburzony obraz siebie,
- trudności w autonomicznym funkcjonowaniu,
- silna potrzeba osiągnięć,
- otyłość,
- doświadczenie nadużycia seksualnego,
- chroniczna choroba somatyczna,
Anorexia nervosa
Obraz kliniczny anoreksji
• Wychudzenie, wyniszczenie
• Skóra sucha, szorstka, łuszcząca się, pokryta meszkiem (lanugo)
• Nietolerancja chłodu i trudności w utrzymaniu podstawowej temperatury
ciała, obniżenie temperatury ciała poniżej 36 °
• Zanik mięśnia sercowego - objaw "małego serca",
skurcze przedwczesne przedsionkowe i komorowe,
• Zwolnienie akcji serca do 60 uderzeń na minutę,
pojawienie się szmeru sercowego,
przedłużenie przewodzenia poprzez pęczek Hisa,
• Obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zawroty głowy, omdlenia
• Zaburzenia motoryki oraz opróżniania żołądka,
• Uczucie nadmiernej pełności w śródbrzuszu, bóle brzucha, wzdęcia i
zaparcia.
Anorexia nervosa
• Leukopenia, limfopenia, trombocytopenia
• Niedokrwistość.
• Nieregularne, rzadkie miesiączki
(zaburzenie reakcji przysadki na Gn-RH)
• Obniżony poziom LH we krwi
• Zwiększony poziom GH
• Niski poziom i brak pulsacyjnej sekrecji LH
przy prawidłowym lub niskim poziomie FSH i prawidłowym
poziomie PRL,
• Niski poziom progesteronu i estradiolu u kobiet.
Anorexia nervosa
Obraz kliniczny anoreksji
• Nadczynność tarczycy - choroba Gravesa - Basedowa
• Niewydolność kory nadnerczy
• Choroby przebiegające ze zwężeniem światła
przewodu pokarmowego
• Robaczyce
• Zespół złego wchłaniania
• Choroby nerek
Anorexia nervosa
Rozpoznanie różnicowe
• Przywrócenie homeostazy -
elektrolitowej, witaminowej, białkowej,
węglowodanowej
• Psychoterapia chorego
• Prawidłowe ustawienie diety
• Terapia rodziny
Anorexia nervosa
Leczenie
DEFINICJE:
ANOREXIA NERVOSA
- “jadłowstręt psychiczny”
an - pozbawienie, brak oraz orexis - apetyt
Celowa utrata masy ciała wywołana i często
podtrzymywana przez pacjenta.
BULIMIA
Żarłoczność psychiczna, psychopochodna
Naprzemienne występowanie napadów „wilczego
głodu”
i prowokowania przez chorego wymiotów
Kryteria rozpoznania
Stałe zaabsorbowanie jedzeniem i niepowstrzymane
pragnienie jedzenia charakteryzujące się:
• jedzeniem w krótkim czasie ogromnych ilości jedzenia
• poczuciem braku kontroli nad jedzeniem w trakcie epizodu.
• Stosowaniem nawracających nieprawidłowych zachowań kompensacyjnych
służących zapobieganiu przyrostowi wagi ciała takich jak:
- prowokowanie wymiotów
- nadużywanie środków przeczysz czających, diuretyków, lewatyw itp.
- poszczenie,
- intensywne ćwiczenia fizyczne
• Epizody objadania się jak i zachowania kompensacyjne występują
co najmniej dwa razy w tygodniu przez trzy miesiące.
• Samoocena wyznaczona głównie przez kształt i masę ciała.
Bulimia
Bulimia
Etiologia
• Kulturowe:
- ideał szczupłej sylwetki,
- społeczne oczekiwania atrakcyjności
• Rodzinne:
- przecenianie społecznych oczekiwań,
- występowanie zaburzeń odżywiania w rodzinie,
- występowanie chorób afektywnych lub alkoholizmu,
- relacje rodzinne, które utrudniają osiąganie autonomii w okresie
dorastania
• Indywidualne:
- zaburzony obraz siebie,
- trudności w autonomicznym funkcjonowaniu,
- silna potrzeba osiągnięć,
- otyłość,
- doświadczenie nadużycia seksualnego,
- chroniczna choroba somatyczna,
Obraz kliniczny bulimii
• Objawy występujące po wymiotach:
- zasadowica metaboliczna z hiperchloremią,
- wzrost poziomu wodorowęglanów,
- wtórna hipokaliemia,
- hipowolemia z wtórnym hiperaldosteronizmem
.
• Występujące przy wymiotach, biegunkach i stosowaniu
diuretyków
- hipokaliemia,
- kwasica metaboliczna z pozornie prawidłowym poziomem potasu
- nefropatia hipokaliemiczna z zaburzeniami zagęszczania moczu,
• Komplikacje związane z wymiotami
- nadżerki w przełyku i żołądku, tylnej ściany gardła,
- erozja szkliwa z przebarwieniami i towarzyszącą próchnicą zębów.
• Komplikacje związane z nadużywaniem środków
przeczyszczających i odwadniających
- biegunka,
- duże, występujące w krótkim czasie, spadki masy ciała przebiegające
z objawami odwodnienia.
Bulimia
Rozpoznanie różnicowe
• Schorzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego
z nawracającymi wymiotami
• Zaburzenia osobowości
• Anoreksja
Bulimia
Leczenie
• Psychoterapia
• Leki psychotropowe - anksjolityczne
• Leki przeciwdepresyjne - fluoksetyna (Prozac)
Bulimia
Rokowanie: ANOREXIA NERVOSA i
BULIMIA
• Nie leczone w 5% kończą się śmiercią pacjenta
• Duże ryzyko samobójstwa (próby samobójcze - 20%
chorych)
• Istnieje ryzyko nawrotów
• Tylko w 50% przypadków trwałe wyleczenie