Wywiad w chorobach

układu krążenia,

oddechowego

i pokarmowego

UKŁAD KRĄŻENIA

– ból w klatce piersiowej
– kołatania serca
– duszność (napadowa duszność

nocna)

– obrzęki kończyn dolnych
– ból w nogach podczas wysiłku

UKŁAD ODDECHOWY

– ból w klatce podczas oddychania

lub kaszlu

– krótki oddech (tolerancja wysiłku)
– świszczący oddech
– kaszel (plwocina)
– krwioplucie

BÓL

•

główne umiejscowienie

•

promieniowanie

•

charakter

•

nasilenie

•

czas trwania

•

częstość występowania lub okresowość

•

specjalne okoliczności występowania

•

czynniki zaostrzające

•

czynniki łagodzące

•

zjawiska towarzyszące

PODZIAŁ

ETIOPATOGENETYCZNY BÓLU

•

Bóle ściany klatki piersiowej

•

Bóle międzyżebrowe

•

Bóle naczyniowe i współczulne

•

Bóle trzewne

•

Bóle odniesione

•

Bóle psychogenne

•

Bóle o etiologii mieszanej

ŚCIANA KLATKI PIERSIOWEJ

– mięśnie i żebra

(ból mięśniowy,

nadwyrężenie mięśnia, uszkodzenie lub
choroba żeber i mostka)

– kręgosłup i rdzeń kręgowy

(

półpasiec,

uraz, gruźlica, guzy, zapalenie stawów,
zesztywniające zapalenie wyrostków
kręgosłupa, osteoporoza i osteomalacja)

WNĘTRZE KLATKI PIERSIOWEJ

– drogi oddechowe i płuca
– opłucna i przepona

(zapalenie opłucnej,

choroba bornholmska (zapalenie osierdzia,
zakażenie dróg oddechowych i mięśnioból).

– śródpiersie

(zapalenie śródpiersia,

powiększenie węzłów chłonnych, guzy
śródpiersia).

– serce i aorta

(zapalenie osierdzia,

choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia
sercowego, tętniak aorty).

– przełyk

JAMA BRZUSZNA

Choroby wątroby

– wirusowe zapalenie wątroby
– ropień (związany z zakażeniem

amebowym- pierwotniaki- ropień

przypomina kolor czekolady)

– przekrwienie zastoinowe
– nowotwory wątroby

POCHODZENIE PSYCHOGENNE

Definicje duszności

Def. kliniczna

uświadomienie konieczności wzmożenia
czynności oddechowej

Def. patofizjologiczna

odczuwalne zwiększenie pracy oddychania

Def. neurologiczna

zaburzenie stosunku długości i napięcia
mięśni oddechowych

DUSZNOŚĆ

•

związek z wysiłkiem

•

nasilenie duszności

•

czas trwania

•

od kiedy ?

•

pora dnia ?

•

co jej towarzyszy ?

Analiza objawu duszność

•

stopień duszności

•

czas i okoliczności wystąpienia
duszności

•

typ duszności

•

objawy towarzyszące duszności

Klasyfikacja duszności

wysiłkowej

Stopień I

Chory może chodzić w normalnym tempie

po terenie płaskim i wchodzić na łagodne

wzniesienia lub schody bez zadyszki

Stopień II

Chory może chodzić ze zwykłą szybkością

po terenie płaskim ale ma zadyszkę przy

wchodzeniu na łagodne wzniesienia lub

schody

Stopień III

Chory nie może z powodu zadyszki chodzić

w zwykłym tempie, ale idąc powoli może

pokonać na terenie płaskim odległość 1-2 km

Stopień IV

Chory nie może przejść odległości większej

niż 100 m bez zatrzymywania się dla

złapania tchu

Stopień V

Chory ma zadyszkę po przejściu kilku

kroków lub w czasie mycia się czy ubierania

Stopnie duszności

0

FIZJOLOGICZNA

objaw zależny od zmniejszonej ilości tlenu na

dużych wysokościach lub w zamkniętych

pomieszczeniach

I

WYSIŁKOWA

gdy praca oddychania przekroczy 5x wartości

spoczynkowe; objaw chorobowy gdy występuje

przy codziennym wysiłku

II

SPOCZYNKOWA objaw chorobowy – dalsza diagnostyka

IIa ORTHOPNOE

szczególna postać d. spoczynkowej;

zmuszająca do przyjęcia pozycji siedzącej lub

wysokiego ułożenia

III

ASFIKSJA

objaw ostrej niewydolności oddechowej

Przyczyny i objawy asfiksji

TYP

ODDECH,

OBJAWY

DODATKOWE

PRZYCZYNY

Zahamowanie

oddechu

pochodzenia

centralnego

Powierzchowny

Nieregularny

Zwolniony

Bezdech

Zatrucia

Urazy czaszki i mózgu

Udar mózgowy

Obrzęk mózgu

Zapalenie mózgu i opon

Guz mózgu

Zahamowanie

oddechu

pochodzenia

nerwowego lub

mięśniowego

Utrudniony

Powierzchowny

Bezdech

Nagmine porażenie dziecięce

(poliomyelitis)

Przełom miasteniczny

(szybka

męczliwość z powodu grasiczaka

produkującego przeciwciała przeciwko

receptorowi acetylocholinowemu w płytce

newowo-mieśniej, co prowdzi do zab.

przewodzenia)

Zatrucie kurarą

Tężec

Przyczyny i objawy asfiksji

TYP

ODDECH,

OBJAWY

DODATKOWE

PRZYCZYNY

Ostra

niedrożność

dużych dróg

oddechowych

Świst wdechowy i

wydechowy

Sinica

Nieprzytomność z zapadniętym

językiem,

Zachłyśnięcie się ciałem obcym

Ucisk przez guz (krtani, tchawicy,

wole)

Ostra

niedrożność

obwodowych

dróg

oddechowych

Świst wydechowy

Zmiany przy

osłuchiwaniu płuc

Jednostronne zachłyśnięcie się

ciałem obcym

Wymioty z zachłyśnięciem treścią

żołądkową

Rak oskrzela

Napad dychawicy oskrzelowej

Ostre zapalenie oskrzelików

Przyczyny i objawy asfiksji

TYP

ODDECH,

OBJAWY

DODATKOWE

PRZYCZYNY

Zaburzenia

oddychania

zależne od

zmian w

opłucnej

i w ścianie

klatki

piersiowej

Oglądanie,

Opukiwanie

Osłuchiwanie

Odma samoistna

Odma pourazowa

Odma zastawkowa

Odma podskórna

Złamanie wielu żeber

Duża ilość płynu w opłucnej lub

krwiak opłucnej; obustronne

zapalenie opłucnej

Zaburzenie

pęcherzykowo-

włośniczkowej

wymiany

gazowej

Oglądanie

Zator tętnicy płucnej

Obwodowe mikrozatory

Zator tłuszczowy

Zator powietrzny

Obrzęk płuc

Wstrząs

Zatrucie tlenkiem węgla

Krwawienie płucne

Klasyfikacja według dynamiki

powstawania duszności

Duszność występująca szybko

Duszność rozwijająca się w ciągu kilku

miesięcy

Duszność powoli narastająca

Klasyfikacja według dynamiki

powstawania duszności

Duszność występująca szybko

Pochodzenia

płucnego

astma

odma

zapalenie płuc

ciało obce

Pochodzenia

sercowo-naczyniowego

niewydolność lewej komory serca

zator płuc

tamponada osierdzia

przebywanie na dużych wysokościach

Pochodzenia

psychogennego

Pochodzenia

metabolicznego

kwasica ketonowa

mocznica

zatrucia

Klasyfikacja według dynamiki

powstawania duszności

Duszność rozwijająca się w ciągu kilku miesięcy

Pochodzenia

płucnego

płyn w opłucnej

nowotwór

nacieczenie i zwłóknienie płuc

gruźlica

Pochodzenia

sercowo-naczyniowego

zastoinowa niewydolność krążenia

niedokrwistość

zatorowość płucna

Pochodzenia

nerwowo-mięśniowego

myastenia gravis

Klasyfikacja według dynamiki

powstawania duszności

Duszność powoli narastająca

Pochodzenia

płucnego

przewlekłe zapalenie oskrzeli

rozedma płuc

pylica płuc

rozlane zwłóknienie płuc

Pochodzenia

sercowo-naczyniowego

zastoinowa niewydolność krążenia

niedokrwistość

zatorowość płucna

Pochodzenia

mechanicznego

duża otyłość

zesztywniajace zapalenie kręgosłupa

Typ duszności

I- Duszność napadowa

OSKRZELOWA

skurcz oskrzeli

SERCOWA

zastój płucny

Młodsi pacjenci

Pacjenci starsi

Ekspozycja na alergeny

Ataki nocne

Nie stwierdza się choroby serca

Choroby obciążające lewą

komorę serca

Nad polami płucnymi przeważnie

świsty i furczenia

Obecność rzężeń wilgotnych

II- Duszność stała

(przewlekłe choroby płuc i przewlekła niewydolność lewej komory

serca)

Zaburzenia rytmu

oddechowego

TYP ODDECHU

SYTUACJ A KLINICZNA

Miarowa

hiperwentylacja

Oddech Kusmaula („wielki oddech”) w kwasicy

metabolicznej, np.

kwasica ketonowa w cukrzycy,

kwasica mleczanowa w mocznicy

Centralna neurogenna hiperwentylacja przy

uszkodzeniach w obrębie mostu

Hiperwentylacja w śródmiąższowych procesach

płucnych, np. w zwłóknieniu płuc

Miarowa

hipowentylacja

Powierzchowne oddychanie w zasadowicy

metabolicznej

Powierzchowne oddychanie we wrodzonych

wadach neurologicznych i w skrajnej otyłości

Zaburzenia rytmu

oddechowego

TYP ODDECHU

SYTUACJ A KLINICZNA

Naprzemiennie

hipo- i hiperwentylacja

Oddech Cheyne-Stokesa

(fizjologicznie w czasie snu u dzieci i starszych osób,

patologicznie przy zmniejszeniu przepływu mózgowego)

Długie przerwy

w końcowej fazie wdechu

Oddychanie z bezdechem przy uszkodzeniach mostu,

np. w zakrzepicy tętnicy podstawnej

Nieregularny

tor oddechowy

Oddech Biota (ataksja oddechowa)

przy uszkodzeniach rdzenia przedłużonego,

np. w zapaleniu opon miażdżycy tętnic mózgowych,

wzroście ciśnienia śródczaszkowego, w agonii.

Objawy towarzyszące

duszności

Klasyfikacja

duszności

Objawy / patofizjologia

Stany chorobowe

Pochodzenia

płucnego

(restrykcja)

Oddechy krótkie, powierzchowne,

bez objawów zwężenia oskrzeli,

dodatkowe objawy w klatce

piersiowej i w płucach,

pojemność życiowa ograniczona,

FEV

1s

(natężony jednosekundowy

wydech) prawidłowa

Niedodma

Zapalenie płuc

Zwłóknienia płuc

Stany po resekcji płuca

Płyn w opłucnej

Odma opłucnej

Zniekształcenia kl.piersiowej

Choroby nerwowo-mięśniowe

Pochodzenia

płucnego

(obturacja)

Częstotliwość oddechów niekiedy

zmniejszona

utrudnienie wdechu lub wydechu

dodatkowe objawy w klatce

piersiowej i w płucach,

pojemność życiowa prawidłowa

lub zmniejszona, FEV

1s

(natężony

jednosekundowy wydech)

zmniejszona

Zapalne lub nowotworowe

Zwężenie dużych dróg

oddechowych

Zachłyśnięcie ciałem obcym

Dychawica oskrzelowa

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

Rozedma płuc obturacyjna

Objawy towarzyszące

duszności

Klasyfikacja

duszności

Objawy / patofizjologia

Stany chorobowe

Pochodzenia

sercowego

Często napadowa duszność typu

orthopnoe; objawy choroby

wywołującej przeciążenie lewej

komory z zastojem w żyłach

płucnych

Zmniejszona pojemność minutowa

serca z upośledzeniem przepływu

mózgowego

 Niewydolność lewej komory

serca w chorobie wieńcowej lub

nadciśnieniowej

 Wady zastawek aorty

 Wady zastawki dwudzielnej

 Ostre serce płucne w zatorze

tętnicy płucnej

Pochodzenia

psychogennego

Nerwice oddechowe

 Oddech wzdychający

 Zespół hiperwentylacji

 Zespół wysiłkowy

Objawy towarzyszące

duszności

Klasyfikacja

duszności

Objawy / patofizjologia

Stany chorobowe

Zaburzenie czynności ośrodka

oddechowego

 Miażdzyca tętnic mózgowych

 Wzrost ciśnienia

śródczaszkowego

Wzmożenie zużycia O

2

 Upał, gorączka

 Nadczynność tarczycy

Ograniczenie pojemności

transportowej O

2

 Ciężkie niedokrwistości

Kwasica metaboliczna

 Kwasica ketonowa w cukrzycy

 Kwasica mleczanowa

 Mocznica

Wzrost pracy oddychania

 Skrajna otyłość

Z przyczyn

poza klatką

piersiową

Środki farmakologiczne

 Salicylany; leki pobudzające

ośrodek oddechowy

OBRZĘKI

Wyraz zwiększenia przestrzeni wodnej

pozakomórkowej: tak śródnaczyniowej jak

i pozanaczyniowej.

PATOGENEZA:

•

zaburzenia nerkowego wydalania sodu i

wody,

•

przezwłośniczkowa ucieczka wody przez

kapilary,

•

obydwa powyższe.

OBRZĘKI

•

sercowe (zastoinowe)

•

nerkowe

•

niedoborowe

– zbyt mało białka w diecie

– zaburzenia wchłaniania białek pokarmowych

– zmniejszenie syntezy białek

•

w chorobach wątroby

•

alergiczne

– pokrzywka

– obrzęk Quinckego(gwałtowny obrzęk krtani)

•

hormonalne

– niedoczynność tarczycy

– przedmiesiączkowe

•

nadmiar hormonów sterydowych

OBRZĘKI miejscowe

•

zapalne

– uraz,

– zakażenie,

– niedokrwienie,

– śr.chemiczne

•

z utrudnienia odpływu limfy

– etiologia zapalna (np. róża)
– etiologia niezapalna (naciek nowotworowy,

zabieg chir)

•

żylne

– zakrzepowe zapalenie żył

– żylaki

– dysfunkcja zastawek żylnych

Dolegliwości wiązane z

chorobami

układu oddechowego

Kaszel

to gwałtowne wypchnięcie

powietrza przez głośnię mające na celu
usunięcie z dróg oddechowych nadmiaru
śluzu lub ciała obcego.

Odruch kaszlu wspomaga mechanizm

oczyszczania śluzowo-rzęskowego i można go
zaobserwować u ludzi zdrowych, u których
liczba epizodów kaszlu

< 10 / 24godz.

Mechanizm odruchu:

Kaszel jest wywołany podrażnieniem

receptorów kaszlowych lub podśluzówkowych
nosa, gardła, krtani tchawicy i dużych oskrzeli,
płuc i opłucnej.

Bodźce te są przenoszone drogą nerwu

błędnego

lub językowo-gardłowego do ośrodka

kaszlowego

w rdzeniu przedłużonym, skąd za

pośrednictwem nerwu krtaniowego wstecznego
i nerwów rdzeniowych dochodzi do pobudzenia
mięśni biorących udział w odruchu kaszlowym.

FAZY ODRUCHU:

1. Głęboki wdech.
2. Zamknięcie głośni z rozluźnieniem przepony

i gwałtownym skurczem mięśni

oddechowych.

3. Otwarcie głośni i eksplozyjne wypchnięcie
powietrza z płuc na zewnątrz.

Analiza objawu:

Przyczyną kaszlu mogą być bodźce o charakterze:

•

zapalnym, mechanicznym, termicznym,
chemicznym, osmotycznym, psychicznym.

W analizie czasowej należy uwzględnić:

- od jak dawna trwa kaszel ?
- przebieg kaszlu w czasie
- sezonowość ?
- pory dnia ?

Powikłaniem kaszlu może być utrata przytomności,

złamanie żebra lub pęknięcie płuca

Rodzaje kaszlu

RODZAJ KASZLU

SYTUACJ A KLINICZNA

Kaszel produktywny

z obfitym

wykrztuszaniem

Rozstrzenie i przewlekłe zapalenie oskrzeli,

ropień i rozwinięty obrzęk płuc, przetoka

opłucnowo-oskrzelowa, mukowiscydoza

Kaszel produktywny

ze skąpym

wykrztuszaniem

Astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie

oskrzeli, bakteryjne zapalenie płuc, stan

przedobrzękowy płuc, rak oskrzela, zawał

płuca

Kaszel nieproduktywny

Zwłóknienie płuc, śródmiąższowe zapalenie

płuc, suche zapalenie i międzybłoniak

opłucnej, ciało obce w oskrzelu,

alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych.

Objawy towarzyszące

•

katar

•

bóle gardła

•

chrypka

•

gorączka

•

duszność

•

plwocina

•

krwioplucie

•

ból opłucnej

•

zachłyśnięcie się ciałem obcym

•

zaburzenia połykania

•

nudności, wymioty

•

nocne poty

•

brak łaknienia, chudnięcie

Diagnostyka różnicowa

objawu:

Kaszel spowodowany zmianami

chorobowymi:
- dróg oddechowych
- miąższu płucnego
- opłucnej

Kaszel uwarunkowany

niewydolnością mięśnia sercowego.

Kaszel o etiologii psychicznej.

Diagnostyka różnicowa

objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W DROGACH ODDECHOWYCH

Zapalenie tchawicy

i krtani

Kaszel nieproduktywny, suchy, bardzo

męczący. Powstaje lub bardzo nasila się po

położeniu się

do łóżka i „rozgrzaniu się”

Astma oskrzelowa

Kaszel zwykle kończy napad duszności, jest

męczący, chory z trudem wykrztusza małą ilość

lepkiej zbitej plwociny.

Kaszel czasem może być objawem astmy

oskrzelowej, czasem dodatnie testy skórne z

alergenami.

Przewlekłe zapalenie

oskrzeli

Kaszel zwykle produktywny, najbardziej

dokuczliwy nad ranem, w wywiadach dominuje

nałóg palenia.

Przyczyną mogą być również zmiany w

oskrzelach w przebiegu gruźlicy i grzybicy.

Diagnostyka różnicowa

objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W DROGACH ODDECHOWYCH

Rozstrzenie oskrzeli

i mukowiscydoza

Kaszel produktywny, wykrztuszanie obfite, plwocina

często cuchnąca, niekiedy podbarwiona krwią.

Ciało obce

Ciało obce w tchawicy wywołuje oprócz kaszlu i objawy

duszenia się. Przy umiejscowieniu w dolnych drogach

oskrzelowych oprócz nieproduktywnego kaszlu może

pojawić się świst lub furczenie.

Nowotwór oskrzela

Kaszel, a głównie zmiana jego charakteru może być

pierwszym objawem nowotworu oskrzela.

Nowotwór działa jak ciało obce, a oprócz tego rozpadając

się wywołuje krwawienie.

Diagnostyka różnicowa

objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W MIĄŻSZU PŁUCNYM

Nacieki zapalne lub nowotworowe oraz jamy w obrębie miąższu

płucnego mogą być przyczyną kaszlu, najczęściej produktywnego.

KASZEL UWARUNKOWANY PODRAŻNIENIEM OPŁUCNEJ

Podrażnienie opłucnej, będące skutkiem działania czynników

infekcyjnych, procesu nowotworowego lub urazu (pęknięcie płuca,

złamanie żebra), wywołuje suchy męczący nieproduktywny kaszel.

Towarzyszy mu ból i nasilenie dolegliwości w czasie głębokiego

oddychania.

Diagnostyka różnicowa

objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY CHOROBAMI UKŁADU KRĄŻENIA

ZASTÓJ KRWI

- zastój w krążeniu małym, prowadząc do przesiąkania krwi do

pęcherzyków płucnych, wywołuje wpierw „pokasływanie” a następnie kaszel

z odkrztuszaniem krwistej plwociny.

ZAWAŁ PŁUCA

– zator płucny, który prowadzi do zawału płuca przez szerzenie

się zmian na opłucnej powoduje wystąpienie kaszlu połączonego z uczuciem „bólu

w boku”. U części chorych kaszel ma charakter produktywny, a plwocina jest

podbarwiona krwią.

KASZEL PSYCHOGENNY

Ma charakter nieproduktywny i jest najczęściej jednym z objawów nerwicy.

Plwocina

Jest mieszaniną wydzieliny z tchawicy i oskrzeli,

komórek nabłonka błony śluzowej oraz komórek
zapalnych, śliny, elementów morfotycznych krwi,
substancji wdychanych i miejscowych produktów
rozpadu.

Aparat śluzowo-rzęskowy tchawicy i oskrzeli stanowi

rodzaj systemu oczyszczającego i składa się z
nabłonka migawkowego, komórek kubkowych i
gruczołów śluzowych. W warunkach prawidłowych w
ciągu doby wytwarzane jest 100 ml wydzieliny.

Krwioplucie

W

ykrztuszanie krwi, plwociny zmieszanej z krwią

lub nitkami krwi.

Krew może pochodzić z:

•

górnych lub dolnych dróg oddechowych;

•

przewodu pokarmowego.

KRWIOPLUCIE RZEKOME - odkrztuszanie krwistej

wydzieliny,
w sytuacji gdy krew jest aspirowana z jamy ustnej,
nosowo-gardłowej, krtani lub przełyku, a
następnie odpluwana.

Analiza objawu:

Rozróżnienie między krwawieniem

prawdziwym i rzekomym.

Ocena stopnia zagrożenia dla życia.

Lokalizacja miejsca krwawienia.

Ustalenie przyczyny krwawienia.

Diagnostyka różnicowa

objawu:

Krwioplucie

Krwioplucie rzekome

Krwiste wymioty

Objawy zwiastujące:

uczucie pełności i ciepła

w klatce piersiowej

Odruch kaszlowy

Chrząkanie, krwawienie

z nosa, mycie zębów

Samouszkodzenia

Wywiady i klinika

choroby wrzodowej lub

marskości wątroby

Krew jasnoczerwona,

płynna, pienista

Krew ciemno-czerwono-

brązowa niepieniąca się

Wymioty, później czarne

stolce; krew

ciemnoczerwona do

czarnej (fusowata),

skrzepy, nie pieni się,

często zmieszana z treścią

pokarmową

Zdjęcie klatki piersiowej

Bronchoskopia

Źródło krwawienia w

obszarze jamy nosowo-

gardłowej

Badanie radiologiczne lub

endoskopowe przełyku,

żołądka, dwunastnicy

Wywiad

w chorobach

układu pokarmowego

WYWIAD UKŁADOWY

UKŁAD POKARMOWY

– stan jamy ustnej
– trudności w przełykaniu
– niestrawność
– pieczenie w dołku podsercowym
– ból w jamie brzusznej
– zmiany masy ciała
– częstość wypróżnień
– cechy stolca

Bóle brzucha

•

główne umiejscowienie

•

Promieniowanie

•

Charakter

•

Nasilenie

•

czas trwania

•

częstość występowania lub okresowość

•

specjalne okoliczności występowania

•

czynniki zaostrzające

•

czynniki łagodzące

•

zjawiska towarzyszące

WYMIOTY

Przyczyny:

•

Choroby przewodu pokarmowego

– zwężenie lub zamknięcie przełyku, stany zapalne błony śluzowej,

wymioty odruchowe (towarzyszące)

•

Metaboliczne

– mocznica, hiperkalcemia, ch. miąższu wątroby, kwasica ketonowa

•

Spowodowane lekami

– glikozydy nasercowe, sulfonamidy sulfosalazyna, tetracykliny,

metronidazol, chemioterapeutyki, analgetyki, narkotyki i inne

•

Zatrucia

– ołowica, rozpuszczalniki

•

Ciąża

•

Choroby ośrodkowego układu nerwowego

– migrena, wzrost ciśnienia śródczaszkowego, zaburzenia czynności

błędnika,

wymioty psychogenne

Postępowanie:

•

Ustalenie występowania i czasu trwania wymiotów

– wymioty poranne - np. ciąża
– wymioty psychogenne - zwykle kontrolowane
– wymioty późne - przeszkoda mechaniczna, z. po

wagotomii(przecięcie nerwów błędnych w celu

leczenia powikłanej ch. wrzodowej), neuropatia

DM

– wymioty nocne - np. w ch. wrzodowej żołądka i

dwunastnicy

•

Określenie związku z występowaniem bólu

•

Występowanie objawów ogólnych

– apetyt,
– zmiany masy ciała

•

Ocena wymiocin

•

Wywiad wsteczny i rodzinny

BIEGUNKI

Przyczyny:

•

Substancje osmotycznie czynne nie wchłaniane przez

nabłonek jelitowy

•

Upośledzenie wchłaniania przez nabłonek jelitowy

(wrodzone lub nabyte)

•

Niedobór:

– enzymów hydrolitycznych trzustki(fementacja

niestrawionych pokarmów),

– kwasów żółciowych,
– soku żołądkowego,

•

Nadmierne wydzielanie jelitowe;

•

Zaburzenia czynności autonomicznego układu nerwowego

Podział biegunek ostrych:

•

Pochodzenia zakaźnego

– bakterie, wirusy, pasożyty

•

Pochodzenia toksycznego

– endogenne: mocznica
– egzogenne: rtęć, fosfór, toksyny bakteryjne

•

Pochodzenia lekowego

– leki przeczyszczające, cytostatyki i antybiotyki

•

Pochodzenia alergicznego

– spożycie pokarmów lub reakcja na poziomie

układu pokarmowego,

•

Pochodzenia psychicznego

ZAPARCIA

Przyczyny

ORGANICZNE

•

Osłabienie mięśni tłoczni brzusznej oraz

krocza
choroby wyniszczające oraz siedzący tryb życia

•

Rozszerzenie jelita grubego wrodzone lub

nabyte

•

Ch.układu nerwowego (wiąd rdzenia, guzy

ogona końskiego)

•

Upośledzenie drożności jelit (rak jelita

grubego)

•

Zmiany zapalne (gruźlica, Leśniowskiego-C,

kiła; zapalenie j. grubego; zap.popromienne)

Przyczyny zaparć

CZYNNOŚCIOWE

Zaparcia nawykowe skurcze zwieracza odbytu w dystonii

neurowegetatywnej oraz w przebiegu (zap.żylaków odbytu,

ropni okołoodbytniczych, zapalenia przydatków).

Zaparcia spastyczne (w dystonii neurowegetatywnej jelit oraz w

przebiegu ch.wrzodowej, kamicy żółciowej, kamicy nerkowej,

zap.przydatków).

Zaparcia atoniczne (zab.endokrynologiczne, zab.metaboliczne

(hiperkalcemia Ca, hipokalemia K) ch.neurologiczne i

psychiatryczne działanie leków (opiaty, wapń, papaweryna).

ZAPARCIA

WODOBRZUSZE

gromadzenie się płynu przesiękowego lub wysiękowego
w obrębie jamy brzusznej

Badanie przedmiotowe układu

pokarmowego

• stany zapalne otrzewnej;

• nowotwory otrzewnej;

• zastój żylny w następstwie nadciśnienia

wrotnego, niewydolności krążenia,
zaciskającego zapalenia osierdzia, zmiany
składu białek osocza,zmiany równowagi
kwasowo-zasadowej;

• obecność krwi lub chłonki w jamie

brzusznej

.

PRZYCZYNY

HEPATOMEGALIA

- powiększenie wątroby

Badanie przedmiotowe układu

pokarmowego

Czynne i bierne przekrwienie wątroby
Ostre i przewlekłe zapalenia wątroby (wirusowe,

toksyczne, kiła)

Marskość wątroby
Nowotwory wątroby
Choroby krwi (białaczki, ziarnica złośliwa,

czerwienica (zbyt dużo hemoglobiny, zwiększony
poziom płytek), niedokrwistości)

Ogólnoustrojowe zaburzenia metaboliczne i

hormonalne

(cukrzyca, glikogenozy, lipidozy)
Ropnie, guzy i torbiele wątroby (torbielowatość

wątroby)

PRZYCZYNY

SPLENOMEGALIA

- powiększenie śledziony

Badanie przedmiotowe układu

pokarmowego

Ostre i przewlekłe zapalenia(posocznice, dur

brzuszny, wzw, podostre zapalenie wsierdzia,
malaria, zapalenie dróg żółciowych, toczeń
trzewny)

Choroby krwi (białaczki, ziarnica złośliwa,

czerwienice, niedokrwistości hemolityczne,
szpiczak mnogi, małopłytkowości)

Zaburzenia krążenia wrotnego
Przewlekła niewydolność krążenia
Choroby spichrzeniowe (ch. metaboliczne dochodzi

do

odkładania patologicznych substancji, które nie są

rozkładane przez brakujący enzym)

Ropnie, guzy, torbiele i zawały śledziony

PRZYCZYNY

Badanie układu pokarmowego

GASTROSKOPIA

badanie

górnego odcinka przewodu

pokarmowego,

KOLONOSKOPIA

-

badanie jelita grubego

REKROSKOPIA

-

badanie odbytu i odbytnicy

ANOSKOPIA

-

badanie odbytu

ENDOSKOPOWA CHOLANGIOPANKREATOGRAFIA

WSTECZNA

– ECPW (aparat endoskopowy z boczną optyką i

szuka się brodawki Vatera, rozcina się ą i wprowadza kontrast

celem oceny dróg żółciowych(można w ten sposób usuwać

kamienie żółciowe lub założyć protezę w postaci rurki, która

ułatwi odpływ żółci i zmniejszy żółtaczkę)

CHOLANGIOSKOPIA

-

badanie dróg żółciowych

ULTRASONOGRAFIA ENDOSKOPOWA-

ENDOSKOPIA

BADANIA DODATKOWE

• Elektrolity

• Kreatynina

• Stężenie glukozy we krwi

• Morfologia

• Amylaza w surowicy

• Aktywność aminotransferaz i fosfatazy

zasadowej

• Stężenie bilirubiny

• Badanie ogólne moczu

• Zdjęcie klatki piersiowej

• Badanie radiologiczne brzucha w pozycji

leżącej i stojącej

• Ekg

Badanie przedmiotowe układu

pokarmowego