PRAWA I OBOWIĄZKI STRON W STOSUNKU PRACY
Wiadomości ogólne
• Na treść stosunku pracy składają się wyłącznie te prawa i
obowiązki pracodawcy i pracownika, które tworzą więź
zobowiązaniową miedzy nimi, czyli stosunek prawny między
pracodawcą jako wierzycielem a pracownikiem jako
dłużnikiem i odwrotnie.
• W skład treści stosunku pracy wchodzą zatem wyłącznie
indywidualne prawa i obowiązki stron – określonego
podmiotu zatrudniającego oraz osoby fizycznej będącej
pracownikiem.
• Czyli treścią stosunku pracy nie są objęte obowiązki
pracodawcy wynikające z przepisów zbiorowego prawa
pracy, w tym zwłaszcza obowiązki wobec związków
zawodowych.
• Korelacja zachodząca między prawami i obowiązkami stron
w stosunkach pracy nie przesądza wcale o tym, że w
omawianych stosunkach występuje zawsze tzw.
ekwiwalentność (równoważność) świadczeń, do których
jedna ze stron jest uprawniona, a druga obowiązana.
• Na przykład prawo pracownika do wynagrodzenia ma swój
odpowiednik w obowiązku pracodawcy płacenia
pracownikowi tego wynagrodzenia, jednakże świadczenie to
nie zawsze ma swój ekwiwalent w wykonywanej przez
pracownika pracy. W wielu określonych sytuacjach
pracownik zachowuje bowiem prawo do wynagrodzenia,
chociaż pracy w ogóle nie wykonuje (np. w okresie urlopu
wypoczynkowego).
• Struktura praw i obowiązków stron stosunku pracy jest mało
przejrzysta.
• Jedne z nich są ogólne, jak na przykład obowiązek
poszanowania godności i innych dóbr osobistych
pracownika, inne zaś mają charakter szczegółowy, jak np.
obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy.
• Porównywanie poszczególnych praw i obowiązków jest
również o tyle utrudnione, iż jedne z nich mają charakter
konkretny, jak np.. Obowiązek prowadzenia dokumentacji w
sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt
osobowych pracowników, obowiązek prowadzenia ewidencji
czasu pracy, inne zaś –abstrakcyjny, np. obowiązek
stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny
pracownika.
• Prawa i obowiązki stron w stosunkach pracy tworzą pewien
hierarchiczny system.
• Rozróżniamy wśród nich prawa i obowiązki główne oraz
pomocnicze, służące realizacji praw i obowiązków zasadniczych.
• Głównym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie pracy
określonego rodzaju pod kierownictwem pracodawcy, a jego
obowiązkiem ubocznym – np. przestrzeganie tajemnicy
służbowej.
• Głównym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie
pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a
związanym z tym obowiązkiem ubocznym – np. zawiadomienie
odpowiednich organów o wypadku przy pracy, czy prowadzenie
ewidencji wypadków.
• Niektóre prawa i obowiązki stron uznane zostały przez
ustawodawcę za „podstawowe zasady prawa pracy”.
• Osobno zostały wymienione rozmaite obowiązki
pracodawcy (art. 94 KP) oraz pracownika (art. 100).
• Niektórym obowiązkom poświęcone zostały też w Kodeksie
specjalne przepisy (np. art. 97 czy art. 207-212).
WZAJEMNE PRAWA STRON
• Odpowiednikiem obowiązków każdej ze stron stosunku
pracy są stosowne prawa drugiej strony.
Prawo do zatrudniania na stanowisku odpowiadającym umówionej
pracy
• Prawo to jest korelatem spoczywającego na pracodawcy
obowiązku udostępnienia pracownikowi stanowiska pracy
odpowiedniego ze względu na rodzaj pracy, którą pracownik
obowiązany jest świadczyć.
• Wykonywanie umówionej pracy jest więc nie tylko obowiązkiem,
lecz również prawem pracownika.
• Jeżeli pracodawca uchyla się od wykonania wspomnianego
obowiązku, pracownik może wystąpić przeciw niemu z
roszczeniem o zatrudnienie na oznaczonym rodzajowo
stanowisku. Jest to roszczenie o dopuszczenie do pracy,
przysługujące pracownikowi gotowemu do świadczenia pracy
danego rodzaju zgodnie z treścią zobowiązania, jakie powstało
między stronami z chwilą nawiązania stosunku pracy.
• Podstawę prawną tego roszczenia stanowi art. 22 § 1 KP.
Prawo pracownika do wynagrodzenia odpowiadającego rodzajowi
pracy
• Prawo to stanowi odpowiednik obowiązku świadczenia tego
wynagrodzenia przez pracodawcę.
Prawo do korzystania z wyników pracy pracownika
• Z mocy umowy o pracę lub innego aktu będącego podstaw
nawiązania stosunku pracy pracodawca ma wobec
pracownika roszczenie o świadczenie pracy. W zamian
natomiast za wypłacenie mu wynagrodzenia pracodawca
ma prawo do korzystania z wyników pracy pracownika.
Uprawnienia kierownicze
• Pod nazwą uprawnień kierowniczych pracodawcy rozumie
się w literaturze prawa pracy prawo podmiotu
zatrudnionego do wydawania pracownikowi wiążących
poleceń.
• W znaczeniu najszerszym uprawnienia te polegają także na
stosowaniu środków wpływających na postawę
pracowników w procesie pracy (nagród, kar) oraz na
ustanawianiu obowiązujących w zakładzie pracy
regulaminów i innych przepisów wewnątrzzakładowych.
• Wykonywanie uprawnień kierowniczych w wąskim znaczeniu tego
terminu następuje pod postacią poleceń dotyczących pracy.
Polecenia mogą określać w sposób wiążący dla pracownika
zasadniczo tylko te materie, które są objęte ogólniejszą treścią
stosunku pracy, a więc służą one zarówno konkretyzacji
obowiązków pracownika wynikających z umowy o pracę, jak
również obowiązków przewidzianych w ustawie.
• Poleceniami konkretyzującymi wspomniane obowiązki są w
szczególności polecenia:
1) określające zadania, jakie pracownik powinien wykonać (tzw.
przydział zadań), w tym także przejściowe powierzenie pracy
innej niż umówiona (art. 42 § 4 KP),
2) określające sposób, miejsce i termin wykonania przydzielonych
zadań,
3) konkretyzujące czas świadczenia pracy, w tym zwłaszcza
ustalenie jego rozkładu oraz zarządzenie pracy w godzinach
nadliczbowych.
OBOWIĄZKI PRACODAWCY
• obowiązek zatrudniania pracownika,
• obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za
pracę.
1. Obowiązki z art. 22 KP
Obowiązek zatrudniania pracownika
• Obowiązek zatrudniania pracownika spoczywa na
pracodawcy z mocy umowy o pracę bądź innego aktu
będącego podstawą stosunku pracy.
• Treścią tego obowiązku jest udostępnianie pracownikowi
stanowiska pracy w zakładzie, odpowiadającego ze względu
na rodzaj pracy, jaką pracownik obowiązany jest świadczyć.
• Odpowiednikiem tego obowiązku jest prawo pracownika do
rzeczywistego wykonywania pracy, o którym mowa
powyżej.
Obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia
• Obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za
pracę ciąży na każdym pracodawcy niezależnie od tego, czy
zobowiązuje się on wobec pracownika do wypłacania
określonego wynagrodzenia.
• Korzystanie z pracy nieodpłatnej jest zabronione, a
odmienne postanowienia umowne są nieważne i ulegają
zastąpieniu przez odpowiednie przepisy.
2. Obowiązki stanowiące zasady prawa pracy
• Osobno należy wymienić obowiązki pracodawcy określone w
przepisach zamieszczonych w kodeksie pracy pod tytułem
podstawowe zasady prawa pracy.
• Są to:
- obowiązek poszanowania godności i innych dóbr osobistych
pracownika,
- obowiązek równego traktowania pracowników,
- obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy,
- obowiązek zaspokajania, stosownie do możliwości i warunków,
bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników,
- obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji
zawodowych.
Obowiązek poszanowania godności i innych dóbr osobistych
pracownika
- oznacza, iż pomimo tego, że pracownik zobowiązuje się
świadczyć pracę podporządkowaną na rzecz pracodawcy,
jego dobra osobiste nie mogą doznawać uszczerbku ze
strony pracodawcy;
- wyznacza granice wydawania poleceń, oceniania
pracownika, stosowania kar porządkowych.
Obowiązek równego traktowania pracowników
- dotyczy przyznawania takich samych praw z tytułu
wykonywania takich samych obowiązków;
- zostaje on uzupełniony obowiązkiem stosowania
obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny
pracowników oraz wyników ich pracy;
- od strony negatywnej obowiązek ten został sformułowany
jako zakaz dyskryminacji pracowników
Obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy
- stanowi istotne uzupełnienie ogólniejszego obowiązku
zatrudniania pracownika na stanowisku odpowiednim ze
względu na umówiony rodzaj pracy;
- przysługujące pracownikowi prawo do wykonywania
określonej pracy może być w pełni zrealizowane tylko
wówczas, gdy pracownik nie doznaje w świadczeniu tej
pracy, a więc gdy warunki w miejscu pracy są pod każdym
względem dogodne, przede wszystkim zaś bezpieczne i
higieniczne.
Obowiązek zaspokajania, stosownie do możliwości i
warunków, bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb
pracowników
- jest jednym z obowiązków pracodawcy wobec załogi, a
także indywidualnych pracowników
Obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji
zawodowych
- jest jednym z obowiązków pracodawcy wobec załogi, a
także indywidualnych pracowników;
- polega na obowiązku organizowania i finansowania
różnych form szkolenia i dokształcania zawodowego.
Obowiązki szczegółowe
• Szczegółowy, chociaż nie wyczerpujący, katalog
obowiązków pracodawcy zawiera art. 94 KP. Można je
podzielić na dwie kategorie:
a) związane z organizacją pracy:
b) gwarantujące właściwe ustalanie uprawnień pracowniczych
Ad. a)
Jako przykłady można tu wymienić obowiązki:
- zaznajamiania pracowników podejmujących pracę z
zakresem ich obowiązków i sposobem wykonywania pracy
na wyznaczonych stanowiskach,
- należytego organizowania pracy – w sposób zapewniający
pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie
przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i
kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy,
- prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze
stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników,
- adaptacji pracowników podejmujących zatrudnienie po
ukończeniu szkoły,
- wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad
współżycia społecznego.
Ad. b)
Jako przykłady można tu wymienić obowiązki:
- zaznajamiania pracowników z ich podstawowymi
uprawnieniami – jest to szczególny obowiązek ustanowiony
w celu realizacji zasady ochrony pracownika przed skutkami
nieznajomości prawa,
- prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze oraz
akt osobowych pracowników służy dokładniejszemu
ustalaniu uprawnień pracowniczych, jak również umożliwia
kontrolę przestrzegania przez pracodawcę przepisów prawa
pracy,
- prowadzenia ewidencji czasu pracy, który ma dodatkowo
przeciwdziałać zatrudnianiu pracowników ponad
obowiązujące normy czasu pracy.
OBOWIĄZKI PRACOWNIKA
• Do podstawowych obowiązków pracownika objętych treścią
stosunku pracy należy według art.22 § 1 KP obowiązek
wykonywania pracy określonego rodzaju.
• Treść tego obowiązku określają ściślej przepisy wskazujące,
jak pracownik obowiązany jest wykonywać pracę – najogólniej
normuje tę kwestię art. 100 § 1 KP, według którego
pracownik obowiązany jest wykonywać pracę sumiennie i
starannie.
• Sumiennie – oznacza wykonywanie pracy w sposób możliwie
najlepszy według intencji pracownika,
• Staranność – oznacza dbałość o dokładność pracy, do której
pracownik jest obowiązany,
• Miarą ilościową pracy – jest natomiast obowiązek
przestrzegania ustalonego czasu pracy. Treścią tego
obowiązku są następujące powinności pracownika:
a) punktualne stawianie się do pracy,
b) stosowanie się do obowiązującego w zakładzie rozkładu
czasu pracy.
1. Podstawowe obowiązki pracownika
• Dalszą grupę obowiązków pracownika tworzą powinności mające
na celu głównie zabezpieczenie prawidłowego przebiegu pracy
zespołowej.
• Do tej kategorii obowiązków pracowniczych należą:
a) przestrzeganie ustalonego w zakładzie pracy porządku, czyli
stosowanie się do reguł organizacyjnych zapewniających ład w
zakładzie pracy, niezakłócony tok czynności oraz należyty wygląd
pomieszczeń i poszczególnych stanowisk roboczych,
b) przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa oraz higieny
pracy,
c) przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych,
d) przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia
społecznego.
2. Obowiązki porządkowe
• Obowiązek dbałości o dobro pracodawcy wyrażony jest w art.
100 § 2 pkt 4 KP. Dbałość ta przejawia się w dwojakiego
rodzaju zachowaniach:
1) w należytym wykonywaniu przez pracownika obowiązków
wynikających z umowy o pracę,
2) w przedsiębraniu starań nie wchodzących w zakres
obowiązków umownych, lecz koniecznych do odwrócenia
grożącej pracodawcy szkody bądź do zmniejszania jej
rozmiarów albo do usunięcia skutków szkody, która już
powstała.
• Szczególnym przejawem dbałości o dobro zakładu pracy jest
obowiązek ochrony mienia zakładu pracy. Obejmuje on:
1) składniki majątkowe powierzone pracownikowi z
obowiązkiem wyliczenia się
2) mienie używane przez pracownika w toku świadczenia
pracy
3) pozostające w zasięgu działań pracownika inne przedmioty
majątkowe.
3. Obowiązek dbałości o dobro pracodawcy
• W ścisłym związku z obowiązkiem dbałości o dobro
pracodawcy pozostaje obowiązek przestrzegania tajemnicy.
Obowiązek ten obejmuje:
1) informacje, których ujawnienie mogłoby narazić
pracodawcę na szkodę,
2) tajemnicę określoną w odrębnych przepisach.
4. Obowiązek przestrzegania tajemnicy
• Kodeks pracy przewiduje, że pracownik obowiązany jest
stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy,
jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o
pracę.
• Moc obowiązującą maja dla pracownika w zasadzie tylko takie
polecenia, które są zgodne z prawem i możliwe do
wykonania.
• Polecenia bezprawne należy uważać za nieważne w tym
znaczeniu, że nie wywołują one skutku prawnego w postaci
powstania obowiązku określonego zachowania się.
• Niewykonanie polecenia nielegalnego lub niemożliwego do
wykonania nie uzasadnia odpowiedzialności pracownika.
• Jeżeli jednak pracownik błędnie uznał polecenie za nieważne,
to z powodu samowolnego niewykonania polecenia ponosi
przewidzianą prawem odpowiedzialność.
5. Obowiązek stosowania się do poleceń pracodawcy
• Prawa i obowiązki stron stosunku pracy są ustalane nie tylko
w przepisach prawa, lecz mogą być dodatkowo ustalone w
umowie o pracę.
• Postanowienia umowne nie mogą, zgodnie z art. 18 § 1 KP,
pogarszać sytuacji pracownika, co oznacza, iż nie mogą one
odbierać lub ograniczać uprawnień wynikających z przepisów
prawa ani tworzyć nowych obowiązków nie przewidzianych
tymi przepisami.
• Mogą one natomiast dotyczyć tych elementów, które prawo
uznaje za dyspozytywne, jak i tych, które w sposób wyraźny
pozwala regulować w umowie, co dotyczy dla przykładu
obowiązku powstrzymywania się pracownika od działalności
konkurencyjnej w stosunku do pracodawcy.
Umowne ustalenie treści stosunku pracy
• Wśród postanowień umowy, które są w niej zamieszczane w
następstwie rozszerzania się gospodarki rynkowej, najczęściej
występuje zakaz konkurencji.
• W szczególności zgodnie z art.101
1
KP, pracownik nie może bez
zgody pracodawcy, w zakresie określonym w odrębnej umowie,
prowadzić konkurencyjnej wobec niego działalności ani też
świadczyć pracy na rzecz innego podmiotu prowadzącego taką
działalność.
• Zakaz konkurencji nie działa więc z mocy prawa, a jedynie na
podstawie umowy, na której zawarcie pracownik musi wyrazić
zgodę.
• Umowa wprowadzające zakaz konkurencji musi być zawarta na
piśmie pod rygorem nieważności.
• Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia tego zakazu,
może domagać się odszkodowania na zasadach określonych w
przepisach kodeksu o odpowiedzialności materialnej.
Zakaz konkurencji
• Jeżeli pracownik miałby dostęp do szczególnie ważnych
informacji, której ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na
szkodę, to strony mogą w drodze umowy rozciągnąć zakaz
konkurencji na określony czas po ustaniu stosunku pracy (art.
101
2
KP).
• Kodeks nie ogranicza czasu obowiązywania takiego zakazu.
• Za czas ten pracownik ma prawo do odszkodowania, płatnego
w ratach miesięcznych, które nie może być niższe od 25 %
wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed
ustaniem stosunku prac.
• Podobnie umowa o prace może zawierać zakaz
podejmowania dodatkowego zatrudnienia (nawet jeżeli
zatrudnienie takie nie stanowiłoby działalności
konkurencyjnej) bez zgody pracodawcy i to nie tylko na
podstawie umowy o pracę, ale i umów cywilnoprawnych.
1) Regulamin pracy
2) Regulamin wynagradzania
3) Statuty
Akty wewnątrzzakładowe
• Organizację i porządek pracy w procesie pracy oraz związane
z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników, jak
również informację o karach stosowanych z tytułu
odpowiedzialności porządkowej pracowników ustala
regulamin pracy.
• Wprowadzenie regulaminu pracy nie jest obowiązkowe, gdy:
1) sprawy regulowane przez regulamin są objęte
postanowieniami układu zbiorowego pracy,
2) pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników.
Regulamin pracy
• Pracodawca nie mający obowiązku wprowadzania regulaminu
pracy obowiązany jest poinformować pracownika na piśmie o:
1) normach czasu pracy,
2) terminach dni wolnych od pracy,
3) porze nocnej,
4) terminie, miejscu i czasie wynagrodzenia,
5) sposobie potwierdzenia obecności w pracy i
usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
• Regulamin pracy wywołuje zawsze skutki prawne ex lege, gdy
spełnione są wymagania przewidziane w ustawie, a nie dopiero
z mocy porozumienia (konsensusu) stron.
• Postanowienia regulaminu pracy są składnikami samodzielnego
aktu, nie wchodzą natomiast w skład umowy o prace.
• Postanowienia regulaminu pracy można podzielić – ze
względu na rodzaj normowanych spraw na trzy zasadnicze
grupy:
1) postanowienia normujące porządek wewnętrzny w
zakładzie pracy,
2) postanowienia określające obowiązki stron (pracowników i
pracodawców) związane z organiz cją i porządkiem w
procesie pracy,
3) postanowienia informujące pracowników o karach
porządkowych przewidzianych w art. 108 KP.
• Treść regulaminów pracy powinna być zgodna z normami
prawa pracy wyższego rzędu – mającymi moc ustawy oraz
postanowieniami układów zbiorowych pracy.
• Korzystniejsze jednak dla pracownika postanowienia
regulaminowe od norm ustawowych i układowych (nie
mających charakteru bezwzględnie imperatywnego) są
ważne.
•
Treść regulaminu ustala pracodawca:
1) w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową,
2) samodzielnie, jeżeli:
a) w ustalonym terminie nie doszło do uzgodnienia treści
regulaminu z tą organizacją,
b) u danego pracodawcy nie działa związek zawodowy,
c) jeżeli organizacje związkowe nie przedstawią
uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni.
•
Regulaminy pracy nie korzystają z domniemania, że normy
w nich ustanowione są znane zainteresowanym
obywatelom.
•
Pracodawca nie może więc powoływać się na zasadę
ignorantia iuris nocet w przypadku, gdy regulamin nie
został podany do wiadomości pracowników.
•
Regulamni wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od
podania go do wiadomości pracowników w sposób przyjęty
u danego pracodawcy.
• Jeżeli u danego pracodawcy nie obowiązuje układ zbiorowy
pracy (a jest to pracodawca zatrudniający co najmniej 20
pracowników), to określenie warunków, jakim muszą
odpowiadać umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia,
następuje w regulaminie wynagradzania (art. 77
2
KP).
• Jeżeli u pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa,
to należy z nią uzgodnić treść regulaminu.
• Regulamin na podobny charakter prawny jak układ zbiorowy
pracy, a w szczególności jego korzystniejsze postanowienia
zastępują odpowiednie postanowienia umowy o pracę.
Regulamin wynagradzania
• Ostatnim rodzaje aktów wewnątrzzakładowych, normujących
m.in. stosunki pracy w konkretnych zakładach, są statuty
zakładowe. Są to akty samorządnych jednostek
organizacyjnych:
1) spółdzielni działających na podstawie prawa
spółdzielczego,
2) szkół wyższych.
Statuty
1) obowiązek udzielenia pracownikowi zwolnienia na
poszukiwania pracy,
2) obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy.
Obowiązki pracodawcy w związku z ustaniem stosunku pracy
• Jeżeli pracodawca wypowiedział umowę o pracę, to pracownik
nabywa prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy w
wymiarze 2 dni roboczych w okresie wypowiedzenia nie
przekraczającym 1 miesiąca i 3 dni roboczych – w okresie 3-
miesięcznego wypowiedzenia (art. 37 KP).
• Zwolnienie to następuje z zachowaniem prawa do
wynagrodzenia.
• Prawo do niego powstaje z chwilą rozpoczęcia biegu okresu
wypowiedzenia.
Obowiązek udzielenia pracownikowi zwolnienia na
poszukiwania pracy
• Świadectwo pracy jest dokumentem, który otrzymuje pracownik
w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy.
• Świadectwo pracy podlega wydaniu do rąk pracownika.
• Pracodawca jest obowiązany wydać świadectwo pracy bez
osobnego wezwania pracownika, niezwłocznie po ustaniu
stosunku pracy.
• Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od
uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą.
• Tylko na żądanie pracownika pracodawca obowiązany jest
wydać mu świadectwo pracy, gdy nawiązuje z nim, w przypadku
rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę, kolejną umowę.
Obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy
• Treść świadectwa pracy może ulec sprostowaniu na wniosek
pracownika, złożony w dowolnej formie, w ciągu 7 dni od
otrzymania świadectwa pracy, jeżeli nie odpowiada ona
wymaganiom określonym przez prawo lub jest niezgodna ze
stanem faktycznym.
• Sprostowanie polega na zmianie bądź uzupełnieniu treści
wadliwego dokumentu.
• Jeżeli pracodawca nie uwzględni żądania pracownika
sprostowania świadectwa pracy, to może on w terminie 7 dni
od zawiadomienia o odmowie sprostowania skierować
wniosek o sprostowanie do sądu pracy (ar. 97 § 2
1
KP).
• W świadectwie pracy ujawnia się fakty charakteryzujące
zatrudnienie pracownika u danego pracodawcy.
• W szczególności powinno ono zawierać informacje dotyczące:
a) okresu i rodzaju wykonywanej pracy,
b) zajmowanych stanowisk,
c) trybu rozwiązywania stosunku pracy albo okoliczności
wygaśnięcia tego stosunku,
d) ewentualnie także zajęcia wynagrodzenia za pracę w myśl
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym,
e) inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracownika
w zakresie prawa pracy lub ubezpieczenia społecznego.
• Na wniosek pracownika w świadectwie pracy należy podać także
informacje dotyczące:
- wysokości i składników wynagrodzenia za pracę,
- uzyskanych kwalifikacji.
Treść świadectwa pracy
a) sprostowanie wadliwego świadectwa
b) odszkodowanie
Roszczenia pracownika w razie niewydania w terminie lub
wydania niewłaściwego świadectwa pracy
• Pracownik może wystąpić do sądu pracy o sprostowanie treści
świadectwa pracy, jeżeli nie odpowiada prawdzie lub jest
niezgodne z przepisami.
• Jeżeli sąd uzna jego roszczenie, pracodawca obowiązany jest
niezwłocznie wydać nowe świadectwo pracy uwzględniające
orzeczenie prostujące świadectwo.
Sprostowanie wadliwego świadectwa
• Pracownik, który dodatkowo poniósł szkodę wskutek nieotrzymania
pracy z powodu niewystawienia mu w terminie lub wydania
niewłaściwego świadectwa pracy, może wystąpić z roszczeniem o
naprawienie przez pracodawcę wyrządzonej szkody.
• Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy wchodzi w grę, gdy
spełnione są jednocześnie trzy przesłanki przewidziane w art. 99 KP:
1) pracodawca nie wykonał w ogóle lub nienależycie wykonał
ciążący na nim obowiązek wystawienia pracownikowi
odpowiedniego świadectwa pracy,
2) pracownik pozostawał bez pracy i poniósł z tego powodu
uszczerbek majątkowy,
3) szkoda powstała w związku przyczynowym z uchybieniem,
jakiego dopuścił się pracodawca, tzn. wynikła wyłącznie z tego
powodu, że nie wydał on pracownikowi świadectwa albo wystawił je
wadliwie, co udaremniło pracownikowi uzyskanie zatrudnienia w
innym miejscu pracy.
Odszkodowanie