Czynniki fizyczne. Wpływ

czynników

środowiskowych na ustrój

człowieka.

Wpływ prądu stałego na

organizm

• Prądem stałym nazywamy taki prąd

elektryczny, który w czasie przepływu
nie zmienia kierunku ani wartości
natężenia.

Prąd

• W tkankach prąd płynie

najkrótszą

drogą o najmniejszym oporze.

• W

skórze

są to

ujścia i przewody

wyprowadzające gruczołów
potowych i łojowych,

• Głębiej

prąd płynie w

przestrzeniach

międzykomórkowych

oraz

wzdłuż

naczyń krwionośnych, limfatycznych i
nerwów.

Przewodnictwo elektryczne

tkanek

• Zależy od zawartości wody i stężenia w

niej elektrolitów.

• Jest tym większe im więcej jest jonów w

danej tkance.

Przewodnictwo elektryczne

tkanek

Dobre przewodnictwo wykazują:

• krew,
• mocz,
• limfa,
• płyn mózgowo-rdzeniowy,
• mięśnie,
• tkanka łączna.

Przewodnictwo elektryczne

tkanek

Gorsze przewodnictwo wykazują:

• tkanka tłuszczowa,
• nerwy,
• ścięgna,
• torebki stawowe,
• kości.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

1. Działanie elektrotermiczne
2. Działanie elektrochemiczne
3. Działanie elektrokinetyczne
4. Działanie biologiczne

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

1. Działanie elektrotermiczne – polega
na powstawaniu w tkankach ciepła pod
wpływem prądu elektrycznego.
Jest ono tym większe, im większe jest
natężenie prądu.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

2. Działanie elektrochemiczne – jest
związane z elektrolizą występującą w
czasie przepływu prądu przez elektrolity
tkankowe.
Polega na właściwości rozszczepiania
elektrolitów na skutek wędrowania
anionów do anody a kationów do katody.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

2. Działanie elektrochemiczne cd..
Podczas działania prądu stałego
wskutek znacznego nagromadzenia
anionów przy biegunie dodatnim
występuje martwica skrzepowa, a przy
biegunie ujemnym martwica rozpływna.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

3. Działanie elektrokinetyczne – polega
na przesunięciu względem siebie faz
rozproszonej i rozpraszającej koloidów
tkankowych pod wpływem pola
elektrycznego.
Do zjawisk elektrokinetycznych należą
elektroforeza i elektroosmoza.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

• Elektroforeza – ruch jednoimiennie

naładowanych cząsteczek fazy
rozproszonej (dodatnie do katody,
ujemne do anody) względem fazy
rozpraszającej.

• Elektroosmoza – ruch całego ośrodka,

czyli fazy rozpraszającej do fazy
rozproszonej.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi

prądu stałego

4. Działanie biologiczne – polega na
wywoływaniu określonych,
różnorodnych reakcji ustrojowych.

Na ogół prądy o napięciu poniżej 50V
nie są dla ustroju ludzkiego
niebezpieczne.

Decydujące znaczenie w działaniu
prądu na ustrój ma

nie napięcie ale

natężenie.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

1. Prąd o natężeniu

poniżej 25mA

• W chwili przekroczenia progu

pobudliwości następuje działanie prądu
na mięśnie poprzecznie prążkowane,
powodujące skurcze tężcowe mięśni.

• Podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi –

wywołane stanem skurczowym mięśni.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

2. Prąd o natężeniu

od 25-75mA.

• Prąd o tym natężeniu przepływając przez

kończyny górne, klatkę piersiową działa

przede wszystkim na czynność serca

powodując migotanie komór.

• Powoduje silniejszy stan skurczowy

mięśni oddechowych z następowym

uduszeniem oraz podwyższenie ciśnienia

tętniczego krwi.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

3. Prąd o natężeniu

od 75mA do 4A.

• Jest to zakres prądu najsilniej

działający na czynność serca.

• Powoduje nieodwracalne migotanie

komór z zatrzymaniem serca w
rozkurczu i zejście śmiertelne.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

4. Prąd o natężeniu

powyżej 5A.

• Prądy o tym natężeniu nie powodują

migotania komór i dla tego są mniej
niebezpieczne.

• Główne szkodliwe działanie polega na

wywoływaniu mniej lub bardziej
rozległych oparzeń – zależnie od
natężenia prądu.

Zmiany powstające w ustroju

pod wpływem działającego

prądu

1. Zmiany anatomiczne.
2. Zmiany czynnościowe.

1. Zmiany anatomiczne

Polegają na działaniu termicznym prądu:

• Oparzenia (I, II, III stopnia),
• Zakrzepy naczyń krwionośnych (zgorzel

kończyny porażonej),

• Porażenia ośrodkowego układu

nerwowego,

• Porażenia obwodowego układu

nerwowego.

2. Zmiany czynnościowe

• Zaburzenia pracy serca (migotanie komór),
• Zmiany chorobowe naczyń wieńcowych,
• Pobudzenie mięśni oddechowych do

skurczów tężcowych (zatrzymanie oddechu),

• Skurcz tężcowy mięśni poprzecznie

prążkowanych (zginaczy lub prostowników).

Miejscowe zmiany pod wpływem

prądu stałego

wykorzystywanego w

lecznictwie

• Odczyn ze strony naczyń krwionośnych.
• Reakcja nerwów i mięśni na prąd stały.

Odczyn ze strony naczyń

krwionośnych

Prąd stały elektryczny powoduje rozszerzenie
naczyń krwionośnych.

W przebiegu odczynu można wyróżnić trzy
okresy:

•

Pierwszy

– rozszerzenie naczyń

powierzchownych skóry, zaczerwienienie skóry.

•

Drugi

– rozszerzenie naczyń po upływie ok. 30

min. słabnie lub ustępuje.

•

Trzeci

– głębokie przekrwienie tkanek

utrzymujące się do kilku godzin.

Odczyn ze strony naczyń

krwionośnych

Przekrwieniu towarzyszy miejscowe
żywoczerwone zabarwienie skóry zwane

rumieniem galwaniczym

, który powstaje

pod wpływem histaminy uwalnianej z
magazynów tkankowych i innych
związków rozszerzających naczynia.

Reakcja nerwów i mięśni na

prąd stały

• Prąd stały przepływający przez nerwy i

mięśnie nie pobudza ich.

• Przyczyną powstawania bodźca elektrycznego

nie jest sam prąd ale dostatecznie szybka
zmiana jego natężenia w czasie.

• Przepływający przez nerwy i mięśnie prąd nie

powoduje ich pobudzenia ale zmienia
pobudliwość tkanki nerwowej
wykorzystywaną w zabiegach
elektroleczniczych.

Zabiegi elektrolecznicze przy

użyciu prądu stałego

• Galwanizacja,
• Jonoforeza,
• Kąpiele elektryczno-wodne.

Galwanizacja

Jest to rodzaj elektroterapii polegający
na wykorzystaniu prądu stałego (o
niskim napięciu ok. 50V i małym
natężeniu ok. 0,01-0,5 mA/cm2)
wytwarzanego przez aparaty
przetwarzające prąd zmienny na prąd
stały.

Galwanizacja

Wskazania:

• nerwobóle,
• przewlekłe zapalenie stawów, splotów i

korzeni nerwowych w przebiegu choroby
zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,

• leczenie porażeń wiotkich,
• zaburzenia krążenia obwodowego,
• przyspieszenie procesów gojenia się ran,
• resorpcja wysięków, krwiaków, obrzęków.

Jonoforeza

• Jest to metoda lecznicza polegająca na

miejscowym wprowadzeniu leków do

organizmu przez skórę lub śluzówkę za

pomocą prądu stałego.

• Ilość wprowadzonego leku jest

proporcjonalna do napięcia prądu i czasu

jego przepływu.

• Od strony anody wprowadzane są jony

metali, alkaloidy a od strony katody aniony.

• Najczęściej stosowane są: hydrokortyzon,

histamina, salicylany.

Jonoforeza

Wskazania:

• jod: blizny, przykurcze bliznowate,
• lidokaina, prokaina: zapalenia tkanek

okołostawowych,

• salicylany: przewlekłe zapalenia

stawów, urazy sportowe,

• histamina: rwa kulszowa, przewlekłe

zapalenia stawów, odmrożenia.

Kąpiele elektryczno-wodne

• Są to zabiegi elektrolecznicze, w

których część lub całe ciało znajdujące
się w kąpieli wodnej poddane zostaje
działaniu prądu stałego.

• Wyróżnia się kąpiele komorowe i

całkowite.

Kąpiele elektryczno-wodne

Wskazania:

• zespoły bólowe w przebiegu choroby

zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,

• choroba zwyrodnieniowa stawów,
• niedowłady,
• nerwobóle.

Skutki działania prądu

elektrycznego na organizm

ludzki

• Fizyczne (np. cieplne),
• Chemiczne (np. zmiany elektrolityczne),
• Biologiczne (np. zaburzenia czynności).

Prądy przemienne o dużej

częstotliwości

• Nie wywołują one zaburzeń

przewodnictwa w nerwach i zaburzeń w
czynności mięśnia sercowego,

• Mogą doprowadzić do uszkodzeń

wskutek wytwarzania ciepła na drodze
przepływu prądu przez ciało.

Prądy przemienne o dużej

częstotliwości

• Prądy o bardzo dużych

częstotliwościach (kilka tysięcy Hz)
mają stosunkowo małą zdolność do
przenikania wgłąb tkanek.

• Im częstotliwości są większe, tym

działanie jest bardziej powierzchniowe

Prądy przemienne o małej

częstotliwości

• Praktycznie najbardziej niebezpieczne

dla człowieka są prądy przemienne o
częstotliwości

50-60 Hz

, a więc

częstotliwości przemysłowej.

• Progowe wartości odczucia przepływu

prądu przez elektrodę trzymaną w ręku
wynoszą:

Prąd

Mężczyźn

i

Kobiety

stały

5,0mA

3,5mA

zmienny

1,1mA

0,7mA

Prąd przemienny o małej

częstotliwości

• Przepływając przez mięśnie, powoduje

ich silne skurcze

.

• Człowiek obejmując ręką przewód

doznaje skurczu mięśni zginających
palce, co powoduje powstanie zjawiska
zwanego

przymarzaniem

(nie udaje się

oderwać ręki od przewodu).

• Skutki przepływu prądu przez ciało

zależą od jego

wartości, drogi i czasu

przepływu oraz stanu zdrowotnego
porażonego.

• Decydujący wpływ, gdy chodzi o

bezpieczeństwo porażeń ma

wartość

prądu i czas przepływu.

• Podczas porażenia przez serce

przepływa niewielka wartość prądu,

może ona spowodować śmiertelne
skutki – migotanie komór sercowych.

• Stan ten należy do najtrudniej

odwracalnych.

• Istotnym czynnikiem decydującym o

wystąpieniu tego zjawiska jest czas
przepływu prądu, a w przypadku krótkich
przepływów, moment na który on przypadł.

• Jeśli przypada na początek rozkurczu

(przerwa w pracy serca) to
prawdopodobieństwo wystąpienia migotania
jest bardzo duże.

• Przy czasie przepływu krótszym od 0,2 s

wystąpienie migotania komór jest rzadkie.

• W czasie rażenia występują również

zaburzenia oddychania.

• Przepływ prądu przez mózg może

spowodować zahamowanie czynności
ośrodka oddechowego sterującego
czynnością oddychania.

• Doprowadza to w krótkim czasie do

zatrzymania oddychania, krążenia krwi
(z powodu braku tlenu) i śmierć.

• Podczas przepływu prądu przez klatkę

piersiową dochodzi do skurczu mięśni
oddechowych, co w konsekwencji
prowadzi do uduszenia.

Przepływ prądu

elektrycznego

• Podczas przepływu prądu elektrycznego

przez organizm ludzki następuje
pobudzenie, a następnie porażenie
układu nerwowego.

• Skutkiem jest utrata przytomności.

Przepływ prądu

elektrycznego

Utrata przytomności może być
spowodowana:

• zatrzymaniem krążenia wywołanym

niedostateczną pracą serca,
migotaniem komór lub zatrzymaniem
serca,

• przepływem prądu bezpośrednio przez

czaszkę i mózg.

Przepływ prądu

elektrycznego

• Wytwarzanie się

dużej ilości ciepła

przy

przepływie prądów o wysokim napięciu
może w ciągu kilku sekund wywołać
nieodwracalne uszkodzenie lub
zniszczenie mózgu.

Przepływ prądu

elektrycznego

• Przepływ prądu przez ciało powoduje

wytwarzanie ciepła

na drodze tego

przepływu

.

• Wzrost temperatury może prowadzić do

nieodwracalnych uszkodzeń organizmu
człowieka.

• Najczęściej spotyka się

uszkodzenia

skóry

Przepływ prądu

elektrycznego

• W miejscu wejścia prądu powstają

oparzenia (od

zaczerwienienia skóry,

powstania pęcherzy oparzeniowych, aż
po martwicę skóry i zwęglenie

).

Przepływ prądu

elektrycznego

• Może powodować uszkodzenia mięśni.
• W wyniku gwałtownych skurczów może

nastąpić przerwanie włókien mięśnia.

• Mogą pojawić się również zmiany w

strukturze włókien mięśniowych, a
także uszkodzenia kości.

Skutki pośredniego działania

prądu elektrycznego

• Powstają gdy prąd elektryczny nie

przepływa przez ciało.

• Dzieje się tak w przypadkach powstania

łuku elektrycznego w wyniku zwarcia w
urządzeniach elektrycznych.

Skutki pośredniego działania

prądu elektrycznego

• Łuk elektryczny

może spowodować

mechaniczne uszkodzenia skóry, mające
wygląd ran

ciętych, kłutych lub

postrzałowych.

• Towarzyszą temu często poważne

oparzenia

skóry

powstałe również w wyniku zapalenia

się odzieży.

• Łuk elektryczny może wywołać również

uszkodzenia cieplne i świetlne narządu
wzroku

.

Skutki pośredniego działania

prądu elektrycznego

• Do urazów wywołanych pośrednio

przez prąd należy zaliczyć również

złamania i inne obrażenia

wynikłe

wskutek upadku z wysokości wskutek
odruchowej reakcji na porażenie.

Czynniki fizyczne

1. Promieniowania:
• świetlne
• jonizujące: , , , X
2. Choroba popromienna
• ostra
• przewlekła

Promieniowanie świetlne

• Promieniowanie podczerwone o

długości fali od 770 do 15000 nm

• Promieniowanie widzialne o długości

fali od 400 do 760 nm

• Promieniowanie nadfioletowe o

długości fali od 200 do 380 nm.

Działanie biologiczne

• Zależy ono od głębokości przenikania fal

świetlnych do skóry.

• Światło o falach krótszych niż 200 nm nie

przenika do skóry i zostaje całkowicie
pochłonięte przez warstwę rogową naskórka.

• Wraz ze wzrostem długości fal zwiększa się

zdolność światła do wnikania do skóry,
osiągając szczyt przy dł. fal 750 nm.

• Najbardziej czynną część widma słonecznego

stanowią

promienie nadfioletowe.

Rodzaje promieniowania

nadfioletowego:

• UVC – widmo sztucznego źródła światła

• UVB – o długości fali od 290 do 320 nm.

• UVA - o długości fali od 320 do 400 nm

UVA

• Jest promieniowaniem o długości 320-

400nm.

• Jest ono mniej rumieniogenne ale

bardziej barwnikotwórcze od UVB.

• W dużych dawkach powoduje

pigmentacje skóry, czyli ciemnienie na
skutek utleniania melaniny.

UVB

• Jest promieniowaniem o długości fali od

290 do 320 nm.
Wywołuje:

• odczyny rumieniowe (melanogenezę),
• odpowiada za syntezę witaminy D,
• wtórne przebarwienia,
• powoduje przerost warstwy rogowej

naskórka,

• działa rakotwórczo

UVC

• UVC światła słonecznego nie dociera do

ziemi i nie odgrywa roli w
posłonecznych odczynach skóry.

• Stanowi natomiast część widma

sztucznych źródeł światła i wywiera
silne działanie rumieniotwórcze,
przeciwbakteryjne i karcynogenne.

Wpływ promieniowania

ultrafioletowego na

organizm:

1.

Wpływ na skórę

:

• działanie bodźcowe na zakończenia

nerwowe w skórze

• zwiększona odporność skóry na zakażenia
• pobudza proliferacje naskórka oraz

przekrwienie skóry

• pobudza melanogenezę
• powoduje pojawienie się wtórnych

przebarwień

• działanie rakotwórcze (rozwój czerniaka).

Wpływ promieniowania

ultrafioletowego na

organizm:

2.

Zwiększa podstawową przemianę

materii

(działa bodźcowo na na

gruczoły wydzielania wewnętrznego:
przysadkę, nadnercza, jajniki i jądra)

3.

Pobudza syntezę witaminy D

-

wpływ na gospodarkę wapniowo -
fosforanową

Wpływ promieniowania

ultrafioletowego na

organizm:

4.

Wpływ na krew i układ krwiotwórczy

• zwiększa liczbę erytrocytów, hemoglobiny,

leukocytów, okresowo płytek krwi

• obniża poziom cukru i kwasu mlekowego
• wzrost glikogenu w mięśniach i w wątrobie
5.

Wpływ na układ nerwowy:

• spadek pobudliwości nerwowej
• przedawkowanie - objawy podniecenia,

bezsenność, podrażnienie układu

nerwowego.

Wskazania do naświetlań

promieniami

ultrafioletowymi:

• Choroby skóry: łuszczyca, przewlekłe

zmiany wypryskowe, bielactwo, łysienie
plackowate

• leczenie ran i owrzodzeń
• profilaktyka oraz leczenie krzywicy
• leczenie źle gojących się złamań,
• wspomaganie leczenia gruźlicy kości
• leczenie zapaleń stawowych.

Promieniowanie

podczerwone

• Działanie biologiczne jest związane z

podniesieniem przez nie temperatury
tkanek w następstwie zwiększenia
energii kinetycznej ich cząsteczek.

• Zaczerwienienie skóry jest

równomierne, spowodowane
rozszerzeniem głębiej położonych
naczyń krwionośnych.

Promieniowanie

podczerwone

Wskazania:

• leczenie trudno gojących się ran,
• stany zapalne tkanek miękkich,
• zmiany pourazowe.

Promieniowania jonizujące

• Jest to promieniowanie o energii

wystarczającej do spowodowania
jonizacji atomów lub cząsteczek.

Promieniowania jonizujące:



,

β,  i X

Promieniowanie 

– to strumień dodatnio

naładowanych jąder helu.

• Na ogół mało przenikliwe.
• W powietrzu rzadko dolatują dalej niż na

milimetry od źródła promieniowania.

• Można się zabezpieczyć nawet kartką papieru.

Promieniowanie β

– to strumień szybko

poruszających się elektronów, przenikliwe dla

tkanek ustroju. Ochrona za pomocą

betonowych płyt.

Promieniowania jonizujące:



,

β,  i X

Promieniowanie 

– źródłem są jądra

nietrwałych atomów, obdarzone nadmiarem

energii w wyniku wcześniejszych przemian

promieniotwórczych

• Promienie  są bardzo przenikliwe. Do

ochrony przed nimi stosuje się grube osłony

np. z ołowiu.

Zastosowania:

- Do sterylizacji wyposażenia medycznego,

produktów spożywczych.

- W medycynie używa się ich w radioterapii do

leczenia raka.

Promieniowania jonizujące:



,

β,  i X

Promieniowanie X

- rodzaj promieniowania

elektromagnetycznego, długość fali od 5 pm do

10 nm (pomiędzy ultrafioletem i

promieniowaniem ).

• W dawkach stosowanych w diagnostyce

medycznej nie powinno powodować działań

niepożądanych.

• Promieniowanie rentgenowskie może wpływać

negatywnie na rozwój płodu,

• Ze względów bezpieczeństwa - badania

rentgenowskie u kobiet w wieku rozrodczym w

pierwszych dwóch tygodniach po menstruacji.

Patomechanizm biologicznego

działania promieniowania

jonizującego:

Poprzez radiolizę wody (rozpad) powodują:

• indukuje powstawanie silnie toksycznych

wolnych rodników ponadtlenkowych

(odpowiedzialne za peroksydację lipidów,

uszkadzanie białek transportujących,

lizosomów w komórce),

• nadmierna ilość wolnych rodników blokuje

wiele enzymów wewnątrzkomórkowych,

zwłaszcza katalazy i peroksydazy,

• uszkodzenie błon komórkowych.

Patomechanizm biologicznego

działania promieniowania

jonizującego:

Bezpośrednie działanie promieniowania:
• Niszczy tkanki

nie do końca zróżnicowane

i szybko mnożące się

(szpik kostny, gonady,

błona śluzowa przewodu pokarmowego)

• niszczy DNA i RNA - rozrywa wiązania

wodorowe pomiędzy parami zasad
purynowych i pirymidynowych

Skutkiem tego oddziaływania są mutacje

genetyczne lub martwica komórek

• uszkadzają przewodnictwo nerwowe,

zwłaszcza synaptyczne.

Choroba popromienna

Ogólna nazwa ogólnoustrojowych zmian

chorobowych.

Przyczyny choroby popromiennej:

• ekspozycja na nadmierne dawki promieniowania

w następstwie wypadków radiacyjnych:
- np. wskutek wadliwego działania reaktora

jądrowego
- uszkodzenia systemu ochrony przy pracy z

urządzeniami generującymi promieniowanie

rentgenowskie,

• narażenie na promieniowanie przy wybuchu

atomowym (opad promieniotwórczy).

• pochłonięcie pierwiastków i izotopów

promieniotwórczych (drogą doustną lub

wziewną),

Objawy ostrej choroby popromiennej

występują w kilka do kilkudziesięciu

godz. po napromieniowaniu.

Postacie ostrej choroby popromiennej w

zależności od dawki:

1. Dawka ekspozycyjna

bardzo wysoka

–

ponad 5000 R –

postać mózgowa.

• 1 do 2 godz. po napromieniowaniu –

gwałtowne nudności i wymioty,

  temperatury ciała, drgawki.

• Śmierć z objawami wstrząsu następuje po

1-2 dniach.

Postacie ostrej choroby

popromiennej

2

. Dawka ekspozycyjna

wysoka

(600-800 R)-

postać jelitowa.

• Po napromieniowaniu:

nudności, wymioty,

utrata apetytu.

• Po 2 -3 dniach pojawia się gorączka i

ciężka biegunka

(martwica nabłonka błony

śluzowej przewodu pokarmowego).

• Rozwija się

zespół żołądkowo - jelitowy



odwodnienie, wstrząs hipowolemiczny.

• Równocześnie dawka ta

niszczy szpik

,

układ limfatyczny.

Postacie ostrej choroby

popromiennej

3

. Dawka ekspozycyjna

średnia

(ok. 400 R).

Postać

hematologiczna

Początkowo pojawiają się nudności, wymioty -

ustępują po krótkim czasie

.

• 2 -3 tygodnie po ekspozycji -

wypadanie

włosów,gorączka, zapalenie błony śluzowej jamy

ustnej i gardła.

• 4 tyg. po - wybroczyny na skórze

, biegunka,

krwawienia z nosa.

• We krwi:  ilość leukocytów, erytrocytów, płytek

krwi.

  podatności na zakażenia, występowanie

niedokrwistości i skaz krwotocznych.

• Śmiertelność 50%

Postacie ostrej choroby

popromiennej

4.

Dawka ekspozycyjna

mierna

(100 - 300

R)

• Objawy po

2 -3 tyg

.: złe samopoczucie,

utrata apetytu, wypadanie włosów,
biegunka, wybroczyny skórne, utrata
masy ciała.

• Uszkodzenie szpiku kostnego i układu

limfatycznego.

Przewlekła choroba

popromienna

• Odległe skutki

jednorazowego

napromieniowania, bądź efekt
długotrwałego narażenia na

powtarzające się dawki
promieniowania.

• Ujawniają się one po kilku-kilkunastu

latach.

Przewlekła choroba

popromienna

Do głównych jej skutków należą:

•

zwiększona zapadalność na nowotwory

złośliwe

(zwłaszcza nowotwory układu

krwiotwórczego: białaczki i chłoniaki oraz

nowotwory tarczycy, układu kostnego a także

glejaki),

•

przyspieszone starzenie się i skrócenie

życia, bezpłodność

(zwykle przemijająca),

•

uszkodzenia genomu komórek płciowych

(zwiększona liczba wad wrodzonych u

potomstwa),

•

zaburzenia hormonalne,

•

zaćma

Ultradźwięki

• Są to fale akustyczne o częstotliwości

powyżej 16kHz, leżącej poza granicą
słyszalności człowieka.

• Ultradźwięki występujące w warunkach

naturalnych nie przenoszą dużej ilości
energii, ale wytworzone sztucznie mogą
emitować duże wartości energii –
powyżej 110dB.

Ultradźwięki

• Rozprzestrzenianie się fal

ultradźwiękowych w tkankach powoduje
zmiany ciśnienia powodujące swoistą
mikrowibrację, która jest podstawą
zmian cieplnych i chemicznych.

• Największe przegrzanie występuje na

granicy ośrodków niejednorodnych np.
nerwu i włókien mięśniowych. Dlatego
podwyższenie temperatury w nerwie
może osiągać 1,8°C.

Choroba ultradźwiękowa

• Rozwój tej choroby występuje głównie u

osób obsługujących różne urządzenia
emitujące ultradźwięki do środowiska
powietrznego człowieka w zakresie 16-
65kHz i poziomach 110-148 dB.

Ultradźwięki

• Dolegliwości dotyczą bólów głowy,

uczucia szumu i ciężkości głowy oraz
stałe uczucie zmęczenia.

• U osób zawodowo narażonych na ten

czynnik występują zaburzenia
łaknienia, okresowe podwyższenie
temperatury ciała i wahania ciśnienia
tętniczego, a także zaburzenia
równowagi.