Białka: ich

struktury i

poziomy

organizacji.

Białka



Białka stanowią jedną z najważniejszych

grup naturalnych związków
wielkocząsteczkowych.



Są podstawowym budulcem wszystkich

organizmów, biorą także udział w
złożonych procesach biochemicznych
zachodzących w komórkach.

Białka



Białka są najbardziej złożonymi związkami

występującymi w przyrodzie.



Wszystkie białka zbudowane są z

łańcuchów polipeptydowych, złożonych z
kilkuset reszt aminokwasowych
połączonych wiązaniami peptydowymi.

Podział białek ze względu na

rozpuszczalność w wodzie.



Białka włókniste (nierozpuszczalne w

wodzie) występują we włosach,
paznokciach, rogach, piórach, mięśniach,
ścięgnach i w naturalnym jedwabiu.



Białka kuliste, inaczej globularne; są

rozpuszczalne w wodzie, wchodzą w skład
enzymów i hormonów.

Podział białek ze względu

na skład.



Białka proste (proteiny) – substancje

wielkocząsteczkowe powstałe w wyniku
polikondensacji aminokwasów.

albuminy (białko jaja)

globuliny (fibrynogen we krwi)

keratyny (włosy, skóra)

Podział białek ze względu

na skład.



Białka złożone (proteidy) –

substancje wielkocząsteczkowe

zawierające oprócz aminokwasów tzw.

grupę prostetyczną (niebiałkową).

- fosfoproteidy
- lipoproteidy
- nukleoproteidy
- chromoproteidy
- glikoproteidy
- metaloproteidy

Budowę białka określają

cztery struktury.



Struktura pierwszorzędowa



Struktura drugorzędowa

struktura pofałdowanej kartki (struktura
beta)

struktura helisy (struktura alfa)



Struktura trzeciorzędowa



Struktura czwartorzędowa

Pierwszorzędowa struktura
białka



Struktura pierwszorzędowa białka to - w

skrócie - sekwencja aminokwasów,
struktura pierwotna białka. Inaczej:
kolejność aminokwasów w łańcuchu
polipeptydowym.

Struktura drugorzędowa białka



WSKAZUJE JAKI UKŁAD

PRZESTRZENNY, STABILIZOWANY

PRZEZ WIĄZANIE WODOROWE,

TWORZĄ ŁAŃCUCHY

POLIPEPTYDOWE. MOŻEMY TU

WYRÓŻNIĆ STRUKTURĘ

POFAŁDOWANEJ KARTKI(STRUKTURA

BETA) W KTÓREJ ŁAŃCUCHY

POLIPEPTYDOWE UŁOŻONE SĄ

RÓWNOLEGLE ORAZ STRUKTURĘ

HELISY(STRUKTURA ALFA) W KTÓREJ

ZWOJE TEGO SAMEGO ŁAŃCUCHA SĄ

POŁĄCZONE WIĄZANIAMI

WODOROWYMI I PRZYJMUJĄ KSZTAŁT

LINII ŚRUBOWEJ.

Struktura trzeciorzędowa białka



Struktura trzeciorzędowa powstaje
w wyniku oddziaływania
poszczególnych reszt
aminokwasowych pomiędzy sobą.



Dotyczy przestrzennego ułożenia
aminokwasów, zarówno odległych od
siebie w sekwencji liniowej, jak i tych,
które ze sobą sąsiadują. Ta
konformacja białka jest utrzymywana
przez siły elektrostatyczne, wiązania
wodorowe i - - jeśli obecne -
kowalencyjne wiązania dwusiarczkowe.

Struktura czwartorzędowa białka



Struktura ta dotyczy białek, które mają więcej
niż jeden łańcuch polipeptydowy, np.
hemoglobina. To najwyżej uorganizowana
struktura białka. Dotyczy przestrzennego
ułożenia polipeptydowych podjednostek i
oddziaływań między nimi. Mogą to być
oddziaływania niekowalencyjne lub
kowalencyjne.

Schemat
różnych
poziomów
budowy
białek

Proces wysalania

białka.



WYSALANIE BIAŁKA- PROCES WYTRĄCANIA SIĘ
OSADU (ZAWIESINA BIAŁKA) POD WPŁYWEM
ROZTWRÓW NIEKTÓRYCH SOLI NP.CHLORKU
SODU. PONIEWAŻ NIE ULEGA ZNISZCZENIU
STRUKTURA PRZESTRZENNA BIAŁKA JEST TO
PROCES ODWRACALNY. PO DODANIU WODY
OSAD SIĘ ROZPUSZCZA. WYTRĄCANIE SIĘ
OSADU W ROZTWORZE KOLOIDALNYM TO
KOAGULACJA PROCES ODWROTNY TO
PEPTYZACJA.