Białka i ich rola we wszystkich procesach biologicznych
Kataliza enzymatyczna- większość procesów ma charakter białkowy. Enzymy są silnymi katalizatorami, zwiększają szybkość reakcji. Scharakteryzowano kilka tysięcy enzymów. Wszystkie enzymy są białkami. Białka odpowiedzialne za kierunek przemian w układach biologicznych.
Transport i magazynowanie- Transport wielu małych cząsteczek i jonów zachodzi z udziałem białek. np. hemoglobina, przenosząca tlen w krwinkach czerwonych oraz mioglobina, pokrewne białko odpowiedzialne za transport tleny w mięśniach. Żelazo jest przenoszone w osoczu krwi przez transferynę, a przechowywane w wątrobie, w kompleksie z innym białkiem.
Ruch uporządkowany- Białka są głównym składnikiem mięśni. Przesunięcie dwóch rodzajów włókien białkowych względem siebie prowadzi do skurczu mięśnia. W skali mikroskopowej ruchy uporządkowane, takie jak przemieszczanie się chromosomów podczas mitozy lub poruszanie się plemników za pomocą wici.
Funkcja mechaniczno-strukturalna- Dużą elastyczność mięśni i tkanki kostnej zapewnia obecność kolagenu i białka fibtryralnego.
Ochrona immunologiczna- Białka o dużej swoistości, które rozpoznają substancje obce dla ustroju i łączą się z nimi to przeciwciała. Obcymi mogą być wirusy, bakterie, komórki innych organizmów, białka odgrywają ważną rolę w odróżnianiu między tym co własne i obce dla organizmu.
Wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych- Reakcja komórek nerwowych na specyficzne bodźce przebiega z udziałem białek receptorowych, np. rodopsyna, białko fotoreceptorowe, występujące w kom. pręcikowych siatkówki. Cząsteczki receptorów podatne na pobudzenie przez małe swoiste cząsteczki, np.acetylocholinę, są odpowiedzialne za przenoszenie impulsów w synapsach, czyli połączeniach między kom. nerwowymi.
Kontrola wzrostu i różnicowania- Kontrola odpowiedniej kolejności ekspresji inf. genetycznej jest zasadniczym warunkiem uporządkowanego wzrostu i różnicowania komórek. U bakterii istotnym elementem kontroli są białka represorowe " wyciszające" określone fragmenty DNA komórki. W organizmach wyższych wzrost i zróżnicowanie kontrolują białkowe czynniki wzrostu, np. czynnik wzrostu nerwu kieruje tworzeniem sieci nerwowej. aktywność różnych kom. koordynują hormony( w większości są białkami)
Białko funkcjonuje w komórce jako czynnik kontrolujący przepływ energii.