Morfologa krwi obwodowej



Krew jest tkanką płynną organizmu

znajdującą się w zamkniętym

obiegu układu krwionośnego,



objętość krwi wynosi ok. 5-6l co

stanowi 7-8% masy ciała,



stanowi układ transportowy krwi.

Funkcje krwi



przenosi tlen z płuc do tkanek

organizmu,



transportuje substancje wchłonięte z

przewodu pokarmowego,



przenosi hormonu z miejsca

wytworzenia do miejsca ich działania,



bierze udział w transporcie produktów

przemiany materii do miejsca ich

wydalania: nerki,przewód pokarmowy,

płuca, skóra.

Skład krwi obwodowej



Ok.55% stanowi osocze-

90%osocza stanowi woda.



Resztę stanowią białka(albuminy,

globuliny, fibrynogen) lipidy,

węglowodany, witaminy, hormony,

enzymy, sole mineralne.

Skład krwi obwodowej



45% objętości krwi stanowią

elementy morfotyczne. W ich skład

wchodzą: krwinki czerwone,

krwinki białe(leukocyty) i płytki

krwi(trombocyty).

Wynaczynienie krwi



Krew wynaczyniona ulega krzepnięciu.

W przypadku wirowania jej w probówce

wirowniczej rozdziela się po pewnym

czasie na elementy morfotyczne,

skrzep oraz część płynną zwaną

surowicą,



w przypadku dodania antykoagulantu

rozdziela się na elementy morfotyczne i

osocze.

Osocze, Surowica



Osocze to część krwi którą

otrzymujemy gdy pobieramy krew na

antykoagulant i otrzymujemy podczas

wirowania w wirówce. Osocze zawiera

fibrynogen.



Surowica to część krwi, którą

otrzymujemy z krwi pobranej bez

dodatku antykoagulanu podczas

wirowania. Nie zawiera fibrynogenu.

Wirowanie krwi



Krew pobraną na antykoagulant

poddajemy wirowaniu.

Otrzymujemy trzy główne

składniki: krwinki czerwone,

kożuszek leukocytarny (krwinki

białe i płytki krwi) oraz osocze.

Badania Hematologiczne



Analiza hematologiczna krwi obwodowej

obejmuje następujące badania:



ilościową i jakościową ocenę

erytrocytów,



ilościową i jakościową ocenę

leukocytów,



ilościową ocenę płytek krwi,



oznaczenie hematokrytu,



stężenie hemoglobiny.

Hematokryt Ht



Jest to miara stosunku objętości

krwinek czerwonych do objętości

krwinek czerwonych i osocza. Obecnie

Ht wykonywany jest przy pomocy

analizatorów hematologicznych

podobnie jak cała morfologia. Dawniej

pełną krew pobierano do kapilary i

wirowano w specjalnych wirówkach

hematokrytowych.

Hematokryt Ht



W wyniku oddzielenia się osocza

od erytrocytów odczytywano

wynik Ht przy pomocy czytnika

hematokrytu. Wartości

fizjologiczne Ht to:



kobiety 37-47 %



mężczyźni 40 -52 %.

Rozmaz krwi obwodowej



Wykonuje się na szkiełku

podstawowym przy pomocy szkiełka

rozmazowego. Jest ono węższe od

szkiełka podstawowego i zaokrąglone

na końcach. Do wykonywania

rozmazu wykorzystuje się krew

obwodową lub włośniczkową pobraną

na wersenian lub heparynę.

Barwienie rozmazu krwi



Rozmaz krwi obwodowej barwi się

standardowo metodą MGG(May-

Grunwald-Giemsa). Zawiera on

barwnik kwaśny- eozynę, barwnik

zasadowy błękit etylenowy oraz

azur.

Elementy komórkowe

barwione MGG



Jądra komórkowe- różne odcienie

fioletu - młodsze postacie

jasnofioletowe, starsze

ciemnofioletowe.



Cytoplazma komórek:

zasadochłonna- bazofilna- barwi się

barwnikiem zasadowym w różnych

odcieniach niebieskiego.

Elementy komórkowe

barwione MGG



Cytoplazma komórek:

kwasochłonna-eozynofilna- barwi się

kwaśną eozyną w różnych odcieniach

czerwieni począwszy od

jasnoróżowego, -

wielobarwliwa-polichromatofilna- barwi

się jednocześnie obydwoma

barwnikami w różnych odcieniach

fioletu.

Elementy komórkowe

barwione MGG



Ziarnistości komórek:

azurochłonne - barwią się azurem II

w różnych odcieniach filetu(od

granatu do czerwieni),

- swoiste

ziarnistości kwasochłonne - w

granulocytach kwasochłonnych (bru-

natnoczerwone).

Elementy komórkowe

barwione MGG



Ziarnistości komórek:

swoiste ziarnistości zasadochłone -

w granulocytach zasadochłonnych

- granatowe,

- swoiste ziarnistości

obojętnochłonne w

granulocytach obojętnochłonnych:

różówo-fioletowe.

Erytrocyty



Krwinki czerwone są komórkami o kształcie dwuwklęsłych

dysków(biszkoptowate z profilu) o średnicy

7-8

μm. W rozmazie krwi

barwionym metodą MGG dojrzałe erytrocyty wykazują różowo-

żółtawe zabarwienie. Chłoną barwnik kwaśny(eozynę). Brzegi

erytrocytów są silniej wybarwione niż ich część środkowa, która

wykazuje wyraźne przejaśnienie(della komórkowa). Jest to związane

różnicą grubości komórki, która na brzegu wynosi 3μm podczas gdy

po środku 1μm. Czas przeżycia komórki w w krążeniu wynosi średnio

120 dni. Erytrocyt powstaje w szpiku kostnym w procesie określanym

mianem erytropoezy.Erytrocyty pozbawione są jądra komórkowego

ora wielu organów komórkowych.30% objętości krwinki zajmuje

hemoglobina. Erytrocyty zawierają w swojej cytoplazmie zespół

enzymów i odpowiednich związków chemicznych niezbędnych do

prawidłowego działania hemoglobiny.

Erytrocyty



Zasadniczą rolą erytrocytów jest transport tlenu

przy pomocy hemoglobiny. Niszczenie

erytrocytów odbywa się w układzie siateczkowo-

śródbłonkowym śledziony.



W warunkach fizjologicznych ilość erytrocytów

wynosi:

kobiety4-5x10

/μl,

mężczyźni 4.5-5.5 x10

/μl.



Retikulocyt - przedostatnie stadium rozwojowe

erytrocyta z pozostałością organelli komórkowych

tworzących siateczkę na obszarze cytoplazmy.

Fizjologicznie występuje ich ok. 5-15%

Granulocyty



Dzielą się na nastęujące grupy:

–

granulocyty obojętnochłonne,

–

granulocyty zasadochłonne,

–

granulocyty kwasochłonne.

Granulocyty

obojętnochłonne



Neutrocyty,neutrofile- średnica ich wynosi 12-15μm.Jądro

neutrofila ma zbitą chromatynę jądrową, może być pałeczkowate

(postać młodsza), lub podzielone na segmenty (postać starsza).

Jądro pałeczkowate nie jest w pełni podzielone na segmenty i

przyjmuje zwykle kształt zniekształconych liter C,S,L,U lub ich

lustrzanych odbić. Na linii brzegu jądra można często

zaobserwować wgłębienia zwane zatoczkami. Stanowią one

przypuszczalnie miejsca w których dojdzie do przewężenia jądra

w trakcie tworzenia z niego segmentów. Jeżeli wgłębienie

stanowi więcej niż 1/3 szerokości jądra to mówimy jeszcze o

jądrze pałeczkowatym zaś poniżej 1/3 to mamy do czynienia z

jądrem segmentowanym (podzielonym). Jądro neutrofila składa

się przeważnie z 2-5 segmentów. Najczęściej spotykamy jądro 3

segmentowe (45%). Poszczególne segmenty jądra są połączone

mostkami chromatyny czasami trudno dostrzegalnymi.

Granulocyty

obojętnochłonne



Cytoplazma neutrocyta jest szaroróżowa i zawiera

kilkaset swoistych ziarnistości obojętnochłonnych.

Ziarna są drobne, czasami trudno dostrzegalne, o

średnicy 0,2-0,5μm i różowym zabarwieniu. Nie

zakrywają cytoplazmy. W neutrofilach występują

również ziarnistości azurochłonne (10-20%), które są

grubsze i fioletowe. Ich liczba wzrasta w stanach

zapalnych. Żyją średnio 5 dni. Główne zadania

neutrocytów to zabijanie bakterii, usuwanie obcych i

niepożądanych cząsteczek. Fizjologicznie neutrocyty

pałeczkowate stanowią 1-5%, zaś podzielone 45-70%

krwinek białych krwi obwodowej.

Granulocyty kwasochłonne



Eozynocyty, eozynofile - są krwinkami o średnicy 12-

15μm z jądrem podzielonym o stosunkowo luźnej

chromatynie jądrowej, najczęściej dwupłatowym

(okularowym). Cytoplazma ma barwę różową, niekiedy o

odcieniu niebieskawym, przeważnie mało widoczna spod

zakrywających ją ziarnistości. W cytoplazmie znajdują się

duże ziarnistości (0.6 - 1,2μm) kwasochłonne

(eozynofilne) o kolorze czerwono-pomarańczowym ( od

ceglastoczerwonego do brunatnego). Fizjologicznie

stanowią 2-4% leukocytów. Biorą udział w reakcjach

immunologicznych o podłożu alergicznym. Duży wzrost

odsetkowy eozynofili występuje w robaczycach oraz

stanach zakrzepowo-zatorowych.

Granulocyty

zasadochłonne



Bazocyty(bazofile) są komórkami o średnicy 10-14μm.

Stanowią 0-1% wszystkich krwinek białych. Jądro ma

zazwyczaj niewyraźną strukturę i różne kształty

( wielopłatu, liścia koniczyny) i czasami jest trudno

dostrzegalne spod zakrywających je grubych ziaren.

Cytoplazma barwi się różowofioletowo. Ziarnistości

barwią się zasadowo w różnych odcieniach fioletu z

czerwoną poświatą. Cytoplazma bazofili uwidacznia

czasami wakuole z ziarnistościami. Bazocyty biorą udział

w reakcjach nadwrażliwości. Wiążą immunoglobulinę E

(IgE) co powoduje ich rozpad i uwolnienie histaminy,

heparyny i substancji powodujących hipotonię.

Limfocyty



Stanowią od 20-45% krwinek białych.



Większość z nich to małe komórki o średnicy 9-12μm.15% to komórki o

średnicy nawet do 25μm. Jądro limfocytów są okrągłe lub owalne bez

segmentacji. Czasami posiada niewielkie wgłębienie. Chromatyna jest

zbita i silnie wybarwiona. W większych limfocytach jądro ma luźniej

utkaną chromatynę jądrową i może przyjmować kształt nerkowaty. W

jądrze rzadko są widoczne jąderka. Cytoplazma w kolorze

jasnoniebieskim otacza jądro wąskim paskiem. W części limfocytów pas

cytoplazmy może być większy. Spotykamy także limfocyty bez widocznej

cytoplazmy tzw limfocyty nagojądrzaste. W 10-20% limfocytów

można spotkać grubą, azurochłonną ziarnistość(czerwonofioletowa) o

ostrych nieregularnych granicach i różnych kształtach. Cytoplazma

wokół ziaren może być rozjaśniona.

Monocyty



Są największymi komórkami fizjologicznie występującymi w krwi

obwodowej. Średnica monocytów wynosi 16-20μm ( czasami 30-

40μm). Komórki mają nieregularne kształty, niekiedy bywają okrągłe.

Jądro monocytu cechuje cechuje luźne utkanie chromatyny jądrowej.

Kształt jądra może przybierać kształt nieregularny o dużej zmienności.

Dość charakterystyczne jądro ma kształt rogala. Może znajdować się

centralnie lub leżeć na brzegu komórki. Cytoplazma jest szaro-

niebieska. Zawiera drobne jasnofioletowe ziarnistości azurochłonne.

Część z ziarnistości to lizosomy. Ziarnistości monocytów często tworzą

skupiska w cytoplazmie. W cytoplazmie obserwujemy

wodniczki.Fizjologicznie monocyty stanowią 3-8% leukocytów. Dojrzałe

monocyty wykazują zdolność ruchu i aktywność fagocytową. Ich ilość

zwiększa się w zakażeniach bakteryjnych i pasożytniczych.

Makrofag



Jest to stabilna, późna postać monocytu

zlokalizowana w tkankach



Średnica makrofagów wynosi przeciętnie 20-80μm.

Jądro może występować pojedynczo lub występuje

ich kilka. Chromatyna może być skondensowana.

Często można zaobserwować jąderka. Cytoplazma

barwi się kwasochłonnie. Może zawierać liczne

ziarnistości oraz sfagocytowane ziarnistości,

cząsteczki i komórki. Mają zdolność powolnego

ruchu, fagocytozy oraz wydzielania licznych

czynników aktywnych w procesach zapalenia i

reakcji immunologicznych.

Płytki krwi



Trombocyty są niewielkimi fragmentami

megakariocytów, z których powstały. Zawierają

ziarnistości i szklistą otoczkę. Odgrywają

znaczącą rolę w procesie krzepnięcia krwi. Ich

niedobór lub defekt czynnościowy prowadzi

prowadzi do różnego typu skaz krwotocznych,

zaś nadprodukcja do powikłań zakrzepowych.

W warunkach fizjologicznych ilość płytek krwi

wynosi 150000-350000/μl.

Document Outline