ZNAMIONA BARWNIKOWE
ZNAMIONA BARWNIKOWE
Znamię= nieprawidłowość rozwojowa
Znamię= nieprawidłowość rozwojowa
skóry o charakterze wrodzonym,
skóry o charakterze wrodzonym,
mogąca ujawniać się w późniejszych
mogąca ujawniać się w późniejszych
okresach życia.
okresach życia.
Dotyczy struktur ektodermalnych lub
Dotyczy struktur ektodermalnych lub
mezodermalnych, albo równocześnie
mezodermalnych, albo równocześnie
obydwu i utrzymuje się w ciągu całego
obydwu i utrzymuje się w ciągu całego
życia
życia
Znamiona melanocytowe
Znamiona melanocytowe
1.Wrodzone znamię barwnikowe
1.Wrodzone znamię barwnikowe
2.Nabyte znamię barwnikowe
2.Nabyte znamię barwnikowe
-typ łagodny: znamię Spitza, znamię Suttona
-typ łagodny: znamię Spitza, znamię Suttona
-typ dysplastyczny
-typ dysplastyczny
3. Plama koloru kawy z mlekiem(cafe au lait)
3. Plama koloru kawy z mlekiem(cafe au lait)
4.Znamie macierzyste (naevus spilus)
4.Znamie macierzyste (naevus spilus)
5.Znamię Beckera (naevus Becer)
5.Znamię Beckera (naevus Becer)
6.Znamie błękitne (naevus ceruleus)
6.Znamie błękitne (naevus ceruleus)
Wrodzone znamię
Wrodzone znamię
barwnikowe
barwnikowe
Od momentu narodzin, niedziedziczne,
Od momentu narodzin, niedziedziczne,
przeważnie pojedyńcze, różnej wielkości.1%
przeważnie pojedyńcze, różnej wielkości.1%
jako znamię olbrzymie-silne zeszpecenie
jako znamię olbrzymie-silne zeszpecenie
skóry, możliwość zmian narządowych, a
skóry, możliwość zmian narządowych, a
także ryzyko zwyrodnienia złośliwego.
także ryzyko zwyrodnienia złośliwego.
Obraz kliniczny
Obraz kliniczny
Najpierw plamiste, płaskie, póżniej
Najpierw plamiste, płaskie, póżniej
grudkowato-brodawczakowate,
grudkowato-brodawczakowate,
wypukłe, przeważnie ciemnobrązowe
wypukłe, przeważnie ciemnobrązowe
ognisko skóry ze zwiększonym lub
ognisko skóry ze zwiększonym lub
znacznym owłosieniem (typu futra)
znacznym owłosieniem (typu futra)
Znamiona olbrzymie-możliwość zajęcia
Znamiona olbrzymie-możliwość zajęcia
oun- nerwowo-skórny rozrost układu
oun- nerwowo-skórny rozrost układu
barwnikowego
barwnikowego
Przebieg i powikłania
Przebieg i powikłania
Znikoma dynamika rozwoju-względne
Znikoma dynamika rozwoju-względne
rozprzestrzenuianie się już po porodzie,
rozprzestrzenuianie się już po porodzie,
potem wzrost proporcjonalny do wzrostu
potem wzrost proporcjonalny do wzrostu
skóry.
skóry.
Znamiona duże i wczesniej występujące
Znamiona duże i wczesniej występujące
mają podwyższone ryzyko rozwoju czerniaka
mają podwyższone ryzyko rozwoju czerniaka
(około 6-15%)
(około 6-15%)
Znamiona małe i pojawiajace się po 18 rż
Znamiona małe i pojawiajace się po 18 rż
b.rzadko.
b.rzadko.
Leczenie
Leczenie
Po porodzie dermaabrazja znamion
Po porodzie dermaabrazja znamion
średnich i dużych-wyciecie jeżeli jest
średnich i dużych-wyciecie jeżeli jest
możliwe,w innych przypadkach
możliwe,w innych przypadkach
obserwacja.
obserwacja.
Nabyte znamię barwnikowe
Nabyte znamię barwnikowe
Mnogie znamiona wielkości ziaren
Mnogie znamiona wielkości ziaren
soczewicy,pojawiają się w dzieciństwie lub w
soczewicy,pojawiają się w dzieciństwie lub w
wieku dojrzałym.u każdego dorosłego
wieku dojrzałym.u każdego dorosłego
człowieka
człowieka
Obraz kliniczny
Obraz kliniczny
Stadia rozwoju:
Stadia rozwoju:
Plamkowe- śródnaskórkowy rozplem
Plamkowe- śródnaskórkowy rozplem
kom.znamionowych z poziomym ich
kom.znamionowych z poziomym ich
rozprzestrzenianiem w warstwie podstawnej
rozprzestrzenianiem w warstwie podstawnej
Grudkowo-barwnikowe -koniec wzrostu
Grudkowo-barwnikowe -koniec wzrostu
naskórkowego,horyzontalnego i rozpoczęcie
naskórkowego,horyzontalnego i rozpoczęcie
wzrostu pionowego wgłąb skóry
wzrostu pionowego wgłąb skóry
Końcowe- rozwój wsteczny części
Końcowe- rozwój wsteczny części
śródnaskórkowej i ew.także środkowej
śródnaskórkowej i ew.także środkowej
znamienia
znamienia
Typy
Typy
Łagodny
Łagodny
Regularne ognisko( pod względem kształtu,
Regularne ognisko( pod względem kształtu,
wielkości, ograniczenia, zabarwienia ,
wielkości, ograniczenia, zabarwienia ,
histologii.)
histologii.)
Regularność rozwoju( wyst.znamienia około
Regularność rozwoju( wyst.znamienia około
30 rż, ogólną liczbą ognisk, maks.20-40,
30 rż, ogólną liczbą ognisk, maks.20-40,
skłonnościa do inwolucji zmian)
skłonnościa do inwolucji zmian)
Znamie Spitza
Znamie Spitza
Naevus Spitz=czerniak młodzieńczy
Naevus Spitz=czerniak młodzieńczy
Brązowo-czerwonawe grudkowe
Brązowo-czerwonawe grudkowe
znamie u dzieci, pod względem
znamie u dzieci, pod względem
histologicznym i klinicznym
histologicznym i klinicznym
czerniakopodobne
czerniakopodobne
Znamię Suttona
Znamię Suttona
Naevus Sutton
Naevus Sutton
Brunatne grudkowe znamię
Brunatne grudkowe znamię
barwnikowe z białą otoczka
barwnikowe z białą otoczka
( immunologiczna reakcja niszcząca
( immunologiczna reakcja niszcząca
melanocyty)
melanocyty)
Typ dysplastyczny
Typ dysplastyczny
Odmiana nabytego łagodnego znamienia
Odmiana nabytego łagodnego znamienia
barwnikowego, charakteryzująca się
barwnikowego, charakteryzująca się
nieregularnością poj. ognisk
nieregularnością poj. ognisk
(asymetrycznym kształtem, nienormalną
(asymetrycznym kształtem, nienormalną
wielkościa, nieregularnym ograniczeniem,
wielkościa, nieregularnym ograniczeniem,
niejednorodna pigmentacja, hist.oznakami
niejednorodna pigmentacja, hist.oznakami
dyspalzji) i nieregularnościa dynamiki
dyspalzji) i nieregularnościa dynamiki
rozwoju( nowe ogniska także po 30 rż,
rozwoju( nowe ogniska także po 30 rż,
często duża liczba ognisk, brak skłonności
często duża liczba ognisk, brak skłonności
do inwolucji.)
do inwolucji.)
Powikłania i znaczenie
Powikłania i znaczenie
Zwyrodnienie złośliwe: zwiększone
Zwyrodnienie złośliwe: zwiększone
ryzyko zwyrodnienia dysplastycznych
ryzyko zwyrodnienia dysplastycznych
znamion barwnikowych
znamion barwnikowych
Czynnik ryzyka: zwiększona liczba
Czynnik ryzyka: zwiększona liczba
nabytych znamion
nabytych znamion
barwnikowych=zwiększone ryzyko
barwnikowych=zwiększone ryzyko
transformacji w czerniaka.
transformacji w czerniaka.
leczenie
leczenie
Wycinanie znamion dysplastycznych
Wycinanie znamion dysplastycznych
profilaktyczne, atypowych ognisk
profilaktyczne, atypowych ognisk
Szczególne znamiona
Szczególne znamiona
melanocytowe
melanocytowe
Plama koloru kawy z mlekiem-zwykle od
Plama koloru kawy z mlekiem-zwykle od
dzieciństwa jednorodnie przebarwiona
dzieciństwa jednorodnie przebarwiona
plama wielkości od 1,5 do około 10 cm
plama wielkości od 1,5 do około 10 cm
W dużej liczbie wyst. W zespołach wad
W dużej liczbie wyst. W zespołach wad
rozwojowych np.neurofibromatosis
rozwojowych np.neurofibromatosis
W bad. Hist.naskórkowe przebarwienie
W bad. Hist.naskórkowe przebarwienie
powstaje na skutek jakościowej zmiany
powstaje na skutek jakościowej zmiany
melanocytów (melanocyty olbrzymie)
melanocytów (melanocyty olbrzymie)
znamię macierzyste ( naevus spilus)
znamię macierzyste ( naevus spilus)
Najczęściej od chwili narodzin, ostro
Najczęściej od chwili narodzin, ostro
odgraniczona, przebarwiona plama,
odgraniczona, przebarwiona plama,
znacznej wielkości nawet wielu cm, z
znacznej wielkości nawet wielu cm, z
ciemniejszymi częściami ( z
ciemniejszymi częściami ( z
”cętkowanym nakrapianiem”)
”cętkowanym nakrapianiem”)
Znamię Beckera
Znamię Beckera
Znacznej wielkości brunatnawa plama
Znacznej wielkości brunatnawa plama
ze zwiększonym owłosieniem, wyst.
ze zwiększonym owłosieniem, wyst.
Przeważnie u młodych mężczyzn
Przeważnie u młodych mężczyzn
Umiejscowienie: okolica barku
Umiejscowienie: okolica barku
Hist: naskórkowe przebarwienie.
Hist: naskórkowe przebarwienie.
Znamie błękitne (naevus
Znamie błękitne (naevus
coeruleus)
coeruleus)
Plamisto-grudkowe ognisko wielk. ziarna
Plamisto-grudkowe ognisko wielk. ziarna
soczewicy z charakterystycznym niebieskim
soczewicy z charakterystycznym niebieskim
zabarwieniem ,wywołanym przes skórnie
zabarwieniem ,wywołanym przes skórnie
umiejscowione, barwnikotwórcze
umiejscowione, barwnikotwórcze
melanocyty. Bardzo rzadko wyst. Złośliwe
melanocyty. Bardzo rzadko wyst. Złośliwe
zwyrodnienie. Rozpoznanie różnicowe:
zwyrodnienie. Rozpoznanie różnicowe:
czerniak, przerzut czerniaka.
czerniak, przerzut czerniaka.
Rozległe niebieskie znamiona= plamy
Rozległe niebieskie znamiona= plamy
mongolskie(kość krzyżowa, znamię
mongolskie(kość krzyżowa, znamię
Ota(twarz,oko,) i Ito(barki i piersi)
Ota(twarz,oko,) i Ito(barki i piersi)
Znamiona barwnikowe
Znamiona barwnikowe
naskórkowe
naskórkowe
Znamiona płaskie=naevi spili, są to
Znamiona płaskie=naevi spili, są to
plamy barwnikowe, różnego kształtu i
plamy barwnikowe, różnego kształtu i
wielkości, wyrażnie odgraniczone,
wielkości, wyrażnie odgraniczone,
bezobjawowy przebieg, mogą rosnąć
bezobjawowy przebieg, mogą rosnąć
wraz z wiekiem
wraz z wiekiem
W przypadku drażnienia b.rzadko są
W przypadku drażnienia b.rzadko są
punktem wyjścia czerniaka
punktem wyjścia czerniaka
Plamy soczewitowate-lentigines
Plamy soczewitowate-lentigines
- Nabyte drobne, dobrze odgraniczone
- Nabyte drobne, dobrze odgraniczone
plamy, barwa jasna lub ciemnobrunatna,
plamy, barwa jasna lub ciemnobrunatna,
zwykle mnogie-lentiginosis, najczęściej
zwykle mnogie-lentiginosis, najczęściej
w obrębie tułowia
w obrębie tułowia
-pojawiają się w dzieciństwie,
-pojawiają się w dzieciństwie,
różnicowanie z piegami które są
różnicowanie z piegami które są
drobniejsze i lokalizują się głównie na
drobniejsze i lokalizują się głównie na
twarzy i okolicach odsłoniętych
twarzy i okolicach odsłoniętych
-histologicznie to śródnaskórkowy przerost
-histologicznie to śródnaskórkowy przerost
melanocytów
melanocytów
Obraz kliniczny
Obraz kliniczny
Trzy formy plam soczewicowatych:
Trzy formy plam soczewicowatych:
Pospolite-u dzieci, niezależne od działania
Pospolite-u dzieci, niezależne od działania
światła, przeważnie w dużej liczbie, bez
światła, przeważnie w dużej liczbie, bez
szczególnie predysponowanych miejsc.
szczególnie predysponowanych miejsc.
Słoneczne: u dorosłych w miejscach
Słoneczne: u dorosłych w miejscach
narażonych na prom.słoneczne-ręce,
narażonych na prom.słoneczne-ręce,
przedramiona-brązowe plamy wielkości ziarna
przedramiona-brązowe plamy wielkości ziarna
soczewicy lub większe. Histologicznie poza
soczewicy lub większe. Histologicznie poza
przerostem melanocytów oznaki przewl.
przerostem melanocytów oznaki przewl.
uszkodzenia świetlnego. forma szczególna
uszkodzenia świetlnego. forma szczególna
tzw.PUVA plamy-po długotrwałej terapii
tzw.PUVA plamy-po długotrwałej terapii
Złośliwa plama socz.= lentigo maligna
Złośliwa plama socz.= lentigo maligna
Forma wstępna czerniaka skóry, wyst. U
Forma wstępna czerniaka skóry, wyst. U
ludzi starszych pod postacią poj.ogniska
ludzi starszych pod postacią poj.ogniska
w okol.skóry narażonych na działanie
w okol.skóry narażonych na działanie
światła-gł. na twarzy.
światła-gł. na twarzy.
Zazwyczaj niereg. Kształt, częściowo
Zazwyczaj niereg. Kształt, częściowo
ostro, a częściowo nieostro odgraniczona
ostro, a częściowo nieostro odgraniczona
plama z niejednorodną pigmentacją.
plama z niejednorodną pigmentacją.
wzrost powolny, wielkość zależna od
wzrost powolny, wielkość zależna od
czasu istnienia. Hist.: śródnaskórkowe
czasu istnienia. Hist.: śródnaskórkowe
rozmanżanie nietypowych melanocytów.
rozmanżanie nietypowych melanocytów.
Rozpoznanie i leczenie
Rozpoznanie i leczenie
Obraz kliniczny, dermatoskopia. Przy
Obraz kliniczny, dermatoskopia. Przy
podejrzeniu lentigo maligna wycięcie i
podejrzeniu lentigo maligna wycięcie i
badanie hist-pat.
badanie hist-pat.
Leczenie: słoneczne plamy
Leczenie: słoneczne plamy
soczewicowate-można stos. krioterapię
soczewicowate-można stos. krioterapię
Złośliwe-wycięcie i bad.hist-pat.
Złośliwe-wycięcie i bad.hist-pat.