Zmiany

Zmiany

melanocytarne skóry

melanocytarne skóry

Dr n.med. Wojciech Zajęcki

Dr n.med. Wojciech Zajęcki

Jednostka melanocytarno - naskórkowa

Jednostka melanocytarno - naskórkowa

ang.

ang.

melanocyte-keratynocyte unit

melanocyte-keratynocyte unit



Utworzona jest przez dojrzałe

Utworzona jest przez dojrzałe

melanocyty i zespolone z nimi

melanocyty i zespolone z nimi

keratynocyty. Przez wypustki,

keratynocyty. Przez wypustki,

rozgałęziające się pomiędzy

rozgałęziające się pomiędzy

keratynocytami, przenoszone są

keratynocytami, przenoszone są

ziarenka zsyntetyzowane melaniny.

ziarenka zsyntetyzowane melaniny.

Gdzie są gromadzone w postaci

Gdzie są gromadzone w postaci

nadjądrowych "czapeczek". Jest

nadjądrowych "czapeczek". Jest

ona następnie usuwana wraz ze

ona następnie usuwana wraz ze

złuszczającym się naskórkiem. W

złuszczającym się naskórkiem. W

prawidłowych warunkach całość

prawidłowych warunkach całość

wytworzonej melaniny jest

wytworzonej melaniny jest

odprowadzana z melanocyta,

odprowadzana z melanocyta,

wskutek czego ma on jasną

wskutek czego ma on jasną

cytoplazmę, pozbawioną barwnika.

cytoplazmę, pozbawioną barwnika.

Barwnik gromadzi się w

Barwnik gromadzi się w

melanocytach w warunkach

melanocytach w warunkach

patologicznych

patologicznych

, przy

, przy

upośledzeniu transportu melaniny.

upośledzeniu transportu melaniny.

Zmiany barwnikowe skóry -

Zmiany barwnikowe skóry -

odbarwnienia

odbarwnienia



Bielactwo nabyte (

Bielactwo nabyte (

vitiligo,lecodermia

vitiligo,lecodermia

acquisitum

acquisitum

). Związana jest ze spadkiem

). Związana jest ze spadkiem

liczby melanocytów, aż do całkowitego

liczby melanocytów, aż do całkowitego

zaniku. Etiologia:

zaniku. Etiologia:



prawdopodobnie autoimmunologiczna. Około

prawdopodobnie autoimmunologiczna. Około

25% osób z bielactwem cierpi na choroby o

25% osób z bielactwem cierpi na choroby o

podłożu autoimmunologicznym (SLE.

podłożu autoimmunologicznym (SLE.

Myastenia gravis, ch.Hashimoto, Sclerodermia i

Myastenia gravis, ch.Hashimoto, Sclerodermia i

inne). Występuje najczęściej na dłoniach, w

inne). Występuje najczęściej na dłoniach, w

okolicy nadgarstków oraz w okolicy

okolicy nadgarstków oraz w okolicy

nadoczodołowej i okołowargowej.

nadoczodołowej i okołowargowej.

Zmiany barwnikowe skóry -

Zmiany barwnikowe skóry -

odbarwnienia

odbarwnienia



Bielactwo wrodzone

Bielactwo wrodzone

(

(

albinismus,lecodermia congenitum

albinismus,lecodermia congenitum

).

).

Związane jest z zaburzeniem produkcji

Związane jest z zaburzeniem produkcji

melaniny uwarunkowanym genetycznie.

melaniny uwarunkowanym genetycznie.

Najczęściej występuje albinizm oczno-

Najczęściej występuje albinizm oczno-

skórny uwarunkowany jedną z 10

skórny uwarunkowany jedną z 10

enzymopatii dziedziczących się

enzymopatii dziedziczących się

autosomalnie recesywnie.

autosomalnie recesywnie.



Bielactwo wrodzone predysponuje do

Bielactwo wrodzone predysponuje do

rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry.

rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry.

Łagodne zmiany melanocytarne

Łagodne zmiany melanocytarne



Klinicznie przyjmują postać brązowych plam, guzków lub brodawek.

Klinicznie przyjmują postać brązowych plam, guzków lub brodawek.



Ich postanie wiąże się z jednym z dwóch procesów:

Ich postanie wiąże się z jednym z dwóch procesów:

1.

1.

Nadmierna aktywności melanocytów bez towarzyszącego rozrostu

Nadmierna aktywności melanocytów bez towarzyszącego rozrostu

(przebarwienia).

(przebarwienia).

2.

2.

Rozrost melanocytów

Rozrost melanocytów

.

.

ad.1 Zmiany morfologiczne polegają na zwiększonej zawartości

ad.1 Zmiany morfologiczne polegają na zwiększonej zawartości

melaniny w komórkach barwnikotwórczych, ich powiększeniu oraz

melaniny w komórkach barwnikotwórczych, ich powiększeniu oraz

rozbudowie ich wypustek. Towarzyszące temu gromadzenie się

rozbudowie ich wypustek. Towarzyszące temu gromadzenie się

melaniny w keratynocytach w postaci powiększonych "czapeczek"

melaniny w keratynocytach w postaci powiększonych "czapeczek"

nadjądrowych. Przykładem tego rodzaju zmian są piegi (łac.

nadjądrowych. Przykładem tego rodzaju zmian są piegi (łac.

ephelides

ephelides

, ang.

, ang.

freckles

freckles

), ostudy (łac.

), ostudy (łac.

chloasmata

chloasmata

), plamy typu

), plamy typu

"kawy z mlekiem" (franc.

"kawy z mlekiem" (franc.

café au lait

café au lait

) w przebiegu

) w przebiegu

neurowłókniakowatości, przebarwienia skórne w przebiegu zespołu

neurowłókniakowatości, przebarwienia skórne w przebiegu zespołu

Albrighta, przebarwienia pozapalne skóry i szereg innych.

Albrighta, przebarwienia pozapalne skóry i szereg innych.

Łagodne zmiany melanocytarne

Łagodne zmiany melanocytarne

ad.2 Łagodne rozrosty melanocytarne mogą

ad.2 Łagodne rozrosty melanocytarne mogą

być:

być:



rozrostami pierwotnymi, czyli znamionami

rozrostami pierwotnymi, czyli znamionami

melanocytarnymi albo barwnikowymi (łac.

melanocytarnymi albo barwnikowymi (łac.

naevi melanocytici vel pigmentosi

naevi melanocytici vel pigmentosi

) lub

) lub



rozrostami wtórnymi obserwowanymi w

rozrostami wtórnymi obserwowanymi w

obrębie innych zmian rozrostowych, np. w

obrębie innych zmian rozrostowych, np. w

brodawce łojotokowej (łac.

brodawce łojotokowej (łac.

verruca

verruca

seborrhoica

seborrhoica

), niektórych guzach

), niektórych guzach

przydatkowych (łac.

przydatkowych (łac.

adnexomata

adnexomata

), itp.

), itp.

Melanocytozy skórne

Melanocytozy skórne



Melanocytozy (łac.

Melanocytozy (łac.

melanocytoses

melanocytoses

dermales

dermales

, ang.

, ang.

dermal melanocytosis

dermal melanocytosis

)

)

Stanowią pośrednią grupą zmian i

Stanowią pośrednią grupą zmian i

dotyczą głębszych warstw skóry

dotyczą głębszych warstw skóry

właściwej. Nie obserwuje się wyraźnych

właściwej. Nie obserwuje się wyraźnych

cech rozrostu melanocytów, ale jedynie

cech rozrostu melanocytów, ale jedynie

ich powiększenie i hiperpigmentację.

ich powiększenie i hiperpigmentację.

Należą do nich: znamię Ota, znamię Ito

Należą do nich: znamię Ota, znamię Ito

oraz plama mongolska.

oraz plama mongolska.

Przebarwienia – piegi –

Przebarwienia – piegi –

ephelides-

ephelides-

frecle

frecle



Dobrze odgraniczona

Dobrze odgraniczona

owalna lub

owalna lub

nieregularna plamka

nieregularna plamka

o jednorodnym

o jednorodnym

zabarwieniu związana

zabarwieniu związana

ze wzrostem

ze wzrostem

gromadzenia

gromadzenia

meleniny w

meleniny w

keratynocytach.

keratynocytach.

Liczba melanocytów

Liczba melanocytów

pozostaje bez zmian

pozostaje bez zmian

Przebarwienia – cd.

Przebarwienia – cd.



Ostudy (chloasmata). Występujące

Ostudy (chloasmata). Występujące

głównie na twarzy jako nieostro-

głównie na twarzy jako nieostro-

odgraniczone przebarwienia w okresie

odgraniczone przebarwienia w okresie

ciąży. Związane są z nadmierną

ciąży. Związane są z nadmierną

produkcją melaniany. Światło

produkcją melaniany. Światło

słoneczne pogłębia ich natężenie.

słoneczne pogłębia ich natężenie.

Związane z nadmierną produkcją

Związane z nadmierną produkcją

melaniny, zanikają po porodzie.

melaniny, zanikają po porodzie.

Przebarwienia –Caf

Przebarwienia –Caf

é

é

-au-lait macule

-au-lait macule



Dobrze odgraniczona

Dobrze odgraniczona

jednolicie zabarwiona

jednolicie zabarwiona

plama śr.>1,5cm związana

plama śr.>1,5cm związana

z nadmiernym

z nadmiernym

gromadzeniem melaniny w

gromadzeniem melaniny w

warstwie podstawnej.

warstwie podstawnej.

Powstają w dzieciństwie i

Powstają w dzieciństwie i

rosną wraz z organizmem.

rosną wraz z organizmem.



Występuje:

Występuje:



samoistnie u około 5%-

samoistnie u około 5%-

10% populacji.

10% populacji.



Ch. Recklinghausena

Ch. Recklinghausena

(zwykle >6 śr. 15mm)

(zwykle >6 śr. 15mm)



W zespole Albrighta

W zespole Albrighta

(Polyostic fibrous

(Polyostic fibrous

dysplasia)

dysplasia)

Znamiona barwnikowe -

Znamiona barwnikowe -

klasyfikacja

klasyfikacja

Z punktu widzenia morfologicznego można je

Z punktu widzenia morfologicznego można je

klasyfikować pod względem:

klasyfikować pod względem:

1.

1.

Okresu powstania, wyróżniając:

Okresu powstania, wyróżniając:



znamię wrodzone albo matczyne (łac.

znamię wrodzone albo matczyne (łac.

naevus

naevus

congenitalis seu maternalis

congenitalis seu maternalis

; ang.

; ang.

congenital

congenital

melanocytic naevus

melanocytic naevus

)

)



znamię nabyte (łac.

znamię nabyte (łac.

naevus accquisitus

naevus accquisitus

; ang.

; ang.

acquired melanocytic naevus

acquired melanocytic naevus

)

)

2.

2.

Głębokości rozrostu i okresu rozwoju, określając je jako:

Głębokości rozrostu i okresu rozwoju, określając je jako:



znamię brzeżne albo łączące (łac.

znamię brzeżne albo łączące (łac.

naevus marginalis

naevus marginalis

seu iunctionalis

seu iunctionalis

; ang.

; ang.

junctional

junctional

)

)



znamię śródskórne (łac.

znamię śródskórne (łac.

naevus dermalis;

naevus dermalis;

ang.dermal ).

ang.dermal ).



znamię złożone (łac.

znamię złożone (łac.

naevus compositus

naevus compositus

; ang.

; ang.

compound

compound

).

).

Znamiona – klasyfikacja cd.

Znamiona – klasyfikacja cd.

3.

3.

Typu histologicznego, z następującymi rodzajami:

Typu histologicznego, z następującymi rodzajami:



plama soczewicowata zwykła (łac., ang.

plama soczewicowata zwykła (łac., ang.

lentigo simplex

lentigo simplex

)

)



plama soczewicowata słoneczna albo starcza (łac.

plama soczewicowata słoneczna albo starcza (łac.

lentigo solaris seu

lentigo solaris seu

senilis

senilis

; ang.

; ang.

solar or actinic lentigo

solar or actinic lentigo

) - nie jest rozrostem nowotworowym

) - nie jest rozrostem nowotworowym



znamię uwypuklone typu Mieschera (łac.

znamię uwypuklone typu Mieschera (łac.

naevus typus Miescher

naevus typus Miescher

;

;

ang.

ang.

naevus of Miescher

naevus of Miescher

)

)



znamię brodawkowate typu Unny (łac.

znamię brodawkowate typu Unny (łac.

naevus typus Unna

naevus typus Unna

; ang.

; ang.

naevus of Unna

naevus of Unna

)

)



znamię płaskie typu Clarka (łac.

znamię płaskie typu Clarka (łac.

naevus typus Clark

naevus typus Clark

; ang.

; ang.

naevus

naevus

of Clark

of Clark

)

)



znamię wrzecionowato- i nabłonkowatokomórkowe typu Spitz (łac.

znamię wrzecionowato- i nabłonkowatokomórkowe typu Spitz (łac.

naevus fusocellularis et/aut epithelioides typus Spitz

naevus fusocellularis et/aut epithelioides typus Spitz

; ang.

; ang.

spindle

spindle

and epithelioid cell naevus of Spitz

and epithelioid cell naevus of Spitz

)

)



znamię desmoplastyczne (łac.

znamię desmoplastyczne (łac.

naevus desmoplasticus

naevus desmoplasticus

; ang.

; ang.

desmoplastic naevus

desmoplastic naevus

)

)



znamię wrzecionowatokomórkowe przebarwione Reeda (łac.

znamię wrzecionowatokomórkowe przebarwione Reeda (łac.

naevus fusocellularis hiperpigmentosus Reed

naevus fusocellularis hiperpigmentosus Reed

; ang.

; ang.

pigmented

pigmented

spindle cell naevus of Reed

spindle cell naevus of Reed

)

)

Znamiona – klasyfikacja cd.

Znamiona – klasyfikacja cd.



znamię obwódkowe Suttona (łac.

znamię obwódkowe Suttona (łac.

naevus circumferentiatus,

naevus circumferentiatus,

naevus Sutton

naevus Sutton

; ang.

; ang.

halo naevus

halo naevus

;

;

naevus of Sutton

naevus of Sutton

)

)



znamiona błękitne (łac.

znamiona błękitne (łac.

naevi coerulei

naevi coerulei

; ang.

; ang.

blue naevi

blue naevi

)

)



znamię błękitne zwyczajne (łac.

znamię błękitne zwyczajne (łac.

naevus coerulens

naevus coerulens

; ang.

; ang.

common blue naevus

common blue naevus

)

)



znamię błękitne bogatokomórkowe (łac.

znamię błękitne bogatokomórkowe (łac.

naevus coeruleus

naevus coeruleus

cellularis

cellularis

; ang.

; ang.

cellular blue naevus

cellular blue naevus

)

)



znamię błękitne złośliwe (łac.

znamię błękitne złośliwe (łac.

naevus coeruleus malignus

naevus coeruleus malignus

; ang.

; ang.

malignant blue naevus

malignant blue naevus

)

)



znamię błękitne nabłonkowato-komórkowe (łac.

znamię błękitne nabłonkowato-komórkowe (łac.

naevus

naevus

coeruleus epitheliodes

coeruleus epitheliodes

; ang.

; ang.

epithelioid blue naevus

epithelioid blue naevus

)

)



znamię głęboko penetrujące (łac.

znamię głęboko penetrujące (łac.

naevus cum penetratione

naevus cum penetratione

profunda

profunda

; ang.

; ang.

deep penetrating naevus

deep penetrating naevus

)

)



znamię klonalne (łac.

znamię klonalne (łac.

naevus clonalis

naevus clonalis

; ang.

; ang.

clonal naevus

clonal naevus

)

)



znamię melanocytarne dwu/wielo/składnikowe lub mieszane

znamię melanocytarne dwu/wielo/składnikowe lub mieszane

(łac.

(łac.

nevus bi/multi/phasicus seu mixtus

nevus bi/multi/phasicus seu mixtus

; ang.

; ang.

combined

combined

melanocytic naevus

melanocytic naevus

)

)

4.

4.

lokalizacji anatomicznej i/lub innych cech szczególnych,

lokalizacji anatomicznej i/lub innych cech szczególnych,

jak np.:

jak np.:



znamię dysplastyczne (łac.

znamię dysplastyczne (łac.

naevus dysplasticus

naevus dysplasticus

; ang.

; ang.

dysplastic naevus

dysplastic naevus

)

)



znamię narządów płciowych (łac.

znamię narządów płciowych (łac.

naevus genitalis

naevus genitalis

; ang.

; ang.

genital naevus

genital naevus

)

)



znamiona dłoni i stóp (łac.

znamiona dłoni i stóp (łac.

naevi acrales

naevi acrales

; ang.

; ang.

acral naevus

acral naevus

)

)



znamię błękitne typu Ito (łac.

znamię błękitne typu Ito (łac.

naevus typus Ito

naevus typus Ito

; ang.

; ang.

naevus

naevus

of Ito

of Ito

)

)



znamię błękitne typu Ota (łac.

znamię błękitne typu Ota (łac.

naevus typus Ota

naevus typus Ota

; ang.

; ang.

naevus of Ota

naevus of Ota

)

)



plama mongolska (łac.

plama mongolska (łac.

macula mongolica

macula mongolica

; ang.

; ang.

Mongolian

Mongolian

spot

spot

)

)



znamię owłosione (łac.

znamię owłosione (łac.

naevus pilosus

naevus pilosus

; ang.

; ang.

hairy naevus

hairy naevus

)

)



wrodzone (łac.

wrodzone (łac.

congentails

congentails

; ang.

; ang.

congenital

congenital

)

)



typu Beckera (nie jest to znaminiem

typu Beckera (nie jest to znaminiem

sensu stricto

sensu stricto

).

).

Lentigo simplex

Lentigo simplex



Silnie wybarwiona okrągła

Silnie wybarwiona okrągła

lub owalna plamka śr.

lub owalna plamka śr.

zwykle mniejszej niż

zwykle mniejszej niż

5mm.niezmieniająca

5mm.niezmieniająca

zabarwienia w zależności

zabarwienia w zależności

od nasłonecznienia.

od nasłonecznienia.

Występuje zarówno w

Występuje zarówno w

skórze jak na błonach

skórze jak na błonach

śluzowych. Obserwuje się

śluzowych. Obserwuje się

wzrost liczby

wzrost liczby

melanocytów, wydłużenie

melanocytów, wydłużenie

sopli

sopli

międzybrodawkowych i

międzybrodawkowych i

zwiększenie gromadzenia

zwiększenie gromadzenia

melaniny.

melaniny.

Lentigo senile (solaris) –

Lentigo senile (solaris) –

old age

old age

spot

spot



Dobrze odgraniczona

Dobrze odgraniczona

plamka o

plamka o

nierównomiernym

nierównomiernym

zabarwieniu. Powstają

zabarwieniu. Powstają

u ludzi starszych w

u ludzi starszych w

skórze narażonej na

skórze narażonej na

nasłonecznienie. Nie

nasłonecznienie. Nie

zanikają.

zanikają.

Histopatologicznie jak

Histopatologicznie jak

lentigo simpex plus

lentigo simpex plus

nietrzymanie barwnika

nietrzymanie barwnika

i elastoza warstwy

i elastoza warstwy

brodawkowatej.

brodawkowatej.

Znamię barwnikowe łączące

Znamię barwnikowe łączące

– naevus

– naevus

pigmentosus marginalis –

pigmentosus marginalis –

junctional

junctional

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe łączące

Znamię barwnikowe łączące

– naevus

– naevus

pigmentosus marginalis (junctionalis) –

pigmentosus marginalis (junctionalis) –

junctional melanocytic nevus.

junctional melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe łączące

Znamię barwnikowe łączące

– naevus

– naevus

pigmentosus marginalis –

pigmentosus marginalis –

junctional

junctional

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe złożone

Znamię barwnikowe złożone

– naevus

– naevus

pigmentosus compositus–

pigmentosus compositus–

compound

compound

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe złożone

Znamię barwnikowe złożone

– naevus

– naevus

pigmentosus compositus–

pigmentosus compositus–

compound

compound

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe złożone

Znamię barwnikowe złożone

– naevus

– naevus

pigmentosus compositus–

pigmentosus compositus–

compound

compound

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe złożone

Znamię barwnikowe złożone

– naevus

– naevus

pigmentosus compositus–

pigmentosus compositus–

compound

compound

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe złożone

Znamię barwnikowe złożone

– naevus

– naevus

pigmentosus compositus–

pigmentosus compositus–

compound

compound

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe skórne

Znamię barwnikowe skórne

– naevus

– naevus

pigmentosus dermalis–

pigmentosus dermalis–

intradermal

intradermal

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe skórne

Znamię barwnikowe skórne

– naevus

– naevus

pigmentosus dermalis–

pigmentosus dermalis–

intradermal

intradermal

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe skórne

Znamię barwnikowe skórne

– naevus

– naevus

pigmentosus dermalis–

pigmentosus dermalis–

intradermal

intradermal

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe skórne

Znamię barwnikowe skórne

– naevus

– naevus

pigmentosus dermalis–

pigmentosus dermalis–

intradermal

intradermal

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię barwnikowe skórne

Znamię barwnikowe skórne

– naevus

– naevus

pigmentosus dermalis–

pigmentosus dermalis–

intradermal

intradermal

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię błękitne –

Znamię błękitne –

naevus

naevus

coeruleus

coeruleus

– Blue nevus.

– Blue nevus.



Błękitno-czarne, dobrze

Błękitno-czarne, dobrze

odgraniczone wypukłe

odgraniczone wypukłe

znamię. Powierzchnia

znamię. Powierzchnia

znamienia gładka

znamienia gładka

pozbawiona

pozbawiona

siateczkowatości skóry.

siateczkowatości skóry.

Pojawia się zwykle u

Pojawia się zwykle u

dzieci i w okresie

dzieci i w okresie

dojrzewania częściej u

dojrzewania częściej u

kobiet i najczęściej na

kobiet i najczęściej na

kończynach. W skórze

kończynach. W skórze

widoczny guzkowy

widoczny guzkowy

rozrost melanocytów

rozrost melanocytów

intensywnie

intensywnie

gromadzących barwnik.

gromadzących barwnik.

Znamię błękitne –

Znamię błękitne –

naevus

naevus

coeruleus

coeruleus

–blue nevus.

–blue nevus.

Znamię błękitne –

Znamię błękitne –

naev

naev

us

us

c

c

oeruleus

oeruleus

– Blue nevus.

– Blue nevus.

Znamię błękitne –

Znamię błękitne –

odmiany

odmiany

Poniższe trzy zmiany bedąc odmianami znamienia

Poniższe trzy zmiany bedąc odmianami znamienia

błękitnego są zaliczane do melanocytoz skórnych:

błękitnego są zaliczane do melanocytoz skórnych:



Plama mongolska

Plama mongolska

(macula mongolica). Okolica

(macula mongolica). Okolica

krzyżowa, zanika po urodzeniu.

krzyżowa, zanika po urodzeniu.



Znamię Oty

Znamię Oty

(

(

naevus fusocellularis ophtalmo-

naevus fusocellularis ophtalmo-

maxillaris

maxillaris

). Pojawia się po urodzeniu. Wrodzona

). Pojawia się po urodzeniu. Wrodzona

zmiana barwnikowa na twarzy, w obszarze

zmiana barwnikowa na twarzy, w obszarze

unerwienia nerwu trójdzielnego (okolice oka), barwy

unerwienia nerwu trójdzielnego (okolice oka), barwy

brunatno-błękitnej, spotykana najczęściej u

brunatno-błękitnej, spotykana najczęściej u

przedstawicieli rasy żółtej (80% u kobiet). Nie ma

przedstawicieli rasy żółtej (80% u kobiet). Nie ma

tendencji do samoistnej regresji.

tendencji do samoistnej regresji.



Znamię Ito

Znamię Ito

(

(

naevus Ito

naevus Ito

). Wrodzona zmiana

). Wrodzona zmiana

barwnikowa w okolicy ramion, barwy brunatno-

barwnikowa w okolicy ramion, barwy brunatno-

błękitnej, spotykana najczęściej u przedstawicieli rasy

błękitnej, spotykana najczęściej u przedstawicieli rasy

żółtej, zwykle nie znikająca w dzieciństwie.

żółtej, zwykle nie znikająca w dzieciństwie.

Halo nevus –Sutton nevus.

Halo nevus –Sutton nevus.



Nabyte znamię

Nabyte znamię

charakteryzujące się

charakteryzujące się

odbarwioną otoczką.

odbarwioną otoczką.

Zmiana grudkowa

Zmiana grudkowa

Głównie u dzieci do 12

Głównie u dzieci do 12

r.ż. na plecach.

r.ż. na plecach.

Mikroskopowo znamię

Mikroskopowo znamię

ma charakter łączący

ma charakter łączący

lub skórny i towarzyszy

lub skórny i towarzyszy

mu intensywny naciek

mu intensywny naciek

limfoidalny. Widoczne są

limfoidalny. Widoczne są

liczne malanofagi, a

liczne malanofagi, a

melanocyty w

melanocyty w

otaczającej skórze

otaczającej skórze

ulegają zanikowi.

ulegają zanikowi.

Halo nevus –Sutton nevus.

Halo nevus –Sutton nevus.

Znamię barwnikowe typu Spitz

Znamię barwnikowe typu Spitz

Znamię to znane jest także pod nazwą łacińską

Znamię to znane jest także pod nazwą łacińską

melanoma iuvenile

melanoma iuvenile

(nadaną przez Sophie Spitz w 1947

(nadaną przez Sophie Spitz w 1947

r). Występuje (75% przypadków przed 30 r.ż.: u dzieci

r). Występuje (75% przypadków przed 30 r.ż.: u dzieci

– głównie na twarzy, u mężczyzn na klatce piersiowej,

– głównie na twarzy, u mężczyzn na klatce piersiowej,

a u kobiet na udach). Makroskopowo jako wypukły,

a u kobiet na udach). Makroskopowo jako wypukły,

brązowy guzek przypomina naczyniaka lub czerniaka

brązowy guzek przypomina naczyniaka lub czerniaka

zwłaszcza z uwagi na szybki wzrost. Cechuje się ono

zwłaszcza z uwagi na szybki wzrost. Cechuje się ono

ponadto bogactwem strukturalnym, dającym się

ponadto bogactwem strukturalnym, dającym się

porównać z czerniakiem złośliwym. Znamię to zwykle

porównać z czerniakiem złośliwym. Znamię to zwykle

zbudowane jest albo z komórek nabłonkowatych albo

zbudowane jest albo z komórek nabłonkowatych albo

z komórek wrzecionowatych, choć postacie mieszane

z komórek wrzecionowatych, choć postacie mieszane

są nie rzadkie. Znamiona Spitz mogą mieć postać

są nie rzadkie. Znamiona Spitz mogą mieć postać

sródnaskórkową, śródskórną i złożoną.

sródnaskórkową, śródskórną i złożoną.

Znamię Spitz -

Znamię Spitz -

naevus Spitz,

naevus Spitz,

naevus fusocellularis et/aut

naevus fusocellularis et/aut

epithelioides

epithelioides

-

-

spindle and

spindle and

epithelioid cell naevus,

epithelioid cell naevus,

Znamię Spitz -

Znamię Spitz -

naevus Spitz,

naevus Spitz,

naevus fusocellularis et/aut

naevus fusocellularis et/aut

epithelioides

epithelioides

- spindle and

- spindle and

epithelioid cell naevus.

epithelioid cell naevus.

Znamię Spitz -

Znamię Spitz -

naevus Spitz,

naevus Spitz,

naevus fusocellularis et/aut

naevus fusocellularis et/aut

epithelioides

epithelioides

-

-

spindle

spindle

and

and

epithelioid cell naevus.

epithelioid cell naevus.

Znamię Reeda -

Znamię Reeda -

naevus

naevus

pigmentosus fusocellularis

pigmentosus fusocellularis

–

–

pigmented spindle cell naevus

pigmented spindle cell naevus



Znamię występujące gł.

Znamię występujące gł.

u dzieci i osób około

u dzieci i osób około

30r.ż., częściej u kobiet

30r.ż., częściej u kobiet

w proksymalnych

w proksymalnych

częściach kończyn,

częściach kończyn,

głównie na udach.

głównie na udach.



Makroskopowo silnie

Makroskopowo silnie

wybarwiona, dobrze

wybarwiona, dobrze

odgraniczone

odgraniczone

uniesienie.

uniesienie.



Powstaje szybko, stąd

Powstaje szybko, stąd

często mylone z

często mylone z

czerniakiem

czerniakiem

Znamię barwnikowe wrodzone –

Znamię barwnikowe wrodzone –

naevus

naevus

pigmentosus congenitus

pigmentosus congenitus

– congenital

– congenital

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.



Znamię jest duże, o

Znamię jest duże, o

nierównej „brukowanej”

nierównej „brukowanej”

lub brodawkowatej

lub brodawkowatej

powierzchni i

powierzchni i

intensywnie

intensywnie

wybarwione. Gniazda

wybarwione. Gniazda

melanocytów głównie w

melanocytów głównie w

skórze tworzą gniazda i

skórze tworzą gniazda i

pasma wnikające

pasma wnikające

głęboko wzdłuż włosów

głęboko wzdłuż włosów

w skórę właściwą aż do

w skórę właściwą aż do

tkanki podskórnej.

tkanki podskórnej.

Znamię barwnikowe wrodzone –

Znamię barwnikowe wrodzone –

naevus

naevus

pigmentosus congenitus

pigmentosus congenitus

– congenital

– congenital

melanocytic nevus.

melanocytic nevus.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus.

dysplasticus.



W 1978r. Clark opisał u osób z rodzin ze

W 1978r. Clark opisał u osób z rodzin ze

zwiększonym ryzykiem rozwoju czerniaka

zwiększonym ryzykiem rozwoju czerniaka

(heritable melanoma syndrom) znamię będące

(heritable melanoma syndrom) znamię będące

prekursorem dla rozwoju czerniaka – BK mole

prekursorem dla rozwoju czerniaka – BK mole

syndrom (Dysplastic Nevus syndrom).

syndrom (Dysplastic Nevus syndrom).



ND jest zasadniczo pojęciem klinicznym i jako

ND jest zasadniczo pojęciem klinicznym i jako

takie występuje u około u 5%-20% populacji.

takie występuje u około u 5%-20% populacji.

Nie zawsze

Nie zawsze

klinicznie zdefiowanemu znamieniu

klinicznie zdefiowanemu znamieniu

dysplastycznemu odpowiada histopatologicznie

dysplastycznemu odpowiada histopatologicznie

określone znamię dysplastyczne. To drugie może

określone znamię dysplastyczne. To drugie może

występuję znacznie częściej u około 50%

występuję znacznie częściej u około 50%

populacji.

populacji.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus.

dysplasticus.



Zespół ten dziedziczy się autosomalnie w sposób

Zespół ten dziedziczy się autosomalnie w sposób

dominujący z cechami genetycznej heterogenności.

dominujący z cechami genetycznej heterogenności.

Manifestuje się on w młodym wieku u osób rasy

Manifestuje się on w młodym wieku u osób rasy

białej. Patogeneza związana jest z genami

białej. Patogeneza związana jest z genami

zlokalizowanym na chromosomach 1p36, 9p21.

zlokalizowanym na chromosomach 1p36, 9p21.



Ryzyko przekształcenia się jednego ze znamion

Ryzyko przekształcenia się jednego ze znamion

"dysplastycznych" w czerniaka złośliwego jest

"dysplastycznych" w czerniaka złośliwego jest

znacząco większe niż u osób nie obciążonych tym

znacząco większe niż u osób nie obciążonych tym

zespołem (wg niektórych 11-krotnie większe) i

zespołem (wg niektórych 11-krotnie większe) i

pojawia się on w młodszym wieku (przeciętnie ok. 40

pojawia się on w młodszym wieku (przeciętnie ok. 40

r.ż). Według danych amerykańskich ok. 4 do 10%

r.ż). Według danych amerykańskich ok. 4 do 10%

czerniaków powstaje na podłożu tego schorzenia.

czerniaków powstaje na podłożu tego schorzenia.

Zasada "ABCD"

Zasada "ABCD"

Określa cechy kliniczne zmiany barwnikowej podejrzanej o

Określa cechy kliniczne zmiany barwnikowej podejrzanej o

rozrost złośliwy.

rozrost złośliwy.



ASYMMETRY

ASYMMETRY

: asymetria kształtu zmiany- jej obrys nie

: asymetria kształtu zmiany- jej obrys nie

jest okrągły ani owalny,

jest okrągły ani owalny,

BORDER

BORDER

: nieregularność granic polegająca na obecności

: nieregularność granic polegająca na obecności

wcięć i obszarów niewyraźnego odgraniczenia od

wcięć i obszarów niewyraźnego odgraniczenia od

otoczenia,

otoczenia,

COLOR

COLOR

: duże różnice w zabarwieniu zmiany,

: duże różnice w zabarwieniu zmiany,

DIAMETER

DIAMETER

: średnica przekraczająca 5 mm.

: średnica przekraczająca 5 mm.



Ponadto: obecność guzków satelitarnych, świąd,

Ponadto: obecność guzków satelitarnych, świąd,

owrzodzenie.

owrzodzenie.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus.

dysplasticus.

Obraz kliniczny.

Obraz kliniczny.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus.

dysplasticus.

Obraz kliniczny.

Obraz kliniczny.



zwykle większe od

zwykle większe od

zwyczajnych znamion

zwyczajnych znamion

nabytych, >5mm średnicy i

nabytych, >5mm średnicy i

zwykle liczne,

zwykle liczne,



płaskie lub lekko uniesione w

płaskie lub lekko uniesione w

centrum,

centrum,



nieregularne granice,

nieregularne granice,



nieostro zarysowane granice,

nieostro zarysowane granice,



nierównomiernie ubarwione

nierównomiernie ubarwione

(zwykle ciemniejsze

(zwykle ciemniejsze

centrum) lub nakrapiane),

centrum) lub nakrapiane),



występuje w miejscach

występuje w miejscach

odsłoniętych często tułów.

odsłoniętych często tułów.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus.

dysplasticus.

Cechy

Cechy

histopatologiczne.

histopatologiczne.



Kryteria główne:

Kryteria główne:



rozrost zatypizowanych melanocytów w przypodstawnych warstwach

rozrost zatypizowanych melanocytów w przypodstawnych warstwach

naskórka, obejmujący co najmniej trzy wpuklenia międzybrodawkowe;

naskórka, obejmujący co najmniej trzy wpuklenia międzybrodawkowe;



rozrost zatypizowanych melanocytów typu nabłonkowatego w

rozrost zatypizowanych melanocytów typu nabłonkowatego w

naskórku (w warstwie podstawnej lub nieco ponad nią). Kryteria

naskórku (w warstwie podstawnej lub nieco ponad nią). Kryteria

uzupełniające:

uzupełniające:



fibroplazja blaszkowa (ang.

fibroplazja blaszkowa (ang.

lamellar fibroplasia

lamellar fibroplasia

)

)



koncentryczna fibroplazja eozynochłonna (ang.

koncentryczna fibroplazja eozynochłonna (ang.

concentric eosinophilic

concentric eosinophilic

fibroplasia

fibroplasia

)

)



rozrosty naczyń włosowatych (

rozrosty naczyń włosowatych (

neovasularisation

neovasularisation

);

);



obfite nacieki limfoidalne w podścielisku;

obfite nacieki limfoidalne w podścielisku;



łączenie się wpukleń naskórkowych (podobnie jak w znamieniu Clarka)

łączenie się wpukleń naskórkowych (podobnie jak w znamieniu Clarka)

(ang.

(ang.

bridging of rete ridges

bridging of rete ridges

).

).



Kryteria pomocnicze

Kryteria pomocnicze

:

:



rozmiary zwykle większe niż 5 mm;

rozmiary zwykle większe niż 5 mm;



przekrój płaski lub z uwypukleniem w części centralnej

przekrój płaski lub z uwypukleniem w części centralnej



nierównomierna pigmentacja, często nieostre granice makroskopowe.

nierównomierna pigmentacja, często nieostre granice makroskopowe.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus.

dysplasticus.

Znamię dysplastyczne –

Znamię dysplastyczne –

naevus

naevus

dysplasticus - znaczenie

dysplasticus - znaczenie



Znamiona dysplastyczne:

Znamiona dysplastyczne:



stanowią potencjale podłoże dla rozwoju czerniaka

stanowią potencjale podłoże dla rozwoju czerniaka

szczególnie u osób obciążonych genetycznie.

szczególnie u osób obciążonych genetycznie.



większość pozostaje niezmienna w ciągu życia

większość pozostaje niezmienna w ciągu życia



występują u osób nieobciążonych genetycznie

występują u osób nieobciążonych genetycznie

jako zmiany pojedyncze.

jako zmiany pojedyncze.



Mikroskopowo znamię dysplastyczne jest

Mikroskopowo znamię dysplastyczne jest

najczęściej znamieniem złożonym o

najczęściej znamieniem złożonym o

architektonicznych i cytologicznych cechach

architektonicznych i cytologicznych cechach

atypii.

atypii.

Lentigo maligna

Lentigo maligna



Postać czerniaka

Postać czerniaka

in situ

in situ

występująca na odsłoniętej

występująca na odsłoniętej

skórze u osób starych.

skórze u osób starych.



Mkroskopowo nieregularna

Mkroskopowo nieregularna

ograniczona i zabarwiona

ograniczona i zabarwiona

plama.

plama.



Mikroskopowo widoczne

Mikroskopowo widoczne

atypowe melanocyty w

atypowe melanocyty w

warstwie podstawnej, również

warstwie podstawnej, również

przydatków skórnych. W

przydatków skórnych. W

skórze obecne skąpe nacieki

skórze obecne skąpe nacieki

limfocytarne i cechy

limfocytarne i cechy

nietrzymania pigmentu. Skóra

nietrzymania pigmentu. Skóra

ma cechy uszkodzenia

ma cechy uszkodzenia

słonecznego (zanik naskórka

słonecznego (zanik naskórka

oraz elastoza).

oraz elastoza).



Leczenie usunięcie w

Leczenie usunięcie w

granicach tkanek zdrowych.

granicach tkanek zdrowych.



Jest prekursorem dla

Jest prekursorem dla

lentigo

lentigo

maligna melanoma

maligna melanoma

Lentigo maligna – obraz

Lentigo maligna – obraz

mikroskopowy.

mikroskopowy.

Lentigo maligna – obraz

Lentigo maligna – obraz

mikroskopowy.

mikroskopowy.

Melanoma malignum in situ

Melanoma malignum in situ

Melanoma malignum in situ

Melanoma malignum in situ

Melanoma malignum – postacie

Melanoma malignum – postacie

kliniczne

kliniczne



Lentigo maligna melanoma

Lentigo maligna melanoma



powstaje jako postać inwazyjna lentigo maligna i

powstaje jako postać inwazyjna lentigo maligna i

ma względnie dobre rokowanie.

ma względnie dobre rokowanie.



Superficial spreading melanoma

Superficial spreading melanoma



najczęstsza postać MM u rasy kaukaskiej.

najczęstsza postać MM u rasy kaukaskiej.



Nodular malignant melanoma

Nodular malignant melanoma



szybko rosnące guzki łatwo ulegające krwawieniu i

szybko rosnące guzki łatwo ulegające krwawieniu i

owrzodzeniu. Najzłośliwsza postać czerniaka.

owrzodzeniu. Najzłośliwsza postać czerniaka.



Acral lentiginous melanoma

Acral lentiginous melanoma



postać czerniaka powstająca na stopach i dłoniach

postać czerniaka powstająca na stopach i dłoniach

u rasy czarnej.

u rasy czarnej.

Melanoma malignum – fazy

Melanoma malignum – fazy

wzrostu

wzrostu



W rozwoju histopatologicznym większość

W rozwoju histopatologicznym większość

czerniaków daje się zauważyć następujące

czerniaków daje się zauważyć następujące

po sobie fazy wzrost.

po sobie fazy wzrost.

1.

1.

Radial growth phase - RGF (faza wzrostu

Radial growth phase - RGF (faza wzrostu

poziomego). Komórki nowotworowe obecne

poziomego). Komórki nowotworowe obecne

są w naskórku i rzadko w warstwie

są w naskórku i rzadko w warstwie

brodawkowatej. W tej ostatniej nie mają

brodawkowatej. W tej ostatniej nie mają

zdolności do wzrostu i przerzutowania)

zdolności do wzrostu i przerzutowania)

2.

2.

Vertical growth phase (faza wzrostu

Vertical growth phase (faza wzrostu

pionowego). Jeśli przebiega bez RGF to

pionowego). Jeśli przebiega bez RGF to

przyjmuje postać guzkową (nodular

przyjmuje postać guzkową (nodular

melanoma).

melanoma).

Melanoma malignum – ocena

Melanoma malignum – ocena

stopania zaawansowania wg.Clarka

stopania zaawansowania wg.Clarka



Skala Clarka opera się na ocenie nacieku w

Skala Clarka opera się na ocenie nacieku w

odniesieniu do warstw histologicznych skóry:

odniesieniu do warstw histologicznych skóry:



I

I

0

0

wg Clarka czerniak przedinwazyjny obejmujący

wg Clarka czerniak przedinwazyjny obejmujący

naskórek

naskórek

II

II

0

0

wg Clarka naciek obejmuje warstwę

wg Clarka naciek obejmuje warstwę

brodawkowatą skóry

brodawkowatą skóry

III

III

0

0

wg Clarka naciek obejmuje pogranicze warstwy

wg Clarka naciek obejmuje pogranicze warstwy

brodawkowatej i siateczkowatej skóry

brodawkowatej i siateczkowatej skóry

IV

IV

0

0

wg Clarka naciek obejmuje warstwę

wg Clarka naciek obejmuje warstwę

siateczkowatą

siateczkowatą

V

V

0

0

wg Clarka naciek szerzy się do tkanki podskórnej

wg Clarka naciek szerzy się do tkanki podskórnej

Melanoma malignum – ocena

Melanoma malignum – ocena

stopania zaawansowania

stopania zaawansowania

wg.Breslowa

wg.Breslowa



pT0 - nie stwierdza się guza pierwotnego

pT0 - nie stwierdza się guza pierwotnego



pTx - nie można ocenić guza pierwotnego

pTx - nie można ocenić guza pierwotnego



pTis - czerniak przedinwazyjny,

pTis - czerniak przedinwazyjny,



pT1 - grubość < 1,0 mm (a- bez

pT1 - grubość < 1,0 mm (a- bez

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem),

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem),



pT2 - grubość 1,01 - 2,0 mm, (a- bez

pT2 - grubość 1,01 - 2,0 mm, (a- bez

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem),

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem),



pT3 - grubość 2,01 – 4,0 mm (a- bez

pT3 - grubość 2,01 – 4,0 mm (a- bez

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem),

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem),



pT4 - grubość > 4,01 mm, (a- bez

pT4 - grubość > 4,01 mm, (a- bez

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem).

owrzodzenia, b- z owrzodzeniem).

Melanoma malignum – pozytywne

Melanoma malignum – pozytywne

czynniki rokownicze

czynniki rokownicze



Grubość < 1,51mm,

Grubość < 1,51mm,



Postać Superficial Spreading melanoma,

Postać Superficial Spreading melanoma,



Młody wiek,

Młody wiek,



Płeć żeńska,

Płeć żeńska,



Inna lokalizacja niż tułów, dłonie i stopy,

Inna lokalizacja niż tułów, dłonie i stopy,



Brak owrzodzenia,

Brak owrzodzenia,



Niski indeks mitotyczny

Niski indeks mitotyczny

Superficial spreading melanoma

Superficial spreading melanoma



Najczęstsza postać

Najczęstsza postać

czerniaka

czerniaka

rosnącego

rosnącego

początkowo

początkowo

bocznie, a

bocznie, a

następnie w głąb.

następnie w głąb.

Występuje na

Występuje na

skórze okresowo

skórze okresowo

nasłonecznianej,

nasłonecznianej,

często u osób

często u osób

młodych.

młodych.

Suprficial spreading melanoma

Suprficial spreading melanoma

Lentigo maligna melanoma

Lentigo maligna melanoma

Melanoma malignum nodulare

Melanoma malignum nodulare

Melanoma malignum nodulare

Melanoma malignum nodulare

Melanoma malignum nodulare

Melanoma malignum nodulare

Acral melanoma malignum

Acral melanoma malignum

Melenoma malignum -

Melenoma malignum -

epidemiologia

epidemiologia



Dynamika zachorowalności

Dynamika zachorowalności



Od początku lat 70r. zaobserwowano na świecie znaczny wzrost

Od początku lat 70r. zaobserwowano na świecie znaczny wzrost

częstości zachorowań utrzymujący się w Australii, USA i północnej

częstości zachorowań utrzymujący się w Australii, USA i północnej

Europie do połowy lat 90.

Europie do połowy lat 90.



W Europie wschodniej i południowej tendencja wzrostowa nadal się

W Europie wschodniej i południowej tendencja wzrostowa nadal się

utrzymuje.

utrzymuje.



Rasa i płeć

Rasa i płeć



MM pojawia się 10x częściej u rasy białej niż czarnej i żółtej. Wyjątek

MM pojawia się 10x częściej u rasy białej niż czarnej i żółtej. Wyjątek

stanowi czerniak dłoni i stóp, który jest najczęstszą postacią tego typu

stanowi czerniak dłoni i stóp, który jest najczęstszą postacią tego typu

nowotworu u przedstawicieli rasy czarnej.

nowotworu u przedstawicieli rasy czarnej.



Średnia zachorowalność na MM jest nieco wyższa u kobiet niż u

Średnia zachorowalność na MM jest nieco wyższa u kobiet niż u

mężczyzn. W USA i krajach Unii Europejskiej proporcja współczynników

mężczyzn. W USA i krajach Unii Europejskiej proporcja współczynników

zachorowalności M:K wynosi ok. 1:1,3. Przewaga zapadalności kobiet

zachorowalności M:K wynosi ok. 1:1,3. Przewaga zapadalności kobiet

ujawnia się zwłaszcza w młodszych grupach wiekowych (<40 r.ż). Mimo

ujawnia się zwłaszcza w młodszych grupach wiekowych (<40 r.ż). Mimo

nieco wyższej zapadalności kobiet, umieralność i współczynnik

nieco wyższej zapadalności kobiet, umieralność i współczynnik

śmiertelności kobiet chorych na czerniaka złośliwego są statystycznie

śmiertelności kobiet chorych na czerniaka złośliwego są statystycznie

znamiennie niższe niż u mężczyzn.

znamiennie niższe niż u mężczyzn.

Melenoma malignum -

Melenoma malignum -

epidemiologia

epidemiologia



W 2002 r. na świecie :

W 2002 r. na świecie :



rozpoznano czerniaka u około 160 000 osób głównie białej populacji

rozpoznano czerniaka u około 160 000 osób głównie białej populacji

Ameryki, Australi, Europy i Nowej Zelandii.

Ameryki, Australi, Europy i Nowej Zelandii.



zmarło z powodu czerniaka ok. 41000 osób.

zmarło z powodu czerniaka ok. 41000 osób.



W epidemiologii MM nie częstość, a znaczne skrócenie przewidywalnego

W epidemiologii MM nie częstość, a znaczne skrócenie przewidywalnego

czasu życia jest problemem. Jest to związane z występowaniem w

czasu życia jest problemem. Jest to związane z występowaniem w

stosunkowo młodym wieku.

stosunkowo młodym wieku.



Najwyższe współczynniki zachorowalności na czerniaka skóry zanotowano

Najwyższe współczynniki zachorowalności na czerniaka skóry zanotowano

w Australii i Nowej Zelandii (

w Australii i Nowej Zelandii (

25,3 u kobiet i 28,9 u mężczyzn

25,3 u kobiet i 28,9 u mężczyzn

) oraz w

) oraz w

Stanach Zjednoczonych (średnio 12,4). W Europie zachorowalność wynosiła

Stanach Zjednoczonych (średnio 12,4). W Europie zachorowalność wynosiła

9,10 (u kobiet 10,26 i u mężczyzn 7,89). Spośród krajów europejskich,

9,10 (u kobiet 10,26 i u mężczyzn 7,89). Spośród krajów europejskich,

najwyższa zachorowalność na czerniaka stwierdzana jest w krajach

najwyższa zachorowalność na czerniaka stwierdzana jest w krajach

skandynawskich i w Austrii (np. 17,2 w Szwecji), a najniższa w Grecji (2,7).

skandynawskich i w Austrii (np. 17,2 w Szwecji), a najniższa w Grecji (2,7).



W Polsce w roku 1996 roku współczynnik zachorowalności u mężczyzn

W Polsce w roku 1996 roku współczynnik zachorowalności u mężczyzn

wynosił

wynosił

2,8

2,8

(605 nowych zachorowań), zaś u kobiet -

(605 nowych zachorowań), zaś u kobiet -

3,1

3,1

(820 nowych

(820 nowych

zachorowań). Umiejscawiało to czerniaka na 16 miejscu zachorowań na

zachorowań). Umiejscawiało to czerniaka na 16 miejscu zachorowań na

nowotwory złośliwe w Polsce zarówno u mężczyzn jak i u kobiet.

nowotwory złośliwe w Polsce zarówno u mężczyzn jak i u kobiet.

Melanoma malignum - umieralność

Melanoma malignum - umieralność



Współczynnik umieralności w 1996r:

Współczynnik umieralności w 1996r:



W USA na czerniaka złośliwego wynosił 2,4.

W USA na czerniaka złośliwego wynosił 2,4.



Unii Europejskiej 2,26 (kobiety 2,12, mężczyźni 2,4) (najwyższy w

Unii Europejskiej 2,26 (kobiety 2,12, mężczyźni 2,4) (najwyższy w

Danii - 3,65), a najniższy w Grecji - 0,79).

Danii - 3,65), a najniższy w Grecji - 0,79).



W Polsce u mężczyzn 1,8 (402 zgony) i u kobiet - 1,5 (409

W Polsce u mężczyzn 1,8 (402 zgony) i u kobiet - 1,5 (409

zgonów). Wśród zgonów z powodu choroby nowotworowej 19

zgonów). Wśród zgonów z powodu choroby nowotworowej 19

miejsce u mężczyzn i 20 miejsce u kobiet.

miejsce u mężczyzn i 20 miejsce u kobiet.



W okresie 1973-1992 wzrost umieralności w USA z powodu MM

W okresie 1973-1992 wzrost umieralności w USA z powodu MM

wynosił 34%, średnio na rok o 4% (jest to trzeci w kolejności z

wynosił 34%, średnio na rok o 4% (jest to trzeci w kolejności z

nowotworów złośliwych o najwyższej dynamice umieralności).

nowotworów złośliwych o najwyższej dynamice umieralności).



Przybliżony współczynnik śmiertelności z powodu MM w 1996

Przybliżony współczynnik śmiertelności z powodu MM w 1996

wynosił ok. 20% w USA, 25% w krajach Unii Europejskiej oraz

wynosił ok. 20% w USA, 25% w krajach Unii Europejskiej oraz

57% w Polsce.

57% w Polsce.

Zmiany klinicznie naśladujące

Zmiany klinicznie naśladujące

rozrosty melanocytarne –

rozrosty melanocytarne –

dermatofibroma.

dermatofibroma.



Carcinoma basocellulare (pigmentosum)

Carcinoma basocellulare (pigmentosum)



Superficial basal cell

Superficial basal cell

carcinoma

carcinoma