SZTUKA

ARGUMENTACJI

Skuteczne

porozumiewanie

się

KOMUNIKACJA

• Sztuka porozumiewania to:

- umiejętność życiowa,
- umiejętność radzenia sobie,
- tworzenia i utrzymywania dobrych
relacji,

• Na sztukę porozumiewania składają się:

- umiejętności podstawowe,
- umiejętności na poziomie
zaawansowanym.

UMIEJĘTNOŚCI

PODSTAWOWE

I. SZTUKA SŁUCHANIA

polega na intencji zaangażowania
się w jeden z celów:

• zrozumienie drugiej osoby,
• cieszenie się jej obecnością,
• nauczenie się czegoś,
• udzielenie pomocy lub pocieszenie.

Bariery utrudniające

słuchanie

1. Porównywanie /dokonywanie ocen/,
2. Domyślanie się /czytanie w myślach 2

osoby/,

3. Przygotowywanie odpowiedzi /wygląd

zainteresowanego, myśli błądzą/,

4. Filrtowanie /słuchanie wybiórcze/,
5. Osądzanie /osąd osoby, treści – opinia

powstaje po wysłuchaniu i ocenie calości/,

6. Skojarzenia / treści uruchamiają łańcuch

skojarz/

7. Utożsamianie się /treść rozmówcy

odnoszona do własnego
doświadczenia/,

8. Udzielenie rad /przerywanie rozmówcy,

udzielanie rad/,

9. Sprzeciwianie się /kłócenie, spieranie

prowadzące do gaszenia rozmówcy,
dyskontowania, lekceważenia/,

10. Przekonanie o swojej racji,

11. Zmiana toru /tematu, faktów, głosu/
12. Zjednywanie /tak, prawda,

absolutnie, oczywiście, niewiarygodne/,

Odkrywanie własnych barier względem:
• Osób z grona rodzinnego.
• Osób z miejsca pracy.
• Osób z życia społecznego.

4 kroki skutecznego

słuchania

• Słuchanie aktywne /pełne zrozumienie

komunikacji, zadawanie pytań, info.

zwrotne, parafrazowanie, precyzowanie/

• Słuchanie empatyczne /przetrwanie

fizyczne i psychiczne/

• Słuchanie otwarte /wysłuchanie całości,

bez przedwczesnych ocen/

• Słuchanie świadome /porównanie tego

co słyszymy z wiedzą

Pełne słuchanie

1.

Utrzymanie kontaktu wzrokowego

2.

Nachylenie się w stronę rozmówcy

3.

Wspieranie mówiącego, potakiwanie
głową

4.

Proszenie o sprecyzowanie wypowiedzi,
zadawanie pytań

5.

Dbanie o nierozpraszanie uwagi

6.

Złość, rozdrażnienie nie mogą wpływać
na słuchanie i zrozumienie wypowiedzi.

UMIEJĘTNOŚCI

PODSTAWOWE

II. ODSŁANIANIE SIĘ – korzyści:
• Większa samoświadomość
• Pogłębianie związków
• Poprawa komunikacji
• Mniejsze poczucie winy
• Więcej energii
Otwartość w praktyce /fakty, myśli, uczucia,

komunikaty tu i teraz – dzielenie się z
innymi tym co myślimy, czujemy, czego
potrzebujemy

UMIEJĘTNOŚCI

PODSTAWOWE

III.EKSPRESJA - 4 rodzaje
• Dzielenie się obserwacjami
• Dzielenie się przemyśleniami
• Wyrażanie uczuć
• Wyrażanie potrzeb

• Pełna komunikacja to połączenie

w/w rodzajów ekspresji /widzenia,

myślenia, czucia, potrzeb/.

Zasady skutecznej ekspresji

Komunikaty winny być:
• bezpośrednie
• natychmiastowe,
• jasne, spójne,
• szczere,
• wspierające /bez osądzeń, sarkazmu,

negatywnych porównań, etykietek
np. zły, beznadziejny, leniwy,

UMIJĘTNOŚCI NA POZIOMIE

ZAAWANSOWANYM

I. JĘZYK CIAŁA
II. METAKOMUNIKATY
III. UKRYTE PROGRAMY
IV. ANALIZA TRANSAKCYJNA
V. PRECYZOWANIE WYPOWIEDZI
VI.KULTURA

JĘZYK CIAŁA

W ruchach ciała /głównie mimika/

zawiera się ponad 50 proc. znaczenia
komunikatu.

38 procent to głos /siła, wysokość,

rytm/

7 procent to sygnały werbalne /słowa/.

Komunikaty niewrbalne

• 2 rodzaje komunikatów:

- ruchy ciała takie jak wyraz twarzy,

gesty, postawa,

- zależności przestrzenne np. dystans,

jaki utrzymują pomiędzy sobą ludzie
w komunikowaniu się,

• Ruchy ciała:
- Kinetyka /komunikacja ciałem/,

mimika twarzy, gesty, ruchy rąk,
dłonie, nogi, stopy, postawa, oddech,

- Zależności przestrzenne – proksemika,

nauka o zależnościach przestrzennych
mówiąca o komunikatach jakie kryją
się w sposobie wykorzystania przez
nas przestrzeni /odległości podczas
rozmowy, ustawienia mebli/,

Metakomunikaty

• Parajęzyk: wysokość dźwięku, rezonans,

artykulacja, tempo, siła głosu, rytm,

rozciąganie, modulacja siły głosu,

• Metakomunikaty – to informacje dot.

Uczuć i nastrojów mówiącego. Głownie

zawarte są w rytmie, wysokości

dzwięku i modyfikatorach werbalnych.

• Modyfikatory werbalne czyli wyrazy

modalne – słowa, które dodają do

wypowiedzi niuanse znaczeniowe.

Modyfikatory werbalne

Modyfikatory Dodatkowe znaczenie

Naprawdę

Rzeczywiście

Tylko

Jedynie

Po prostu

Ciągle jeszcze

Naturalnie

Znów

Teraz

Odrobinkę

Ostatnio Przypuszczalnie

Ukryte programy

1. Jestem dobry.
2. Jestem dobry a Ty nie
3. Ty jesteś dobry a ja nie
4. Jestem bezradny – cierpię
5. Jestem niewinny – cierpię
6. Jestem słaby
7. Jestem twardy
8. Wiem wszystko

Analiza transakcyjna

1. Transakcja komplementarna /całościowa,

komunikaty wysyłane z tej samej

pozycji/,

2. Transakcja skrzyżowana /zwracamy się

do innego stanu nią ten, w który dana

osoba się teraz znajduje.

3. Transakcje ukryte /tzw. gierki, biorą

udział więcej niż 2 stany Ja równocześnie

np. na rozmowę z dorosłymi nakładają

się rozmowy z dziećmi/.

Precyzowanie wypowiedzi

Mamy 4 wzorce językowe nie

pozwalające nam naprawdę się
nawzajem zrozumieć:

• Usunięcie – pominięcie,
• Nieokreślenie zaimka /np. to

niewiarygodne. Co niewiarygodne?/

• Nieokreślenie czasownika
• Uogólnienia

Kultura

• Różnice kulturowe
• Różnice rodzajowe /kobiety,

mężczyźni/

ZACHOWANIA ASERTYWNE

Asertywność – to sztuka wyrażania

naszych uczuć, myśli, i życzeń oraz
dbania o przestrzeganie należnych nam
praw bez naruszenia praw innych osób.

Wyróżniamy 3 podstawowe style

komunikacji:

• Styl pasywny,
• Styl agresywny
• Styl asertywny

Styl asertywny

• - polega na formułowaniu jasnych

wypowiedzi na temat uczuć, myśli i

życzeń.

• Osoba asertywna słucha, jest otwarta,

szanuje prawa innych, negocjuje, gotowa

na ustępstwa, ale nie kosztem swoich

praw i godności. Potrafi formułować

bezpośrednie prośby oraz otwarcie

odmówić. Przyjmuje komplementy. Umie

zaczynać i kończyć rozmowę.

W stylu asertywnym wyróżniamy:
• Asertywne cele
• Asertywna ekspresja
• Asertywne słuchanie

UMIEJĘTNOŚCI

PRZEKONYWANIA

Skuteczne strategie wpływania na

innych

1.

Pozytywne wzmocnienia

– Pochwała,
– Wymiana,
– Nagroda,
– Werbalne i niewerbalne uznanie.

2. Negatywne konsekwencje

– Zaprzestanie nagradzania za

niepożądane zachowania

– Strategia zadbania o swoje potrzeby na

wypadek nieprzewidzianych zmian

– Określenie naturalnych konsekwencji

Wpływanie na zmianę

zachowań

1. Bezpośrednia prośba
2. Pochwala
3. Wymiana
4. Nagroda
5. Werbalne i niewerbalne uznanie
6. Konsekwencja