1

Kręcz szyi

(torticollis)

2

Kręcz szyi, - skutek pierwotnych
lub wtórnych zmian w obrębie
mięśni szyi lub kręgosłupa szyjnego
powodujących przymusowe
przechylenie głowy i szyi w stronę
barku z ewentualnym skręceniem w
stronę przeciwną.

3

Najczęściej spotykane rodzaje

tego zniekształcenia to:

1. Wrodzony kręcz szyi pochodzenia

mięśniowego.

2. Wrodzony kręcz szyi pochodzenia

kostnego.

3. Nabyty kręcz szyi.

4

Wrodzony kręcz

szyi (torticollis) –

pochodzenia

mięśniowego

5

• Kręcz szyi pochodzenia mięśniowego jest

efektem skrócenia mięśnia mostkowo-

obojczykowo-sutkowego. Skrócenie może

powstać wskutek częściowego jego

zbliznowacenia i zwłóknienia.

Dochodzi do tego we wczesnym okresie

rozwojowym w związku z niedorozwojem

naczyń krwionośnych. Likwidacje kręczu

szyi pochodzenia mięśniowego

rozpoczynamy jak najwcześniej, stosując

zabiegi cieplne, masaż klasyczny, który

łączymy razem z ćwiczeniami

rozciągającymi. Przy masażu i

ćwiczeniach redresyjnych należy

zachować szczególną ostrożność.

6

Przyczyna:

•Wada spowodowana jest zmianami w
mięśniu m.o.s.. Dochodzi do skrócenia
mięśnia na skutek zbliznowacenia,
zwłóknienia lub urazu.

•Zmiany bliznowate mogą powstać we
wczesnym okresie rozwoju lub mogą być
następstwem urazu poporodowego.

7

Objawy:

• Przykurcz mięśnia m.o.s. powoduje

pochylenie boczne głowy w stronę

przykurczonego mięśnia, z jednoczesną

jej rotacją w stronę przeciwną.

• W miarę rozwoju wady u nie leczonych

dzieci dochodzi do zniekształecenia

twarzy, głowy a nawet tułowia

(skolioza). Twarz staje się asymetryczna,

rozwija się wada zgryzu, kości czaszki

ulegają odkształceniu.

8

Leczenie zachowawcze.

Leczenie zachowawcze należy rozpocząć
w pierwszych dniach życia dziecka i
kontynuować aż do opanowania przez
dziecko umiejętności samodzielnego
chodzenia. Wcześnie rozpoczęta
kinezyterapia, prowadzona
systematycznie jest gwarancją na
wyleczenie mięśniowego kręczu karku w
sposób zachowawczy.

9

Największe znaczenie posiadają:

• ćwiczenia bierne, mające na celu rozciągnięcie

skróconego mięśnia m.o.s., przy jednoczesnym

włączeniu do pracy i wzmocnieniu mięśnia m.o.s.

po stronie zdrowej;

• ćwiczenia redresyjne;

• ćwiczenia czynne;

• utrzymanie głowy w hiperkorekcji za pomocą

plastra;

• metoda Voity – pełzanie – zwrot głowy w stronę

kręczu;

• stosowanie ciepła;

• delikatny masaż;

• odpowiednia pielęgnacja dziecka.

10

W leczeniu możemy

rozróżnić 3 okresy

kinezyterapii:

• Dziecka leżącego - od 0 do 3

miesiąca życia;

• Małej pionizacji – pozycja

siedząca;

• Pełnej pionizacji.

11

• Dziecko leżące:

• rozciąganie mięśnia m.o.s.

przykurczonego przy jednoczesnym
wzmacnianiu mięśnia m.o.s. po stronie
zdrowej;

• rozciąganie mięśnia 4-bocznego po

stronie kręczu;

• wzmocnienie mięśni prostowników

grzbietu;

• odpowiednie układanie dziecka;

• ćwiczenia redresyjne po 20 minut

dziennie;

• ćwiczenia czynne.

12

13

2. Mała pionizacja:
ćwiczenia wykonywane w pozycji
leżąc bokiem i w siadzie;
stosowanie kołnierzy na noc i w
trakcie ćwiczeń;

3. Pełna pionizacja:
jak wyżej – zwiększenie liczby
ćwiczeń.

14

15

• układać dziecka w pozycji leżąc

tyłem z poduszką pod głową;

• układać dziecka z wałeczkami

pod klatką piersiową z głową

mocno odchyloną do tyłu;

• nosić na rękach z główką

ustawioną pionowo;

• biernie sadzać przez

podpieranie poduszkami.

NIE WOLNO:

16

Wskazane jest stosowanie

przez wiele miesięcy ćwiczeń:

• wzmacniających mięśnie strony

przeciwnej przykurczowi;

• zwiększających zakres ruchu

kręgosłupa szyjnego;

• korekcyjnych (poprawa postawy);
• U dzieci, które samodzielnie siedzą,

ale nadal mają tendencje do

nieprawidłowego ustawienia głowy

stosuje się kołnierze ortopedyczne,

17

• W przypadkach braku poprawy w leczeniu

zachowawczym wykonuje się zabieg
operacyjny, który polega na odpowiednim
przecięciu włókien przykurczonego
mięśnia w celu jego wydłużenia. Stosuje
się go najczęściej pod koniec pierwszego
roku życia.

• Po wykonaniu zabiegu nadal potrzebne są

ćwiczenia, które mają na celu utrzymanie
uzyskanej korekty ustawienia głowy

18

• Bezpośrednio po operacji

ćwiczenia należy wykonywać w
pozycji leżącej: skłony boczne i
ruchy skrętów w zakresie, jaki
jest możliwy do wykonania bez
dolegliwości bólowych i powtarza
się je do czasu zdjęcia szwów.

19

Wrodzony kręcz

szyi (torticollis) –

pochodzenia

kostnego

20

Przyczyna.

Wrodzony kręcz szyi pochodzenia kostnego
wywołany jest wrodzonym zniekształceniem
kręgów (półkręgi, kręgi klinowe). Może on
występować z innymi wadami. O rozpoznaniu
wady decyduje zdjęcie RTG.

Leczenie zachowawcze.

Polega na stosowaniu długotrwałych
opatrunków korekcyjnych gipsowych lub
kołnierzy ortopedycznych oraz na ćwiczeniach
korekcyjnych szyi.

Leczenie operacyjne.

Jest rzadko możliwe z uwagi na bliskie
sąsiedztwo rdzenia przedłużonego i związane z
tym niebezpieczeństwo porażeń ośrodków
oddechowego i krążeniowego.

21

Nabyty kręcz

szyi

22

Nabyty kręcz szyi powodują
następujące zmiany chorobowe:

 urazowe uszkodzenie kręgosłupa
(np. podwichnięcie górnych kręgów
szyjnych);

 zmiany zapalne (np. zapalenie
oskrzeli, płuc, węzłów chłonnych)
lub układowe;

 jednostronne zbliznowacenia
części miękkich szyi (np. po
oparzeniach);

 wady wzroku (np. zez);

 wady słuchu;

 spastyczne wzmożenie napięcia
mięśni szyi;

 jednostronne porażenie wiotkie i
niedowłady mięśni szyi;

23

Przyczyny choroby mogą mieć różną

etiologię:

urazową

- w wyniku podwichnięcia górnych

kręgów szyjnych, oparzenia

zapalną

- w przebiegu gruźlicy, ropnego

zapalenia szyi i okolicy nosowo- gardłowej

układową

- w wyniku choroby

Racklinghausena odcinka szyjnego

kręgosłupa

spowodowaną wadami wzroku i słuchu

neurogenną

- spowodowane spastycznym

napięciem mięśni szyi, jednostronnym

porażeniem wiotkim, niedowładem szyi

reumatoidalną

- nagłe, bolesne,

przymusowe ustawienie ustawianie głowy i

szyi pojawiające się u osób dorosłych.

24

Leczenie

25

•

Leczenie polega na zapewnieniu
prawidłowego, symetrycznego ułożenia
głowy w stosunku do tułowia i barków,
wykonywania masażu, ruchów biernych i
czynnych oraz rozciąganiu przykurczonego
mięśnia w ciągu dnia. Rodzice muszą
wiedzieć, jak zapewnić odpowiednie
ustawienie głowy, znać technikę
rozciągania mięśnia oraz wyzwalania
ruchów czynnych. (Szczegółowego
instruktażu powinien udzielić lekarz.)

26

Masaż

27

• Pacjent leży na brzuchu, a głowę ma

wysuniętą za leżankę. Wykonujemy masaż

mięśni karku, obręczy barkowej oraz

mięśnia kapturowego tzn. :

Głaskanie karku i barków

Głaskanie okolicy łopatkowej

Rozcieranie – karku, barków oraz okolicy

łopatkowej

Ugniatanie – karku, barków oraz okolicy

łopatkowej

Nastepnie obracamy pacjenta na plecy i

przeprowadzamy masaż mięśnia

mostkowo-obojczykowo-sutkowego po

stronie przykurczu ( głaskanie i

rozcieranie )

28

Leczenie

domowe

29

• Ćwiczenia poprzedza się

masażem mającym na celu
rozluźnienie i rozciągnięcie
napiętych mięśni. Ruchy należy
wykonywać opuszkami palców,
bardzo delikatnie, ale dość
zdecydowanie.

30

• Po konsultacji specjalisty konieczna

jest wizyta i dalsze leczenie w
Poradni Rehabilitacyjnej dla Dzieci
oraz kontynuacja ćwiczeń w
warunkach domowych. Leczenie
domowe polega na stosowaniu
masażu zgrubiałego mięśnia oraz
ćwiczeń ruchu skrętu głowy według
zasad nauczonych w Poradni
Rehabilitacyjnej.

31

• Ćwiczenia w domu należy

wykonywać 2-3 razy dziennie
przez 5-10 minut, pamiętając aby
nie wykonywać ich bezpośrednio
po lub przed jedzeniem.
Najmłodsze dzieci powinny mieć
zapewnione prawidłowe ułożenie
głowy za pomocą woreczków z
piaskiem lub wałków.

32

• Z kręczem szyi często współistnieją

wady postawy. Najczęściej rozwija
się boczne skrzywienie kręgosłupa.
Po zabiegu chirurgicznym należy
dokładnie zbadać postawę dziecka i
w zależności od zaobserwowanych
zmian zastosować odpowiednie
ćwiczenia korekcyjne.

33

Prezentację

Przygotowali

• Tomasz Rogowski
• Monika Romaniuk
• Wiesław Jankowski
• Sebastian Rachubik
• Kamil „El Pirato” Krawczyk
• Karol Iwaszko