NOWE INSTRUMENTY
FINANSOWANIA PROJEKTÓW
ZASILANYCH ZE ŚRODKÓW
UNIJNYCH
dr Irena Herbst
(irena.herbst@.....pl)
Warszawa, 19 luty 2007
Źródła finansowania projektów
zasilanych środkami funduszy
unijnych można podzielić na dwie
kategorie:
•
środki własne
•
środki zewnętrzne o charakterze
publicznym (dotacje unijne, dotacje
wewnętrzne, w tym dotacja
rozwojowa).
Środki własne to:
•
zgromadzone zasoby (kapitały),
które decydujemy przeznaczyć się na
finansowanie projektu
•
środki pożyczone dla celów
finansowania projektów.
Instrumenty finansowania projektów.
•
instrumenty dłużne (kredyty, pożyczki, środki z
emisji obligacji czy bonów komercyjnych)
•
instrumenty kapitałowe (udział własny
bezpośrednich inwestorów, fundusze
inwestycyjne)
•
dotacje (budżetu państwa, budżetów j.s.t, UE)
•
instrumenty poręczeniowe (KFPK, banki,
lokalne i regionalne fundusze poręczeniowe,
FPU, firmy, instytucje ubezpieczeniowe)
•
instrumenty hybrydowe (PPP, KFK, Fundusz
Kredytu Technologicznego- umarzanie
kredytów, FRIK - kredyt preferencyjny),
Nowe instrumenty finansowania
projektów.
•
dotacje rozwojowe, zaliczki,
•
Krajowy Fundusz Kapitałowy,
•
Partnerstwo Publiczno Prywatne,
•
Fundusz Kredytu Technologicznego
Dotacje rozwojowe, zaliczki
– to instrument
zastępujący stosowany dla projektów perspektywy
finansowej 2004-2006 system prefinansowania
projektów realizowanych przez jednostki finansów
publicznych, który generował preferencyjnie
oprocentowane pożyczki przejściowo
uzupełniające własne zasoby finansowe (do czasu
zakończenia realizacji projektu i refundacji ze
środków unijnych).
W latach 2007-2013 funkcję tę mają przejąć dotacje
rozwojowe przekazywane władzom regionów (programy
regionalne) i instytucjom zarządzającym (pozostałe
programy operacyjne).
Dotacje rozwojowe, przekazywane z budżetu państwa,
wydatkowane będą przez instytucje zarządzające (w tym
regionalne) na finansowanie realizacji projektów
finansowanych z udziałem funduszy UE, w formie zaliczek
umożliwiających utrzymanie płynności finansowej w
trakcie realizacji projektu lub w formie dotacji – jako
refundacja poniesionych już kosztów.
Wybór formy należy do kompetencji instytucji
zarządzającej.
Krajowy Fundusz Kapitałowy
– to instytucja finansowa (powołana ustawą w
2005 roku) w celu wspierania kapitałowego
małych i średnich przedsięwzięć
(przedsiębiorstw) o dużym potencjale rozwoju
(dalej „MŚP-DPR). Jest to instytucja typu
„fundusz funduszy”, której zadaniem jest
motywowanie - poprzez przyjęcie na siebie części
ryzyka – wyspecjalizowanych funduszy
kapitałowych Private Equity/Venture Capital
(PE/VC) do wchodzenia kapitałowego w małe
przedsięwzięcia inwestycyjne o wysokim poziomie
ryzyka.
Celem działania KFK jest gromadzenie
środków finansowych i udostępnianie ich
funduszom kapitałowym w formie:
•
pośredniej (via fundusz) inwestycji w
konkretne przedsięwzięcia
•
bezzwrotnego finansowania części (do 60%)
kosztów przygotowania projektu.
Środki unijne na finansowanie takich przedsięwzięć (w
tym i zasilanie KFK), zagwarantowane są w ramach:
•
Program Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka”,
•
Programów Regionalnych
oraz
•
VII programu ramowego UE dla rozwoju nowoczesnych
technologii edukacyjnych.
Szacuje się, że dzięki wsparciu finansowym
udzielonym tylko przez KFK funduszom
kapitałowym, do końca 2013 roku będzie możliwe
dokonanie przez te fundusze inwestycji MŚP-DPR
na łączna kwotę około 2,4 mld PLN
i umożliwi
stworzenie ok. 50 tysięcy nowych miejsc pracy.
przy założeniu, że sektor prywatny i KFK zainwestuje w fundusze kapitałowe po tyle samo środków, a bezzwrotne
świadczenia KFK – pokrycie kosztów przygotowania projektów – wyniosą 3% łącznej kwoty zaangażowanej w portfelach
inwestycji tych funduszy.
Partnerstwo Publiczno – Prywatne (PPP) –
jest odpowiedzią na:
•
potrzebę radykalnego zwiększenia inwestycji w sferze
usług publicznych (zwiększenie poziomu usług oraz
poziomu jakości, standardu ich świadczenia),
•
brak środków publicznych dla ich finansowania,
•
niską efektywność inwestycji i wysokich kosztów
eksploatacji (w tym słabości zarządzania)
realizowanych przez władze publiczne,
•
złą opinię, jaką cieszy się klasyczna prywatyzacja.
PPP nie jest prywatyzacją, ale ją zastępuje. W
przedsięwzięciach PPP sprywatyzowany zostaje proces
inwestycyjny i eksploatacji, ale odpowiedzialność za
wolumen i jakość świadczenia usług publicznych
pozostaje nadal domeną obowiązków władz publicznych.
•
Zgodnie z wytycznymi Komisja Europejska wspiera
stosowanie PPP „w ramach dotacji, których udziela”, a
„jeśli projekty spełniać będą wszystkie niezbędne
kryteria, UE będzie wspierać PPP, zapewniając środki w
ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności”. W
praktyce, skorzystanie ze środków unijnych na projekty
PPP zależeć będzie od instytucji zarządzających
programami oraz zasad i procedur, które zostaną przez
nie przygotowane (np. beneficjent musi się znaleźć w
wykazie beneficjentów w Programie Operacyjnym).
•
Wiele programów operacyjnych przygotowanych na lata
2007-2013 zawiera zapisy pozwalające na realizację
projektów PPP. I tak na przykład: w programach
regionalnych czy Programie Operacyjnym „Infrastruktura i
środowisko” zawarte są wprost zapisy o PPP (np.
lubelskie, małopolskie, pomorskie, opolskie,
zachodniopomorskie, dolnośląskie, mazowieckie).
Fundusz Kredytu Technologicznego
(uruchomiony w czerwcu 2005 i ulokowany w
BGK), zasilany kapitałowo ze środków budżetu
Państwa. Jego zadaniem jest:
•
motywowanie przedsiębiorców do
inwestowania w innowacyjne technologie
(umorzenie do 50% spłaty kredytu-kwota
kredytu nie może przekroczyć 2mln.euro),
•
pogłębienie współpracy pomiędzy
ośrodkami naukowo – badawczymi a
przedsiębiorstwami,
•
zwiększenie transferu nowych technologii z
ośrodków naukowo badawczych do
przedsiębiorstw.
Zgodnie z projektowaną nowelą:
•
kredyt technologiczny udzielany będzie przez banki
komercyjne z ich własnych środków - zniknie zatem
ograniczenie wolumenu kredytów do wielkości
środków przekazanych przez budżet Państwa,
•
BGK udzielać będzie (ze środków KFT) tzw. premii
technologicznej – czyli spłacać za kredytodawcę
część kredytu),
•
Zmieni się też źródło finansowania FKT – kredyt
technologiczny(premia) będzie współfinansowany
ze środków strukturalnych (działanie 4.3 Programu
Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka”.
Dziękuję za uwagę