MEKSYK I KARAIBY

Meksyk

Meksykańskie Stany Zjednoczone,

Estados Unidos Mexicanos

Flaga: kolor zielony symbolizuje
nadzieję, biały - czystość i jedność,
czerwony - poległych bohaterów
narodowych. Na środku wizerunek orła
siedzącego na kaktusie i pożerającego
węża. Jest to godło kraju, nawiązujące
do legendy Azteków, żyjących w
Meksyku 600 lat temu.

Godło: wizerunek orła siedzącego na
kaktusie i pożerającego węża.

•obszar 1958,2 tys. km

2

; 31 stanów, Dystrykt Federalny;

•107,7 mln ludności (2007r.); 55 osób na 1 km

2

;

•stolica Meksyk (Ciudad de México, 19 mln, zespół miejski 21,3
mln mieszk., 1996 r.); 75% ludności miejskiej; większe miasta
(tys.): Guadalajara (3351), Monterrey (3051), Puebla (1054),
Ciudad Juárez (798);

•Metysi 60%, Indianie 30%, Mulaci, Murzyni, ludność biała 10%;
•język hiszpański;
•katolicy 97%;
•grunty orne i plantacje 12,9%, lasy 21% (1994 r.);
•struktura zatrudnienia: rolnictwo i leśnictwo 37,6%, przemysł
i budownictwo 25,0%, usługi 37,4%;

•na 100 km

2

: 3,5 km dróg o nawierzchni twardej, 1,3 km linii

kolejowych;

• 1 peso meksykański = 100 centavos.

Informacje podstawowe

W kierunku Pn-Pd Meksyk
przecinają pasma górskie
Sierra Madre Oriental i Sierra
Madre Occidental,
przedłużenie Gór Skalistych
Ameryki Północnej. Ze
wschodu na zachód kraj
przecina Transmeksykański
Pas Wulkaniczny znany jako
Sierra Nevada. Czwarte
pasmo górskie, Sierra Madre
del Sur, biegnie na południu.
A więc większa część kraju to
obszar dużych wysokości;
najwyższe – w Transmeksyk.
Pasie Wulkanicznym: Pico de
Orizaba (5700 m npm) i
Popocatépetl (5462 m npm) .
W dolinach między tymi
czterema pasmami
ulokowane są główne
aglomeracje miejskie: Toluca,
Mexico City i Puebla.
Wybrzeża i Płw Jukatan na
zach. są nizinne

Topografia

Zwrotnik Raka (24

o

N) dzieli kraj na strefę

klimatu umiarkowanego i tropikalnego. Na
północ od Zwrotnika– niższe temperatury
zimą, na południe – temperatura dość
stała przez cały rok i zmienia się jedynie z
wysokością npm: do 1000 m (poł. Części
obu nizin nadmorskich i Płw. Jukatan)
mają średnią temperaturę 24 and 28°C.
Temperatury pozostają wysokie przez cały
rok, różnica między zimą a latem to tylko
5°C. Rejony nizinne na północ od
Zwrotnika są latem gorące i wilgotne, ale
średnie temperatury roczne niższe (20-24
°C). Wiele dużych miast meksykańskich
znajduje się w dolinach górskich, ale na
wysokościach na ogół ponad 2000 m, co
daje im klimat umiarkowany (16 to 18°C),
większe różnice temperatury między
dniem i nocą. Na północy – klimat suchy,
ze sporadycznymi opadami, na
tropikalnych nizinach zaś opady są
wysokie, średnio ponad 200 cm rocznie.

KLIMAT

Regiony turystyczne

• Środkowy

• Środkowo-Zachodni

• Południowo-Pacyficzny

• Chiapas

• Półwysep Jukatan

• Zatoka Meksykańska

• Północny

• Kalifornijski

Region Środkowy

Przeważająca część
wznosi się ponad 2000
m n.p.m., a najwyższe
szczyty przekraczają
5000 m n.p.m.
(wulkany: Orizaba
5700 m, Popocatépetl
5462 m, Iztaccíhuatl
5286 m).

Orizaba

Popocatépe
tl

MEKSYK (Ciudad de
Mexico, Mexico City) –
największe miasto świata
(21,3 mln mieszk., 1482
km

2

powierzchni) – leży w

rozległej wysokogórskiej
Dolinie Meksyku Anáhuac
(2278 m n.p.m.), na
miejscu zajętym niegdyś
przez słone jezioro
Texcoco. Na wyspie tego
jeziora ok. 1325 r.
Aztekowie zbudowali
stolicę Tenochtitlán,
liczącą na początku VI w.
blisko 300 tys.
mieszkańców. W 1521 r.
aztecką stolicę całkowicie
zniszczyli Hiszpanie, a na
jej gruzach wznieśli nowe
miasto.

Pozostałości Tenochtitlán w Mexico City

Pozostałości architektury kolonialnej
w Mexico City

Templo Mayor – Wielka
Świątynia Azteków

Palacio de Bellas Artes

Katedra na Zocalo

Paseo de la Reforma

Frida Kahlo

Diego Rivera

Mexico City

El Angel

Paseo de la Reforma

Narodowe Muzeum Antropologiczne
w Mexico City

Mexico City:
Voladores –
Latający
ludzie

Mexico City: na Zocalo

Teotihuacán – nazywany Miastem
Bogów, ok. 50 km na północ od Mexico
City, rozciągające się wzdłuż
dwukilometrowej drogi zwanej Drogą
Zmarłych. Prowadzi ona wśród
rozlicznych budowli sakralnych lub ich
pozostałości, z których na szczególne
wyróżnienia zasługują: Piramida Słońca
(o wymiarach 207x215x65 m), Piramida
Księżyca, Cytadela.

Teotihuacan – Piramida Słońca

Guadelupe

Tula – dawna stolica Tolteków (836-1168 r.) –
została odkryta dopiero w latach
dwudziestych ubiegłego wieku. Zachowały
się w niej ruiny 5-stopniowej piramidy ze
świątynią Quetzalcoatla, ślady pomieszczeń
kapłańskich o charakterze
rezydencjonalnym, stadion do rytualnej gry
w piłkę.

Posągi Atlantów,
dawniej
podtrzymujących
dach świątyni

Puebla – założona w 1534 r. przez
Toribio Benavente, biskupa Santo
Domingo,
– położona jest na wysokości 2162 m
n.p.m.; rozległe miasto o niewysokiej
zabudowie kolonialnej.

Widok na miasto, w tle wulkan Malinche

Cholula – położona 15 km
na zachód od Puebli, jest
miejscem gdzie w czasach
prekortezjańskich
Toltekowie stworzyli
gigantyczny ośrodek
kultowy, którego
najważniejszym obiektem
była – uważana za jedną z
największych na świecie
(65 m wysokości) –
piramida Tepanapa.

Cuernavaca – ekskluzywna
miejscowość
wypoczynkowa (drugie
domy mieszkańców
stolicy), położona w ciepłej
i słonecznej kotlinie na
wysokości 1542 m n.p.m.
Korzystne warunki
klimatyczne doceniane już
przez Azteków – w pobliżu
ruiny miasta Xochicalco –
dostrzegł również Hernan
Cortez, wznosząc w
„mieście wiecznej wiosny”
swoją letnią rezydencję
(1538).

Xochicalco (w pobliżu Cuernavaca):
Piramidy

Region Środkowo-Zachodni

obejmuje pas
nizin
nadpacyficznych
oraz zachodnią
część Wyżyny
Południowo-
meksykańskiej i
Kordyliery
Wulkanicznej

.

Region Południowopacyficzny

Obszar obejmujący
łańcuchy górskie – Sierra
Madre Południowa i
Sierra Madre Oaxaca,
oraz przylegający do nich
od południa wąski pas
nizin nadpacyficznych.
Przeważa tu klimat
podzwrotnikowy, ciepły, a
naturalną szatę roślinną
tworzą głównie lasy
międzyzwrotnikowe (w
górach dębowo-
sosnowe).

Acapulco

Wyżynno-górzysta, silnie
zalesiona kraina w
południowo-wschodniej
części Meksyku.
Centralną jej część
stanowią pasma Sierra
Madre de Chiapas i
Centralna Wyżyna
Chiapas, rozdzielone
Doliną Centralną.
Od południa Sierra
Madre de Chiapas
zamyka nizina
nadbrzeżna (350 km dł.)
z licznymi lagunami i
jeziorami przybrzeżnymi.

Region Chiapas

Palenqué -
Piramidy

Palenqué
-Świątynia
Inskrypcji

Chiapas

Chiapas

Równina
urozmaicona
łańcuchem
niewysokich wzgórz.
Zbudowany z
wapienia, silnie
rozwinięte zjawiska
krasowe; mimo
znacznych opadów
(ok. 1000 mm
rocznie) brak na nim
powierzchniowej
sieci rzecznej, a
podstawowym
źródłem
pozyskiwania wody
są naturalne studnie
krasowe (cenote).

Półwysep Jukatan

Świątynia
Wojowników

Świątynia Kukulcana

Chichén
Itzá na
półwyspi
e
Jukatan

Pozostałoś
ci po
miastach
Majów

Głowa węża - detal z Świątyni
Kukulcana

Region na nizinie
nadbrzeżnej
od granicy ze
Stanami
Zjednoczonymi po
ujście rzeki Grijalva;
rzeki Tamesi i
Pánuco dzielą go na
część północną –
suchą, oraz
południową –
pokrytą sawannami,
wilgotnymi lasami
i bagnami

Region Zatoki Meksykańskiej

Największy,
zajmujący
blisko połowę
powierzchni
kraju
(964 tys. km

2

)

region
turystyczny
Meksyku

Region Północny

Półwysep Kalifornijski,
ciągnie się na odcinku ok.
1430 km, od przylądka San
Lucas na południu po dolinę
San Joaquin
w Stanach Zjednoczonych.
Obszar dynamicznie
rozwijającej się turystyki
przygranicznej ze Stanami
Zjednoczonymi. Miastem o
największej liczbie turystów
jest Tijuana. Na początku
XX w. było to niewielkie
miasto, które po
wprowadzeniu w Stanach
Zjednoczonych prohibicji,
było najbliższym miejscem,
w którym Amerykanie mogli
legalnie napić się alkoholu.

Półwysep Kalifornijski = Baja

California

Tijuana

Tijuana

Płw. Kalifornijski

Płw. Kalifornijski

Ruch turystyczny

Turystyka w Meksyku ma długie tradycje
rozwoju, stanowiąc jednocześnie ważny czynnik
równoważenia bilansu płatniczego. Meksyk od
lat zajmuje wysoką pozycję w światowym ruchu
turystycznym, utrzymując pierwsze miejsce
wśród krajów Ameryki Łacińskiej.

-ok. 20,1 mln turystów zagranicznych rocznie

-ogromną większość (ponad 85%) stanowią
goście ze Stanów Zjednoczonych; z Europy -
głównie Niemcy i Francuzi oraz Skandynawowie
i Anglicy.
-ponad dwie trzecie wszystkich turystów
przybywa drogą lotniczą, reszta lądowymi
środkami transportu, oraz bardzo mała część
statkami. Główne porty lotnicze: Mexico City,
Guadalajara, Monterrey, Acapulco
i Mérida.

- średni czas pobytu wynosi 10-11 dni, a dla
turystów z Europy jest przeciętnie dłuższy o
30-40%
-bardzo dynamicznie rozwija się w Meksyku
turystyka przygraniczna za jaką uważa się
pobyt nie przekraczający 48 godzin w pasie
ok. 25 km od granicy ze Stanami
Zjednoczonymi. Ten rodzaj turystyki ma dla
Meksyku szczególne znaczenie. Dochody jakie
skarb państwa otrzymuje z jej tytułu wynoszą
50-60% ogólnej sumy wpływów z turystyki
- w strefie przygranicznej, którą rocznie
odwiedza ok. 60 mln obywateli Stanów
Zjednoczonych, wzniesiono bogatą bazę
recepcyjno-rozrywkową. Znajduje się tu ponad
800 hoteli. Najważniejszymi ośrodkami ruchu
turystycznego w tym regionie są: Tijuana,
Ciudad Juárez, Mexicali i Nuevo Laredo.

KUBA

Republika Kuby, República de

Cuba

Flaga: trójkąt jest masońskim symbolem
wolności, równości
i braterstwa, zaś gwiazda, La Estrella
Solitaria (Samotna gwiazda), miała oświetlać
drogę ku wolności; od niej pochodzi potoczna
nazwa flagi.
Trzy niebieskie pasy symbolizują trzy części
kraju.
Barwa biała uosabia czystość dążeń
rewolucjonistów i sprawiedliwość, zaś
czerwony - krew przelaną za wolność.

Godło: tarcza herbowa składająca się z kilku pól:

•wizerunek wschodzącego słońca - powstanie nowego
narodu; niebieskie morze - Atlantyk, wyspiarski
charakter kraju; dwa lądy - dwa kontynenty
amerykańskie, pomiędzy którymi leży Kuba; złoty klucz -
Kuba jako klucz Karaibów (hiszp. la clave del caribe).

•3 błękitne ukośne pasy - 3 okręgi administracyjne z
czasów kolonialnych.

•Palma królewska - przykład typowego kubańskiego
krajobrazu, potęga i szlachetność kubańskiej przyrody.
Gałązka dębu ostrolistnego - symbol zwycięstwa i
stałości; gałązka lauru - sława, duma, wspaniałość Kuby.
Pęk rózg - jedność Kubańczyków.
Czapka frygijska - symbol Rewolucji Francuskiej - symbol
wolności, równości, braterstwa oraz demokracji; jedna
gwiazda na czapce - jedność i niepodzielność narodu.

•obszar 110,9 tys. km

2

; 14 prowincji i Ilsa de la

Juventud;

•11,3 mln ludności (2005 r.); 101,6 osób na 1 km

2

;

•stolica Hawana (2201,6 tys. mieszkańców );
•76% ludności miejskiej;
•większe miasta (tys.): Santiago de Cuba (441),
Camagüey (279);

•Kreole i ludności pochodzenia europejskiego 66%,
Mulaci 21,9%, Murzyni 12,1%.

•język hiszpański;
•bezwyznaniowcy (55,1%), katolicy (39,6%),
protestanci (3,3%)

Informacje podstawowe

•użytki rolne 71,2% lasy 17%;
•struktura zatrudnienia: rolnictwo i leśnictwo 26%,
przemysł i budownictwo 21%, handel i usługi 53%;

•1 peso kubańskie (CUP) = 100 centavos.

GEOGRAFIA

Kuba to największa z wysp
karaibskich, 15. na liście
największych wysp świata.
Większa część wyspy nizinna. W
południowo-zachodniej części
wznoszą się wapienne góry
Sierra de los Organos. Wzdłuż
południowych wybrzeży ciągnie
się łańcuch gór Sierra Maestra z
najwyższym szczytem Turquino.

Klimat równikowy wilgotny,
latem i jesienią występują
cyklony tropikalne. Wyróżnia się
porę deszczową (od maja do
października) oraz porę suchą
(od listopada do kwietnia).

HISTORIA

Kubę zamieszkiwały pierwotnie indiańskie plemiona
Tainów, Sibonejów i Arawaków.

-Odkryta została przez Krzysztofa Kolumba w 1492 r. wraz
z pozostałymi wyspami Wielkich Antyli stała się
najstarszym hiszpańskim terytorium kolonialnym i była
nim prawie do końca ubiegłego stulecia.

-Po narodowej wojnie rewolucyjnej (1895-98 r.) i wojnie
hiszpańsko-amerykańskiej z 1898 r. Kuba odzyskała
niepodległość w 1902 r.

-1956 r. - wybuchło powstanie przeciwko
proamerykańskiej dyktaturze Batisty. Doprowadziło ono
do zwycięstwa socjalistycznej rewolucji (1 stycznia 1959
r.).

WALORY TURYSTYCZNE

Kuba jest nazywana „perłą Antyli”;

różnorodne walory przyrodnicze (piaszczyste
plaże, źródła mineralne, jaskinie, rezerwaty
flory i fauny)

liczne zabytki historyczne, których większość
została wzniesiona w okresie zależności od
Hiszpanii.

Kąpieliska – największe w północnej części
wyspy, między Hawaną a Matanzas, a ponadto
w Valverdo, Santiago de Cuba (słynna plaża
Siboney), nad zatoką Nipe, oraz na wyspie Isla
de la Juventud (d. Pinos).

Uzdrowiska

Szczególne miejsce wśród
walorów przyrodniczych
Kuby zajmuje ponad
dziesięć tysięcy jaskiń
krasowych.
W tropikalnych warunkach
powstały tutaj podziemne
giganty, jak mierząca 17
km długości jaskinia Santo
Tomás, czy Pozo Prieto -
jedna z najgłębszych w
Ameryce (370 m
głębokości).

Krajobraz Vinales – rejon krasu

Motoryzacja na Kubie

Uliczka w Hawanie

HAWANA: stolica, miasto zabytków; wśród nich ważne
miejsce zajmują budowle o charakterze wojskowym. Do
najlepiej zachowanych należą: zespół warowni hawańskich
(Castillo del Morro, La Punta, La Cabaña) pochodzący z
XVI-XVIII w.

Budownictwo cywilne najokazalej prezentuje się w
najstarszej części Hawany, która skupia się wokół Pałacu
Katedralnego. Znajdują się tam liczne kościoły z XVI-XVIII
w., m.in. katedra, kościół San Francisco, klasztor Santa
Clara, dawny pałac gubernatora (XVIII w.), Castillo del
Principe (XVII w.).

Hawana

Plac Rewolucji

Hawana - Kapitol

Plac Jose Marti w Hawanie

Do czasów rewolucji kubańskiej Kuba była najmożniejszym
i najliczniej odwiedzanym krajem w basenie Morza
Karaibskiego.

Po 1959 r. liczba turystów odwiedzających wyspę gwałtownie
zmalała, a większość hoteli została zamknięta bądź zmieniła
swoje przeznaczenie.

Polityka turystyczna prowadzona przez rząd rewolucyjny
zmierzająca do ponownego przyciągnięcia turystów na wyspę
osiągnęła niewielkie efekty na początku lat
siedemdziesiątych XX w., kiedy to na Kubę zaczęli przyjeżdżać
goście z europejskich krajów socjalistycznych, a następnie z
państw latynoamerykańskich (głównie z Meksyku).

Najsłynniejsze i najważniejsze

towary eksportowe:

-Trzcina cukrowa
-Tytoń (na cygara –

słynne CYGARA HAWAŃSKIE)

Reklama cygar

Cohiba

Montecristo

Romeo y Julieta

Sigmund Freud z
cygarem,
1922 r.

Demi Moore z
cygarem

Turystyka: plaże i nurkowanie

Varadero

BAHAMY (Wyspy Bahama)

(

Wspólnota Bahamów

Commonwealth of the

Bahamas)

Flaga (przyjęta w1973 r.): Czarny,
równoboczny trójkąt po lewej stronie -
jedność 300 tysięcy czarnoskórych
mieszkańców Wysp. Błękitne pasy na górze i
na dole symbolizują Morze Karaibskie i
Ocean Atlantycki. Złoty pas pośrodku jest
symbolem piaszczystych plaż Wysp Bahama.

Herb: tarcza herbowa podtrzymywana z jednej
strony przez marlina a z drugiej przez flaminga
(narodowe zwierzęta, marlin – morze, flaming –
ląd).
W górnej część tarczy znajduje się wizerunek
wschodzącego słońca, a w dolnej przedstawiony
jest okręt Krzysztofa Kolumba - karawela Santa
Maria
Nad tarczą umieszczony jest hełm, a nad nim
wizerunek muszli, symbolizujący morze i jego
bogactwo.
U dołu umieszczono dewizę kraju: Forward
Upward Onward Together - Naprzód, w górę,
dalej, razem.

•326 tys. ludności (2005 r.); 21 osób na 1 km

2

;

•obszar 13960 km

2

; 21 dystryktów;

•stolica Nassau 190 tys. mieszk. (2004 r.);
•większe miasta: Kemps Bay, Bahring Point, West End;
•ludność miejska 88%;
•Murzyni 71%, Mulaci 14%, biali 14%, inni 1%;
•Język urzędowy: angielski, w użyciu język kreolski;
•protestanci 70%, katolicy 19%;

• struktura zatrudnienia: rolnictwo i leśnictwo 3%,
przemysł i budownictwo 16%, handel i usługi 81%;

•1 dolar bahamski (BSD) = 100 centów.

Informacje podstawowe

GEOGRAFIA

Spośród 700 wysp jedynie 30 jest zamieszkałych.
Wyspy nizinne, pochodzenia wapiennego i
koralowego. Najwyższy punkt - Mount Alvernia na
wyspie Cat - 63 m n.p.m. Powierzchnia wysp ma
charakter równinny, a wzdłuż niektórych
fragmentów wybrzeża znajdują się słone bagna
porośnięte namorzynem.

Zjawiska krasowe.

KLIMAT

Średnie temperatury wynoszą 27°C w lecie i
21°C w zimie, zaś roczna suma opadów
deszczu przekracza 1000 mm.

Świat żywy

Naturalną roślinność stanowią suche lasy
liściaste pokrywające 32,4% powierzchni
oraz sawanny i namorzyny.

Bogaty świat zwierzęcy - na Bahamach żyją
m.in. legwany, żółwie szyldkretowe, węże i
ok. 120 gatunków ptaków.

Roślinność i świat zwierzęcy chroniony jest
w 12 parkach narodowych, m.in. Exuma
Cays and Sea Park, Inagua, Lucayan, Abaco.

Nassau

Bahamy

GOSPODARKA

Dwie trzecie ludności mieszka na wyspie New
Providence.

Podstawą gospodarki jest eksport usług oraz turystyka –
liczne ośrodki turystyczne (głównie na wyspach New
Providence, Wielka Bahama i Eleuthera)

Turystyka przynosi połowę całkowitego dochodu i
zatrudnia 66% ludności czynnej zawodowo. Dochody z
turystyki - drugie miejsce w Ameryce Łacińskiej, za
Meksykiem.

Rozwinęła się również bankowość, produkcja odzieży,
lodu, perfum i biżuterii; „tania bandera”

Rolnicy na wyspach zajmują się przede wszystkim
produkcją soli, jaj, owoców, mięsa, ryb, warzyw i trzciny
cukrowej.

KAJMANY

Cayman Islands (kolonia

brytyjska)

Flaga: błękitna bandera z
flagą Wielkiej Brytanii i
godłem Kajmanów.

Godło: 3 gwiazdy na biało-
niebieskich falach reprezentują trzy
główne wyspy: Wielki Kajman, Mały
Kajman i Kajman Brac. Złoty lew
oznacza lojalność wobec Wielkiej
Brytanii. Miejscową faunę
i florę reprezentują żółw i ananas,
wieńczące tarczę herbową.

•obszar 259 km

2

; 8 dystryktów;

•47 tys. ludności (2005 r.)
•139,5 osób na 1 km

2

;

•ośrodek administracyjny: Georgetown (15 tys.)
•głównie Mulaci (60%), potomkowie europejskich
osadników (20%) i Murzyni (20%)

•język angielski;
•protestanci;
•1 dolar kajmański (KYD) = 100 centów.

Informacje podstawowe

GEOGRAFIA

Kajmany to trzy niewielkie wyspy zbudowane z raf
koralowych, położone ok. 320 km na północny-zachód
od Jamajki. Największą z wysp jest Wielki Kajman
(Grand Cayman) – 220 km

2

z 11-kilometrową plażą i

piękną laguną obramowaną mangrowiami. Pozostałe
wyspy to dużo mniejsze: Kajman Brac (Cayman Brac)
(19 km dł., 2 km szer.) i Mały Kajman (Little Cayman)
(odpowiednio 16 i 1,5 km).

Kajman Wielki leży w północno-
zachodniej części Morza
Karaibskiego, jest wapiennym
szczytem podwodnego pasma
górskiego.

Georgetown, stolica i główny port
widoczny na południowo-
zachodnim krańcu wyspy.

Na zachodnim brzegu wyspy
rozciąga się 11 km plaża.
Wyspa otoczona rafami
koralowymi

HISTORIA

Archipelag został odkryty przez Krzysztofa Kolumba w 1503 r. Ze
względu na wielkie ilości żółwi morskich Kolumb nazwał wyspy
Tortugas.

-Dzisiejszą nazwę nadał im słynny korsarz angielski Sir Francis
Drake w roku 1586, takim bowiem mianem określali archipelag
mieszkańcy pobliskiej Jamajki.

-Wyspy nie były wówczas zamieszkałe. Były jedynie
schronieniem dla coraz liczniejszych na Morzu Karaibskim
piratów i poławiaczy żółwi.

-Dopiero około 1660 r. osiedliła się tu grupa dezerterów z armii
brytyjskiej, którzy założyli pierwszą stałą osadę.

-w 1670 r. archipelag został uznany za posiadłość brytyjską
podporządkowaną gubernatorowi Jamajki.

Dochód - i to czasami spory - przynosiła rozbiórka wraków
statków, które weszły na liczne rafy wokół wysp. Według
legendy za uratowanie przed wejściem na rafy flotylli
dziesięciu okrętów brytyjskich król Jerzy III zwolnił Kajmany od
płacenia podatków.

W XX wieku wyspy produkowały niewielkie ilości bawełny,
mahoniu, liny okrętowe oraz jachty. Prawdziwy rozkwit
przyniosła jednak turystyka (nurkowanie na rafach) i
żeglarstwo.

JAMAJKA

Jamaica

Flaga: kraj biedny, ale słoneczny i
zielony.
•czerń - trudności, do pokonania
•zieleń - przyrodę, rolnictwo i nadzieję
na świetlaną przyszłość
•złoto - przeplatające zieleń, oznacza
piękno Jamajki, bogactwa naturalne i
szlachetne ideały.

Godło: tarcza podtrzymywana przez
kobietę i mężczyznę w strojach
ludowych.

Ananasy - symbol rolnictwa -
podstawowej gałęzi gospodarki.

Aligator – wg mitów niektórych ludów
Ameryki Środkowej przypisuje się mu
stworzenie świata. Koszyk owoców,
oznacza gościnność wobec turystów.

Motto na wstędze: Z wielu narodów -
jeden.

•obszar 10990 km

2

; 3 hrabstwa podzielone na 14 okręgów;

•2,7 mln ludności (2005 r.); 247 osób na 1 km

2

;

•stolica Kingston 104 tys. (1997 r.);
•większe miasta (tys.): Montego Bay (83), Spanish Town
(92), Mandeville, Port Royal;

•52% ludności miejskiej;
•Murzyni 91%, Mulaci 7%, Hindusi 1% i biali 1%;
•język angielski;
•protestanci 56%, anglikanie 5%, katolicy (4%),
rastafarianie (1%)

•struktura zatrudnienia: rolnictwo i leśnictwo 19%,
przemysł i budownictwo 17%, handel i usługi 64%;

•grunty orne i plantacje 24,8%, lasy 28%;
•1 dolar jamajski (JMD)= 100 centów.

Informacje podstawowe

GEOGRAFIA

Wnętrze kraju - pasma górskie
z kulminacją w masywie Gór
Błękitnych (2265 m n.p.m.) na
wschodzie wyspy. Niewielkie
obszary nizinne występują
głównie wzdłuż wybrzeży.

Jamajka i sąsiadujące z nią
wyspy Morza Karaibskiego
wykształciły się z wypiętrzenia
wulkanicznego, które wyrosło z
morskich wód miliony lat temu.
Niższe tereny wokół
wierzchołków wyłoniły się ok.
30 mln lat temu.

Dwie trzecie wyspy pokrywa
czapa białego wapienia,
będącego pozostałością
szkieletów morskich
organizmów.

Bardzo liczne jaskinie,
również podmorskie.
Zaliczają się do nich
Twin Sisters na
wybrzeżu Hellshire
niedaleko Kingston oraz
szereg niesamowitych
pieczar w rejonie
Cockpit, zwanych
Windsor Caves, które
ciągną się przez niemal
3 km.

ROŚLINNOŚĆ

Naturalną szatę roślinną tworzą wilgotne lasy
równikowe (niziny), krzaczasta formacja chaparral i
sawanny (wyżyny w centrum). Wzdłuż rzek spotyka
się lasy galeriowe, wybrzeża na znacznych odcinkach
porastają namorzyny. Zidentyfikowano blisko 3 tys.
odmian roślin kwitnących. Wyłącznie na Jamajce
występuje ok. 800 z nich, w tym 550 gatunków
paproci i 200 orchidei. Całą wyspę bujnie porasta
przywieziony z Chin bambus.

Chaparral

KLIMAT

Klimat Jamajki od zawsze stanowi jej
największą atrakcję. Ciepło, które kusiło
najdawniejszych przybyszów, co roku
przyciąga ponad milion spragnionych słońca
turystów. Jamajka pozostaje pod wpływem
wilgotnego i gorącego klimatu zwrotnikowego.

Pory roku nie występują, roczna średnia
temperatura wynosi ok. 27°C na wybrzeżu,
spadając do 20 i nieco poniżej w wyższych
partiach gór.

Na szczytach Gór Błękitnych z rzadka mogą
występować warunki "polarne"
z temperaturą poniżej 10°C.

Karaibska plaża na Jamajce

Wodospady na Dunn's River na Jamajce

HISTORIA

Wyspa została odkryta w 1494 r. przez Krzysztofa
Kolumba

- do 1655 r. znajdowała się pod panowaniem
hiszpańskim

- podbita przez Anglików była do 1962 r. ich
najważniejszą kolonią
w regionie Morza Karaibskiego

- w drugiej połowie XVII w. na Jamajce pojawili się
piraci

- niepodległość w 1962 r.

- Jest ojczyzną muzyki REGGAE

GOSPODARKA

Górnictwo oparte na wykorzystaniu bogatych złóż
boksytów. W 1950 r. rozpoczęto eksploatację tego surowca
w Górach Błękitnych na wschodzie kraju. Początkowo nie
zajmowano się ich przetwórstwem, obecnie większą część
wydobywanych boksytów przetapia się na miejscu w
aluminium.

Gałęzią gospodarki z pewnością dorównującą jamajskiemu
górnictwu jest dynamicznie rozwijająca się TURYSTYKA

Uprawy:
trzcina cukrowa,
kawa

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Godne odwiedzenia są Kingston, Montego Bay, Falmouth,
ruiny Port Royal, tzw. Błękitna Laguna (Blue Lagoon), Rio
Grande, Ochos Rios, Port Antonio, Mandeville, liczne
plaże i kąpieliska.

Montego Bay - obecnie jednym z najliczniej odwiedzanych
miejsc w Regionie Karaibskim; piaszczyste plaże
i luksusowe hotele rywalizują z meksykańskim Acapulco.

Poza wybrzeżami morskimi pewne znaczenie mają
również, dzięki istnieniu wód mineralnych, uzdrowiska
powstałe głównie na obszarach wapiennych – Balaclava,
Evarton.

Z okresu kolonialnego na Jamajce zachowały się nieliczne
zabytki, głównie w Port Royal oraz dawnej stolicy
Santiago de la Vega, obecnie Spanish Town

Kingston - stolica Jamajki położona nad Morzem
Karaibskim. Ważny port morski i port lotniczy. Miasto
zostało założone przez Anglików w 1693 r. w pobliżu
zniszczonej przez trzęsienie ziemi
z 1692 r. miejscowości Port Royal. Istnieje tu
najnowocześniejsza uczelnia karaibska – Uniwersytet Indii
Zachodnich, zbudowana przez państwa, które w tym
rejonie posiadały kolonie (Wielka Brytania, Hiszpania,
Francja, Portugalia, Holandia).

We wrześniu 2004 r. miasto nawiedził huragan "IVAN” i
spowodował duże zniszczenia.

Rezydencja w Kingston

Interesującym regionem
Jamajki jest Kraj Maroonów,
który utworzyli w 1739 r.
zbiegli niewolnicy murzyńscy.
Zamieszkują oni trudno
dostępne obszary Cockpit
County, gdzie praktykują
dawne tradycje, zakorzenione
jeszcze w czasach
niewolnictwa, m.in. magię i
wierzenia obeah.

Obeah to nazwa religijnych
praktyk magicznych; część
folkloru czarnoskórej ludności
wysp Małych
i Wielkich Antyli (Jamajka,
Bahamy, Barbados, Wyspy
Dziewicze, Trynidad, Tobago),
a także Belize. Nazwa
pochodzi
z języka aszanti z zachodniej
Afryki i oznacza
"czarnoksięstwo".

Ruch turystyczny

Jamajka, obok Meksyku i Kuby ma największą
bazę hotelową
w Ameryce Środkowej.

Skupiona jest ona głównie w dwóch regionach: na
wybrzeżu północno-wschodnim (Montego Bay) –
50% miejsc hotelowych, oraz w stolicy i jej
okolicach - 30%.

W 2004 r. wyspę tę odwiedziło 2,5 mln turystów.

Wpływy z turystyki zagranicznej 1,5 mld $ (2004)

Dominowali goście ze Stanów Zjednoczonych i
Kanady.

 

HAITI

Republika Haiti, République

d’Haïti

Flaga Haiti

Pośrodku godła stoi palma, na
której została zatknięta czapka
frygijska, będąca symbolicznym
nawiązaniem do ideałów
rewolucji francuskiej. Obok
palmy znajduje się sześć
sztandarów z barwami
haitańskimi, przed sztandarami
zaś - dwie armaty, a także
werbel, trąbka, karabin oraz
dwie kotwice.
Na samym dole godła
umieszczona jest narodowa
dewiza Haiti: L'Union Fait La
Force (fr. Jedność daje siłę).

•Zachodnia część wyspy Dominikana (Hispaniola)
•obszar 27750 km

2

; 9 departamentów;

•8,3 mln ludności (2005 r.); 271 osób na 1 km

2

;

•stolica Port-au-Prince 1,2 mln mieszk. (2004 r.);
•większe miasta (tys.): Cap-Haitien (93), Les Cayes (39);
•36% ludności miejskiej;
•Murzyni 94%, Mulaci 5%; biali 1%;
•język urzędowy francuski, w użyciu kreolski
•Katolicy 69%, protestanci 24%, inni 7%,
•grunty orne i plantacje 32,8%, lasy 1,8%;

•struktura zatrudnienia: rolnictwo i leśnictwo 30%,
przemysł i budownictwo 20%, handel i usługi 20%;
•1 gourde (HTG) = 100 centymów

.

INFORMACJE PODSTAWOWE

GEOGRAFIA

Około 80% powierzchni kraju
zajmują rozległe wyżyny
i masywy górskie. Na północy
kraju rozciągają się pasma Gór
Czarnych i Masywu Północnego,
których wierzchołki przekraczają
1000 m n.p.m. Góry Masywu
Północnego wcinają się w morze
tworząc półwysep.

Środkową część Haiti zajmuje
rozległa wyżyna Płaskowyżu
Centralnego, przecięta doliną
Artibonite, najdłuższej rzeki kraju
(236 km). Na południe od
Płaskowyżu Centralnego znajduje
się zapadliskowa równina Cul-de-
Sac z jeziorem Saumatre. W
południowo-zachodnim krańcu
Haiti, u nasady półwyspu Tiburon,
znajduje się najwyższy szczyt
kraju - La Sellé (2680 m n.p.m.).

KLIMAT

Haiti pozostaje pod wpływem klimatu gorącego
zwrotnikowego z dwiema porami deszczowymi.
Średnia temperatura notowana w stolicy kraju
(Port-au-Prince) waha się w granicach 31-35°C,
średnia roczna suma opadów wynosi 1350 mm.

ROŚLINNOŚĆ

Naturalna szata roślinna Haiti została
przekształcona przez działalność człowieka.
Lasy równikowe z palmami
i drzewiastymi paprociami zajmują obecnie
jedynie 2% powierzchni kraju. Na zboczach gór
spotyka się lasy sosnowe, ponadto dąb
tropikalny, cedr, drzewo różane. Występują
dziko rosnące krzewy kawy i kakaowca oraz
drzewa pomarańczowe, mango i avocado.

Haiti - plaża

Haiti

Haiti - mango

HISTORIA

Haiti jest najstarszym niepodległym państwem
w Ameryce Środkowej.

W 1804 r. proklamowano powstanie Cesarstwa
Haiti, dwa lata później Republiki Haiti. Od
początku niepodległego bytu państwo
wstrząsane było wieloma konfliktami.

-Całkowity chaos panujący na Haiti w 1915
wywołał interwencję Stanów Zjednoczonych,
która miała na celu ochronę amerykańskich
interesów gospodarczych oraz zabezpieczenie
Haiti przed możliwą inwazją niemiecką.

-W maju 2004 Haiti i sąsiednią Dominikanę
nawiedziły powodzie, które zabiły ponad 980
osób, jeszcze więcej ofiar pochłonęły
rozprzestrzeniające się choroby.

GOSPODARKA

Haiti jest najbiedniejszym krajem zachodniej
półkuli i jednym
z najbiedniejszych w całym świecie. Badania
porównawcze wskazują na nieustannie
pogarszające się od lat osiemdziesiątych XX w.
wskaźniki społeczne i gospodarcze. Kraj zajmuje
obecnie 153 miejsce na 177 możliwych w
prowadzonym przez ONZ wskaźniku rozwoju
państw świata.

Ok. 80% społeczeństwa żyje w skrajnej biedzie.
Niemal 70% pracuje w rolnictwie, przy czym
większość zaangażowana jest
w małych przydomowych gospodarstwach,
zatrudniających ogółem niemal dwie trzecie
aktywnej siły roboczej.

TURYSTYKA

Najważniejszymi terenami wypoczynkowymi Haiti, podobnie
jak innych państw tego regionu, są piaszczyste wybrzeża
morskie. Największe kąpieliska położone są nad zatoką
Gonâve, pomiędzy Potr-au-Prince a Saint-Marc (tzw. Plaine
de I’Arcahaine),
w pobliżu Cap-Haïtién (Cormiers, Labadie) oraz na południu
kraju między Les Cayes a Jacmel.

Są też dwa górskie uzdrowiska klimatyczne – Kenscoff i
Petionville.

Interesujący jest również bogaty folklor Haiti, w
którym szczególne miejsce zajmują tajemnicze
obrzędy kultu Voodoo.

Niewolnicy nie odrzucili swoich rdzennych wierzeń
łącząc je
z nową religią. W voodoo istnieje wprawdzie wiara w
Bon Dieu (jednego Boga), nie oddaje mu się jednak
czci. Istotny jest za to kult wielu miejscowych i
afrykańskich loa (duchów/bogów), uważanych za
tożsame z katolickimi świętymi. Podstawą kultu są
"rytuały opętania".

Symbole loa – duchów lub
bóstw

Voodoo jest synkretyczną religią afroamerykańską
wyznawaną głównie na Haiti i na południu USA.
Podstawę voodoo stanowią rdzenne wierzenia ludów
zachodnioafrykańskich (szczególnie Joruba, Kongo,
Fulanie) wraz z elementami religii katolickiej i
spirytyzmu. Voodoo rozwinęło się na Haiti wraz ze
sprowadzeniem w XVII/XVIII w. niewolników z Afryki,
którym próbowano narzucać katolicyzm

.

Wśród wyznawców Voodoo występuje też
przekonanie, że dzięki magii można ożywić ciało
zmarłego i spowodować, iż będzie ono np.
pracować na polu jako pewnego rodzaju
organiczny automat - zombie. Dana osoba staje
się takim zombie wskutek zatrucia szczególnym
rodzajem trucizny, przygotowanej przez bokora
(czarownika).

DOMINIKANA

Republika Dominikańska,

República Dominicana

Symbolika
•krzyż jest symbolem wiary
katolickiej.
•kolor niebieski symbolizuje
wolność.
•kolor czerwony symbolizuje krew
przelaną
w walce o niepodległość.
•w herbie są flagi narodowe, Krzyż
i Biblia. Dewiza nad tarczą Dios,
Patria, Libertad znaczy Bóg,
Ojczyzna, Wolność - dominikańskie
motto narodowe.

Godło Dominikany

•obszar 48,7 tys. km

2

; 29 prowincji i dystrykt

stołeczny;

•9,1 mln ludności (2005 r.); 185 osób na 1 km

2

;

•stolica Santo Domingo (2061 tys. mieszk.) (2001 r.)
•66% ludności miejskiej;
•większe miasta (tys.): Santiago de los Caballeros
(308), La Romaná (101);

•Mulaci 70%, Murzyni 13%, biali 17%;
•język hiszpański;
•katolicyzm 82%, protestanci 7%, inni 11%;
•grunty orne i plantacje 30,4%, lasy 12,8%;

•struktura zatrudnienia: rolnictwo 17%, przemysł
i budownictwo 21%, handel i usługi 62%;

•1 peso dominikańskie (DOP) = 100 centavos

INFORMACJE PODSTAWOWE

GEOGRAFIA

Dużą część powierzchni
wyspy pokrywają pasma
górskie,
z najwyższym - Kordylierą
Środkową, którego
wierzchołki przekraczają
3000 m n.p.m. (Duarte,
3175 m n.p.m.). Obszary
nizinne wzdłuż wybrzeży
porastają bujne lasy
równikowe, na obszarach
wyżynnych wnętrza kraju
ukształtowała się formacja
roślinna w typie sawanny.

KLIMAT
Na większości obszaru przeważa typ
klimatu podrównikowego, wilgotnego.
Średnia temperatura powietrza utrzymuje
się na stałym poziomie przez cały rok i
wynosi od 19 do 32°C, roczna suma opadów
notowana w Santo Domingo: 1417 mm.

Republika Dominikany – Punta Cana

Republika Dominikany – Punta Cana

Głównym centrum turystyki Dominikany jest
stolica – Santo Domingo. Założona w 1496 r.
przez brata Krzysztofa Kolumba, Bartłomieja,
była pierwszym europejskim osiedlem w Nowym
Świecie. Jego dzielnica kolonialna – pomimo
zniszczeń, jakie spowodował huragan w 1930 r. –
zachowała imponującą liczbę zabytkowych
budowli (m.in.. katedra Santa Menor z 1521 r. z
grobem Krzysztofa Kolumba, kościół i klasztor
Santo Domingo z 1510 r., gdzie w 1532 r.
założony został pierwszy w Ameryce
uniwersytet, pałace: Alcazar de Colón (1510 r.),
Capitañia General (1528 r.), zabudowa centrum
handlowego La Atrozana (1507 r.), kościoły:
Santa Clara (1522 r.), Las Mercedes (1555 r.),
Santa Barbara (1562 r.) oraz ruiny twierdzy
Ozama z wieżą Torre del Homenaje (1503 r.).

Santo Domingo: Stare Miasto

Pomnik Kolumba

Katedra Santa Menor

Pałac Kolumba

Wartościowe zabytki,
choć już nie tak liczne
jak w stolicy
zachowały się także w
innych miastach
republiki, m.in.
w Santiago (XVIII-
wieczna katedra, fort
San Luis), La Vega
(twierdza wzniesiona
w 1494 r. Przez
Krzysztofa Kolumba),
La Romana (stare
kościoły, Casa de
Campo), Puerto Plata
(fort San Felipe).

Wśród współczesnych
budowli kraju,
szczególne miejsce
zajmuje nowoczesna
bazylika Altagracia
wzniesiona na
początku lat
siedemdziesiątych XX
w. w Higüey (wsch.
część kraju).

Głównym terenem rekreacyjnym Dominikany
jest wybrzeże morskie – piaszczyste plaże i
ciepłe czyste wody. Odcinek wybrzeża między
Puerto Plata a San Juan noszący nazwę Riwiery
Karaibskiej. Republika Dominikańska jest
również zasobna w wody mineralne, których
źródła najobficiej występują na obszarze
Cordillera Central – uzdrowiska Jarabacoa,
Constanza, San José de Ocoa.

Ruch turystyczny

Baza hotelowa, rozbudowywana szczególnie
dynamicznie na początku lat osiemdziesiątych
ub. wieku, liczyła w 1987 r. ponad 11 tys. pokoi
(ok. 24,5 tys. miejsc), z tego ponad połowa
znajdowała się w stolicy (5,9 tys. pokoi).

W 2005 r. Dominikanę odwiedziło 3 mln turystów
(ok. 250 tys. ze Stanów Zjednoczonych), a
dochody z turystyki osiągały 3,5 mld dolarów
USA (2005 r.).