Zastosowanie enzymów

BIOKATALIZATORY

(ENZYMY)

Białka prostsze lub bardziej złożone

produkowane w żywych organizmach i

katalizujące przebieg reakcji metabolicznych a

także skomplikowane katalizatory organiczne

wytwarzane przez żywe komórki. Biorą one

udział we wszystkich reakcjach chemicznych

ustroju.
Każdy enzym działa wyłącznie na pewną

określoną substancję lub na grupę pokrewnych

substancji.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA

RODZAJ

PRZEPROWADZANEJ

REAKCJI

1. TRANSFERAZY
2. HYDROLAZY
3. LIAZY
4. IZOMERAZY  
5. LIGAZY
6. OKSYDOREDUKTAZY

OKSYDOREDUKTAZY (np. dehydrogenazy, oksydazy) -

przenoszą elektrony i protony do odpowiedniego akceptora,
enzymy katalizujące reakcje, w których dochodzi do zmiany
stopnia utlenienia

 
TRANSFERAZY (np. aminotransferazy, acetylotransferazy,

kinazy) - przenoszące określoną grupę chemiczną (np.
aminową, acetylową) z jednego związku do drugiego, czyli
katalizujące reakcje przenoszenia grup funkcyjnych z jednej
cząsteczki na drugą

HYDROLAZY (np. proteazy, celulaza, inwertaza) - rozkładające

substrat hydrolitycznie, z jednoczesnym przyłączeniem
cząsteczki wody. Zazwyczaj są to białka proste
przeprowadzające reakcje rozpadu z udziałem wody.

LIAZY (np. dekarboksylazy aminokwasów) -

odszczepiające pewne grupy od substratu bez
udziału wody, czyli katalizują reakcje rozpadu
bez udziału wody, przy czym tworzą się
zazwyczaj wiązania podwójne

IZOMERAZY - przeprowadzają reakcje

przegrupowań wewnątrzcząsteczkowych, czyli
przebudowują strukturę cząsteczki bez zmiany
jej składu atomowego

LIGAZY (syntetazy) - katalizujące tworzenie

nowych wiązań, czyli łączenie się dwóch
cząsteczek (reakcje syntezy)

ENZYMY RESTRYKCYJNE (stanowią inną

grupę enzymów ) - z grupy endonukleaz,
które przecinają nici DNA w miejscu
występowania krótkich, kilku
nukleotydowych sekwencji, specyficznych dla
danego enzymu restrykcyjnego. Uzyskano już
ponad 100 różnych enzymów restrykcyjnych,
które znalazły niezwykle szerokie
zastosowanie w biologii molekularnej. W
inżynierii genetycznej wykorzystuje się
enzymy restrykcyjne do cięcia nici DNA.

• dodatek biokatalizatorów znacznie przyspiesza

i polepsza wydajność reakcji

• reakcje biokatalityczne przebiegaj w jeden

sposób, brak jest produktów ubocznych

• dodatek biokatalizatorów powoduje że dane

reakcje są prowadzone w łagodniejszych

warunkach (środowisko wodne, temp. 0-95

o

C).

• nie stosuje się szkodliwych i niebezpiecznych

substancji, łatwo ulegają biodegradacji

• niskie koszty używania enzymów

Efekty działania biokatalizatorów

PRZYKŁAD

WADY 

• ograniczona możliwość stosowania
• wrażliwość enzymów
• odwracalność reakcji

enzymatycznych

• mikroskala

ZASTOSOWANIE

DO PRODUKCJI:

• Mleka i wyrobów mleczarskich

• Piwa, alkoholu, wina i soków

• Pieczywa

• Olejów i tłuszczy

• Antybiotyków

• Cukrów

• Kawy

• Detergentów

• Związków chemicznych

Enzymy