Liczy około 60 gatunków. Zimozielone drzewa lub
krzewy, często płożące. Rośliny jedno- lub
dwupienne. Liście igiełkowate lub łuskowate.
Wytwarzają drobne, kuliste, granatowoczarne
szyszkojagody (mięsiste twory powstałe z
wtórnego zrośnięcia się owocolistków). Nasiona
bez skrzydełek.
Rozmnażanie:
Najczęściej jałowce rozmnaża się przez
sadzonki; rzadziej przez szczepienie (tylko
niektóre odmiany). Niekiedy stosuje się wysiew
nasion po rocznej stratyfikacji.
Juniperus chinensis L. ‘Sticta’ –
jałowiec chiński odmiana
wyprostowana
• Występowanie:
Kultywar; gatunek występuje na Dalekim Wschodzie.
• Wzrost:
Wyprostowany krzew do 3,5m wysokości (po 10-15 latach do
2-2,5m). Wzrost powolny.
• Pokrój:
Korona wąskostożkowa, gęsta; pędy ustawione pionowo.
• Igły:
Dość krótkie, niebieskawe, miękkie.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Krzew o regularnym pokroju i niebieskim zabarwieniu.
Doskonały do ogrodów przydomowych, skalnych, wrzosowych
i dużych pojemników.
Juniperus communis – jałowiec
pospolity
• Występowanie:
Europa, Azja, Ameryka Północna i północna Afryka. Gatunek
krajowy, popularny na suchych, piaszczystych glebach wraz
z wrzosem, brzozą i sosną pospolitą.
• Wzrost:
Duży krzew, rzadziej wielopniowe drzewo, do 5-8m
wysokości (niekiedy wyższe). Wzrost powolny.
• Pokrój:
pokrój bardzo zmienny, zależny od warunków siedliskowych,
najczęściej kolumnowy. Starsze egzemplarze często ulegają
deformacji.
• Igły:
Wyjątkowo długie (1-1,5cm) po 3 w okółkach,
niebieskawozielone; wierzchnia strona podłużnie zagłębiona
z białym paskiem; nastroszone i kłujące. Wewnątrz krzewu
(ocienione) szybko zamierają.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Cenny gatunek o szerokiej amplitudzie
ekologicznej do stosowania w krajobrazie
otwartym, głównie w rekultywacji terenów
ubogich. Sadzony często w ogrodach wrzosowych
lub skalnyh. Zimą wymaga obwiązania, aby nie
uległ deformacji pod wpływem śniegu. W uprawie
najczęściej stosuje się jego odmiany o
zróżnicowanym pokroju.
‘Arnold’
Odmiana kolumnowa, podobna do ‘Hibernica’,
ale niższa, węższa i wolniej rosnąca. Po 10 -15
latach wyrasta do 1-1,5m. Polecana do
mniejszych ogrodów.
‘Depressa Aurea’
Odmiana nisko i szeroko rozrastająca się.
Osiąga 0,6-1m wysokości i ok. 2m szerokości.
Pędy ustawione skośnie ku górze; wewnątrz
krzewu charakterystyczne zagłębienie. igły
długie, na końcu pędów żółte zabarwione
(głównie wiosną); zimą rudobrązowe. Stanowisko
w pełni słoneczne. Cenny element barwny do
ogrodów wrzosowych i skalnych. Stare
egzemplarze wyglądają mniej dekoracyjnie.
‘Hibernica’
Odmiana irlandzka, cechuje się
wąskokolumnowym, regularnym pokrojem. Osiąga
3-5m wysokości przy 1m szerokości (po 10-15
latach 1,5-2m wysokości). Igły podobne jak u
gatunku. Wymaga związywania na zimę, by nie
ulec deformacji. Najczęściej spotykana odmiana
tego gatunku. Dobra do ogrodów przydomowych,
wrzosowych i skalnych oraz na cmentarze.
‘Horstmann’
Odmiana o malowniczym,
charakterystycznym pokroju. Dorasta do ok. 3-4m
wysokości i szerokości (po 10-15 latach do 1,5m
wysokości). Boczne pędy rosną poziomo i ich
końce przewisają, a pędy II rzędu silnie zwisają.
Typowa roślina soliterowa w eksponowanych
miejscach dla uwydatnienia pokroju (bardzo
interesujące ośnieżone zimą i podświetlone).
‘Repanda’
Odmiana rozpostarta. Płożący krzew osiągający 0,3-
0,6 m wysokości i 2-3m szerokości ( po 10-15 latach
ok.0,2m wysokości i ok. 1,5m szerokości). Pędy
pokryte miękkimi igłami „przytulonymi” do pędu.
Cenny krzew okrywowy np. do zadarniania
skarp(2szt na m2). Doskonały do ogrodów
przydomowych, skalnych, wrzosowych, dachowych
oraz dużych pojemników obok wyższych krzewów.
Podobne są równie cenne odmiany: ‘Hoornibrookii’ o
bardziej nastroszonych igłach oraz jeszcze niższa
prawie leżąca ‘Green Carpet’.
Juniperus conferta – jałowiec
nadbrzeżny
• Występowanie:
Japonia, Korea, Sachalin; nad brzegiem oceanu.
• Wzrost:
Niski krzew o płożących się po ziemi pędach. Wyrasta
zaledwie do 0,4-0,5m wysokości (po 10-15 latach do ok.
0,3m) i dużo większej średnicy.
• Igły:
Długie (1,5-2cm) ostre, jasnozielone; od góry z
rynienkowatym zagłębieniem.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Atrakcyjny krzew okrywowy (1-2 szt./m2), tworzący
zwarte, jasnozielone okrywy. Dobry do ogrodów
przydomowych, skalnych i wrzosowych.
‘Schlager’
Nieco słabiej rosnąca odmiana o
niebieskawym zabarwieniu igieł.
Juniperus ‘Hetzii’ – jałowiec Hetza
• Występowanie:
Kultywar; najprawdopodobniej mieszanie J. virginiana i
J. xpfitzeriana.
• Wzrost:
Silnie rosnący krzew do 3,5 m wysokości i podobnej
szerokości (po 10-15 latach do 1,5 -2m wysokości i 2-3
szerokości). Pędy początkowo układają się poziomo, z
wiekiem wypiętrzają się skośnie ku górze. Wzrost szybki.
• Igły:
Drobne w młodości, potem głównie łuskowate o
niebieskim zabarwieniu.
• Kwiaty:
Odmiana żeńska, obficie zawiązująca szyszkojagody.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Atrakcyjny, duży krzew do sadzenia
pojedynczo lub w grupach w parkach, zieleni
miejskiej, dużych ogrodach i na cmentarzach.
Juniperus horizontalis
‘Wiltonii’ – jałowiec płożący
odm. modra
• Wystepowanie:
kultywar; w północnych rejonach Ameryki Północnej; na
słabych, piaszczystych glebach nad brzegami jezior oraz
skalistych wzgórzach.
• Wzrost:
Płożący krzew o leżących na ziemi pędach i tworzący
gęste okrywy. Dorasta do 0,3m wysokości i 2,5-3m
szerokości (po 10-15 latach do 2m szerokości). Pędy z
czasem zakrywają się wzajemnie. Wzrost powolny.
• Igły:
Na ogół łuskowate, cały rok intensywnie niebieskie.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Popularny, najniższy z jałowców, często sadzony w
ogrodach przydomowych, skalnych i wrzosowych jako
roślina okrywowa (3szt/m2). Cenny również do ogród na
dachach, pojemników i do sadzenia na grobach. Atrakcyjnie
wygląda „wylewając” się z dużych pojemników czy murków
oporowych.
‘Blue Chip’
Podobnie rosnąca, ale nieco wyższa (do 0,4-
0,5m) odmiana, o bardziej „nastroszonych”
bocznych pędach i krótkich, stalowoniebieskich
igłach. Po 10-15 latach dorasta do 0,2m
wysokości i 1,5m szerokości. Zastosowanie
podobne jak poprzedniej odmiany.
Juniperus x pfitzeriana –
jałowiec Pfitzera
• Występowanie:
Kultywar; mieszaniec J. chinensis i J. sabina.
• Wzrost:
Rozłożysty, silnie rosnący krzew do 3(4)m wysokości i
4-6m szerokości (po 10-15 latach do 1,5-2m wysokości i 2-
3m szerokości). Pędy ułożone skośnie; końce lekko
przewisają, dolne gałęzie z wiekiem pokładają się na ziemie
i zakorzeniają. Pokrój wyjątkowo malowniczy.
• Igły:
Częściowo łuskowate (nasłonecznione części krzewu),
częściowo krótkie igiełki (ocienione części, wewnątrz
krzewu). Zabarwienie szarozielone. W okresie jesienno –
zimowym na końcach młodych przyrostów liczne
„bułkowate” pąki kwiatów męskich (charaterystyczne).
• Kwiaty
Tylko męskie.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
wspaniały, malowniczy i zarazem mało
wymagający krzew do stosowania w grupach i
pojedynczo w parkach, zieleni miejskiej, dużych
ogrodach, zieleni na dachach i w dużych
pojemnikach. Doskonały krzew okrywowy w
różnych sytuacjach, także miejscach półcienistych
np. pod luźno rosnącymi drzewami. Cenny
również do tworzenia kompozycji w miejscach
reprezentacyjnych i na cmentarzach. Szczególnie
dobrze komponuje się z formami kolumnowymi.
‘Aurea’
Podobna w pokroju, ale nieco słabiej rosnąca
odmiana o młodych przyrostach złocistożółtych,
potem zielonożółty. Dorasta do 2-3m wysokości i
4-5m szerokości (po 10-15 latach do 1-1,5m
wysokości i 1,5-2m szerokości). Zastosowanie jak
J. xpfitzeriana. Odmiana męska.
‘Old Gold’
Odmiana podobna do poprzedniej, ale jeszcze
słabiej rosnąca, o gęstszym i bardziej zwartym
pokroju i trwalszym, złocistożółtym zabarwieniu.
Dorasta do 1(2)m wysokości i 2-3m szerokości (po
10-15 latach ok. 0,5m wysokości i 1,5m
szerokości). Cenna do mniejszych ogrodów.
Odmiana męska.
‘Mint Julep’
Krzew zbliżony wyglądem do jałowca Pfitzera,
ale jest bardziej zwarty, intensywniej zielony i
słabiej rosnący. Pędy malowniczo przewisają.
Dorasta do 1,5-2,5m wysokości i 3-4m szerokości
(po10-15 latach do 1m wysokości i ok. 2m
szerokości). Odmiana męska.
Juniperus sabina – jałowiec
sabiński (jałowiec sawina, j.
kozacki)
• Występowanie:
Góry południowej i środkowej Europy, Azja Mniejsza, Kaukaz i
Syberia. Gatunek krajowy; występuje jedynie na wapiennych
skałach w Pieninach (relikt trzeciorzędowy).
• Wzrost:
Niski i szeroko rosnący krzew do 1,5-2m wysokości i 4-6(8)m
szerokości, a niekiedy więcej (po 10-15 latach do 1m wysokości
i 2m szerokości). Gałęzie miotlaste, ułożone skośnie i z
wiekiem pokładające się i zakorzeniające. Wzrost powolny.
• Igły:
Na ogół bardzo krótkie, igiełkowate (rośliny męskie i młode) lub
łuskowate (rośliny żeńskie), i wtedy ściśle przylegające do
wałeczkowatego pędu (pędy cienkie), ciemnozielone, roztarte
pachną nieprzyjemnie (ostry zapach sabinolu).
• Kwiaty:
Gatunek dwupienny.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Często sadzony w terenach zieleni (głównie
odmiana żeńska). Wymaga dużo miejsca do
rozwoju. Dobry krzew okrywowy na skarpy, do
ogrodów naturalistycznych, skalnych i
wrzosowych.
‘Tamariscifolia’
Odmiana tamaryszkowata. Słabo rosnący krzew o
płożących i układających się piętrowo pędach oraz
bardzo krótkich igłach. Dorasta do 0,5-0,8m
wysokości i 2-2,5m szerokości (po 10-15 latach
do 0,3-0,4m wysokości i ok. 1,5m szerokości).
Nieźle znosi zanieczyszczenia powietrza.
Doskonały krzew okrywowy o regularnym ułożeniu
pędów (2szt/m2); dobry na skarpy, do ogrodów
skalnych, wrzosowych, dachowych i do dużych
pojemników pod wyższymi roślinami.
‘Variegata’
Słabo rosnący krzew o niskim, krzaczastym
pokroju i skośnie ułożonych pędach pokrytych
łuskami. Obok zielonych pędów pojawiają się
częściowo kredowobiałe. Po 10-15 latach osiąga
0,4-0,5m wysokości i 1-1,5m szerokości.
Zastosowanie podobne jak poprzedniej odmiany.
Juniperus scopulorum ‘Skyrocket’
– jałowiec skalny odm. Skyrocket
• Wystepowanie:
kultywar; gatunek występuje w zachodnich rejonach
Ameryki Północnej. Odmiana zaliczana wcześniej do j.
wirginijskiego.
• Wzrost:
Krzew o wyjątkowo wąskim pokroju, osiagający 5-6m
wysokości i ok. 0,6-0,8m szerokości (po 10-15 latach do 3-
4m wysokości). Wszystkie pędy są ustawione pionowo i
przylegają do pnia.
• Igły:
Łuskowate lub igiełkowate, niebieskozielone.
• Walory dekoracyjne i zastosowanie:
Popularny krzew o bardzo wąskim, strzelistym pokroju i
niebieskim zabarwieniu. Doskonały do ogrodów
przydomowych, skalnych i wrzosowych, na cmentarzach i do
pojemników. Ulega odkształceniom pod wpływem śniegu
(należy starsze rośliny związywać)
Juniperus squamata ‘Meyeri’ –
jałowiec łuskowaty odm. Meyera