www.dhlgf.pl

Page

1

Dangerous Goods

1. Definicja materiału niebezpiecznego

2. Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych

3. Ukryte materiały niebezpieczne

4. Stawki frachtowe i opłaty dodatkowe

5. Dokumenty

6. Opakowania

8. Podsumowanie

7. Gdzie szukać pomocy

www.dhlgf.pl

Page

2

Definicja

Dangerous Goods

Materiały niebezpieczne to artykuły lub substancje, których właściwości
mogą spowodować zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia lub
środowiska i które są wymienione na liście materiałów niebezpiecznych
DGR lub są klasyfikowane zgodnie z tymi przepisami.

Przewóz materiałów niebezpiecznych podlega specjalnym przepisom
IATA Dangerous Goods Regulations (które są wykładnią przepisów
opracowywanych przez Komitet Ekspertów ICAO, International Civil
Aviation Organization).

Niektóre materiały zostały określone w ogóle jako zbyt niebezpieczne
do przewozu lotniczego, inne mogą być dopuszczone jedynie pod
warunkiem zgód państw zaangażowanych w przewóz; niektóre
natomiast są dozwolone tylko w samolotach cargo.

www.dhlgf.pl

Page

3

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Podręcznik IATA DGR zawiera wykaz około 3000 wyspecyfikowanych
przez ONZ materiałów niebezpiecznych z podaniem ich
charakterystyki oraz warunków, pod jakimi mogą być przyjęte do
transportu lotniczego. Wykaz ulega ciągłym modyfikacjom. Można w
nim spotkać także materiały określane jako „nie nazwane inaczej”
(n.o.s.) – mające cechy charakterystyczne dla którejś z 9-u grup.

Rozróżnia się 9 grup (klas) materiałów niebezpiecznych. Biorąc pod
uwagę ich charakterystyczne właściwości mogące stanowić
zagrożenie w transporcie lotniczym i tak:

www.dhlgf.pl

Page

4

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Klasa 1 – Materiały Wybuchowe (w tym 6
Podklas)
Przykłady:

amunicja myśliwska lub do broni

osobistej, bezpieczniki, fajerwerki

(niektóre)

Klasa 2 – Gazy w tym 3 Podklasy:

Gaz Palny np.

propan, butan, acetylen

www.dhlgf.pl

Page

5

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Klasa 2 – Gazy w tym 3 Podklasy:
Gaz niepalny, nietrujący np.

neon, dwutlenek

węgla, hel, płynny azot

Klasa 2 – Gazy w tym 3 Podklasy:
Gazy Toksyczne

Klasa 3 – Ciecze Palne
np.

farby, alkohole, kleje, aceton, paliwo

www.dhlgf.pl

Page

6

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Klasa 4 – Ciała Stałe Palne w tym 3
Podklasy

Ciała Łatwopalne np.

zapałki, siarka

Podatne na samozapalenie się np.

biały lub

żółty fosfor, magnez

Palne w kontakcie z wodą np.

sód, karbit

www.dhlgf.pl

Page

7

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Klasa 5 – Substancje Utleniające w tym 2
Podklasy:

Utleniacze np.

wybielacze, wapno, nawozy

Nadtlenki organiczne

www.dhlgf.pl

Page

8

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Klasa 6 – Substancje Trujące i Zakaźne w tym 2
Podklasy:

Substancje Trujące np.

cyjanek, arszenik,

strychnina

Substancje Zakaźne np.

wirusy, bakterie,

szczepionki lub produkty biologiczne znane
jako powodujące choroby ludzi lub zwierząt
(HIV, grzybice, wścieklizny); zalicza się tu też
odpady medyczne

www.dhlgf.pl

Page

9

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Klasa 7 – Materiały Radioaktywne

Materiały Radioaktywne
Kategoria I - białe

Materiały Radioaktywne
Kategoria II - żółte

Materiały Radioaktywne
Kategoria III - żółte

www.dhlgf.pl

Page 10

Klasyfikacja

Dangerous Goods

Materiały żrące np.

kwas siarkowy, rtęć, kwas

do akumulatorów

Materiały niebezpieczne różne np.

azbest,

środki zapachowe, środki do znieczuleń,
dwutlenek węgla w postaci stałej tzw suchy
lód

Materiały magnetyczne

Materiały niebezpieczne różne:

www.dhlgf.pl

Page 11

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Aerozole - zmiana ciśnienia i temperatury w kabinie samolotu może wywołać

wyciek, jeśli pojemnik nie jest prawidłowo zamknięty/ zaklejony. Zdarzały się

przypadki wybuchu pojemników na skutek przegrzania.

Akumulatory - akumulatory bez elektrolitu (dry cells) jakkolwiek nie są mat.

niebezpiecznym, muszą być tak opakowane aby uniemożliwić zwarcie.

Aparatura dentystyczna - może zawierać rozpuszczalniki i żywice.

Aparaty elektryczne - aparaty z napędem elektrycznym takie jak wózki, kosiarki,

wózki golfowe, inwalidzkie mogą mieć akumulatory „mokre”.

Artykuły gospodarstwa domowego - mogą zawierać farby, aerozole, palne płyny,

chemiczne środki czyszczące .

Butle z gazem - jeśli są napełnione, mogą być przyjęte do przewozu wyłącznie jako
cargo.

www.dhlgf.pl

Page 12

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Chemikalia - większość art. chemicznych kwalifikuje się jako mat. niebezpieczne
i wyłącznie wykwalifikowany personel podejmuje decyzję, czy można przewieźć je
jako cargo. Nigdy nie wolno przyjąć tych materiałów do przewozu jako bagaż.
Chemikalia do basenów pływackich - mogą zawierać kwasy oraz chlorki w
stanie

płynnym lub stałym.

Części lotnicze - części zapasowe, wyposażenie samolotu tzw. COMAT (company
materials i AOG) mogą zawierać materiały spełniające kryteria materiałów
niebezpiecznych np. sprężony gaz, farby, aerozole, zestawy ratownicze.

Części maszyn - mogą zawierać rozpuszczalniki, farby, chemikalia.
Części samochodowe - w tym także do silników, motocykli – mogą zawierać
mokre akumulatory, amortyzatory gazowe, poduszki powietrzne

www.dhlgf.pl

Page 13

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Fajerwerki - są one silnie wybuchowe.

Farby - w większości farby są płynami palnymi i mogą być przyjęte do przewozu

wyłącznie jako cargo. Emalie, lakiery, pokosty, bejce, politury, rozpuszczalniki także

podlegają tym restrykcjom. Obniżenie ciśnienia w samolocie może spowodować

otwarcie wieczka pojemnika i wyciek.

Gaz schłodzony w stanie płynnym - schłodzone gazy (cryogenic liquid) takie jak

azot, hel, argon są niebezpieczne w przypadku zetknięcia ze skórą oraz grożą

uduszeniem w zamkniętym pomieszczeniu (przy wycieku).

Instrumenty / przyrządy - mogą zawierać rtęć.

Mrożona żywność - może być pakowana w suchy lód, co mogłoby mieć negatywny

wpływ na pasażerów lub zwierzęta.

www.dhlgf.pl

Page 14

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Narzędzia podręczne - narzędzia takie jak np. piły łańcuchowe mogą mieć silnik

spalinowy z paliwem w baku.

Paliwo do zapalniczek - zapalniczki z płynem mogą przeciekać podczas
transportu

wytwarzając wybuchowe opary w kabinie oraz bagażnikach samolotu.

Pojazdy samojezdne - pojazdy samojezdne jak samochody, motocykle mogą

zawierać paliwo, akumulatory, gaśnice, poduszki powietrzne itp.

Próbki diagnostyczne - mogą zawierać substancje zakaźne.

Rtęć - w wysokiej temperaturze i przy niskim ciśnieniu wydziela trujące opary.

W stanie płynnym (tj. do – 38 C) b. szybko działa na aluminium osłabiając jego

strukturę. W przypadku wycieku w samolocie b. trudna do wykrycia i usunięcia,

powoduje duże szkody w konstrukcji samolotu

www.dhlgf.pl

Page 15

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Skrzynki z narzędziami - mogą zawierać mat. wybuchowe (nity z nabojami),

sprężony gaz, kleje lub farby w aerozolach, płyny żrące (kwasy, środki czyszczące).

Sprzęt do nurkowania - może zawierać butle ze sprężonym gazem. Puste butle,

z manometrem w pozycji „0” można przyjąć do przewozu. Lampy do nurkowania

mogą zawierać baterie kwasowo – ołowiowe wielokrotnego użytku.

Sprzęt campingowy - należy uważać na możliwość znajdowania się w nim butli

z gazem i płynami palnymi jak: butan, płyny korodujące, oleje palne.

Sprzęt do odwiertów górniczych - może zawierać materiały wybuchowe.

Sprzęt ratunkowy - może zawierać urządzenia działające na baterie/
akumulatory:

sprzęt ratujący życie lub nawigacyjny-boje , sprzęt pływający, zapałki itp.

www.dhlgf.pl

Page 16

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Środki czystości - mogą zawierać chlorki, amoniak (np. niektóre detergenty lub
odplamiacze zawierają amoniak , który jest silnie
korodujący i wydziela trujące opary ), utleniacze.

Wyposażenie elektryczne - może zawierać rtęć lub materiały o właściwościach

magnetycznych.

Wyposażenie laboratoryjne - może zawierać chemikalia, rozpuszczalniki, farby.

Wyposażenie do efektów specjalnych, pokazów, filmów - mogą zawierać

substancje łatwopalne, wybuchowe lub dymy sceniczne (suchy lód).

Wyposażenie fotograficzne - może zawierać chemikalia korodujące, które

reagują z większością stopów i metali używanych w samolocie. Mogą także

powodować oparzenia skóry .

www.dhlgf.pl

Page 17

Ukryte materiały niebezpieczne

Dangerous Goods

Zapalniczki do papierosów - zapalniczki z płynnym gazem pod ciśnieniem mogą

spowodować zagrożenie pod wpływem zmniejszonego ciśnienia. Popularne
zapalniczki

jednorazowe nie są natomiast dostatecznie zabezpieczone przed przypadkowym

zadziałaniem co może uwolnić całą zawartość zapalniczki – wystarcza ona do

spowodowania eksplozji.

Zapałki - wszystkie rodzaje – dopuszcza się jedynie przy sobie, do użytku

osobistego ; zapałki książeczkowe przewożone w bagażu b.łatwo otwierają się

powodując zagrożenie.

Zestawy naprawcze - mogą zawierać kleje, celulozę, farbę, nadtlenki

organiczne, rozpuszczalniki

www.dhlgf.pl

Page 18

Stawki frachtowe i opłaty dodatkowe

Dangerous Goods

Większość linii lotniczych rozróżnia stawki frachtowe płacone za przewóz
general cargo od tych płaconych za przewóz towarów niebezpiecznych
dlatego każdorazowo należy sprawdzić z przewoźnikiem jakie stawki
mają zastosowanie.

Niektóre linie lotnicze w ogóle nie akceptują towarów niebezpiecznych.

Opłaty dodatkowe:

-

RAC

– wysokość i zasady zastosowania zależą od linii lotniczej

-

Opłata za sporządzenie Check Listy

– która bardzo często jest robiona

przez agenta handlingowego na zlecenie linii lotniczej

-

dodatkowa opłata handlingowa

– należy sprawdzić czy agent

handlingowy obok standardowej opłaty za handling nie pobiera
dodatkowej.

www.dhlgf.pl

Page 19

Dokumenty

Dangerous Goods

„

Shipper’s Declaration for Dangerous Goods” – „Deklaracja Nadawcy”

Dla każdej przesyłki zawierającej materiały niebezpieczne zdefiniowane i
sklasyfikowane w DGR, nadawca

MUSI

wypełnić dokument:

„Shipper’s Declaration for Dangerous Goods” – „Deklaracja Nadawcy”

(chyba że zgodnie z przepisami DGR Deklaracja nie jest wymagana).

DGF oferuje, jako usługę dodatkową, pomoc merytoryczną przy
wypełnianiu Deklaracji.

Deklaracja Nadawcy musi być wypełniona w języku angielskim, w dwóch
egz.; wszystkie błędy muszą być poprawione i podpisane przez wystawce
dokumentu.

www.dhlgf.pl

Page 20

Opakowania

Dangerous Goods

Do celów przewozu materiałów niebezpiecznych wyróżnia się 4 typy

- ze Specyfikacją UN; oznakowanie specyfikacją UN musi być trwałe,
czyli drukowane lub wytłoczone bezpośrednio na opakowaniu,
czytelne i umieszczone w widocznym miejscu.

- dla ograniczonych ilości – LTD QTY (LIMITED QUANTITY”

- bez specyfikacji UN

- dla bardzo małych ilości ( EXCEPTED QUANTITY)

www.dhlgf.pl

Page 21

Podsumowanie

Dangerous Goods

Kilka przykładów wypadków z materiałami niebezpiecznymi, które
pokazują jak istotne jest przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa.

1987 Katastrofa samolotu Boeing 747 nad Oceanem Indyjskim (140
osób zabitych, 19 osób z załogi) – kwas azotowy (Nitric acid)

1990 Katastrofa samolotu Boeing 727 (2 pasażerów zabitych, 2
osoby z załogi) – kwas azotowy

1996 Katastrofa samolotu Valujet, transportujacego generatory
tlenowe jako cargo – 110 ofiar śmiertelnych. Generatory
zadeklarowane były jako puste, a w rzeczywistości były
przeterminowane.