16 Magazynowanie materiałów stosowanych do produkcji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

olf

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ireneusz Winiarski

Magazynowanie materiałów stosowanych do produkcji
instrumentów muzycznych 311[18].Z3.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Katarzyna Ziomek
mgr Ewa Groblewska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Ireneusz Winiarski

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[18].Z3.02
„Magazynowanie materiałów stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych”, dla
zawodu technik instrumentów muzycznych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Materiał nauczania

4.1. Gospodarka magazynowa jako element logistyki w przedsiębiorstwie

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Klasyfikacja magazynów

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Wyposażenie magazynowe

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Rodzaje systemów składowania

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Organizacja i funkcjonowanie magazynów

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Transport wewnątrzzakładowy

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Kontrola wewnętrzna gospodarki magazynowej

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

4.8. Dokumentacja i ewidencja towarów

4.8.1. Materiał nauczania

4.8.2. Pytania sprawdzające

4.8.3. Ćwiczenia

4.8.4. Sprawdzian postępów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9. Suszenie naturalne i suszarnie drewna

4.9.1. Materiał nauczania

4.9.2. Pytania sprawdzające

4.9.3. Ćwiczenia

4.9.4. Sprawdzian postępów

4.10. Suszenie próżniowe

4.10.1. Materiał nauczania

4.10.2. Pytania sprawdzające

4.10.3. Ćwiczenia

4.10.4. Sprawdzian postępów

4.11. Wymagania dotyczące warunków magazynowania i sezonowania

materiałów stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych

4.11.1. Materiał nauczania

4.11.2. Pytania sprawdzające

4.11.3. Ćwiczenia

4.11.4. Sprawdzian postępów

4.12. Przygotowanie surowca drzewnego do suszenia naturalnego

(sezonowania)

4.12.1. Materiał nauczania

4.12.2. Pytania sprawdzające

4.12.3. Ćwiczenia

4.12.4. Sprawdzian postępów

4.13. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpożarowej obowiązujące w magazynach i w suszarniach

4.13.1. Materiał nauczania

4.13.2. Pytania sprawdzające

4.13.3. Ćwiczenia

4.13.4. Sprawdzian postępów

Sprawdzian osiągnięć

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu magazynowania

materiałów stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych. W poradniku znajdziesz
–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę.

Miejsce jednostki modułowej w strukturze modułu 311[18].Z3.02 „Magazynowanie

materiałów stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych” jest pokazane na schemacie
strukturalnym zamieszczonym na rysunku poniżej.

Schemat układu jednostek modułowych

311[18].Z3

Organizacja

procesów produkcji

311[18].Z3.01

Normowanie zużycia

materiałów i czasu pracy

311[18].Z3.02

Magazynowanie

materiałów stosowanych do

produkcji instrumentów

muzycznych

311[18].Z3.04

Planowanie nagłośnienia

pomieszczeń

311[18].Z3.03

Planowanie procesów

wytwarzania instrumentów

muzycznych

311[18].Z3.05

Projektowanie i wykonywanie

elementów instrumentów

muzycznych

311[18].Z3.06

Posługiwanie się językiem

obcym zawodowym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

wyszukiwać potrzebne informacje w dokumentach,

−

dokumentować, notować i selekcjonować informacje,

−

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,

−

pracować indywidualnie,

−

pracować w grupie,

−

prezentować wyniki pracy własnej i grupowej,

−

uczestniczyć w dyskusji,

−

posługiwać się instrukcją przy wykonywaniu ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

wyjaśnić zasady gospodarki magazynowej,

−

wyjaśnić znaczenie lokalizacji magazynu,

−

sklasyfikować rodzaje magazynów,

−

scharakteryzować podstawowe wyposażenie magazynów,

−

scharakteryzować systemy składowania,

−

posłużyć się dokumentacją magazynową,

−

rozplanować powierzchnię magazynową,

−

zaprojektować

wyposażenie

magazynów

przeznaczonych

przechowywania

materiałów stosowanych do produkcji instrumentów,

−

zaplanować system transportu poziomego i pionowego w magazynie,

−

zaplanować organizację pracy w magazynie,

−

sporządzić dokumentację magazynowanych materiałów,

−

dobrać parametry magazynowania i sezonowania materiałów stosowanych do produkcji
instrumentów muzycznych,

−

przygotować surowce drzewne do suszenia naturalnego,

−

przygotować komory suszarnicze do suszenia drewna,

−

przygotować do sezonowania materiały do budowy instrumentów,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony
przeciwpożarowej podczas magazynowania i sezonowania materiałów stosowanych do
produkcji instrumentów muzycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Gospodarka

magazynowa

jako

element

logistyki

w przedsiębiorstwie

4.1.1.

Materiał nauczania

Magazyn można określić jako jednostkę organizacyjno – funkcjonalną zajmującą się

magazynowaniem dóbr materialnych (zapasów) czasowo wyłączonych z użycia, dysponującą
wyodrębnioną na ten cel przestrzenią oraz środkami technicznymi przeznaczonymi dla ruchu
zapasów, ich obsługi oraz stanu. Natomiast system magazynowania i obsługi zapasów można
określić jako skoordynowaną działalność w czasie i przestrzeni, polegającą na gromadzeniu
zapasów, ich składowaniu wraz z czynnościami manipulacyjnymi (przechowywanie,
kompletowanie, przemieszczanie) oraz czynnościami pielęgnacyjnymi (konserwacja), a także
kontrolą, ewidencjonowaniem i wydawaniem dóbr materialnych (zapasów). Działalność ta
jest prowadzona z wykorzystaniem całej infrastruktury magazynowej.

Składowanie jest tylko jednym z elementów magazynowania. Według normy PN-84/N-

01800 składowanie to „zbiór czynności związanych z umieszczeniem (ułożeniem) zapasów
na powierzchni lub w przestrzeni składowej budowli magazynowej (np. w urządzeniach do
składowania), w sposób usystematyzowany, odpowiednio do właściwości zapasów
i istniejących warunków"

Magazynowanie i manipulacja należą do podstawowych funkcji logistycznych

przedsiębiorstwa. Wymagania logistyki nakładają na magazyn takie zadania, jak:
1.

integrację rynku materiałów i informacji oraz terminowość i kompleksowość realizacji
usług,

minimalizację wielkości zapasów i wysoka przepustowość,

wysoką elastyczność działania i dostaw oraz minimalizacja cyklu realizacji zamówienia,

stosowanie zintegrowanych z dostawcą i odbiorcą systemów informatycznych,

oszczędność kosztów przez sprawne działania synergetyczne.
Logistyczne podejście do zadań gospodarki magazynowej wymaga przestrzegania jednej

z podstawowych zasad logistyki – „myślenia o całości”, czyli myślenia systemowego. Z tego
wynika, że przy organizacji gospodarki magazynowej należy uwzględnić problemy dostaw
materiałowych, sposoby transportu, magazynowania, rodzaje opakowań itp.
Szczególna rola systemu magazynowania jako elementu systemu logistycznego wynika
z konieczności zaspokajania różnorodnych potrzeb, czyli

−

wspomagania procesów produkcyjnych,

−

skoordynowania wielkości podaży i popytu,

−

zredukowania kosztów transportu,

−

wspomagania procesów marketingowych. Zróżnicowanie systemu magazynowego
powinno zapewnić uczestnikom obrotu towarowego – ogniwom logistyki, podaż
powierzchni magazynowej wraz z jej wyposażeniem i infrastrukturą.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, czym jest magazyn?

Wyjaśnij, co wchodzi w skład systemu magazynowania i obsługi zapasów?

Powiedz, jakie są zadania magazynu ze względu na wymagania logistyczne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj w dostępnej Ci literaturze definicję magazynu, magazynowania i składowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wybrać odpowiednią normę z dostępnych Ci Polskich Norm,

wyszukać właściwe definicje,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zbiór Polskich Norm,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy znalezionych definicji oraz podaj różnice pomiędzy magazynowaniem

a składowaniem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

posłużyć się wcześniej znalezionymi definicjami,

przeanalizować potrzebne definicje,

wymienić różnice pomiędzy magazynowaniem a składowaniem,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zbiór Polskich Norm,

−

przybory do pisania.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

znaleźć odpowiednie normy?

znaleźć potrzebne do zajęć definicje?

dokonać analizy tych definicji?

wymienić różnice pomiędzy magazynowaniem a składowaniem?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Klasyfikacja magazynów

4.2.1. Materiał nauczania

Budowle

magazynowe

są

konstrukcjami

inżynierskimi

przeznaczonymi

magazynowania zapasów, uwzględniającymi w maksymalnym stopniu (już przy ich
projektowaniu) podatność magazynową zapasów. Budowle magazynowe cechuje duża
różnorodność, a wynika ona z następujących przesłanek:

−

rodzaju towarów i ich podatności magazynowej,

−

czasu magazynowania zapasów,

−

rotacji zapasów w magazynie,

−

stopnia ich przygotowania do zmechanizowanych manipulacji,

−

mechanizacji i automatyzacji procesów magazynowych itp.

Można zatem przyjąć, że każda budowla magazynowa posiada swoje:

−

parametry konstrukcyjne – określają one podstawowe wymiary, dopuszczalne obciążenia,
kształt magazynu, układ rampowy lub bezrampowy itp.,

−

parametry użytkowe – powierzchnia magazynu (całkowita, składowania, manipulacyjna),
pojemność, przepustowość (sposób i intensywność przepływu strumieni zapasów), rodzaj
obsługi transportowej magazynu.

Budowle magazynowe można podzielić, opierając się na wielu kryteriach, w zależności od:

−

stanu skupienia i podatności magazynowej ładunków,

−

rozwiązań techniczno-budowlanych i stopnia zabezpieczenia podatności magazynowej
zapasów,

−

stopnia wprowadzonej mechanizacji procesów magazynowych,

−

funkcji i przeznaczenia gospodarczego.
W zależności od stanu skupienia i podatności magazynowej wyróżnić można następujące

typy magazynów:

−

zbiorniki – przeznaczone dla towarów ciekłych i gazowych,

−

silosy – dla towarów sypkich,

−

magazyny uniwersalne – do magazynowania różnych towarów w opakowaniach lub bez
opakowań.
Ze względu na rozwiązania techniczno-budowlane i stopień zabezpieczenia podatności

magazynowej magazyny dzieli się na:

−

magazyny otwarte – place składowe,

−

magazyny półotwarte – wiaty, szopy itp.,

−

magazyny zamknięte: naziemne (parterowe lub wielokondygnacyjne, niskiego
i wysokiego składowania, rampowe lub bezrampowe) oraz podziemne (piwnice, kopce,
bunkry) itp.,

−

magazyny specjalne, np. materiałów łatwo palnych i wybuchowych, przechowalnie
owoców, chłodnie itp.

Magazyny otwarte służą do magazynowania produktów odpornych na działanie

czynników atmosferycznych. Są to zazwyczaj ogrodzone place, odpowiednio przygotowane
do magazynowania określonych towarów. W magazynach otwartych składowane są materiały
pochodzenia mineralnego, wyroby stalowe i żeliwne, drewno, ceramiczne materiały
budowlane itp.

Magazyny półotwarte posiadają dach, jedną, dwie lub trzy ściany. Mogą one stanowić

konstrukcję stałą lub też mogą być ustawiane czasowo z przenośnych elementów składanych.
Magazyny te zabezpieczają przechowywane materiały przed bezpośrednim oddziaływaniem
warunków atmosferycznych. W takich magazynach składowane są towary odporne na zmiany

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

temperatury, lecz wrażliwe na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych, np.
wyroby ceramiczne, liny, tarcica liściasta itp.

Magazyny zamknięte posiadają pełną budowę ścian, podłogę, drzwi i niekiedy okna.

Stanowią one najliczniejszą grupę magazynów. Do najprostszych zaliczane są magazyny nie
posiadające żadnego wyposażenia. W magazynach tych składowane są następujące materiały:
cement, nawozy sztuczne, gwoździe, druty i inne towary.

Magazyny wysokiego składowania występują jako magazyny zmechanizowane lub

zautomatyzowane. Ich wysokość przekracza 7,2 m. Magazyny tego typu są najczęściej
wyposażone w zautomatyzowane manipulatory sterowane komputerowo. Mogą one pracować
w cyklu automatycznym lub półautomatycznym. Należy zaznaczyć, że budowle magazynowe
wysokiego składowania są bardzo kapitałochłonnym składnikiem infrastruktury technicznej
logistyki.

Magazyny zamknięte, podziemne często występują łącznie z magazynami naziemnymi.

Mogą one być również odrębnymi jednostkami. Podziemne usytuowanie magazynów jest
często podyktowane względami bezpieczeństwa przeciwpożarowego, specyficznymi
właściwościami towaru lub też przyczynami strategicznymi.

Magazyny specjalne przeznaczone są do składowania określonego rodzaju towarów. Do

tego typu magazynów zalicza się: zbiorniki stalowe naziemne i podziemne do
magazynowania cieczy (materiałów pędnych, smoły, asfaltu itp.), silosy do przechowywania
towarów sypkich (np. zbóż, cementu itp.), spichlerze komorowe i podłogowe do
magazynowania zboża, przechowalnie owoców i warzyw, chłodnie itp.
Magazyny w zależności od stopnia mechanizacji procesów magazynowych dzielą się na:

−

nie zmechanizowane,

−

zmechanizowane,

−

zautomatyzowane.
W zależności od funkcji i przeznaczenia gospodarczego, jakie spełniają, magazyny dzielą

się na następujące typy:

−

przemysłowe (zaopatrzenia materiałowego, gotowych wyrobów),

−

handlowe (skupu, hurtu, detalu),

−

transportowe (spedycyjne, przewoźników, portów wodnych, lotniczych),

−

usługowe,

−

zasobowe i inne.

W każdym z wymienionych ogniw systemu logistycznego magazyn spełnia różne funkcje.

W przedsiębiorstwach produkcyjnych celem magazynu jest sprawne zaopatrywanie procesu
produkcyjnego w niezbędne surowce, półfabrykaty oraz składowanie gotowych wyrobów,
które w określonym czasie zostaną przesunięte do następnych ogniw systemu logistycznego.

Magazynowanie dóbr będzie niezbędne w przypadku produkcji dóbr sezonowych. Trudno

jest obecnie przewidzieć lokalizację tego typu magazynów, ponieważ będzie ona ściśle
uzależniona od rozwiązań logistycznych.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, jakie warunki muszą spełniać budowle magazynowe?

Wyjaśnij, według jakich kryteriów możemy podzielić budowle magazynowe?

Wymień jakie znasz rodzaje magazynów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj do odpowiedniej grupy rodzaje magazynów, kierując się kryteriami

podziału budowli magazynowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

znać rodzaje magazynów i wiedzieć do jakiej grupy one należą,

wykonać pracę w grupie,

przyporządkować do odpowiedniej grupy rodzaje magazynów,

Kryterium podziału budowli magazynowych

Rodzaje magazynów

stan skupienia i podatność magazynowa
ładunków,

rozwiązania techniczno-budowlane

stopień wprowadzonej mechanizacji procesów
magazynowych

funkcja i przeznaczenie gospodarcze

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,

zaprezentować ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

materiał przygotowany przez nauczyciela: tabela do wypełnienia przez ucznia.

Ćwiczenie 2

Do jakiej grupy magazynów należą magazyny: otwarte, półotwarte, zamknięte,

specjalne? Wymień różnice pomiędzy nimi.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wiedzieć, do jakiej grupy magazynów należą magazyny: otwarty, półotwarty, zamknięty,
specjalny,

wiedzieć, czym jest magazyn otwarty, półotwarty, zamknięty, specjalny,

wykonać pracę w grupie,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,

zaprezentować ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

przykładowe zdjęcia potrzebnych do ćwiczenia magazynów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

zdefiniować pojęcia: magazyn otwarty, półotwarty, zamknięty?

przyporządkować te magazyny do odpowiedniej grupy?

wyjaśnić oraz wskazać różnice pomiędzy nimi?

wskazać te magazyny na ilustracji?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Wyposażenie techniczne magazynów

4.3.1. Materiał nauczania

Techniczne wyposażenie magazynów jest istotnym składnikiem infrastruktury procesów

logistycznych aktywnie wpływających na szybkość przepływu materiałów, wydajność
procesów manipulacyjnych, maszyn i urządzeń transportowych.

Techniczne wyposażenie magazynów uzależnione jest od:

−

wielkości i funkcji, jaką spełnia magazyn,

−

rodzaju magazynowanych zapasów oraz ich podatności transportowej i magazynowej,

−

rodzaju opakowania – formy lub stosowanych jednostek ładunkowych,

−

metod składowania,

−

sposobu przemieszczania materiałów,

−

sposobu i rodzaju przeprowadzanych zabiegów konserwacyjnych, konfekcjonowania
oraz od innych czynności,

−

rodzaju zabezpieczeń, np. przed uszkodzeniami ładunku, przeciwpożarowych itp.
Do technicznego wyposażenia magazynu zalicza się:

−

maszyny i urządzenia transportowe,

−

urządzenia do składowania,

−

urządzenia pomocnicze
Podstawowymi środkami transportu w magazynach są:

−

wózki jezdniowe,

−

dźwignice,

−

przenośniki.
Wózki jezdniowe służą do przemieszczania ładunków w czasie wykonywania robót

ładunkowych oraz prac magazynowych. Wyróżnia się wózki jezdniowe bez napędu lub
z napędem (elektrycznym, spalinowym), wózki unoszące i wózki podnośnikowe. Wózki
podnośnikowe charakteryzują się możliwością dokonywania przestrzennych manipulacji
ładunkiem, tak w pionie, jak i w poziomie (nawet do wysokości 5 m). Są one najbardziej
rozpowszechnionym środkiem technicznym w operacjach magazynowych i manipulacyjnych
oraz transporcie wewnętrznym przedsiębiorstw. Istotną cechą wózków podnośnikowych jest
możliwość ich uzbrajania w wymienne osprzęty robocze, ściśle dostosowane do rodzaju
podnoszonego ładunku. Umożliwia to wprowadzenie szeregu udoskonaleń organizacyjnych
w pracach magazynowych.

Dźwignice służą po przemieszczania ładunków przez ich podnoszenie i przenoszenie,

a ruch przeciwny odbywa się wskutek działania grawitacji. Dźwignice dzielą się na proste
i złożone. Dźwignice złożone obok mechanizmów podnoszących ładunek mogą mieć
mechanizmy obrotu, zmiany wysięgu oraz jazdy. Dzielą się one na: podnośniki (dźwigniki,
ciągniki i wyciągi), suwnice oraz żurawie.

Suwnice w zależności od rodzaju podpór i umieszczenia torów jezdnych, dzielą się na

pomostowe, półbramowe i bramowe. W zależności od konstrukcji i wyposażenia wózka,
dzielą się one na hakowe (z chwytakiem silnikowym), widłowe, chwytakowe i magnesowe
(z chwytakiem elektromagnetycznym). Typowe suwnice z napędem elektrycznym posiadają
udźwig od 3 do 50 ton.

urawie stosowane są głównie w otwartych magazynach, w punktach przeładunkowych

transportu lądowego i morskiego. Mogą one być stacjonarne i samojezdne. Udźwig tych
urządzeń wynosi od kilkunastu kilogramów do kilkudziesięciu ton.

Przenośniki są urządzeniami do przemieszczania i przeładunków towarów o różnej

technicznej podatności przewozowej. Wyróżnia się następujące rodzaje przenośników:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

taśmowe, wałkowe, łańcuchowe, ślimakowe, kubełkowe, ślizgowe itp. Przenośniki mogą
mieć charakter urządzeń stacjonarnych lub samojezdnych.

Specjalną grupą urządzeń o automatycznych cyklach pracy są manipulatory i roboty

przemysłowe. Mają one zastosowanie w procesach magazynowych oraz transportowych.
Zastosowanie zautomatyzowanych systemów magazynowych i manipulacyjnych jest
przedsięwzięciem nie tylko technicznym, lecz również organizacyjnym i ekonomicznym.

Urządzenia do składowania

Wyposażenie magazynów w urządzenia do składowania zapasów jest uzależnione od:

−

rodzaju magazynu,

−

rodzaju magazynowanych zapasów oraz ich podatności technicznej i magazynowej,

−

sposobu przemieszczania, rotacji zapasów, stopnia mechanizacji magazynu,

−

zasobów finansowych przedsiębiorstwa, kosztów urządzeń i od wielu innych czynników.
Wśród urządzeń do składowania można wyróżnić

−

w magazynach otwartych: legary, klamry, podstawki, stojaki itp.,

−

w magazynach zamkniętych: regały o różnej konstrukcji oraz podstawki i stojaki.

Podstawki stosowane są wtedy, gdy ładunek nie może lub nie powinien się stykać

z podłożem lub podłogą magazynu.

Regały zajmują czołowe miejsce w wyposażeniu magazynów w urządzenia do

składowania. Mogą one być nieruchome, przepływowe (przelotowe), okrężne i przesuwne.
W zależności od ich wysokości, dzielą się na: niskie (do 7 m wysokości) i wysokie (powyżej
7 m). Regały wysokie montowane są jako nieruchome. Do składowania ładunków
uformowanych w spaletyzowane jednostki ładunkowe stosowane są rusztowania paletowe.
Mogą one występować jako rusztowania nieruchome oraz jako rusztowania przesuwne.
Regały przesuwne posiadają tę zaletę, że ich ruch roboczy może być zorganizowany
równolegle do płaszczyzny załadowania, bądź prostopadle do niej. Konstrukcja regału jest
dostosowana do różnych obciążeń, kształtu pomieszczeń, kształtu materiału oraz sposobu
jego układania na półkach.

Obok regałów przesuwnych w mechanizacji procesów magazynowych występują

rusztowania okrężne oraz regały przepływowe. Regały przepływowe wypełniają trzy
zasadnicze zadania:
1.

zwiększają wykorzystanie powierzchni magazynu,

ograniczają przewozy ładunków wewnątrz magazynu,

zapewniają właściwą rotację zapasów w magazynie. Przepływowe regały grawitacyjne
składają się z konstrukcji dźwigającej, na której umieszczone są przenośniki wałkowe –
tory. Tory posiadają 2–7% spadek w kierunku ruchu ładunków. Wielkość spadku zależy
od wyposażenia torów regałów oraz masy przesyłek.
Regały przepływowe można stosować w magazynach o ograniczonym asortymencie,

ponieważ na każdym torze może znajdować się tylko jeden rodzaj towaru. W małych
magazynach wyposażonych w regały przepływowe do wysokości 2 m ładunki o niewielkiej
masie są wkładane i wyjmowane z regałów ręcznie.

Wymienione rodzaje i typy regałów magazynowych mogą spełniać następujące funkcje:

−

upraszczać procesy magazynowe,

−

przyspieszać procesy magazynowe i zwiększać ich stopień zmechanizowania
i zautomatyzowania (regały przepływowe),

−

zmniejszać przestrzeń zajętą, niezbędną do wykonywania robót ładunkowych
i składowania (rusztowania okrężne),

−

zwiększać wykorzystanie powierzchni składowej (rusztowania przesuwne). Regały
zastosowane w procesach magazynowych kształtują wewnątrzmagazynową organizację

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

i technologię pracy, c) Urządzenia pomocnicze spełniają w magazynie wiele funkcji
dodatkowych. Do urządzeń pomocniczych zalicza się:

−

urządzenia ułatwiające załadunek środków transportowych: rampy, pomosty ładunkowe,
pomosty wyrównawcze, rampy ruchome itp.,

−

urządzenia pomocnicze do składowania i manipulacji, np. palety, paletyzery, nadstawki
palet, pojemniki, folio-maty, jarzma, kontenery, urządzenia do mocowania ładunków itp.,

−

urządzenia kontrolno-pomiarowe do określania ilości i jakości magazynowych zapasów
(urządzenia ważące – wagi określające w sposób dokładny masę produktu; urządzenia
wskaźnikowe, dozowniki – określają w sposób przybliżony masę lub objętość ciał).
Do urządzeń pomocniczych zaliczane są:

−

urządzenia kontrolno-pomiarowe (przyrządy do kontroli warunków magazynowania, tj.
termometry, psychrometry, higrometry),

−

urządzenia przeciwpożarowe – osprzęt gaśniczy, automatyczne instalacje gaśnicze,
alarmowe itp.,

−

urządzenia techniczno-organizacyjne np. maszyny księgujące i fakturujące, kartoteki itp.,

−

sprzęt do utrzymania czystości itp.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Czym jest techniczne wyposażenie magazynów?

Od czego jest uzależnione techniczne wyposażenie magazynów?

Co wchodzi w skład technicznego wyposażenia magazynów?

Jakie są podstawowe środki transportu w magazynach?

Czym są urządzenia do składowania?

Jakie funkcje mogą spełniać regały magazynowe?

Co zaliczamy do urządzeń pomocniczych?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj odpowiednią nazwę środka transportu stosowanego w magazynie do

odpowiedniej ilustracji, dysponując ilustracjami przedstawiającymi różne środki transportu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

znać nazwy środków transportu w magazynach,

przyporządkować odpowiednią nazwę do odpowiedniej ilustracji,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ilustracje przedstawiające różne środki transportu,

−

nazwy środków transportu w magazynach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Nadaj odpowiednie nazwy regałom przedstawionym na ilustracjach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

znać nazwy regałów,

nadać odpowiednie nazwy regałom,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ilustracje z różnymi typami regałów.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

powiedzieć, czym jest techniczne wyposażenie magazynów?

wymienić, co wchodzi w skład technicznego wyposażenia magazynów?

powiedzieć, jakie są podstawowe środki transportu w magazynie?

powiedzieć, co to są urządzenia do składowania?

wymienić funkcje regałów magazynowych?

przyporządkować odpowiednie nazwy do odpowiednich ilustracji
przedstawiających środki transportu w magazynach?

podać nazwy zaprezentowanych na ilustracjach regałów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Rodzaje systemów składowania

4.4.1. Materiał nauczania

Stosowane sposoby składowania zapasów można różnicować pod względem potrzeb

selektywności (ilość jednostek ładunkowych / ilość asortymentów) bez wykonywania
dodatkowych czynności przeładunkowych. Składowanie ładunków powinno uwzględniać
maksymalne wykorzystanie powierzchni magazynowej, a także zakup odpowiednich środków
transportu do obsługi tych zadań.
Wyróżniamy następujące podstawowe systemy składowania:
a.

składowanie rzędowe – regały paletowe ramowe ułożone są w magazynie w jedno-
i dwurzędowe bloki, rozdzielone drogami manipulacyjnymi, przystosowane do obsługi
odpowiednimi środkami transportowymi. Sposób ten daje możliwość pełnej
wybieralności dowolnych jednostek ładunkowych, dobrą organizację pracy, dobry
wskaźnik wykorzystania przestrzeni;

składowanie blokowe w regałach przepływowych – ułożone obok siebie rzędy regałów
wyposażone są w trasy jezdne tunelowe, w których ułożone są z zasady identyczne
asortymentowo zapasy. Regały te dają możliwość pobierania tylko czołowej jednostki
ładunkowej. Sposób ten umożliwia niezależne zasilanie i wybieranie, dobrą organizację
pracy, stosowanie zasady „pierwsze weszło – pierwsze wyszło”, teoretycznie wysoki
wskaźnik wykorzystania przestrzeni;

składowanie w regałach zblokowanych, ze wspornikami do palet o rozstawie
umożliwiającym wjazd do wnętrza wózków podnośnikowych. Sposób ten pozwala
wyeliminować warunek wysokiej wytrzymałości jednostek ładunkowych na ściskanie.
Wymaga odpowiedniej organizacji, ograniczona wybieralność, stosowany przy dużej
ilości jednorodnych asortymentów, wysoki wskaźnik wykorzystania przestrzeni;

składowanie jednostek ładunkowych bezpośrednio na posadzce (bez urządzeń do
składowania), gdzie stosy jednostek ładunkowych składowane są w rzędach lub blokach
w takiej postaci w jakiej zostały dostosowane do magazynu lub o zwiększonej
wytrzymałości na ściskanie za pomocą nadstawek paletowych. Składowanie
bezpośrednie stosowane – jest dla dużej ilości jednorodnych asortymentów i umożliwia
piętrzenie 13 jednostek ładunkowych. Sposób ten daje duże wykorzystanie powierzchni,
umożliwia jednak tylko pobieranie górnej – jednostki ładunkowej. Stosowany
w magazynach o małej wysokości i możliwości odpowiedniego obciążenia posadzki.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, co powinno uwzględniać składowanie ładunków?

Wymień, jakie znasz systemy składowania?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Powiedz, jakie materiały mogą być składowane w systemie składowania rzędowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

poszukać w Internecie i wypisać, jakie materiały nadają się do składowania rzędowego,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

materiały piśmiennicze.

Ćwiczenie 2

Powiedz, jakie materiały i produkty mogą być składowane w systemie składowania

jednostek ładunkowych bezpośrednio na podłodze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wyszukać w Internecie potrzebnych informacji,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

przybory piśmiennicze.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

podać, jakie są systemy składowania?

opisać systemy składowania?

wymienić materiały, które można nadają się do składowania
rzędowego?

wymienić materiały i produkty nadające się do składowania
bezpośrednio na podłodze?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Organizacja i funkcjonowanie magazynów

4.5.1

Materiał nauczania

Funkcjonowanie magazynu
W procesie magazynowania możemy wyróżnić fazy jego przebiegu, które wyznaczają

następujące strefy funkcjonalne:
1.

Strefa przyjęć materiałów (operacje i czynności przyjmowania), która obejmuje:

−

rozładunek środków transportu zewnętrznego (samochodowego i kolejowego),

−

kontrolę ilościową i jakościową,

−

segregowanie, sortowanie, przepakowywanie i oznakowanie dostawy zgodnie
z ustaloną organizacją magazynu.

2. Strefa składowania materiałów, tj. składowanie i przechowywanie w określonym czasie:

−

ochrona,

−

kondycjonowanie (stopniowe pozyskanie pożądanych właściwości materiałów).

3. Strefa komplementacji materiałów (operacje i czynności związane z realizacją

zamówienia), obejmuje:

−

przeformowanie materiałów (towarów),

−

wybieranie materiałów według zamówień,

−

przemieszczanie materiałów do wydania.

W sferze kompletacji wykonywane są czynności, w wyniku których następuje

zestawienie towarów zgodnie z ilościowym i asortymentowym zapotrzebowaniem
poszczególnych klientów. Uzależnione jest to przede wszystkim od:

−

czasu realizacji zamówienia – im krótszy tym większa skłonność do prowadzenia
czynności kompletacyjnych w miejscu składowania,

−

wielkości zamówienia – w przypadku większej partii towarów wskazane jest wykonanie
czynności kompletacyjnych w miejscu składowania. Trzeba kierować się zasadą
racjonalności działania.

Z organizacyjnego punktu widzenia kompletacja może odbywać się według:

−

sposobu jednostopniowego (zlecenie po zleceniu),

−

sposobu dwustopniowego (artykuł po artykule),

−

kierunku dostawy i tras,

−

kolejności rozładunku.

4. Strefa wydań materiałów (operacje i czynności wydania), obejmująca:

−

pakowanie i formowanie jednostek,

−

przygotowanie do wysyłki i załadunek środków transportu zewnętrznego,

−

kontrolę wyjścia itp.

Organizacja magazynu polega na przyporządkowaniu miejsca przedmiotom

w magazynie. Można wyróżnić następujące podstawowe metody rozmieszczania
asortymentów towarowych w strefie składowej:

−

rozmieszczenie metodą stałych miejsc składowych, polegające na przeznaczeniu dla
poszczególnych grup towarowych stałych miejsc składowania (pól lub sektorów
składowych, gniazd w regałach). W metodzie tej potrzebna jest duża przestrzeń
składowa, równa maksymalnym zapasom każdego asortymentu.

−

rozmieszczenie metodą wolnych miejsc składowych, polegające na zagospodarowaniu
przestrzeni składowej odpowiednio do wolnego miejsca w przestrzeni składowej, czyli
tam, gdzie jest wolne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

rozmieszczenie towarów według częstotliwości pobierania (rotacji), pozwalające
wyodrębnić w strefie składowej sektory składowe zgodnie z kryteriami analizy ABC
zapasów., a mianowicie podziału zapasów według cenności.
Inne metody rozmieszczenia towarów w strefie składowej. W zależności od potrzeb

stosuje się metody rozmieszczenia według

−

grup asortymentowych,

−

szybkości rotacji,

−

dostawców lub dostaw,

−

odbiorców lub odbiorów,

−

przynależności do określonego wyrobu (według kompletów),

−

zastosowanych pomocniczych urządzeń magazynowych.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Wymień, jakie są strefy funkcjonalne magazynu?

Powiedz, czym się charakteryzuje strefa przyjęć oraz strefa składowania materiałów?

Powiedz, na czym polega organizacja magazynu?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj w Internecie, a następnie wypisz szczegółowe zadania strefy przyjęć oraz

strefy składowania materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wiedzieć czym jest strefa przyjęć materiałów,

wiedzieć czym jest strefa składowania materiałów,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Zaproponuj schemat organizacyjny magazynu do przechowywania półfabrykatów

i surowców stosowanych w procesach wytwórczych instrumentów muzycznych oraz
przedstaw jego schemat graficzny, mając do dyspozycji przykładowe schematy organizacyjne
magazynów różnych przedsiębiorstw.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeanalizować materiał nauczania 4.5.1 z Poradnika dla ucznia,

skorzystać ze wzorów schematów organizacyjnych magazynów różnych przedsiębiorstw
otrzymanych od nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zaproponować schemat organizacyjny magazynu do przechowywania półfabrykatów
i surowców stosowanych w procesach wytwórczych instrumentów muzycznych,

przedstawić schemat graficzny tego magazynu,

przedstawić wyniki swojej pracy,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Poradnik dla ucznia

−

przykładowe schematy organizacyjne magazynów różnych przedsiębiorstw,

−

przybory piśmiennicze.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

powiedzieć, na czym polega organizacja magazynu?

wymienić strefy funkcjonalne magazynu?

powiedzieć, czym się charakteryzuje strefa przyjęć oraz
strefa składowania materiałów?

przedstawić schemat organizacyjny magazynu do przechowywania
półfabrykatów i surowców stosowanych w procesach wytwórczych
instrumentów muzycznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Transport wewnątrzzakładowy

4.6.1.

Materiał nauczania

Transport wewnątrzzakładowy powinien zapewniać stały przepływ materiałów pomiędzy

stanowiskami roboczymi oraz pomiędzy wydziałami i magazynami. Urządzenia transportowe
w zakładzie powinny być odpowiednio dobierane i dostosowane do potrzeb zakładu.
W eksploatacji urządzeń transportowych niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy.
Urządzenia transportowe należy utrzymywać w nienagannej sprawności a przepisy dotyczące
bezpieczeństwa pracy dokładnie przestrzegać.
Urządzenia transportowe mogą być ujęte w dwie podstawowe grupy:
a)

urządzenia o działaniu ciągłym w pewnym określonym kierunku, są to przenośniki
cięgnowe, bezcięgnowe i pneumatyczne,

urządzenia o działaniu okresowym bez określonego rytmu przeważnie o kierunkach
zmiennych, są to urządzenia transportu szynowego, jezdnego i dźwigniowego.

Przykładem przenośników cięgnowych jest przenośnik taśmowy (rys. 1), najczęściej

bywają płaskie, mogą być stałe lub przenośne.

Rys. 1. Schemat budowy przenośnika taśmowego

Przenośniki bezcięgnowe to takie, których części nie przesuwają się razem

z przenoszonym ładunkiem. Zalicza się do nich przenośniki: rolkowe, ślimakowe itp.
Urządzenia transportu szynowego (poziomego)

Do ruchu wewnątrzzakładowego stosowane są tory wąskie (szerokość 600 mm).

Głównym środkiem transportu szynowego są wózki ręczne. Wózki szynowe ręczne powinny
być tak konstruowane, aby wysiłek pracownika nie był duży. Niekiedy do zmiany kierunku
ruchu pod dowolnym kątem służą obrotnice.

Urządzenia transportu jezdnego (bezszynowego) to wszelkiego rodzaju wózki.
Wózki są podstawowymi środkami transportu drewna wewnątrz hal fabrycznych.

W magazynach przeznaczonych do magazynowania i składowania materiałów stosowanych
do wyrobu instrumentów muzycznych stosowane są następujące odmiany wózków:
podstawki ładunkowe (palety), wózki jezdniowe naładowane i wózki jezdniowe
podnośnikowe.

Podstawka ładunkowa przedstawiona jest na rysunku 2.

Składa się ona z dwóch

rozłącznych części: palety (1) wyposażonej w koła jezdne osadzone na jednej osi oraz
z dwukołowego wózka (2) z dźwignią (3). Na osi wózka umieszczony jest wspornik z czopem
kulistym (4). Do przedniej części palety przymocowane jest gniazdo zaczepowe (5). W celu
przetoczenia podstawki ładunkowej pod paletę należy wtoczyć wózek tak, aby jego czop
wsunął się w występ gniazda zaczepowego palety. Następnie wychylając dźwignię należy
unieść wspornik palety (6) i przetoczyć zestaw w zadanym kierunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 2. Podstawka ładunkowa: 1 – paleta, 2 – wózek, 3 – dźwignia, 4 – czop, 5 – gniazdo, 6 – wspornik

Wózkami jezdniowymi naładowanymi nazywa się wózki, na których ładunki nanoszone są

ręcznie lub za pomocą urządzenia mechanicznego nie związanego z wózkiem. Na rysunku 3
przedstawiono kilka odmian tych wózków:
a)

wózek stosowany do transportu tarcicy, wyrzynków, skrzyń itp.,

wózek dwuporęczowy do transportu krótkich elementów półfabrykatów,

wózek skrzyniowy do przenoszenia drobnych elementów,

wózek półkowy stosowany jest w lakierniach do układania i transportu płyt.

Rys. 3. Wózki jezdniowe naładowane: a -jednoporęczowy, b – dwuporęczowy, c – skrzyniowy, d – półkowy

Na rysunku 4

przedstawiono wózek jezdniowy przenośnikowy o maszcie zewnętrznym

czołowym oraz schemat hydrauliczny mechanizmu podnoszenia ładunku tego wózka. Wózki
tego typu nazywane są także wózkami widłowymi wysokiego podnoszenia. Są one napędzane
za pomocą silników spalinowych lub elektrycznych zasilanych z akumulatora. Wózek składa
się z dwóch zasadniczych części: nadwozia wraz z mechanizmem jazdy – A, oraz
mechanizmu podnoszenia ładunku B.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Wózek jezdniowy podnośnikowy: a – wózek, b- schemat hydrauliczny; A – mechanizm jazdy,

B- mechanizm podnoszenia ładunku, 1- maszt, 2 – cylinder wychylania masztu, 3 – widły, 4 – cylinder
hydrauliczny roboczy, 5 – przekładnia łańcuchowa, 6,7 – rozdzielacze, 8 – dźwignie sterujące,
9 – pompa, 10 – zawór dławiący, 11 – zawór przelewowy, 12 – filtr, 13 – zbiornik [5, s. 380]

Przepływ elementów półfabrykatów czy wyrobów powinien być włączony w ogólny

rytm produkcji zakładu i przemyślany we wszystkich szczegółach jako jedna całość,
a poszczególne fragmenty transportu powinny być wzajemnie zharmonizowane.

Na kierownictwie zakładu ciąży obowiązek opracowania na podstawie obowiązujących

przepisów i dostosowanie do warunków miejscowych szczegółowych instrukcji bhp, które
powinny zwracać uwagę na następujące momenty:
–

zapewnienie widoczności i sygnalizacji,

–

zabezpieczenie przed upadkiem transportowanego materiału ,

–

zabezpieczenie ruchomych części urządzeń od zetknięcia z pracownikami,

–

zapobieganie możliwości wypadków spowodowanych niezręcznością pracowników.
Instrukcja powinna dokładnie określać obowiązki pracowników, pouczać o przyczynach

wypadków, wskazywać sposób zachowania się w pracy i w razie awarii. Znajomość instrukcji
należy sprawdzać w miejscu pracy, nieprzestrzeganie ich powinno być traktowane jako
naruszenie dyscypliny w pracy.

4.6.2 Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, jakie znaczenie ma transport wewnątrzzakładowy?

Wymień, jakie znasz rodzaje przenośników cięgnowych? Podaj ich zastosowanie.

Powiedz, jakie znasz rodzaje przenośników bezcięgnowych? Podaj ich zastosowanie.

Powiedz, jakie znasz wózki? Podaj ich zastosowanie do określonych prac.

Powiedz, jakie są zasady sporządzania instrukcji bhp dotyczących urządzeń
transportowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.3 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj schemat transportu wewnątrzzakładowego na podstawie obserwacji

w wybranym magazynie do przechowywania półfabrykatów i surowców stosowanych
w procesach wytwórczych instrumentów muzycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zwrócić szczególną uwagę na rozwiązania transportu wewnątrzzakładowego

–

przenośniki cięgnowe i bezcięgnowe,

–

urządzenia transportu szynowego,

–

zastosowania wszelkiego rodzaju wózków oraz paletyzacji,

–

zastosowanie wózków jezdniowych,

zapoznać

się

transportem

półfabrykatów

surowców

stosowanych

w procesach wytwórczych instrumentów muzycznych,

wykonać schemat transportu wewnątrzzakładowego,

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

Poradnik dla ucznia,

–

przybory do pisania.

4.6.4 Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

określić zadania transport wewnątrzzakładowego?

wymienić przenośniki cięgnowe i podać ich zastosowanie ?

wymienić przenośniki bezcięgnowe i podać ich zastosowanie ?

scharakteryzować rodzaje wózków i zastosować je do określonych prac ?

5) scharakteryzować zasady sporządzania instrukcji bhp?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.

Kontrola wewnętrzna gospodarki magazynowej

4.7.1.

Materiał nauczania

Kontrola wewnętrzna ma na celu:

−

wykrywanie nieprawidłowości w funkcjonowaniu jednostki kontrolowanej na każdym
odcinku jej działania,

−

podniesienie sprawności działania jednostki, poprzez eliminację w przyszłej pracy
ujawnionych uchybień,

−

ujawnienie przyczyn i źródeł ich powstawania,

−

badanie gospodarności, efektywności działań i realizacji zadań.
Badania i oceny należy dokonywać w oparciu o celowość, gospodarność, rzetelność

i realność działań oraz sprawność organizacji pracy.

Przedmiotem kontroli jest, czy:

−

dokumenty obrotu materiałowego są pełne i formalne,

−

zapisy w urządzeniach ewidencji analitycznej magazynowej (kartoteka magazynowa)
dokonywane są systematycznie, bieżąco i prawidłowo oraz zgodnie z dowodami dostawy
i rozchodu,

−

istnieje zgodność między różnymi urządzeniami ewidencji analitycznej (kartoteka
magazynowa) oraz miedzy stanem materiałów w naturze a stanem ewidencyjnym
w księgowości,

−

stan materiałów jest dobry, a sposób przechowywania prawidłowy, zgodnie
z wymogami i zabezpieczający materiały przed zniszczeniem i kradzieżą,

−

ilość poszczególnych materiałów znajdujących się w magazynie jest uzasadniona
potrzebami gospodarczymi jednostki,

−

zapisy w kartotekach magazynowych materiałów są dokonywane przez magazyniera
codziennie na podstawie poszczególnych dowodów obrotu materiałowego (dowodów
przychodu i rozchodu),

−

każdy dowód jest zapisany w oddzielnej pozycji,

−

wszystkie zapisy w kartotekach magazynowych otrzymały swój numer wg kolejności
księgowania na danej karcie; numeracja pozycji na każdej karcie jest rozpoczęta od
numeru 1 i prowadzona kolejno przez cały rok kalendarzowy,

−

magazyny wyposażone są w odpowiednie urządzenia jak regały, półki, szafy, zbiorniki,

−

w magazynach znajduje się sprzęt ppoż. w dobrym stanie,

−

czynności magazyniera zostały przekazane protokolarnie na podstawie spisu z natury
sporządzonego na dzień przekazania czynności i uzgodnionego z ewidencją księgową,

−

magazynier obejmując swoje obowiązki złożył pisemną deklarację o odpowiedzialności
materiałowej,

−

w przypadkach przerw w pracy na skutek urlopu lub dłuższej choroby sporządzono
komisyjnie ( skład co najmniej 2 osoby) spis z natury i protokolarnie przekazano funkcje
magazyniera innemu pracownikowi.

W zakresie gospodarki magazynowej kontrolę wewnętrzną sprawuje dyrektor

i główny księgowy.

Kontrolę zgodności rzeczywistych stanów zapasów artykułów materiałowych należy

ustalić w drodze inwentaryzacji w terminach określonych w instrukcji oraz w razie zmian na
stanowisku magazyniera lub w razie kradzieży lub pożaru.

W przypadku stwierdzenia braków materiałowych należy przeprowadzić postępowanie

wyjaśniające w celu ustalenia przyczyn ich powstania oraz powiadomić jednostkę nadrzędną,
obciążając jednocześnie osoby winne ich powstania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, co jest celem kontroli wewnętrznej?

Powiedz, co jest przedmiotem kontroli?

Powiedz, kto sprawuje kontrolę wewnętrzną w zakresie gospodarki magazynowej?

4.7.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z literatury oraz Internetu, zaplanuj przebieg postępowania kontrolnego

w magazynie półfabrykatów i materiałów stosowanych do wyrobu instrumentów
muzycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

skorzystać z literatury oraz Internetu i odnaleźć materiał dotyczący przebiegu kontroli
w przedsiębiorstwie,

zaplanować przebieg owej kontroli,

przedstawić wynik swojej pracy,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura z rozdziału 6,

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

zeszyt przedmiotowy, przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Korzystając z literatury oraz Internet, wyszukaj informacje dotyczące sposobu

dokumentowania czynności kontrolnych. Sporządź krótką notatkę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odnaleźć informacje związane z dokumentowaniem czynności kontrolnych,

wykonać notatkę w zeszycie,

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura z rozdziału 6,

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

zeszyt przedmiotowy, przybory do pisania.

4.7.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

powiedzieć, co ma na celu kontrola wewnętrzna?

powiedzieć, co jest przedmiotem kontroli?

zaplanować przebieg kontroli wewnętrznej?

powiedzieć, w jaki sposób należy dokumentować czynności kontrolne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8.

Dokumentacja i ewidencja towarów

4.8.1.

Materiał nauczania

Aby

magazyn,

jako

samodzielna

komórka

organizacyjno

–

funkcjonalna

w przedsiębiorstwie, mógł spełniać swoje zadania, musi być odpowiednio zorganizowany –
wyposażony we właściwą dokumentację. Ewidencja związana z przyjmowaniem
i wydawaniem dóbr oraz wielkości ich stanów stanowi podstawowe źródło informacji
o wielkości i ruchu fizycznym zapasów. Ma to znaczenie dla operatywnego zarządzania nie
tylko magazynem, lecz dla gospodarowania zapasami. Podstawowym aktem prawnym
regulującym zasady dokumentowania obrotu magazynowego jest ustawa z 29 września 1994
o rachunkowości. Dokumenty magazynowe stanowią grupę dokumentów, których zapisy
mają bezpośredni wpływ na prowadzenie gospodarki magazynowej i jej rozliczanie. Mogą
być wystawiane „ręcznie” przez magazyniera, w sposób półautomatyczny lub automatyczny,
w zależności od ustalenia odpowiednich parametrów i procedur. Zgodnie z ustawą dokument
powinien zawierać co najmniej:

−

określenie rodzaju dowodu,

−

określenie stron (nazwy i adresy) dokonujących operacji gospodarczej,

−

opis operacji, jej wartości,

−

datę dokonania operacji,

−

podpis wystawcy dokumentu oraz osoby, której wydano towar,

−

numer identyfikacyjny dowodu.
Przebieg procesu rozpoczyna się od odbioru i przyjęcia towaru. Przychód do magazynu

może nastąpić jako dostawa z zewnątrz bądź z wewnątrz przedsiębiorstwa. Dokumenty
oznaczone symbolami Pz, PI i Zz odnoszą się do dostaw z zewnątrz.

Odbiór polega na ilościowym oraz jakościowym sprawdzeniu dostarczonych pozycji.

Sprawdzenie ma na celu ujawnienie braków i nadwyżek ilościowych oraz wad i braków
jakościowych. Przyjęcie natomiast polega na skontrolowaniu strony formalnej tj. zgodności
dostawy z zamówieniem, wystawieniu dowodu przychodu.
Głównymi dokumentami magazynowymi są:

−

dokumenty Pz – przyjęcie towaru z zewnątrz – od dostawcy krajowego,

−

dokumenty PI – przyjęcie towaru z zewnątrz – od dostawcy zagranicznego,

−

dokumenty Zz – korekta do przyjęcia Pz lub PI – wydanie do dostawcy.
Wydanie to czynność następująca po okresie składowania. Często proces wydawania

poprzedza kompletacja, która może odbywać się:
a)

jednostopniowo – zlecenie po zleceniu,

dwustopniowo – artykuł po artykule,

według tras dostawy,

według kolejności rozładunku.

Wydanie może odbywać się w dwóch zasadniczych kierunkach:

−

wydanie na zewnątrz przedsiębiorstwa dokumentem Wz (dokument ten związany jest ze
sprzedażą),

−

wydanie do wewnątrz przedsiębiorstwa Rw,

−

dokumentem Rw rozchód wewnętrzny,

−

dokumentem Wp wydanie na produkcję.

Kolejną grupą dokumentów są dokumenty przychodu i rozchodu wewnętrznego

(Pw, Rw), przeznaczone do:

−

korygowania stanów magazynowych o protokoły różnic,

−

do zmian indeksów towarowych,

−

innych wydań wewnętrznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wśród dokumentacji magazynowej można również rozróżnić dokumenty przychodu

i rozchodu wewnętrznego, przeznaczone do korygowania stanów magazynowych o protokoły
różnic, do zmian indeksów towarowych, obrotu opakowaniami itp. (Px, Rx).

4.8.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jaka ustawa reguluje zasady dokumentowania obrotu magazynowego?

Z jakich podstawowych składników powinien się składać dokument?

Jakie są główne dokumenty magazynowe?

W jakich dwóch kierunkach odbywać się może wydanie?

4.8.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie danych opracowanych w grupie wypełnij przykładowy dokument przyjęcia

do magazynu.

Dowód dostawy

Nr bieżący

......................

pieczęć

Magazyn

przyjmie

Symbol
dowodu

Data

Nr zamówienia

Data

Odbiorca

Przeznaczenie

L.p. Nazwa

artykułu-

materiału

KTM- symbol indeksu

J.m. Ilość

Cena

Wartość

Zatwierdził

Zdał

Przyjął

Uwagi

kontroli

przyjęcia

Zaksięgowano

kartotece

magazynowej

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

opracować dane potrzebne do wypełnienia dokumentu,

wypełnić dokument,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

przykładowy dokument magazynowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie danych opracowanych w grupie, wypełnij przykładowy dokument

wydania.

Dowód dostawy

Nr bieżący

......................

pieczęć

Magazyn

wyda

Symbol
dowodu

Data

Nr zamówienia

Data

Odbiorca

Przeznaczenie

L.p. Nazwa

artykułu-

materiału

KTM- symbol indeksu

J.m. Ilość

Cena

Wartość

Zatwierdził

Zdał

Przyjął

Uwagi

kontroli

przyjęcia

Zaksięgowano

kartotece

magazynowej

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

opracować dane potrzebne do wypełnienia dokumentu,

wypełnić dokument,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

przykładowy dokument magazynowy.

4.8.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

wymienić podstawowe składniki dokumentu magazynowego?

wymienić rodzaje dokumentów magazynowych?

wypełnić przykładowy dokument przyjęcia?

wypełnić przykładowy dokument wydania?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9.

Suszenie naturalne i suszarnie drewna

4.9.1.

Suszenie naturalne i suszarnie drewna

4.9.1.1.

Suszenie naturalne

Suszenie naturalne jest metodą dwukrotnie droższą niż suszenie w suszarkach. Jest to

suszenie niekontrolowane. Wszystkie straty jakościowe związane są z wysoką wilgotnością
drewna i początkiem suszenia. Dąży się do tego, ażeby wyeliminować suszenie naturalne.
Suszenie naturalne odbywa się na składzie tarcicy. Zaletami tego rodzaju suszenia są:

−

niski koszt inwestycyjny i eksploatacyjny,

−

zachowanie naturalnej barwy drewna,

−

łatwość realizacji.
Do wad można zaliczyć długi czas suszenia, zależność od warunków atmosferycznych,

brak możliwości wysychania poniżej 15%, może powodować duże straty (owady),
nieopłacalny sposób suszenia, koszt dzierżawy powierzchni.

Przystępując do planowania składu drewna, które ma zostać poddane procesowi suszenia

naturalnego (sezonowania), należy wziąć pod uwagę przestronność tego składu, przepływ
powietrza musi być łatwy, uwzględnić także należy najczęstszy kierunek wiatrów

Powierzchnia składu powinna być płaska. Przy powierzchni >5000m

konieczne jest

wyznaczenie pasów przeciwpożarowych (szerokość >30m.).
Czas suszenia:

* S

L -czas suszenia w miesiącach,
A -współczynnik zależny od rodzaju drew,
S -grubość tarcicy w cm,
A: jodła 4,4 sosna 4,5 buk 5,3 dąb 5,7 orzech 5,9 brzoza 4,9
Liczba stosów:
N=O/v k [szt]
O – objętość tarcicy w danej partii
K współczynnik
V objętość tarcicy w stosie
Powierzchnia składu:

F=O/h * K

H wysokość stosu
K

– współczynnik wykorzystania powierzchni składu

– udział tarcicy w objętości stosu

Kz – różnica wysokości stosów między sobą

Przykrywanie stosów dachem oraz malowanie na czarno intensyfikuje proces. Drewno

ulega nagrzaniu, następnie po zachodzie zaczyna stygnąć.

4.9.1.2.

Suszarnie drewna

Suszenie drewna jest bardzo czasochłonnym procesem, który w zakładach przemysłu

drzewnego pochłania od 35 do 80% całkowitego zużycia energii. W branży drzewnej
dominującym sposobem suszenia jest nadal suszenie konwekcyjne przy zastosowaniu suszarń
komorowych, wykorzystujących gorące powietrze.

Zgodnie z zasadami prawidłowego suszenia, komora suszarni, powinna być wypełniona

asortymentem o tej samej grubości pochodzącym z jednego gatunku drewna. Również
maksymalne wykorzystanie pojemności komór wymagane jest ze względu na rachunek
ekonomiczny. Spełnienie obu tych warunków jest często trudne do realizacji, szczególnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

w mniejszych przedsiębiorstwach przerabiających zróżnicowany wymiarowo i gatunkowo
sortyment drzewny.

W przypadku jednoczesnego suszenia drewna gatunków o odmiennych właściwościach,

a więc charakteryzujących się inną desorpcją, występują poważne trudności w ustaleniu
odpowiednich parametrów suszenia. Jednym z rozwiązań jest taka zmiana naturalnej
prędkości odparowywania wody, która doprowadziłaby do wyrównania intensywności
zmiany wilgotności dla obu rodzajów suszonego drewna. Można to między innymi osiągnąć
poprzez pokrycie powierzchni drewna powłokami utrudniającymi proces odparowania
wilgoci.
Suszarnie komorowe z naturalnym obiegiem powietrza

Działanie tych suszarni polega na wykorzystaniu zjawiska unoszenia się w górę

powietrza ogrzanego. Kanał doprowadza do podziemnej części suszarni świeże powietrze,
które opływa rury grzejne, nagrzewa się, unosi do góry przez otwory w podłodze. Powietrze
przepływa między tarcicą ułożoną w stosy, ogrzewa drewno i powoduje odparowanie wilgoci.
Temperatura powietrza obniża się, opada ono w dolną część suszarki gdzie zostaje ponownie
nagrzane przez rury grzejne i po nagrzaniu znowu unosi się do góry. Obieg powtarza się do
momentu aż powietrze zostanie nasycone parą wodną. Zużyte powietrze zostaje wydalone na
zewnątrz przez kominki po uchyleniu w odpowiednim czasie zasuw; w razie potrzeby
zwiększania wilgotności powietrza w suszarni wprowadza się do jej wnętrza parę wodną
rurami.
Suszarnie komorowe ze sztucznym obiegiem powietrza

Suszarnie te są powszechnie stosowane. Ruch powietrza w komorze wymuszają

wentylatory. Komora podzielona jest na 2 części, przegrodę stanowi tzw. pozorny pułap. Do
dolnej części wprowadza się wózek z tarcicą. Górna część nad pozornym pułapem podzielona
jest pionową przegrodą na dwie części: ssącą i tłoczącą, znajdują się tu rury grzejne oraz
szeregowo ustawione wentylatory. Wirniki wentylatorów osadzone są przeważnie na jednym
wale, który napędzany jest jednym silnikiem. W pułapie pozornym wykonywane są otwory
łączące ze sobą obydwie części komory. W stropie znajdują się kominki wyposażone w klapy
regulacyjne. Stosowane są obiegi poprzeczne stałe lub odwracalne. Przy obiegu odwracalnym
stosuje się okresowo zmiany kierunku ruchu powietrza, dzięki czemu drewno jest bardziej
równomiernie suszone. Wilgotność względną powietrza reguluje się za pomocą pary
doprowadzonej rurami oraz przez odpowiednie ustawienie klap w kominkach.
Suszarnie komorowe segmentowe

Ogrzewane są parą, prądem lub spalinami. Znajdują zastosowanie w małych zakładach.

Budowa ich jest prosta i lekka. Komora suszarni składa się z kilku segmentów, można je
w zależności od potrzeb powiększyć. Segmenty suszarni mają podwójne ściany, ściany
zewnętrzne są izolowane np. watą szklaną. Przestrzeń między ścianami tworzą kanały,
którymi przepływa medium grzewcze (np. spaliny).

Suszarnie tunelowe

Suszarnie te przeznaczone są do drewna łatwo suszącego się, tolerującego zmiany

parametrów powietrza (drewno iglaste), przeznaczone do podsuszania materiału
(8–20%).Suszarnie tunelowe są suszarniami o działaniu ciągłym. Wyposażone są w dwie pary
drzwi usytuowane na przeciw siebie do wprowadzania i wyprowadzania wózków z tarcicą.
Materiał przemieszczany jest na wózkach szynowych, przenośnikach taśmowych lub
rolkowych.

Zaletami stosowania suszarni tunelowych jest niskie zużycie ciepła, stosunkowo niskie

koszty

inwestycyjne

eksploatacyjne.

Zasadniczymi

wadami

są:

konieczność

systematycznego załadunku do suszarni drewna tego samego gatunku, grubości, wilgotności,
parametry suszenia często odbiegają od parametrów optymalnych dla danego gatunku,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

istnieje duża różnica wilgotności na długościach desek, trudność prowadzenia obróbki
wyrównawczej.

Pod względem działania suszarnie tunelowe klasyfikujemy na:

−

przeciwprądowe z wzdłużnym układaniem tarcicy,

−

przeciwprądowe z poprzecznym układaniem tarcicy,

−

z poprzecznym śrubowym obiegiem powietrza,

−

z poprzecznym strefowym obiegiem powietrza,

−

przewiewowe.

Suszarnie tunelowe przeciwprądowe – materiał drzewny przesuwany jest wzdłuż tunelu.
Powietrze wprowadzane jest kominkiem. Tłoczone następnie wentylatorem opływa
nagrzewnicę i przedostaje się między wkład drzewny. Ochłodzone i wilgotne powietrze po
wielokrotnym obiegu odprowadzone jest na zewnątrz kominkiem. Wilgotność drewna na
poszczególnych wózkach jest różna. Drewno bliżej drzwi wyładunkowych jest bardziej suche.
Wózek z wysuszonym drewnem wyprowadza się z suszarni, pozostałe wózki przesuwają się
do przodu a z drugiej strony wprowadza się nowy wózek.

Przy poprzecznym układzie wsadu powietrze łatwiej przepływa przez boczne ściany

sztapli niż przez ich czołowe powierzchnie, przede wszystkim zaś nie trafia bezpośrednio na
czoła tarcicy, dzięki czemu drewno mniej pęka.
Suszarnia z poprzecznym śrubowym ruchem powietrza

Między stosem a pułapem pozornym umieszczone są wentylatory, które nadają powietrzu

ruch śrubowy. Stosowane są po to, aby ułatwić ruch powietrza przez boczne powierzchnie
sztapli.
Suszarnie z poprzecznym strefowym obiegiem powietrza

Mają oddzielne strefy klimatyczne, jest ich ok 7–9. Ruch powietrza w każdej z nich

wytworzony jest za pomocą oddzielnego wentylatora. Nagrzewanie, dopływ świeżego
powietrza i odprowadzenie powietrza zużytego regulowane jest automatycznie urządzeniami
sterowanymi w każdej strefie oddzielnie. Umożliwiają dokładne suszenie, także gatunków
twardych do wilg 7–9%.
Suszarnie przewiewowe

Suszenie odbywa się w temperaturze tylko 30

C, ściany nie są izolowane, ciepłe

powietrze przepływa tylko raz, tarcica nie uzyskuje jednakowej wilgotności. Suszenie tego
typu zastępuje suszenie na wolnym powietrzu.

Drewno stosowane do wyrobu instrumentów muzycznych (jesion, klon, olcha, orzech,

palisander, topola, mahoń, heban, i in.)ze względu na takie właściwości jak: lekkość
i miękkość nie wymaga suszenia naturalnego (na mokro). Drewno takie poddawane jest
najczęściej procesowi suszenia w suszarniach drzewa. Suszone jest w temperaturach
z przedziału 40–50

C a 70–80

C. Dąży się do uzyskania wilgotności z 80–90% do 6–8%.

4.9.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie są wady i zalety suszenia naturalnego?

Na co należy zwrócić uwagę podczas planowania stosu do suszenia drewna?

Jakie znasz zasady prawidłowego suszenia drewna w suszarniach?

Na jakiej zasadzie działają suszarnie komorowe z naturalnym obiegiem powietrza?

Jak dzielimy suszarnie tunelowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz czas suszenia dla orzecha, jodły, klonu oraz topoli. Dane: grubość tarcicy 2 cm,

4 cm, 5 cm.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zastosować odpowiedni wzór do obliczeń,

podstawić odpowiednie wartości liczbowe,

obliczyć czas suszenia dla poszczególnych gatunków drewna,

zaprezentować wyniki pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kalkulator,

−

zeszyt przedmiotowy, przybory piśmiennicze.

Ćwiczenie 2

Korzystając z Internetu, wyszukaj witryny sklepów z Twojego regionu oferujących

suszenie surowca drzewnego. Zapisz te dane do zeszytu przedmiotowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wyszukać witryny sklepów z Twojego regionu oferujących suszenie drewna,

zapisać dane tych firm w zeszycie przedmiotowym,

przedstawić wyniki pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

4.9.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

wymienić wady i zalety suszenia naturalnego?

powiedzieć, na co należy zwrócić uwagę podczas planowania
stosu do suszenia drewna ?

wymienić zasady prawidłowego suszenia drewna w suszarniach?

powiedzieć, na jakiej zasadzie działają suszarnie komorowe z
naturalnym obiegiem powietrza

obliczyć czas potrzebny do wysuszenia drewna?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10. Suszenie próżniowe

4.10.1.

Materiał nauczania

Przy suszeniu próżniowym w komorach próżniowych obszar ciśnienia wynosi od 1 MPa

czasem do 10 hPa. Przy suszeniu próżniowym ruch wilgoci w drewnie odbywa się w postaci
pary, gdyż zazwyczaj ciśnienie w komorze suszarki jest obniżone poniżej zależnego od
temperatury ciśnienia nasycenia. Powoduje to wrzenie wody w temperaturze znacznie poniżej
temperatury wrzenia w ciśnieniu atmosferycznym.Za pomocą tej metody mogą być suszone
gatunki nieodporne na wysoką temperaturę. W czasie suszenia próżniowego atmosfera
w komorze zawiera tylko śladowe ilości tlenu. Zostaje zmniejszone ryzyko przebarwień.
Suszenie w komorach próżniowych przebiega szybciej i łagodniej niż suszenie w mieszaninie
pary wodnej i powietrza, bowiem wilgoć na powierzchni drewna zmniejsza się dopiero przy
stosunkowo niskich średnich wartościach wilgotności poniżej wilgotności nasycenia włókien,
dzięki czemu w drewnie jest niski gradient wilgotności.

Czas suszenia próżniowego jest bardzo krótki: dla drewna iglastego i liściastego

miękkiego wystarczająca jest

czasu suszenia, pozostałe drewno liściaste – ¼ czasu suszenia

w konwencjonalnych suszarkach łącznie z nagrzewaniem.
Suszarnie (komory próżniowe) można podzielić na:

−

z ogrzewaniem konwencjonalnym,

−

z płytami grzejnymi (przewodzącymi ciepło),

−

z ogrzewaniem okresowym ,

−

z ogrzewaniem w polu prądów wysokiej częstotliwości.

Zaletami stosowania komór próżniowych są:

−

krótkie czasy suszenia przy zachowaniu wysokiej jakości suszonych materiałów,

−

racjonalne suszenie elementów o dużych przekrojach,

−

łatwe suszenie drewna żywicznego i gatunków oleistych,

−

łagodne suszenie w skutek niskich temperatur,

−

zmniejszenie ryzyka przebarwienia drewna,

−

ograniczenie spękań drewna,

−

oszczędność energii.

Wady stosowania komór próżniowych:

−

ograniczenia ze względu na wielkość cylindrów,

−

skomplikowana konstrukcja suszarki przy ogrzewaniu powietrzem i parą wodną,

−

nie powinny występować różnice w grubości poszczególnych sztuk tarcicy (ze względu
na ogrzewanie kontaktowe).
W obecnych czasach suszenie drewna w komorach próżniowych wypiera czasochłonne

i mało opłacalne suszenie naturalne, przede wszystkim przez skrócenie czasów suszenia
(co zostało wspomniane).

4.10.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, jakie ciśnienie występuje w komorach próżniowych?

Powiedz, jakie są czasy suszenia drewna w komorach próżniowych?

Powiedz, jakie są rodzaje komór próżniowych?

Powiedz ,jakie są wady i zalety stosowania komór próżniowych do suszenia drewna?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj witryny internetowe przedsiębiorstw oferujących suszenie surowca drzewnego

w komorach próżniowych w Twoim regionie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wyszukać witryny internetowe oferujące suszenie drewna w Twoim regionie,

zapisać dane tych przedsiębiorstw w zeszycie przedmiotowym,

zaprezentować wyniki pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

−

zeszyt przedmiotowy, przybory do pisania.

4.10.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

powiedzieć, jakiego ciśnienia używa się do suszenia drewna
w komorach próżniowych?

wskazać czasy suszenia drewna w komorach próżniowych?

wymienić rodzaje komór próżniowych?

powiedzieć, jakie są wady i zalety stosowania komór próżniowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.11.

Wymagania

dotyczące

warunków

magazynowania

i sezonowania materiałów stosowanych do produkcji
instrumentów muzycznych

4.11.1. Materiał nauczania

Właściwe warunki magazynowania można osiągnąć przez szczegółowe sformułowanie

wymogów co do sposobu przygotowywania wyrobów i materiałów.

W ramach tych czynności niezbędne jest ustalenie:

−

warunków klimatycznych, tj. granice dozwolonych wahań temperatury (kierownik
zmiany odpowiada za dokonywanie wpisów temperatur w dzienniku pomiaru temperatur)
i wilgotności względnej powietrza (pomiary termograficzne), rozmieszczenie światła
(zgodnie z projektem technicznym) oraz podanie wyposażenia specjalnego, jak czujniki
temperatury, wykrywacze par itp.,

−

sposoby składowania, tj. wskazanie rodzaju podłoża, podłogi budowli magazynowej,
podkładów, regałów, stojaków, itp.,

−

warunków higienicznych (czystość ścian – zmywalność, zabezpieczenie przed
mikroorganizmami, gryzoniami – powiadomienie inspektora BHP).
W celu zabezpieczenia materiałów przed całkowitą lub częściową utratą cech

jakościowych, konieczne jest rozmieszczenie ich w magazynie według określonych
właściwości. Podstawowymi właściwościami materiałów mającymi wpływ na ich
rozmieszczenie i przechowywanie są temperatura i higroskopijność (proszek mleczny).

Dla materiałów stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych (przede wszystkim

mowa tu o półfabrykatach i materiałach drewnianych) wilgotność powietrza w magazynie nie
powinna przekraczać 60–80%, a temperatura powinna być utrzymywana powyżej 5

Podczas sezonowania takich materiałów trzeba zadbać o zadaszenie składu oraz pamiętać
o miejscu zacienionym.

4.11.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Powiedz, co należy ustalić, aby zapewnić odpowiednie warunki magazynowania?

Powiedz, jakie warunki magazynowania i sezonowania należy zapewnić materiałom do
produkcji instrumentów muzycznych?

4.11.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ warunki sezonowania materiałów stosowanych do produkcji instrumentów

muzycznych, wykorzystując wiadomości z lekcji i literatury przedmiotu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeanalizować materiał nauczania z punktu 4.11.1 i literatury przedmiotu,

określić warunki sezonowania materiałów stosowanych do produkcji instrumentów
muzycznych,

przedstawić wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Określ i dobierz warunki magazynowania materiałów stosowanych do produkcji

instrumentów muzycznych wykorzystując podstawowe wiadomości z lekcji i literatury
przedmiotu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeanalizować materiał nauczania z punktu 4.11.1 i literatury przedmiotu,

określić i dobrać warunki magazynowania materiałów stosowanych do produkcji
instrumentów muzycznych,

przedstawić wyniki ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura z rozdziału 6,

−

przybory do pisania.

4.11.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

powiedzieć, co należy ustalić, aby zapewnić odpowiednie
warunki magazynowania?

określić i dobrać warunki magazynowania materiałów
stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych?

określić i dobrać warunki sezonowania materiałów
stosowanych do produkcji instrumentów muzycznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.12.

Przygotowywanie

surowca

drzewnego

suszenia

naturalnego (sezonowania)

4.12.1. Materiał nauczania

Warunki skutecznej impregnacji drewna

Aby ochrona drewna przed korozją odniosła pożądany skutek należy uwzględnić

wszystkie procesy składające się na pozyskanie, przerób, i użytkowanie drewna.
Najważniejszymi etapami planowania ochrony są:
–

poprawna organizacja procesu pozyskania, przerobu i magazynowania drewna ze
szczególnym zabezpieczeniem go przed sinizną, pleśnieniem i owadami,

–

właściwy dobór metod i środków ochrony drewna,

–

poprawne sporządzenie projektu budowlanego z uwzględnieniem profilaktyki
bioochronnej,

–

stosowanie odpornych lub uodpornionych na korozję biologiczną materiałów drzewnych
i drewnopochodnych,

–

właściwa realizacja obiektu w zakresie przestrzegania zasad sztuki budowlanej,

–

prawidłowe użytkowanie oraz bieżące i okresowe konserwacje budynku.
Chemiczna ochrona drewna jest jednym z ważniejszych przedsięwzięć przedłużających

trwałość budowli.
Planując impregnację powinno się uwzględnić
–

stopień zagrożenia degradacyjnego w miejscu wbudowania drewna,

–

podatność drewna na impregnację,

–

stan wilgotności drewna przeznaczonego do impregnacji,

–

wymagania higieniczno-sanitarne przy stosowaniu środków chemicznych.

Przygotowanie drewna do impregnacji
Do metod przygotowawczych drewno do impregnacji zaliczamy:
–

nakłuwanie drewna,

–

nacinanie drewna,

–

nawiercanie drewna,

–

parowanie drewna,

–

składowanie drewna w wodzie.

Postępowanie z drewnem po impregnacji
Po bezpośrednim zaimpregnowaniu drewna należy stosować następujące czynności:
–

bezpośrednio po impregnacji odstawić w materiał do obcieknięcia,

–

sezonowanie (unikając bezpośredniego nasłonecznienia).

Należy również pamiętać, że:
–

drewno powinno być chronione przed dostępem wody,

–

okres sezonowania należy dostosować do gatunku drewna i impregnatu,

–

po impregnowaniu drewno nie powinno być poddawane dalszej obróbce,

–

w razie dodatkowych operacji w miejscach obróbki należy poprawić impregnację.

Składowanie materiałów do produkcji instrumentów muzycznych (surowiec drzewny)

Podstawowymi zadaniami składów surowca drzewnego jest:

−

zabezpieczenie go przed odkształceniami,

−

zabezpieczenie przed działaniem szkodliwych warunków atmosferycznych,

−

zabezpieczenie przed działaniem grzybów i owadów,

−

zabezpieczenie zapasu materiału drzewnego na potrzeby zakładu.
Surowiec drzewny przeznaczony do późniejszej produkcji instrumentów muzycznych

składujemy zależnie od jego wilgotności, jeżeli osiągnął on stan powietrzno-suchy lub był

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wcześniej wysuszony poniżej tej wartości należy składować go w magazynach stałych lub
pod wiatami, układając „na głucho”, bez przekładek. Jest on wówczas dostatecznie dobrze
zabezpieczony przed większymi wahaniami wilgoci, a co za tym idzie przed paczeniem,
pękaniem i zaszarzeniem.

W momencie gdy drewno ma wilgotność wyższą niż stan powietrzno-suchy, należy układać je

w sztaplach na przekładkach w celu sezonowania i doprowadzenia do stanu powietrzno-suchego.
W sztaplach stojących na wolnym powietrzu zachodzi proces naturalnego suszenia drewna poprzez
który możemy je doprowadzić do wilgotności od 13–20%.
Aby proces składowania przebiegał prawidłowo, należy spełnić odpowiednie wymagania:
–

układanie drewna powinno odbywać się w pogodne, suche dni,

–

drewno układa się w stosy na dokładnie spoziomowanych legarach, których wymiary
zależą od sortymentu drewna i dostępnego miejsca,

–

w każdym stosie powinno być jednolite drewno,

–

przy układaniu należy zwrócić uwagę na kolejność wykorzystania sortymentów drewna
w procesie produkcyjnym,

–

drewno powinno się zabezpieczyć przed działaniem grzybów i owadów,

–

sztuki zarażone grzybami lub zasiedlone przez owady należy niezwłocznie usuwać,

–

teren składu należy czyścić na bieżąco z roślin,

–

nie należy umacniać gruntu trocinami,

–

stosować wyłącznie zdrowe przekładki a nieużywane przechowywać w suchym miejscy,

–

co pewien czas odkażać przekładki i dźwigary drewniane.

Budowa i rodzaje sztapli oraz składu drewna pokazano na rysunku 5.

Rys. 5. Elementy stosu: 1 – słupki betonowe, 2 – legary, 3 – przekładki, 4 – drewno, 5 – podpory dachu,

6 – dach.

a) b)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) d)

Rys. 6. Typy stosów a) trójkątny, b) jedno-czołowy pojedynczy, c) dwu-czołowy pojedynczy,

d) podwójnej długości układania tarcicy, dwu-czołowy niepełny, e) podwójnej długości tarcicy,
dwuczołowy pełny.

Podział stosów:
1.

Stosy do krótkotrwałego przechowywania tarcicy (rys 6a).

Stosy stałe:

a) stosy pojedyncze o jednej długości układania tarcicy:

–

jedno-czołowe (rys 6.b) ,

–

dwu-czołowe (rys 6c),

b) stosy o podwójnej długości układania tarcicy:

–

dwu-czołowy niepełny (rys 6d),

–

dwu-czołowy pełny (rys 6e),

–

dwu-czołowy bliźniaczy.

Magazynowanie sklejki

Sklejkę przechowuje się w pomieszczeniach zamkniętych o kontrolowanych parametrach

powietrza. Klimatyzacja pomieszczeń jest niezbędna ze względu na możliwość
wyrównywania wilgotności i naprężeń w arkuszach sklejki. Wilgotność względna
w magazynie nie powinna przekraczać 80 % a temperatura powinna być utrzymywana
powyżej 5

C. Arkusze luzem lub zapakowane w paczki układa się w stosy w pozycji

poziomej do wysokości nie przekraczającej 2 metrów na paletach. Ponadto każdy stos na jego
wysokości w odstępach co 50–100 cm należy przełożyć paletą lub sklejką o grubości 18 mm
z podkładkami.

4.12.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie znasz etapy ochrony drewna przed korozją?

Co powinieneś wziąć pod uwagę planując impregnację?

Wymień czynności jakie, należy stosować po impregnacji?

O czym należy pamiętać po zaimpregnowaniu drewna?

Jakie znasz zadania składów surowca drzewnego?

Jakie wymagania należy spełnić, aby składowanie surowca drzewnego dało pożądane
efekty?

Wymień elementy składowe sztapla?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.12.3 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź skuteczność najprostszych metod impregnowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zapoznać się z literaturą dotyczącą impregnacji drewna,

przygotować impregnaty i próbki do impregnowania,

zaimpregnować drewno kilkoma metodami,

wysuszyć próbki,

rozciąć próbki, przygotowując do pomiaru,

dokonać pomiarów głębokości penetracji impregnatu,

przedstawić wyniki w formie opisowej,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

impregnat, przybory do impregnacji (pojemniki, pędzle), próbki do impregnacji,

–

suszarka laboratoryjna,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Określ elementy składowe i wymiary składu tarcicy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zapoznać się z literaturą dotyczącą składowania drewna,

przygotować kartki z rysunkiem składu surowca drzewnego pozbawionym opisów
i wymiarów,

opisać rysunek,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

ołówek/długopis,

–

rysunek pozbawiony opisów – karta ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 6.

4.12.4 Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

wymienić etapy ochrony drewna przed korozją

powiedzieć, co powinieneś wziąć pod uwagę planując impregnację?

powiedzieć, o czym należy pamiętać po zaimpregnowaniu drewna?

wymienić zadania składów surowca drzewnego?

wskazać wymagania, jakie należy spełnić, aby składowanie
surowca drzewnego dało pożądane efekty?

powiedzieć, jak powinien być usytuowany skład drewna?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.13.

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej

obowiązujące

magazynach

i w suszarniach

4.13.1.

Materiał nauczania

Pracownik nie przestrzegający ogólnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy w zakładzie pracy narażony jest na wypadki i utratę zdrowia.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczą głównie:

−

obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenu zakładów pracy,

−

pomieszczeń i urządzeń higieniczno – sanitarnych.

−

maszyn i urządzeń do suszenia drewna.
Stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę bądź poniesienie

innych szkód nazywamy zagrożeniem.
Na człowieka mogą oddziaływać zagrożenia o różnorodnym charakterze, a w szczególności:

−

zagrożenia fizyczne (temperatura, hałas, wibracje, promieniowanie),

−

zagrożenia chemiczne (pyły, substancje trujące),

−

zagrożenia biologiczne (bakterie i wirusy, choroby),

−

zagrożenia neuropsychologiczne (monotonia, tempo pracy wymuszone warunkami
technologicznymi,

ryzyko

związane

wykonywaniem

czynności

dużej

odpowiedzialności).

4.13.1.1.

Wymagania bhp dotyczące pracowników zatrudnionych w magazynach

W magazynach nośność poszczególnych kondygnacji powinna być odpowiednia do

rodzaju oraz ilości składowanych materiałów. Dopuszczalne obciążenie stropów powinno być
opisane i umieszczone w widocznym miejscu. Stropy oraz podłoże nie powinny być
obciążane ponad dopuszczalne obciążenie.

Posadzki w magazynie powinny być wykonane z materiałów nie pylących się oraz takich,

które nie stwarzają niebezpieczeństwa łatwego poślizgnięcia się.

Magazyn powinien mieć sprawną wentylację grawitacyjną lub w przypadku materiałów

łatwo pylących się czy wydzielających szkodliwe opary – wentylację mechaniczną.

Natężenie oświetlenia w pomieszczeniach magazynowych powinno wynosić 50–100 lx.
Regały do składowania materiałów powinny być umocowane do posadzki lub ścian, albo

też ustawione w sposób całkowicie stabilny i pewny. Dopuszczalne obciążenie regałów
powinno być umieszczone na nich w sposób widoczny. Przy składowaniu materiałów na
regałach nie należy przekraczać dopuszczalnych obciążeń.

W magazynach mogą być stosowane drabiny przesuwne (przymocowane do regałów

stałych) lub rozstawne. Zdejmowanie materiałów przy pomocy drabin może się odbywać
jedynie do wysokości 3 metrów od podłoża.

Przy składowaniu warstwowym należy przestrzegać dopuszczalnej liczby warstw

określonej przez producenta materiałów.

Podczas składowania materiałów należy zachować wolne drogi ewakuacyjne

o szerokości minimum 1,2 metra.

Pracownikom magazynów zabrania się używania w zamkniętych pomieszczeniach

magazynowych urządzeń grzewczych elektrycznych i gazowych. Zabronione jest także
palenie tytoniu i używanie otwartego ognia w pomieszczeniach magazynowych.
Pracownikom magazynów zabrania się także podnoszenia ciężarów ponad dopuszczalne
normy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Każdy pracownik po zakończeniu swojej pracy powinien uporządkować stanowisko

pracy, wyłączyć energię elektryczną. Po zakończeniu pracy magazyn należy zamknąć oraz
zabezpieczyć przed wejściem osób niepowołanych.

Pracownik

magazynu

powinien

być

przeszkolony

zakresie

przepisów

przeciwpożarowych dotyczących obiektu oraz obsługi sprzętu przeciwpożarowego.

W przypadku posługiwania się środkami transportu i urządzeniami dźwignicowymi,

pracownik powinien posiadać odpowiednie uprawnienia.

W razie wypadku przy pracy należy niezwłocznie poinformować przełożonego,

a stanowisko pracy pozostawić w stanie jak w chwili wypadku.

4.13.1.2.

Wymagania bhp podczas obsługi suszarni do drewna

Obsługę suszarni należy powierzyć pracownikom pełnoletnim, przeszkolonym w zakresie

obsługi, zapoznanym z dokumentacją techniczno – ruchową oraz posiadającym aktualne
badania lekarskie. Podczas pracy pracownicy zobowiązani są używać specjalistycznej odzieży
oraz masek ochronnych.

Komora suszarni powinna być dobrze oświetlona (lampy 24 V).
Przed rozpoczęciem pracy suszarni:

−

należy sprawdzić jej stan techniczny oraz zainstalowane instalacje jak: instalację grzejną
instalację wentylacyjną, nawilżającą, układ regulacji parametrów powietrza suszącego
lub automatykę sterującą (w suszarniach spalinowych wszystkie kanały spalin należy
czyścić z częstotliwością podaną w dokumentacji techniczno – ruchowej),

−

należy dokonać załadunku drewna do suszarni na paletach za pomocą wózków
widłowych przedniego podnoszenia, wózków szynowych lub bezszynowych,

−

załadunek suszarni powinien być dokonywany przynajmniej przez dwie osoby, z których
jedna wykonuje pracę, a druga ubezpiecza pracującego,

−

przed zamknięciem wrót suszarni osoba zamykająca ma obowiązek upewnić się, czy
w suszarni nikt nie pozostał; ta sama osoba zamyka i otwiera wrota suszarni,

−

po załadunku należy zasunąć wrota suszarni.

Czynności podczas pracy i po jej zakończeniu:

−

należy włączyć działanie poszczególnych instalacji suszarni oraz układ pomiarowo –
kontrolny (gdy suszarnia wyposażona jest w automatyczny układ sterowania, należy
włączyć mikroprocesor),

−

wyznaczony pracownik ma za zadanie obserwować zmiany parametrów wilgotności
w suszarni poprzez układ pomiarowo- kontrolny lub automatyczny,

−

suszarnię należy wyłączyć po zakończeniu cyklu,

−

po otwarciu wrót i ochłodzeniu materiał z suszarni należy wyładować,

−

w razie powstania jakiejkolwiek awarii w pracy suszarni, należy przerwać dopływ prądu
lub pary, a następnie powiadomić bezpośredniego przełożonego.

Czynności zabronione:

−

zabrania się wchodzenia do wszelkich pomieszczeń suszarniczych (komór, tuneli),
w których temperatura przekracza 40 oC,

−

niedopuszczalne jest stosowanie psychrometrów lub termometrów wymagających
wchodzenia do suszarni w celu dokonania odczytów,

−

nie można bezpośrednio z suszarni wychodzić na zimne powietrze,

−

zabrania się wchodzenia do komory suszarni z otwartym ogniem.
Naprawy urządzeń parowych i elektrycznych należy dokonywać po uprzednim

odłączeniu dopływu pary lub prądu i zawieszeniu w odpowiednich miejscach tabliczek
z napisem: „REMONT, NIE WŁĄCZAĆ!”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do przeprowadzenia przeglądów i remontów suszarni upoważniony jest tylko ślusarz

konserwator zapoznany z dokumentacją techniczno – ruchową suszarni do drewna.

W razie zapalenia się w suszarni wsadu lub sadzy w kanałach należy postępować zgodnie

z właściwymi instrukcjami przeciwpożarowymi.

Pomieszczenie, w którym znajduje się suszarnia, należy wyposażyć w gaśnice śniegowe,

a obsługę suszarni odpowiednio przeszkolić o sposobie ich używania.

4.13.1.3.

Zagrożenia pożarowe i zasady ochrony przeciwpożarowej

Zagrożenie pożarowe to wszystkie czynniki i okoliczności stwarzające warunki do

powstawania pożaru, jego rozprzestrzeniania się, tworzenia trujących gazów i dymów,
zagrażających życiu i zdrowiu oraz mieniu ludzi .

Procesy technologiczne i materiały stosowane w przemyśle drzewnym stwarzają bardzo

duże zagrożenie pożarowe i wybuchowe. Najbardziej niebezpieczne, z punktu widzenia
zagrożenia pożarowego, są przede wszystkim

procesy wykończeniowe, w których przebiegają

operacje z materiałami łatwozapalnymi i wybuchowymi. Duże zagrożenie pożarowe istnieje
również z uwagi na pył i drobne odpady w dziale obróbki mechanicznej. Należy jednak
pamiętać, że możliwość wybuchu pożaru, zwłaszcza przez nieuwagę, lekkomyślność i brak
dyscypliny, istnieje na każdym stanowisku pracy, a obecność materiałów łatwopalnych może
powodować jego łatwe rozprzestrzenianie się. Przyczyną pożaru może być także: zła
organizacja pracy, kwalifikacje, zachowanie i reakcje pracowników.

Właściwości wybuchowe posiadają mieszaniny pyłów z powietrzem, które mogą powstać

w stolarniach, lakierniach, magazynach farb. Wybuch często powoduje pożar, pożar może
wywołać wybuch. Zabezpieczeniem przed możliwością wybuchu, jest takie rozrzedzenie
pyłów, par i gazów, aby ich stężenie w powietrzu było mniejsze od norm określających
granice wybuchowości.

W przemyśle drzewnym źródłem zapłonu pyłu drewna może być: otwarty ogień,

zaiskrzenie mechaniczne, iskra elektryczna, wyładowania elektrostatyczne, rozgrzane do
temperatury zapłonu elementy maszyn.

Wszędzie tam gdzie następuje stykanie się i szybkie rozdzielanie różnych substancji przy

tarciu, przelewaniu, przewijaniu, występuje zjawisko elektryczności statycznej. Wyładowania
elektrostatyczne mogą doprowadzić do eksplozji w pomieszczeniach o atmosferze grożącej
wybuchem. Gromadzenie się elektryczności statycznej na stanowiskach pracy w stolarni
ogranicza się poprzez: nawilżanie powietrza, uziemienia zbiorników, maszyn, stosowanie
odzieży roboczej wykonanej z bawełny i butów z podeszwami antystatycznymi,

w lakierni

podłogi z materiałów niepowodujących iskrzenia mechanicznego lub wyładowań
elektrostatycznych i nienasiąkliwych.
Najczęściej spotykanymi przyczynami pożaru są:

−−−−

zły stan urządzeń elektrycznych, grzewczych i mechanicznych oraz nieprawidłowe ich
użytkowanie,

−−−−

brak porządku i czystości,

−−−−

nieostrożność osób,

−−−−

samozapalenie,

−−−−

podpalenie umyślne.

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa pożarowego pozwala na znaczne ograniczenie

możliwości powstania i rozprzestrzeniania się pożaru. Dlatego w każdym zakładzie,
instytucji, szkole (zgodnie z ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 o ochronie przeciwpożarowej)
muszą być prowadzone działania zapobiegające powstaniu pożaru.

Ochrona

przeciwpożarowa

ogół

przedsięwzięć,

czynności

zabiegów

profilaktycznych mających na celu ochronę życia, mienia i zdrowia ludzi przed pożarem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W walce z pożarami stosuje się ochronę:

−−−−

bierna, która polega na zapobieganiu powstawania pożaru,

−−−−

czynną, gdy walczymy już z powstałym pożarem.

Pracodawcy są zobowiązani do

−−−−

umieszczenia w miejscach widocznych wykazu telefonów alarmowych oraz instrukcji
postępowania na wypadek pożaru,

−−−−

oznakowania, zgodnie z Polskimi Normami

dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, w których w myśl przepisów techniczno-
budowlanych wymagane są co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób
zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji,

miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych,

elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,

lokalizacji przeciwpożarowych wyłączników prądu, głównych zaworów gazu oraz
materiałów niebezpiecznych pożarowo,

pomieszczeń, w których występują materiały niebezpieczne pożarowo.

Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się:

−−−−

wszelkiego rodzaju gaśnice, czyli aparaty wyrzucające pod ciśnieniem zawarte
w nich środki gaśnicze,

−−−−

hydronetki wodne, czyli pojemniki wyposażone w zbiornik zawierający ok. 15 l wody,

−−−−

agregaty gaśnicze wyposażone w kółka – mające zapas środków gaśniczych w ilości
większej niż 20 kg (od 25 kg do 750 kg),

−−−−

koce gaśnicze wykonane z tkaniny niepalnej o powierzchni ok. 2 m

. Kocem okrywamy

ródło ognia, a obrzeża dokładnie dociskamy do podłoża, dzięki czemu ograniczamy

dostęp tlenu do palącego się materiału.

Hydranty (wewnętrzne i zewnętrzne) są to urządzenia służące do poboru wody wyłącznie

do celów gaśniczych. Umieszcza się je w łatwo dostępnych miejscach, zazwyczaj we
wnękach ścian budynku, w korytarzach, klatkach schodowych i wejściach. Hydranty
najczęściej zasilane są wodą o wysokim ciśnieniu, co umożliwia bezpośrednie gaszenie
pożaru. Zainstalowanie w obiekcie wewnętrznej instalacji hydrantowej nie zwalnia
użytkowników od obowiązku wyposażenia go w gaśnice.
Zasady postępowania podczas pożaru:

−−−−

należy zachować spokój,

−−−−

natychmiast zgłosić pożar (

998 lub 112),

−−−−

ostrzec innych pracowników przed pożarem,

−−−−

wyłączyć urządzenia wentylacyjne (jeżeli specjalne instrukcje ppoż. nie stanowią
inaczej), transportowe i grzewcze, odciąć dopływ przewodów rurowych, zamknąć główny
dopływ gazu, w razie potrzeby wyłączyć spod napięcia urządzenia elektryczne.
Uwaga! Urządzenia wysokiego napięcia mogą odłączać tylko osoby upoważnione;

−−−−

obszary zagrożone należy opuścić klatkami schodowymi lub oznakowanymi drogami
ewakuacyjnymi i pożarowymi nie należy używać wind (chyba że są specjalnie oznaczone
np. winda przeciwpożarowa),

−−−−

należy poruszać się w pozycji jak najbliżej podłogi co chroni przed dymem i gorącym
powietrzem,

−−−−

działać zgodnie z instrukcją przeciwpożarową,

−−−−

ratowanie życia ludzi ma pierwszeństwo przed gaszeniem pożaru,

−−−−

nie narażając własnego bezpieczeństwa, uczestniczyć w działaniach ratowniczo –
gaśniczych, aż do czasu przybycia straży pożarnej,

−−−−

osoby palące się należy okryć i zawinąć w koce gaśnicze, płaszcze, a w razie
konieczności gaszenia ognia – obracać osobę poszkodowaną,

−−−−

nigdy nie wolno gasić płonącego tłuszczu wodą,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−−−−

z chwilą przybycia straży pożarnej udzielić dowódcy sekcji stosownych informacji,
przekazać plany budynku, dróg ewakuacyjnych i ratunkowych, a także właściwe klucze.

Zasady postępowania w czasie gaszenia pożaru:
Podczas gaszenia pożaru należy:

−−−−

odłączyć urządzenia odbiorcze elektryczności, zamknąć zawory gazowe, zamknąć okna
i drzwi, wyłączyć instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne (jeśli odpowiednie instrukcje
p. ppoż. – operaty – nie stanowią inaczej),

−−−−

gaśnice uruchamiać dopiero przy źródle pożaru,

−−−−

ustawić się plecami do kierunku wiatru (w miarę możliwości),

−−−−

zachować ostrożność przy otwieraniu zamkniętych drzwi: najpierw ostrożnie, tworząc
wąską szczelinę uchylić drzwi chowając się jednocześnie za ich ościeżnicą lub wpuścić
przez szczelinę krótki strumień środka gaśniczego, następnie otworzyć drzwi i rozpocząć
gaszenie pożaru,

−−−−

gaśnicę trzymać pionowo i gasić strumieniem skierowanym z dołu do góry i od siebie do
ś

rodka,

−−−−

w przypadku pożaru silników pojazdów mechanicznych nie wolno kierować strumienia
ś

rodka gaśniczego na zamkniętą pokrywę silnika, lecz gasić ogień przez otwory

chłodzące lub od spodu silnika,

−−−−

nie rozpraszać płonących nieruchomych cieczy silnym strumieniem, lecz pokrywać
ognisko pożaru gaszącym obłokiem (rozpylonym środkiem gaśniczym),

−−−−

gasić ogień wyłącznie za pomocą przeznaczonego do tego celu podręcznego sprzętu
gaśniczego, uwzględniając przydatność środków gaśniczych i warunki ich zastosowania,

−−−−

jeżeli środkiem gaśniczym jest dwutlenek węgla (CO

), to minimalny odstęp przy

gaszeniu pożaru instalacji elektrycznej pod napięciem nieprzekraczającym 1000 V
wynosi 1 m.

Zagrożenie powstające podczas pożaru

Głównymi zagrożeniami występującymi podczas pożaru są: brak tlenu, wysoka

temperatura, gęsty dym utrudniający widoczność, żrące, drażniące i trujące gazy lub pary
(dwutlenek węgla CO

, tlenek węgla CO, gazy nitrozowe, amoniak, wodorotlenek, żrące lub

powodujące korozję pary kwasów, powstające w czasie spalania tworzyw sztucznych).
Zasady postępowania w razie awarii urządzenia:

−−−−

urządzenie lub narzędzie, natychmiast wyłączyć spod napięcia,

−−−−

zawiadomić przełożonego,

−−−−

nie zdejmować pokryw ochronnych,

−−−−

nie dopuszczać do naprawy przez osoby postronne,

−−−−

unieruchomić układy, maszyny, ich zespoły lub doprowadzić je do stanu, w którym nie
powodują zagrożenia za pomocą wyłączników bezpieczeństwa.

Porażenie prądem niskiego napięcia

Podczas akcji ratowniczej należy przerwać obwód elektryczny, wyłączyć dopływ prądu

w sieci głównej, gdy to możliwe, jeśli nie – wyciągnąć wtyczkę lub wyrwać przewód
elektryczny. Nie dotykać poszkodowanego rękami. Jeśli nie ma możliwości wyłączenia prądu
należy:

−−−−

stanąć na suchym materiale izolacyjnym, (drewnianej skrzynce, gumowej lub plastykowej
macie, grubej książce),

−−−−

odepchnąć za pomocą kija od szczotki, drewnianego krzesła itp., kończyny
poszkodowanego od źródła zagrożenia,

−−−−

nie dotykać poszkodowanego; zrobić pętlę z liny wokół stóp bądź pod pachami,
odciągnąć od źródła zagrożenia,

−−−−

w ostateczności pociągnąć poszkodowanego za luźne, suche ubranie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−−−−

sprawdzić oddech i puls, jeśli poszkodowany jest nieprzytomny,

−−−−

być gotowym do reanimacji,

−−−−

ochłodzić miejsca oparzeń dużą ilością zimnej wody,

−−−−

ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej.

Następnie należy wezwać pogotowie ratunkowe tel.

999 lub 112.

Porażenie prądem wysokiego napięcia

Nie wolno zbliżać się do poszkodowanego, do czasu powiadomienia o odcięciu dopływu

prądu. Należy zachować odległość, co najmniej 18 m i trzymać osoby postronne z daleka,
wezwać pomoc medyczną.

4.13.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jaka powinna być minimalna szerokość drogi ewakuacyjnej podczas składowania
materiałów?

Do jakiej wysokości może odbywać się zdejmowanie materiałów przy pomocy drabin?

Czego zabrania się pracownikom magazynu?

Jakie znasz czynności przed rozpoczęciem pracy w suszarni?

Jakie znasz czynności podczas pracy suszarni do drewna i po jej zakończeniu?

Jakie czynności są zabronione podczas obsługi suszarni do drewna?

Co to jest zagrożenie pożarowe?

Co zaliczamy do podręcznego sprzętu gaśniczego?

Do czego służą hydranty?

10.

Jakie są zasady postępowania podczas awarii urządzenia?

11.

Jak zachowasz się w przypadku zauważenia pożaru?

12.

Kogo należy zawiadomić w przypadku wystąpienia pożaru?

13.

Jaki jest alarmowy numer telefonu straży pożarnej?

14.

Jakie informacje przekażesz dyżurnemu strażakowi, gdy odbierze telefon?

15.

Jakie są zasady postępowania podczas pożaru?

16.

Jakie są zasady postępowania w czasie gaszenia pożaru?

17.

Kto w czasie pożaru może wyłączyć urządzenia znajdujące się pod wysokim napięciem?

18.

Jakie zagrożenia powstają podczas pożaru?

19.

Kto może udzielić pomocy poszkodowanemu?

20.

Jakie elementy obejmuje podstawowe podtrzymanie życia (PPś) ?

21.

W jaki sposób postępuje się przy udzielaniu pomocy porażonemu prądem wysokiego
napięcia?

4.13.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw przebieg akcji ratunkowej w przypadku, gdy pracownik obsługujący suszarnię

do drewna, na skutek uszkodzonego przewodu elektrycznego, doznał porażenia prądem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zapoznać się z instrukcją bhp przy ratowaniu osób porażonych prądem elektrycznym oraz
udzielaniu pierwszej pomocy,

zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,

uwolnić porażonego spod napięcia,

rozpoznać stan poszkodowanego,

rozpocząć akcję ratowniczą,

wykonywać czynności krok po kroku, działać szybko, sprawnie bez paniki,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

suszarnia do drewna,

−

narzędzia z izolowanymi rękojeściami,

−

materiały izolacyjne: suche drewno, tekstylia, tworzywo sztuczne itp.,

−

apteczka pierwszej pomocy,

−

materac gimnastyczny,

−

manekin.

Ćwiczenie 2

Zastosuj podręczny sprzęt i środki gaśnicze do gaszenia zarzewia pożaru.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przygotować gaśnicę odpowiednią do gaszenia tego typu pożaru,

przygotować się do odegrania scenki gaszenia tego pożaru (puste pudełka i papiery,
grzejnik elektryczny

który był przyczyną pożaru, instrukcję przeciwpożarową),

odegrać scenkę gaszenia tego pożaru,

przedstawić sytuacje, która może być powodem pożaru i uzasadnić wybór gaśnicy.

wiczenie jest pozorowane i nie wolno dopuścić do tego, aby powstał pożar.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

gaśnica,

–

instrukcja przeciwpożarowa,

–

puste pudełka i papiery,

–

grzejnik elektryczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.13.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

powiedzieć, jaka powinna być minimalna szerokość drogi
ewakuacyjnej podczas składowania materiałów?

wskazać, do jakiej wysokości może odbywać się zdejmowanie
materiałów przy pomocy drabin?

powiedzieć, czego zabrania się pracownikom magazynu?

wymienić czynności przed rozpoczęciem pracy w suszarni?

wymienić czynności zabronione podczas obsługi suszarni do drewna?

powiedzieć, czym jest zagrożenie pożarowe?

powiedzieć, co zaliczamy do podręcznego sprzętu gaśniczego?

powiedzieć, jakie są zasady postępowania w razie wypadku?

odpowiednio zachować się w przypadku zauważenia pożaru?

10)

powiedzieć, jakie informacje przekażesz dyżurnemu strażakowi, gdy
odbierze telefon?

11)

powiedzieć, w jaki sposób postępuje się przy udzielaniu pomocy
porażonemu prądem wysokiego napięcia?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
Dla każdego zadania są podane 4 odpowiedzi a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest
poprawna.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. Za błędną odpowiedź lub jej
brak otrzymujesz 0.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania 1–17 są z poziomu podstawowego, natomiast zadania 18–20 są zadaniami
z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na
poziomie wyższym niż pozostałe.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na karcie
odpowiedzi.

11.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Magazyn to
a)

jednostka organizacyjno – funkcjonalna zajmująca się magazynowaniem dóbr
materialnych.

jednostka składowa przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych.

jednostka gospodarcza zajmująca się magazynowaniem dóbr materialnych.

jednostka funkcjonalna zajmująca się magazynowaniem dóbr materialnych.

Budowle magazynowe cechuje
a)

rodzaj towarów i ich podatności magazynowej.

czas magazynowania zapasów.

stopnia ich przygotowania do zmechanizowanych manipulacji.

wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

Magazyny półotwarte posiadają
a)

pełną budowę ścian, podłogę, drzwi i niekiedy okna.

dach, jedną, dwie lub trzy ściany.

występują łącznie z magazynami naziemnymi.

służą do magazynowania produktów odpornych na działanie czynników
atmosferycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do technicznego wyposażenia magazynu zalicza się
a)

wózki jezdniowe.

dźwignice.

przenośniki.

adna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa.

Wyposażenie magazynów w urządzenia do składowania zapasów jest uzależnione od
a)

rodzaju magazynu.

rodzaju magazynowanych zapasów oraz ich podatności technicznej i magazynowej.

rodzaju magazynu i rodzaju magazynowanych zapasów oraz ich podatności
technicznej i magazynowej.

brak prawidłowej odpowiedzi.

Składowanie jednostek ładunkowych bezpośrednio na posadzce
a)

stosowane jest przy dużej ilości jednorodnych asortymentów.

można różnicować pod względem potrzeb selektywności.

stosowane jest w magazynach o małej wysokości i możliwości odpowiedniego
obciążenia posadzki.

wykorzystuje z zasady identyczne asortymentowo zapasy.

W procesie magazynowania możemy wyróżnić fazy jego przebiegu
a)

strefa przyjęć materiałów, strefa składowania materiałów, strefa komplementacji
materiałów.

strefa składowania materiałów, strefa komplementacji materiałów.

strefa przyjęć materiałów, strefa składowania materiałów.

strefa przyjęć materiałów, strefa komplementacji materiałów.

Przenośniki bezcięgnowe to takie, których części
a)

przesuwają się razem z przenoszonym ładunkiem.

nie przesuwają się razem z przenoszonym ładunkiem.

unoszą się razem z przenoszonym ładunkiem.

jednocześnie przesuwają się i unoszą razem z przenoszonym ładunkiem.

Kontrola wewnętrzna ma na celu
a)

wykrywanie nieprawidłowości w funkcjonowaniu jednostki kontrolowanej na
każdym odcinku jej działania.

podniesienie sprawności działania jednostki, poprzez eliminację w przyszłej pracy
ujawnionych uchybień.

ujawnienie przyczyn i źródeł powstawania uchybień.

wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

10.

W zakresie gospodarki magazynowej kontrolę wewnętrzną sprawuje
a)

dyrektor i główny magazynier.

główny magazynier i główny księgowy.

dyrektor i główny księgowy.

zastępca dyrektora, główny magazynier i główny księgowy.

11.

Wydanie towaru z magazynu to czynność następująca
a)

po okresie składowania.

w trakcie składowania.

po uwzględnieniu reklamacji.

we wszystkie dni parzyste.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12.

Zaletami suszenia naturalnego są
a)

niski koszt inwestycyjny, łatwość realizacji.

niski koszt inwestycyjny i eksploatacyjny.

zachowanie naturalnej barwy drewna, łatwość realizacji.

niski koszt inwestycyjny i eksploatacyjny, zachowanie naturalnej barwy drewna,
łatwość realizacji.

13.

Przy suszeniu próżniowym w komorach próżniowych obszar ciśnienia wynosi
a)

1–10Mpa.

1MPa–10hPa.

10MPa–1hPa.

1–10 hPa.

14.

Czas suszenia próżniowego dla drewna iglastego i liściastego miękkiego wynosi
a)

1/3 czasu suszenia w konwencjonalnych suszarkach łącznie z nagrzewaniem.

½ czasu suszenia w konwencjonalnych suszarkach łącznie z nagrzewaniem.

¼ czasu suszenia w konwencjonalnych suszarkach łącznie z nagrzewaniem.

1/5 czasu suszenia w konwencjonalnych suszarkach łącznie z nagrzewaniem.

15.

Podczas suszenia drewna w warunkach naturalnych nie musimy uwzględniać
a)

prędkości powietrza.

grubości przekładek.

przygotowania podłoża.

konstrukcji sztapla.

16.

Planując impregnację nie należy uwzględniać
a)

stopnia zagrożenia degradacyjnego w miejscu wbudowania drewna.

stanu wilgotności drewna przeznaczonego do impregnacji.

podatności drewna na impregnację.

klasy jakości drewna.

17.

Numer alarmowy do Straży Pożarnej to
a)

996.

997.

998.

999.

18.

Przy udzielaniu pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym w pierwszej
kolejności należy
a)

opatrzyć powstałe zranienia.

odłączyć poszkodowanego od źródła prądu.

zastosować sztuczne oddychanie.

zastosować masaż serca.

19.

W celu ugaszenia pożarów występujących w pobliżu urządzeń elektrycznych stosujemy
a)

wodę, halon, dwutlenek węgla.

proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon.

proszek gaśniczy, pianę gaśniczą, dwutlenek węgla.

proszek gaśniczy, piasek, halon.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20.

Do podręcznego sprzętu gaśniczego nie zalicza się
a)

wozu strażackiego.

gaśnicy.

hydronetki.

koca gaśniczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...........................................................................................................................

Magazynowanie materiałów stosowanych do produkcji instrumentów
muzycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

Gacek W.: Kompendium pierwszej pomocy. CIOP- PIB, Warszawa 2002

Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1993

Nowak h., Technologia i materiałoznawstwo, stolarstwo, WsiP, Warszawa 2000

Olszewski J.: Podstawy ergonomii i fizjologii pracy. WAE, Poznań 1997

Paczuła Cz., Kontrola wewnętrzna w zarządzaniu jednostką gospodarczą, Wydawnictwo
Difin, 1998

Praca zbiorowa: Obrabiarki i urządzenia techniczne dla techników przemysłu drzewnego,
Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, Warszawa 1982

Praca zbiorowa: Poradnik bhp w firmie. Wiedza i praktyka Sp. z o.o., Warszawa 2005

Roj-Chodacka A.: przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZiU,
Warszawa 2002

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.
z późniejszymi zmianami w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Dz.U. 2003 nr 169 poz.1650. Tekst ujednolicony

10.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów. Dz.U. 2006 nr 80 poz. 563

11.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych. Dz.U. nr 2005
nr 263 poz. 2200

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
008 Podstawowe materiały stosowane do produkcji rękojeści
Magazynowanie, składowanie i transportowanie materiałów stosowanych do budowy rurociągów
Magazynowanie, składowanie i transportowanie materiałów stosowanych do budowy rurociągów
Surowce stosowane do produkcji papieru
MATERIAŁY STOSOWANE DO POKRYĆ DACHOWYCH, referaty-budownictwo
ćw 3 - Badanie materiałów stosowanych do budowy warystorów 2011, Politechnika Poznańska, Elektrotech
Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji obuwia
Materiały stosowane do budowy maszyn elektrycznych
Materiały stosowane do odbudowy ubytków kostnych
Gronostajski,podstawy i techniki wytwarzania II, Materiały stosowane do wytwarzania form odlewniczyc
ćw 3 ?danie materiałów stosowanych do budowy warystorów
Surowce stosowane do produkcji papieru
Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji obuwia
Rozpoznawanie podstawowych materiałów stosowanych do budowy rurociągów
Przegląd wybranych farb specjalnych stosowanych do produkcji dokumentów
ŽRODKI POMOCNICZE STOSOWANE DO PRODUKCJI FARB
Material stosowany do obudowy wyr gor

więcej podobnych podstron