Rodzaje połączeń kości
Rodzaje połączeń kości
Nieruchome (ścisłe)
Nieruchome (ścisłe)
Dzieli się je na więzozrosty,
Dzieli się je na więzozrosty,
chrząstkozrosty i kościozrosty
chrząstkozrosty i kościozrosty
Więzozrosty
Więzozrosty
Więzozrost występuje w trzech postaciach :
Więzozrost występuje w trzech postaciach :
Więzozrostu włóknistego utworzonego przez włókna
Więzozrostu włóknistego utworzonego przez włókna
klejodajne (błony międzykostne przedramienia i
klejodajne (błony międzykostne przedramienia i
goleni)
goleni)
Więzozrostu sprężystego – elementem łączącym
Więzozrostu sprężystego – elementem łączącym
kości są włókna sprężyste, elastyczne, nadające
kości są włókna sprężyste, elastyczne, nadające
tkance żółte zabarwienie (więzadła żółte rozpięte
tkance żółte zabarwienie (więzadła żółte rozpięte
między łukami kręgów)
między łukami kręgów)
Szwów – włókna łączące kości są bardzo mocne i
Szwów – włókna łączące kości są bardzo mocne i
krótkie, np. szwy w czaszce (połączenie kości
krótkie, np. szwy w czaszce (połączenie kości
czołowej z kośćmi ciemieniowymi, kości skroniowej z
czołowej z kośćmi ciemieniowymi, kości skroniowej z
kością klinową)
kością klinową)
Szwy (kościozrosty)
Szwy (kościozrosty)
Szwy dzielimy na :
Szwy dzielimy na :
Piłowate – kiedy nieregularne brzegi jednej kości wchodzą
Piłowate – kiedy nieregularne brzegi jednej kości wchodzą
we wgłębienia drugiej. To najmocniejsze i najczęstsze
we wgłębienia drugiej. To najmocniejsze i najczęstsze
połączenia kości sklepienia czaszki (kość czołowa z kośćmi
połączenia kości sklepienia czaszki (kość czołowa z kośćmi
ciemieniowymi)
ciemieniowymi)
Gładkie lub proste – połączeni kości których brzegi są
Gładkie lub proste – połączeni kości których brzegi są
prawie proste (połączenie wyrostków podniebiennych kości
prawie proste (połączenie wyrostków podniebiennych kości
szczęki górnej)
szczęki górnej)
Łuskowe – przebiega skośnie do powierzchni kości, a brzegi
Łuskowe – przebiega skośnie do powierzchni kości, a brzegi
kości zachodzą na siebie dachówkowato (łuska kości
kości zachodzą na siebie dachówkowato (łuska kości
skroniowej na kość ciemieniową)
skroniowej na kość ciemieniową)
Wklinowanie – to rodzaj szczególnego umocowania zębów w
Wklinowanie – to rodzaj szczególnego umocowania zębów w
szczękach
szczękach
Szwy czaszki
Szwy czaszki
Chrząstkozrosty
Chrząstkozrosty
Połączenia chrzęstne – to połączenia
Połączenia chrzęstne – to połączenia
kości z chrząstką szklistą lub włóknistą.
kości z chrząstką szklistą lub włóknistą.
To częste połączenia kości w okresie
To częste połączenia kości w okresie
rozwoju organizmu. W miarę dojrzewania
rozwoju organizmu. W miarę dojrzewania
większość chrząstkozrostów przekształca
większość chrząstkozrostów przekształca
się kościozrosty. Przykładem są
się kościozrosty. Przykładem są
połączenia kręgów ze sobą (krążki
połączenia kręgów ze sobą (krążki
międzykręgowe), żebra z mostkiem,
międzykręgowe), żebra z mostkiem,
kości łonowe ze sobą (spojenie łonowe)
kości łonowe ze sobą (spojenie łonowe)
Ruchome (stawowe)
Ruchome (stawowe)
kości mogą zmieniać położenie
kości mogą zmieniać położenie
względem siebie; każdy staw wolny
względem siebie; każdy staw wolny
składa się z powierzchni stawowych,
składa się z powierzchni stawowych,
torebki stawowej i jamy stawowej.
torebki stawowej i jamy stawowej.
Budowa stawu
Budowa stawu
Powierzchnie stawowe to zazwyczaj
Powierzchnie stawowe to zazwyczaj
gładkie połączenia dwu lub więcej kości
gładkie połączenia dwu lub więcej kości
stykających się ze sobą, mogą mieć
stykających się ze sobą, mogą mieć
różny kształt ale zazwyczaj powierzchnia
różny kształt ale zazwyczaj powierzchnia
jednej kości jest wypukła – główka
jednej kości jest wypukła – główka
stawowa, a druga wklęsła – panewka.
stawowa, a druga wklęsła – panewka.
Każda z nich pokryta jest najczęściej
Każda z nich pokryta jest najczęściej
chrząstką szklistą zwaną chrząstką
chrząstką szklistą zwaną chrząstką
stawową, która jest gładka i odporna na
stawową, która jest gładka i odporna na
tarcie
tarcie
Torebka stawowa łączy powierzchnie
Torebka stawowa łączy powierzchnie
stawowe kości i tworzy osłonę stawu.
stawowe kości i tworzy osłonę stawu.
Składa się z warstwy włóknistej i maziowej
Składa się z warstwy włóknistej i maziowej
Błona włóknista zawiera włókna klejodajne
Błona włóknista zawiera włókna klejodajne
i mniej elastycznych, zewnętrzne
i mniej elastycznych, zewnętrzne
wzmacniające wiązki włókien to więzadła
wzmacniające wiązki włókien to więzadła
wpływają one na zakres i rodzaj ruchów w
wpływają one na zakres i rodzaj ruchów w
stawie
stawie
Błona maziowa – jest cienka delikatna
Błona maziowa – jest cienka delikatna
bogato unaczyniona i unerwiona, na
bogato unaczyniona i unerwiona, na
powierzchni wewnętrznej pokryta jest
powierzchni wewnętrznej pokryta jest
komórkami łącznotkankowymi które
komórkami łącznotkankowymi które
wydzielają maź stawową. Jest to gęsty
wydzielają maź stawową. Jest to gęsty
ciągnący się płyn. Jej zadanie to
ciągnący się płyn. Jej zadanie to
zmniejszenie do minimum tarcia w stawie
zmniejszenie do minimum tarcia w stawie
Jama stawowa – jest to szczelinowata
Jama stawowa – jest to szczelinowata
przestrzeń między powierzchniami
przestrzeń między powierzchniami
stawowymi, która wypełniona jest mazią
stawowymi, która wypełniona jest mazią
W niektórych stawach znajdują się też
W niektórych stawach znajdują się też
elementy uzupełniające:
elementy uzupełniające:
obrąbek stawowy , który powiększa i
obrąbek stawowy , który powiększa i
pogłębia panewkę
pogłębia panewkę
chrząstka śródstawowa , odpowiada za
chrząstka śródstawowa , odpowiada za
dopasowanie powierzchni stawowych, dzieli
dopasowanie powierzchni stawowych, dzieli
staw na dwie komory, co zwiększa jego
staw na dwie komory, co zwiększa jego
ruchomość.
ruchomość.
łękotki stawowe - wyrównują
łękotki stawowe - wyrównują
niedopasowane powierzchnie i służą jako
niedopasowane powierzchnie i służą jako
przesuwalne powierzchnie stawowe.
przesuwalne powierzchnie stawowe.
Podział stawów
Podział stawów
Stawy dzieli się na proste i złożone . Zależy to
Stawy dzieli się na proste i złożone . Zależy to
od liczby kości biorących udział w tworzeniu
od liczby kości biorących udział w tworzeniu
danego stawu. W stawie prostym łączą się ze
danego stawu. W stawie prostym łączą się ze
sobą dwie kości a w złożonym trzy i więcej.
sobą dwie kości a w złożonym trzy i więcej.
Jeżeli przy wykonywaniu jakiegoś ruchu
Jeżeli przy wykonywaniu jakiegoś ruchu
zaangażowanych jest dwa lub więcej stawów
zaangażowanych jest dwa lub więcej stawów
to nazywamy je sprężonymi.
to nazywamy je sprężonymi.
Ze względu na rodzaj wykonywanych ruchów
Ze względu na rodzaj wykonywanych ruchów
stawy dzieli się na jednoosiowe (jeden stopień
stawy dzieli się na jednoosiowe (jeden stopień
swobody), dwuosiowe (dwa stopnie swobody)
swobody), dwuosiowe (dwa stopnie swobody)
i wieloosiowe (trzy stopnie swobody).
i wieloosiowe (trzy stopnie swobody).
Stawy jednoosiowe:
Stawy jednoosiowe:
zawiasowy - główka stawowa w kształcie walca a
zawiasowy - główka stawowa w kształcie walca a
panewka to przybliżony negatyw główki. Ruchy:
panewka to przybliżony negatyw główki. Ruchy:
zginanie - prostowanie wokół osi prostopadłej do
zginanie - prostowanie wokół osi prostopadłej do
osi długiej kości (stawy międzypaliczkowe)
osi długiej kości (stawy międzypaliczkowe)
Stawy jednoosiowe
Stawy jednoosiowe
obrotowy - ma cylindrycznie ukształtowana
obrotowy - ma cylindrycznie ukształtowana
główkę stykającą się bocznie z panewką.
główkę stykającą się bocznie z panewką.
Główka obraca się równolegle do osi
Główka obraca się równolegle do osi
długiej kości (staw promieniowo - łokciowy
długiej kości (staw promieniowo - łokciowy
bliższy)
bliższy)
śrubowy - uważany jest za odmianę stawu
śrubowy - uważany jest za odmianę stawu
jednoosiowego. Wykonuje się w nim ruch
jednoosiowego. Wykonuje się w nim ruch
obrotowy wokół własnej osi z posuwistym
obrotowy wokół własnej osi z posuwistym
(staw szczytowo - obrotowy pośrodkowy)
(staw szczytowo - obrotowy pośrodkowy)
Stawy dwuosiowe
Stawy dwuosiowe
kłykciowy - ma główkę stawową
kłykciowy - ma główkę stawową
eliptyczna w długiej i krótkiej osi.
eliptyczna w długiej i krótkiej osi.
Panewka stawowa jest wklęsła w obu
Panewka stawowa jest wklęsła w obu
osiach (staw promieniowo -
osiach (staw promieniowo -
nadgarstkowy)
nadgarstkowy)
siodełkowy - ma obie powierzchnie
siodełkowy - ma obie powierzchnie
stawowe w kształcie siodła. Ruchy tutaj to
stawowe w kształcie siodła. Ruchy tutaj to
ku przodowi i tyłowi oraz z boku na bok
ku przodowi i tyłowi oraz z boku na bok
(staw nadgarstkowo - śródręczny kciuka).
(staw nadgarstkowo - śródręczny kciuka).
Stawy wieloosiowe:
Stawy wieloosiowe:
kuliste - główka stawowa
kuliste - główka stawowa
jest mniejszym lub
jest mniejszym lub
większym wycinkiem
większym wycinkiem
kuli. Ruchy w stawach
kuli. Ruchy w stawach
kulistych mogą odbywać
kulistych mogą odbywać
się wokół dowolnych osi.
się wokół dowolnych osi.
Mogą tu również
Mogą tu również
zachodzić ruchy złożone.
zachodzić ruchy złożone.
Dzieli się je na:
Dzieli się je na:
kuliste wolne - np. staw
kuliste wolne - np. staw
ramienny
ramienny
kuliste panewkowe - np.
kuliste panewkowe - np.
staw biodrowy
staw biodrowy
płaskie - maja płaskie lub prawie płaskie
płaskie - maja płaskie lub prawie płaskie
powierzchnie stawowe główki i panewki.
powierzchnie stawowe główki i panewki.
Ruchomość- w nich jest nieznaczna.
Ruchomość- w nich jest nieznaczna.
nieregularne - to te w których
nieregularne - to te w których
powierzchnie stawowe są nieregularne.
powierzchnie stawowe są nieregularne.
Ruch jest w nich możliwy dzięki chrząstce
Ruch jest w nich możliwy dzięki chrząstce
śródstawowej (mostkowo - obojczykowy)
śródstawowej (mostkowo - obojczykowy)