Wybrane stany
zagrożenia życia.

MARIA WROŃSKA

Stan zagrożenia

życia to

niewydolność podstawowych
czynności życiowych:



oddechowej



układu krążenia



ośrodkowego i/lub

obwodowego układu
nerwowego.

Nieleczony stan zagrożenia
życia prowadzi do zatrzymania
czynności serca i śmierci
klinicznej.
W

następnych

minutach

dochodzi do nieodwracalnych
uszkodzeń narządowych tzn.
śmierci tkankowej.

Utrata świadomości –
przyczyny:



Omdlenie (emocjonalne, ortostatyczne),



Napad padaczkowy,



Zaburzenia metaboliczne,



Zatrucia,



Udar mózgu (niedokrwienny,
krwotoczny),



Zaburzenia rytmu serca,



Zaburzenia przewodnictwa,



NZK.

Zaburzenia świadomości –

podział:



Piorunujące,



Przemijające,



Długotrwałe.



> 30 rż najczęstszym
zaburzeniem rytmu
będącym przyczyną
zatrzymana krążenia
jest migotanie komór
lub częstoskurcz
komorowy bez tętna



Zaburzenia
oddychania
(zadławienie)



asystolia lub
rozkojarzenie
elektromechaniczne

Pacjent nieprzytomny

- przyczyny

AS

Pacjent nieprzytomny



ocena stanu ogólnego - czy
jest przytomny?



czy oddycha?



czy ma tętno?



czy nie ma obrażeń ciała?

AS

Rozważ przyczyny:

Hipotonia/ wstrząs

Zaburzenia rytmu

Udar

Zatrucie

Śpiączki

Wentylacja tlenem, Dostęp i.v.

Monitorowanie, Wywiad

Badanie fizykalne, EKG

WYCZUWALNE

TĘTNO

RKO 30:2

BRAK TĘTNA

Oceń krążenie

Badanie fizykalne

Ułóż w

pozycji bezpiecznej

Leczenie

NIE ODDYCHA

ODDYCHA

Udrożnij drogi oddechowe

Oceń oddech

Badanie

fizykalne

Obserwacja

Leczenie

NIEPRZYTOMNY

PRZYTOMNY Oceń stan świadomości

NAPAD PADACZKOWY

Padaczka jest to zespół kliniczny w
którym u pacjentów występują
nawracające napady padaczkowe.

Dotyczą ok. 1-2% populacji

PADACZKA- klasyfikacja
objawów



NAPADY UOGÓLNIONE



napady nieświadomości

(małe, petit mal)



napady duże

(drgawkowe, grandmal)

kloniczno- toniczne,
toniczne,
miokloniczne,
atoniczne

PADACZKA- klasyfikacja
objawów



NAPADY CZĘŚCIOWE



proste

(z objawami

ruchowymi,czuciowymi,
autonomicznymi, psychicznymi)



wtórnie uogólniające



złożone

PADACZKA- klasyfikacja
objawów



STAN PADACZKOWY-
ciągła aktywność napadowa trwająca
dłużej niż 30 minut lub co najmniej
dwa napady między którymi nie
następuje pełne wycofanie zaburzeń.

PADACZKA- POSTĘPOWANIE



Bądź przy chorym w czasie wystąpienia
napadu pilnując, aby nie doznał obrażeń



Gdy chory upadnie, delikatnie podtrzymuj
głowę aby nie doszło do mechanicznych
urazów



Ułóż chorego na boku pilnując aby miał
drożne drogi oddechowe. Poluzuj
kołnierzyk, rozepnij guzik.

PADACZKA- POSTĘPOWANIE



Ślina i piana na ustach, często zabarwiona
krwią jest normalnym objawem napadu
padaczkowego. Powinna mieć drogę
odpływu- ułożenie na boku.



Poczekaj aż skończy się napad- będzie on
trwał zazwyczaj kilka minut, po napadzie
chory może stracić kontakt z otoczeniem,
może zasnąć. Gdy odzyska przytomność
zapytaj jak można mu pomóc, kogo
zawiadomić.

PADACZKA-
POSTĘPOWANIE



Gdy napady powtarzają się (dwa i
więcej) i chory nie odzyskuje
świadomości- wezwij karetkę. Może
to być stan padaczkowy, który
zawsze wymaga interwencji lekarza,
podania leków.

Padaczka- błędy w
postępowaniu



Gdy zapewniłeś odpowiednią pozycję po
prostu bądź przy chorym. Nie przenoś go,
nie podnoś, nie próbuj „cucić” polewając
go wodą czy bijąc w policzek



Nie wolno niczego wkładać do ust.
Rozwieranie jamy ustnej może
spowodować uraz.

Padaczka- błędy w
postępowaniu



Na początku dużego napadu chory
może nie oddychać przez 20-30
sekund, nie stosuj wtedy sztucznego
oddychania

Padaczka- błędy w
postępowaniu



Nie używaj siły wobec chorego. Ma on
zawężoną świadomość i może źle
zrozumieć intencje i reagować agresją.
Po napadzie chory może być pobudzony
(często w stanie zamroczenia
ponapadowego). Łagodnie go uspokajaj
nie używając siły



Staraj się unikać robienie sensacji wokół
chorego- to nie pomoże jemu, ani tobie.

OMDLENIE

Syncope

-

t

o przemijająca utrata

świadomości, po której chory

samoistnie odzyskuje świadomość.

Presyncope-

niepełne omdlenie,

wystąpienie objawów braku sił,

zawrotów głowy lub słabości bez

utraty przytomności lub stan

bezpośrednio ją poprzedzający.

OMDLENIE- POSTĘPOWANIE



Ułożyć chorego płasko,



Unieść nogi powyżej poziomu klatki
piersiowej (pozycja
przeciwwstrząsowa),



Rozpiąć kołnierzyk przy szyi,



Przewietrzyć pomieszczenie.

WSTRZĄS - DEFINICJA

Wstrząs jest to uogólniony stan
niedotlenienia

oraz

niewystarczającego odżywiania i
usuwania resztek metabolicznych z
komórek, w następstwie załamania
się

wydolnego

przepływu

tkankowego.

Klasyfikacja wstrząsu



Wstrząs hipowolemiczny



spowodowany krwotokiem,



spowodowany oparzeniem,



spowodowany rozległym urazem,



spowodowany niedrożnością
jelit.

Klasyfikacja wstrząsu



Wstrząs kardiogenny



ostry zawał m. sercowego,



zaburzenia rytmu serca,



zespół małego rzutu serca,



kardiomyopatia.



Wstrząs neurogenny



uszkodzenie mózgu, pnia, rdzenia,



porażenie czterech kończyn,



znieczulenie rdzeniowe,



itp.

Klasyfikacja wstrząsu cd.



Wstrząs septyczny



Wywołany zakażeniem (np. zakażenie
dróg moczowych, dróg rodnych)



Zapaleniem otrzewnej



Zapaleniem opon mózgowych



itp.



Wstrząs anafilaktyczny



Mieszane postacie wstrząsu

Wstrząs - etapy rozwoju

Wstrząs - etapy rozwoju



Bladość powłok, zimna, często wilgotna

skóra, uczucie zimna i pragnienia, niepokój,

czasami przyspieszone tętno i zmniejszona

ilość wydalanego moczu,



Zaburzenia orientacji co do miejsca i czasu,

mowa wolna, bełkotliwa, tętno

przyspieszone o zmniejszonej amplitudzie,

obniżenie ciśnienia tętniczego,



Brak orientacji co do miejsca i czasu, mowa

niezrozumiała, utrata przytomności, źrenice

rozszerzone, tętno nitkowate, ciśnienie

tętnicze często nieoznaczalne.

POSTEPOWANIE

POSTEPOWANIE



Izolacja czynnika szkodliwego,

Izolacja czynnika szkodliwego,



Właściwe ułożenie

Właściwe ułożenie

poszkodowanego - pozycja na

poszkodowanego - pozycja na

plecach z uniesionymi nogami,

plecach z uniesionymi nogami,



Pierwsza pomoc adekwatna do

Pierwsza pomoc adekwatna do

sytuacji,

sytuacji,

POSTEPOWANIE

POSTEPOWANIE



Wsparcie psychiczne,

Wsparcie psychiczne,



Kontrola stanu

Kontrola stanu

poszkodowanego,

poszkodowanego,



Ochrona przed wyziębieniem,

Ochrona przed wyziębieniem,



Wezwanie pomocy 999 / 112.

Wezwanie pomocy 999 / 112.

UTONIĘCIA



Utopienie - opadnięcie na dno
martwego ciała. Przyczynami
utopienia mogą być: atak serca,
wrzucenie zwłok do wody lub
inne przypadki, w których ofiara
nie

ma

zalanych

dróg

oddechowych wodą.



Utonięcie to uduszenie
będące skutkiem zanurzenia w
cieczy, najczęściej w wodzie.



Podtopieniem

nazywa

się

wszystkie przypadki przeżycia po
duszeniu

się

w

wyniku

zanurzenia w wodzie.



Zespół

popodtopieniowy

może

rozwinąć się u ofiar podtopienia w

czasie pierwszych 72 godzin po

wypadku. Schorzenie to ma charakter

zespołu niewydolności oddechowej

typu

dorosłych

(ARDS

-

Acute

Respiratory Distress Syndrome) i jest

spowodowane

wypłukaniem

surfaktantu, przeciekiem powstałym

na skutek uszkodzenia ścian kapilar w

pęcherzykach

płucnych

oraz

odpowiedzią zapalną w obrębie tkanki

płucnej.

"Fazy tonięcia" według Ponsolda.

Algorytm postępowania w
ratowaniu tonących



Przerwanie kontaktu ofiary z

czynnikiem szkodliwym,



Własne bezpieczeństwo,



Nieprzytomny - rozpocząć

wentylację w wodzie (usta-nos),



Oddechy ratownicze należy

prowadzić przez 1 minutę ,

Algorytm postępowania w
ratowaniu tonących



brak samodzielnego oddechu:



odległość od brzegu pozwala na dotarcie

do niego w czasie <5 minut, oddechy

należy kontynuować podczas płynięcia

do brzegu,



Jeżeli czas potrzebny na dotarcie do

brzegu >5 minut, oddechy ratownicze

należy prowadzić przez kolejną minutę,

a następnie w możliwie najkrótszym

czasie

dotransportować

poszkodowanego do brzegu,

Algorytm postępowania w
ratowaniu tonących



Wydobyć na brzeg w pozycji
horyzontalnej,



Ocenić stan poszkodowanego,



Wezwać pomoc,



Resuscytację rozpocząć od 5
oddechów,



RKO 30:2,



Ogrzać poszkodowanego.

Porażenie prądem



Rodzaj prądu:



prąd zmienny,



prąd stały,



Czas przepływu prądu,



Szlak przepływu,



Częstotliwość (50 – 60 Hz ),

Porażenie prądem



Natężenie prądu (25 – 80 mA ),



Napięcie prądu (200 – 800 V ),



Oporność skóry,



Powierzchnia kontaktu,



Urazy współistniejące.

Efekty działania prądu na

organizm.



Fizyczne – oparzenia,



Chemiczne – zmiany
elektrolityczne,



Biologiczne – zaburzenia w
funkcjonowaniu organizmu.

Postępowanie.



Przerwanie narażenia,



Ocena stanu poszkodowanego,



Wdrożenie odpowiedniego
postępowania w zależności od
objawów,

Postępowanie.



Wezwać Zespół Ratownictwa

Medycznego,



Powierzchnię oparzoną należy

zaopatrzyć suchym, jałowym

opatrunkiem,



Zaopatrujemy również inne

obrażenia.

RODZAJE RAN



Otarcie naskórka



Rana cięta



Rana płatowa



Rana kłuta



Rana tłuczona

RODZAJE RAN



Rana miażdżona



Rana rąbana



Rana szarpana



Rana kąsana 



Rana postrzałowa

Algorytm postępowania:



Zadbaj o własne bezpieczeństwo,
załóż rękawiczki jednorazowe,



Sprawdź stan poszkodowanego:
Czy jest przytomny? Czy oddycha?
Czy wykazuje oznaki życia?



Jeżeli poszkodowany stoi, poproś
aby usiadł bądź położył się,

Algorytm postępowania:



Oceń rozmiar obrażeń i ich
umiejscowienie,



Na miejsce zranienia nałóż czysty
najlepiej jałowy opatrunek z gazy. Nie
stosuj waty, ligniny, ani chusteczek
higienicznych, nie wyciągaj ciał obcych
tkwiących w ranie,



W przypadku dużego krwawienia unieś
zranioną kończynę,



Jeżeli opatrunek przesiąknie, należy
nałożyć na niego kolejny,

Algorytm postępowania

c.d.:



wezwij pomoc w przypadku:



ran głowy,



ran szyi,



ran klatki piersiowej,



ran brzucha i podbrzusza,



ran postrzałowych,



amputacji kończyny bądź innej części ciała,



nie dających się zatrzymać krwawień,



podejrzenia krwotoku wewnętrznego,



gdy poszkodowany jest osłabiony, bądź

pobudzony, a jego skóra jest blada, zimna i

lepka,



gdy poszkodowany jest nieprzytomny.

Algorytm postępowania

c.d.:



Podczas oczekiwania na pomoc,
wdróż postępowanie
p.wstrząsowe:



ułóż poszkodowanego na plecach z
uniesionymi nogami,



okryj rannego kocem, bądź innymi
dostępnymi materiałami,



zapewnij poszkodowanemu wsparcie
psychiczne.



W razie potrzeby postępuj zgodnie
z zasadami pierwszej pomocy.

Ciało obce w tkwiące

ranie.



Nie wyjmować ciała obcego,



Wykonać opatrunek stabilizujący, by
ciało obce nie przemieszczało się.

Amputacja urazowa.



Założyć opatrunek uciskowy na kikut.



Odszukać amputowaną część
kończyny, zaopatrzyć jałowym
opatrunkiem i włożyć do foliowej
torebki, którą umieszczamy w
pojemniku z zimną wodą.



Gdy krwotok jest masywny i nie ustaje
pomimo założenia opatrunku
uciskowego i uniesienia kończyny
rozważyć założenie opaski zaciskającej.

Amputacja urazowa.



Opaskę zaciskającą można stosować
tylko na kończynach w 1/3 ich
górnego odcinka. Powinna ona mieć
8-10 cm szerokości. Należy zapisać
czas założenia opaski zaciskającej.



Opaska zaciskająca o szerokości
8-10 cm. Tylko w razie konieczności !
UWAGA! Opaskę zaciskającą może
zdjąć tylko lekarz.

Opaska zaciskająca o

szerokości

8-10cm. Tylko w razie

konieczności !

Oparzenie Iº



Niepełnej grubości skóry, obejmujące
naskórek,



Zazwyczaj goi się samoistnie bez
powstania blizny i nie wymaga
wykonania przeszczepu,



Powstaje na skutek działania
temperatury w granicach 40 – 50ºC

Oparzenie Iº

Objawy:



rumień i obrzęk skóry,



ból.

Oparzenie IIº



Niepełnej grubości skóry, obejmujące

naskórek i skórę właściwą,



Jest wynikiem dłuższego działania

temperatur rzędu 70 – 80ºC i dzieli się

na:



oparzenie powierzchowne, w którym

uszkodzony jest naskórek i tworzą się

pęcherze,



oparzenie niepełne głębokie, obejmujące

skórę właściwą i czasami tkankę podskórną.

Oparzenie IIº



Objawy:



zaczerwienienie skóry,



pęcherze,



nadwrażliwość na dotyk, bądź rzadziej
zniesienie czucia.

Oparzenie IIIº



Pełnej grubości skóry, obejmuje
naskórek, skórę właściwą i tłuszcz
podskórny.



Powstaje w wyniku przedłużonego
działania temperatur
przekraczających 70 – 80ºC.

Oparzenie IIIº



Do objawów oparzenia IIIº
zaliczamy:



suchą białą lub szarą skórę,



możliwe strupy,



brak czucia bólu.

Oparzenie IVº



Pełnej grubości skóry, może
obejmować podskórną tkankę
tłuszczową, powięzi, mięśnie i
kości,



Zwęglenie jest wyrazem
działania wysokich temperatur.

Kliniczny podział oparzeń



Oparzenie lekkie to oparzenia:



Iº i IIº obejmujące poniżej 15%
powierzchni ciała,



IIIº poniżej 10%.



Oparzenia średnie obejmują
oparzenia:



Iº i IIº od 15 – 30%,



IIIº poniżej 10%.

Kliniczny podział oparzeń



Oparzenia ciężkie, które obejmują

oparzenia:



Iº i IIº powyżej 30%,



IIIº powyżej 10%,



IIIº dotyczące twarzy, stóp i rąk,



dróg oddechowych;



u osób z ciężkimi schorzeniami, takimi jak

choroby serca, cukrzyca, choroby płuc [3];



powikłane poważnymi złamaniami i / lub ranami

tkanek miękkich,



przekraczające 10% powierzchni w przypadku

dzieci i osób po 65 r.ż. [44].

Do najgroźniejszych powikłań
oparzeń zaliczamy:



dużą utratę płynów mogącą
prowadzić do wstrząsu,



zakażenie ran oparzeniowych,



powstanie toksyn białkowych, które
mogą wywołać ciężkie uszkodzenie
nerek,



zastój w mikrokrążeniu,



rozwój choroby oparzeniowej.

POSTĘPOWANIE



Zgasić płonącą odzież ,



Ubranie przesycone wrzątkiem lub parą
wodną należy natychmiast zdjąć,



nie ruszać części spalonej odzieży, która
przywarła do skóry,



ochładzanie oparzonej powierzchni ciała
wodą o temperaturze 15ºC, o z
wysokości 15 cm przez minimum 15
minut,

POSTĘPOWANIE



Szybko zdjąć pierścionki, obrączki,
bransoletki bądź zegarki oraz krawaty,



Rany należy zaopatrzyć jałowym
opatrunkiem,



Na oparzenia twarzy nie stosuje się
suchych opatrunków,



Poszkodowanego układamy z nogami
uniesionymi powyżej korpusu.

ODMROŻENIA



I° - powierzchowne



Odrętwienie i zaczerwienienie skóry z

wyraźnym zbielałym lub woskowym

obszarem uszkodzonej tkanki,



II° - średni,



pęcherze wypełnione treścią surowiczą

otoczone zaczerwienionym obszarem

obrzękowym

ODMROŻENIA



III° - głęboki,



pęcherze wypełnione krwistym płynem,



uszkodzenia sięgają głębokich warstw
skóry,



IV° - ciężki,



obejmuje tkanki ułożone pod skórą,
mięśnie kości,



mumifikacja palców lub całej kończyny

POSTĘPOWANIE



Szybkie przywrócenie normalnej
temperatury,



Krążąca woda o temperaturze ok. 40-
41°C



Owinąć suchym materiałem, bez ucisku,



Unieść, aby uchronić przed
powstawaniem obrzęków.

Pytania?