Ergonomia pracy.

Wady i zalety pracy na 2 ręce

w pozycji stojącej i siedzącej przy
pacjencie siedzącym lub leżącym,

praca na 4 ręce.

Metoda pracy na 4 ręce

Metoda pracy na 4 ręce wymaga:

unitu rozdzielonego, czyli tzw. split-unitu ze ssakiem

odpowiednio wyszkolonej asystentki zdolnej do czynnej asysty

odpowiedniego sprzętu dodatkowego w postaci ruchomych szafek

(asystor), dwu fotelików etc.

Ułożenie pacjenta

Pacjent zajmuje centralne miejsce /pomiędzy lekarzem

a asystentką/. Zmniejsza się jego napięcie nerwowo-mięśniowe, gdyż jego

ciało jest podparte w 16 do 20 punktach.

W przeciwieństwie do pacjenta siedzącego, który jest podparty

w 4 do 5 punktach. Zmniejszona jest możliwość omdlenia

i zaksztuszenia się pacjenta w czasie zabiegu.

Praca na 4 ręce

Podział czynności pomiędzy

lekarzem stomatologiem a

asystentką

Lekarz po swojej stronie ma: wiertarkę turbinową, mikrosilnik, niektóre

narzędzia i leki.

Komplet narzędzi podstawowych z wiertłami, miazgociągami i innymi

narzędziami

kanałowymi powinien znajdować się w zasięgu rąk obu członków zespołu,

podobnie jak

strzykawka wodna, dmuchawka i spray. Natomiast asystentka ma do swojej

tylko dyspozycji:

ssak, ślinociąg, kubek z wodą dla pacjenta oraz niektóre narzędzia, takie jak:

formówki, łopatki, płytki, dozownik lub mikser, materiały do wypełnień oraz inne

dodatkowe rzadziej używane narzędzia. W zasięgu lewej ręki asystentki powinna

znajdować się też lampa, aby ułatwić jej kierowanie światłem podczas zabiegu.

Szczególnie istotne w tej metodzie pracy jest operowanie ssakiem przez

asystentkę

podczas nawiercania lub szlifowania zębów. W związku z leżącą pozycją pacjenta

konieczne

jest odsysanie nie tylko śliny i wody pochodzącej z układu chłodzenia turbiny czy

mikrosilnika,

ale i opiłków zębiny oraz resztek z usuwanych wypełnień. Ssak można zastąpić

ślinociągiem

podczas innych zabiegów, takich jak wypełnianie ubytku, udrożnianie lub

wypełnianie kanału.

Ssak chwyta się zwykle prawą ręką i w zależności od potrzeby całą dłonią lub

uchwyten

pisarskim. Końcówka ssaka powinna znajdować się po przeciwnej stronie zęba

niż narzędzie operatora ale blisko tego narzędzia, aby porywać strumień wody

lub powietrza z opiłkami.

Może on niekiedy służyć do odchylenia policzka lub przytrzymania języka.

Częściej jednak asystentka robi to lusterkiem trzymanym w drugiej ręce.

Ustawienie lekarza i asystentki

Lekarz przy pracy zajmuje pozycję od godziny 9.30 do 12.30

a asystentka od godziny 13.00 do 15.30

Usadowienie lekarza i asystentki na odpowiedniej „godzinie” zależy od

umiejscowienia zabiegu: szczęka, żuchwa, strona prawa, strona lewa, okolica

zębów przednich lub bocznych. W każdym przypadku chodzi o jak najlepsze

widzenia pola operacyjnego.

Usadowienie lekarza:

a) uda równolegle do podłogi,
b) stopy płasko na podłodze,
c) głowa lekko pochylona do przodu,
d) kręgosłup prawie wyprostowany.

Asystentka powinna być nieco wyżej i bliżej

fotela,

aby się nie zginać i nie zasłaniać światła

Wady pracy na 4 ręce

Nie wszystkie zabiegi i nie u wszystkich pacjentów mogą być

w ten sposób wykonywane (np. pobieranie wycisków, korekta

zgryzu)

Metoda ta nie jest zalecana u pacjentów z niewydolnością

krążenia i niedrożnością nosa

Ssak może być początkowo nieprzyjemny dla pacjenta, gdyż

zbytnio wysusza i oziębia jamę ustną lub też chwyta części

miękkie

Strumień wody chłodzącej może podczas nieostrożnej pracy

zalać twarz pacjenta – strumień ten odbijając się od zęba

daje też duży „rozbryzg” infekcji z ust pacjenta, narażając

pracujący zespół na zakażenie.

Wnioski

Z badań ergonomicznych wynikają następujące postulaty dotyczące

higienicznej, bezpiecznej, racjonalnej i wydajnej pracy w stomatologii.

Oto one:

najbardziej korzystny jest dobór pozycji stomatologa w zależności od

lokalizacji i rodzaju wykonywanego zabiegu

należy dążyć do maksymalnego zmniejszania szkodliwego działania

wynikającego z aktualnej pozycji

pozycja pacjenta i urządzenia powinny być każdorazowo dopasowane do

optymalnej pozycji lekarza

praca stomatologa przy użyciu aparatury o wysokich obrotach jest

bardziej wydajna a pacjent mniej cierpi

należy ograniczać korzystanie z hałaśliwych urządzeń

lekarz i asystentka powinni korzystać z obuwia na porowatej, dość grubej

podeszwie z wkładkami korkowymi