Zbigniew Muras, Adam Rasmus,

Elżbieta Balcerzyk-Barzdo

Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny

Katastrof

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

ORGANIZACJA POMOCY

PRZEDSZPITALNEJ

W STANACH ZAGROŻENIA ŻYCIA U

DZIECI

Stan zagrożenia

życia to niewydolność

podstawowych czynności życiowych:



oddechowej



układu krążenia



ośrodkowego i/lub obwodowego układu
nerwowego

Nieleczony

stan zagrożenia życia prowadzi

do zatrzymania czynności serca i w krótkim
czasie (zwykle kilku minut) do
nieodwracalnych uszkodzeń narządowych i

śmierci

.

WYPADKI, URAZY

I ZATRUCIA STANOWIĄ GŁÓWNĄ

PRZYCZYNĘ STANÓW

ZAGROŻENIA ŻYCIA DZIECI I

MŁODZIEŻY

W WIEKU SZKOLNYM

(około 60% wszystkich

zgonów dzieci i młodzieży)

OKOLICZNOŚCI NARAŻENIA
DZIECI
NA URAZ



WYPADKI DROGOWE



ZDARZENIA W CZASIE ZAJĘĆ SPORTOWYCH

I

ZABAWY



UTONIĘCIA

Współczynnik zgonów na 10000
mieszkańców w województwie
łódzkim:



rok 2001 - 117,35



rok 2002 - 114,09.

WSPÓŁCZYNNIK ZGONÓW NA 10000

MIESZKAŃCÓW WG GRUP WIEKOWYCH W

LATACH 2001 I 2002 W WOJEWÓDZTWIE

ŁÓDZKIM

2001

1-4

14,48

5-9

1,95

10-14

1,79

15-19

4,25

2002

17,53

1,41
2,29
4,87

WSPÓŁCZYNNIK ZGONÓW WG GRUP

WIEKOWYCH W LATACH 2001 I 2002 W

WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Z

UWZGLĘDNIENIEM PŁCI

PŁEĆ MĘSKA

1-4

19,85

5-9

1,65

10-14

2,52

15-19

6,66

PŁEĆ ŻEŃSKA

15,09

1,16
2,04
2,99

INNE ISTOTNE DANE STATYSTYCZNE

WG MALINOWSKA-CIEŚLIK, CZUPRYNA ZDR. PUBL. 2002; 112

WSPÓŁCZYNNIKI ZGONÓW I HOSPITALIZACJI
CHŁOPCÓW SĄ WYŻSZE NIŻ DZIEWCZYNEK.
UMIERALNOŚĆ POWYPADKOWA JEST WYŻSZA NA
WSI NIŻ W MIEŚCIE.
WSPÓŁCZYNNIK HOSPITALIZACJI JEST WYŻSZY W
MIEŚCIE NIŻ NA WSI.
ISTNIEJE ZRÓŻNICOWANIE TERYTORIALNE W
ZAKRESIE UMIERALNOŚCI I HOSPITALIZACJI DZIECI
Z POWODU URAZÓW.

DANE DOTYCZĄCE

WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

NIE ODBIEGAJĄ W SPOSÓB

ZNAMIENNY STATYSTYCZNIE

OD

ŚREDNIEJ KRAJOWEJ

METODY OGRANICZANIA ZAGROŻEŃ

ZDROWIA I ŻYCIA

U DZIECI

1.EDUKACJA
– KOGO?

•

rodziców i opiekunów

•

dzieci i młodzieży

•

nauczycieli

•

media- „misja”



???

- CZEGO?



BLS + D



Pierwsza pomoc

- KTO?



???

2.PROFILAKTYKA



KTO?

•

rodzice i opiekunowie

•

nauczyciele

•

personel służby zdrowia

•

funkcjonariusze służb publicznych

•

???



CO?

•

???

3.POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA -

JAK?

•

Dobra organizacja:

- służb ratunkowych,
- pracy szpitala.

•

Spójne standardy postępowania.

•

Permanentne szkolenie.

SŁUŻBA ZDROWIA

ZBYT MAŁY UDZIAŁ

W PROFILAKTYCE

I

EDUKACJI !!!

Pediatryczny łańcuch przeżycia

„pediatric chain of survival”

prevention
rescue breathing
phone fast
early advanced life support

Profilakty
ka

PALS

AS

Los dziecka w stanie zagrożenia życia
zależy od postępowania podjętego na
miejscu zdarzenia oraz dalszego
leczenia.

Pierwsza pomoc

CO?

:



Rozpoznanie zagrożenia.



Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.



Powiadomienie służb ratunkowych.



BLS/CPR.



Pierwsza pomoc (First aid).



Wsparcie psychiczne.



Udokumentowanie podjętych działań.

Pierwsza pomoc

KTO?

:



Wszyscy dorośli i młodzież,

A także certyfikowani:



Wolontariusze ratownictwa,



Funkcjonariusze służb publicznych (Policja, Straż

Miejska),



Kierowcy,



Pracownicy firm transportowych,



Pracownicy dworców kolejowych, lotnisk,

supermarketów,



Nauczyciele, wychowawcy, opiekunowie,



Niższy personel zakładów opieki zdrowotnej.



???

Kwalifikowana Pierwsza Pomoc

Co?

Jak w Pierwszej Pomocy oraz:



BTLS,



BLS+AED, ambu, ssak, tlen,



Łączność ratunkowa,



Udokumentowanie podjętych
działań,



Transport kwalifikowany.

Kwalifikowana Pierwsza Pomoc

Kto?

Specjalistyczne służby ratownicze:



Straż Pożarna



GOPR



WOPR



PCK



???

Medyczne Czynności Ratunkowe

Co?

Obejmują wszystkie wymienione
wcześniej, oraz:



Segregację medyczną (TRIAGE),



PALS/ALS,



PATLS/ATLS,



Dokumentację medyczną,



Specjalistyczny transport medyczny.

Medyczne Czynności Ratunkowe

Kto

?

Zespoły Ratownictwa Medycznego:

„R”, „W”, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe



Lekarze ratunkowi



Ratownicy medyczni



Pielęgniarki ratunkowe



???

Leczenie Ratunkowe

Co?

Obejmuje wszystkie wymienione
wcześniej, oraz:



Procedury kliniczne medycyny ratunkowej.

Leczenie Ratunkowe

Kto?

Szpitalny Oddział Ratunkowy,
Klinika Medycyny Ratunkowej:



specjaliści medycyny ratunkowej,



konsultanci

Szpitalne zespoły zadaniowe



urazowy,



resuscytacyjny,



???

PEDIATRYCZNA SKALA CIĘŻKOŚCI OBRAŻEŃ
(PSCO) PEDIATRIC TRAUMA SCORE (PTS)

Waga

drożność (gdo)

RR skur.

CNS

otwarta rana

złamanie kości

>20 kg

normalna

>90mmHg

przytomny

(-)
(-)

10-20kg

zachowana

50-90mmHg

śpiączka

mała

zamknięte/pojedyńcze

<10 kg

brak

<50mmHg

głęboko nieprzytomny

duża

złożone/mnogie

punktacja

+2

+1

-1

Dziecko z PSCO<8 pkt powinno być przekazane do
pediatrycznego centrum obrażeniowego

AS

MIEJSCE LECZENIA I STABILIZACJI CHOREGO

I. Pierwsza zasada „bierz i pędź” (scoop and run)

Dotyczy urazu przenikającego lub tępego włącznie

z urazem dużych naczyń.

Wykonują ratownicy medyczni lub lekarze

w ramach BLS/BTLS – Platynowe 10 minut.

A. Drożność górnych dróg oddechowych.

B. Wentylacja i tlenoterapia.

C. Krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznego.

D. Ocena stanu neurologicznego-

unieruchomienie kręgosłupa szyjnego.

E. Unieruchomienie złamań.

MIEJSCE LECZENIA I STABILIZACJI CHOREGO

I. Pierwsza zasada „bierz i pędź” (scoop and run)

Dotyczy urazu przenikającego lub tępego włącznie

z urazem dużych naczyń.

Wykonują ratownicy medyczni lub lekarze

w ramach BLS/BTLS –

Platynowe 10 minut.

A

.

Drożność górnych dróg oddechowych.

B. Wentylacja i tlenoterapia.

C. Krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznego.

D. Ocena stanu neurologicznego-

unieruchomienie kręgosłupa szyjnego.

E. Unieruchomienie złamań.

II. Druga zasada „zostań i działaj” (stay and

play)

Wykonują lekarze w ramach ALS/ATLS.
Na miejscu zdarzenia (w obszarze miasta) nie więcej niż
30 minut.

„Złota godzina” rozumiana jako czas
od urazu do wdrożenia interwencji
ratujących życie.

II. Druga zasada „zostań i działaj” (stay and

play)

Wykonują lekarze w ramach ALS/ATLS.
Na miejscu zdarzenia (w obszarze miasta) nie więcej niż
30 minut.

„Złota godzina” rozumiana jako czas
od urazu do wdrożenia interwencji
ratujących życie.

Pułapki w opiece przedszpitalnej

Niewłaściwe zabezpieczenie dróg oddechowych.
Szybki przewóz do niewłaściwego szpitala.
Brak zabezpieczenia dostępu dożylnego, przetaczania

płynów.
Pominięcie obrażenia rdzenia kręgowego i brak

stosownego unieruchomienia (kołnierz usztywniejący,

deska).
Nieleczona lub przeleczona hipowolemia.
Niewłaściwe unieruchomienie złamanych kończyn.
Brak przewidywania problemów.
Brak przygotowania do improwizacji gdy właściwy szpital

jest niedostępny.
Nie opanowanie krwawienia zewnętrznego lub brak

kontroli nad późniejszym krwawieniem.
Stosowanie nieodpowiednich leków lub niewłaściwe drogi

ich podania oraz nie poinformowanie o tym lekarza

przyjmującego opiekę nad pacjentem.
Użycie zbyt małej liczby pomocników do przenoszenia

pacjenta.

Dziękujemy za uwagę.