Interakcje

pomiędzy

gatunkami

NEUTRALIZM

Brak bezpośrednich oddziaływań

pomiędzy osobnikami należącymi

do odmiennych gatunków

Populacje A i B są niezależne

Populacje nie wpływają na siebie

KONKURENCJA,

czyli współzawodnictwo

Obie populacje aktywnie działają hamująco na
siebie
Konkurencja o zasoby środowiska
(przestrzeń, pokarm, działanie produktów
metabolizmu)
– populacje działają na siebie niekorzystnie
w walce o ograniczone zasoby środowiska

Populacje A i B współzawodniczą

Jedna populacja jest eliminowana ze środowiska

KONKURENCJA,

czyli współzawodnictwo

Efekty konkurencji:

–

jeden z mechanizmów selekcji
naturalnej,

–

wskutek dopasowania się obu
gatunków może zostać osiągnięty
stan równowagi,

–

zastępowanie jednej populacji przez
populacje inną

Paramecium caudatum

Paramecium aurelia

MUTUALIZM

Obie populacje czerpią wzajemne korzyści,
przy czym żadna z nich nie może
w naturalnych warunkach istnieć osobno

Populacje A i B – partnerzy lub symbionty

Współdziałanie nieodzowne dla obu

gatunków

Mikoryza:

•

maślak i

sosna

•

ektomikoryz
a

•

endomikoryza

Termity i ich

fauna jelitowa -

wiciowce

•

Wiciowce

rozkładaj

ą celulozę

PROTOKOOPERACJA

Obie kontaktujące się populacje działają na
siebie korzystnie, ale związek ich nie jest
nieodzowny

Współdziałanie pomiędzy populacją A i B

Współdziałanie korzystne dla obu gatunków,

lecz niekonieczne

Krab pustelnik i ukwiał

KOMENSALIZM,

czyli współbiesiadnictwo

jedna populacja odnosi korzyści,

druga natomiast nie podlega żadnemu
działaniu

A – komensal, B - żywiciel

Wynik oddziaływania jest nieodzowny dla

obu populacji, nie podlega wpływom

Różanka i małża:

Ryba składa ikrę

w skrzelach małża

hiena zjada

resztki pokarmu

pozostawionego

przez lwa

Lew i hiena:

Bocian

i wróbel

Wróble budują gniazda
w bocznych ścianach
gniazda bociana białego

FOREZJA

- szczególna forma

komensalizmu

wykorzystywanie

organizmu innego

gatunku jako środka

lokomocji:

np. chrząszcze i

roztocza

AMENSALIZM

Negatywne oddziaływanie jednego gatunku

na drugi, nie przynoszące temu pierwszemu

bezpośrednich korzyści ani strat.

A- amensal, B – inhibitor

Rozwój populacji A ograniczony,

B nie podlega wpływom

Grzyb pędzlak

i bakterie

Grzyb produkuje antybiotyk (penicylinę)

ograniczając rozwój bakterii

PASOŻYTNICTWO i

DRAPIEŻNICTWO

Polega na tym, że jedna populacja

działa na drugą niekorzystnie

bezpośrednio ją atakując, ale jest od

niej uzależniona

PASOŻYTNICTWO

Forma współżycia, w której jeden organizm (pasożyt) odnosi

korzyści kosztem drugiego organizmu (gospodarza, czyli

żywiciela).

Pasożyt w przeciwieństwie do drapieżnika nie zabija od razu

swego gospodarza, jest wręcz zainteresowany jego możliwie

długim życiem.

A – pasożyt, B – żywicielem

Wynik oddziaływania jest nieodzowny dla populacji A,

Populacja B jest ograniczona

Wyróżniamy:
* pasożyty wewnętrzne
* pasożyty zewnętrzne

Pasożyty wewnętrzne

•

Bakterie

•

Wirusy
(np. wirus
grypy)

•

Płazińce
(tasiemiec)

•

Pierwotni

aki

(zarodziec

malarii)

•

Obleńc

e

(owsiki)

Pasożyty zewnętrzne

•

Świerzbowiec

•

Kleszcz

•

Pijawka

•

Huba

drzewna

DRAPIEŻNICTWO

Forma współżycia pomiędzy dwoma gatunkami,
w której osobniki jednego gatunku (drapieżcy)
zabijają w akcie jednorazowym osobniki drugiego
gatunku (ofiary) w celu ich natychmiastowego
spożycia.

A – drapieżca, B – ofiara

Wynik oddziaływania jest nieodzowny dla populacji

A,

Populacja B jest ograniczona

Lew i antylopa

Lis i zając

Interakcje dodatnie i

ujemne

•

Interakcje
dodatnie:

–

Mutualizm,

–

Protokooperacja,

–

Komensalizm

•

Interakcje

ujemne:

–

Konkurencja,

–

Pasożytnictwo,

–

Drapieżnictwo,

–

Antybioza

W ramach form

współżycia istnieją 2

zasady:

•

W ewolucji i rozwoju ekosystemów interakcje
ujemne są ograniczone do minimum, na
korzyść dodatniej symbiozy, która zwiększa
szanse przeżycia współdziałających gatunków

•

Niedawne lub nowe asocjacje charakteryzują
bardziej ostre ujemne oddziaływania niż
starsze