Wspólna waluta

Wspólna waluta

europejska (EURO)

europejska (EURO)

Z dniem 1 stycznia 1999 r. rozpoczął się

Z dniem 1 stycznia 1999 r. rozpoczął się

nowy etap w historii integracji walutowej

nowy etap w historii integracji walutowej

Europy.

Europy.

W tym dniu w Unii Europejskiej (UE) została

W tym dniu w Unii Europejskiej (UE) została

ustanowiona Unia Gospodarcza i Walutowa

ustanowiona Unia Gospodarcza i Walutowa

(UGW), a w jej ramach zaczęła

(UGW), a w jej ramach zaczęła

funkcjonować nowa wspólna waluta

funkcjonować nowa wspólna waluta

europejska – euro.

europejska – euro.

Pojawienie się nowej wspólnej waluty – euro

Pojawienie się nowej wspólnej waluty – euro

–

–

stało się ogromnym wydarzeniem dla

stało się ogromnym wydarzeniem dla

społeczeństw państw UGW. Wpłynęło ono

społeczeństw państw UGW. Wpłynęło ono

istotnie na funkcjonowanie przedsiębiorstw,

istotnie na funkcjonowanie przedsiębiorstw,

banków i innych instytucji finansowych,

banków i innych instytucji finansowych,

a także instytucji państwowych

a także instytucji państwowych

i samorządowych.

i samorządowych.

Korzyści związane z

Korzyści związane z

uczestnictwem

uczestnictwem

w strefie euro

w strefie euro

Najistotniejszą korzyścią z utworzenia

Najistotniejszą korzyścią z utworzenia

Unii

Unii

Gospodarczej i Walutowej jest jej

Gospodarczej i Walutowej jest jej

stabilizujące oddziaływanie na

stabilizujące oddziaływanie na

gospodarki

gospodarki

państw członkowskich.

państw członkowskich.

Do najczęściej wymienianych

Do najczęściej wymienianych

korzyści należą:

korzyści należą:



redukcja kosztów transakcyjnych

redukcja kosztów transakcyjnych

–

–

wprowadzenie wspólnej waluty oznacza, że nie

wprowadzenie wspólnej waluty oznacza, że nie

będzie potrzeby dokonywania wymiany walut

będzie potrzeby dokonywania wymiany walut

i ponoszenia kosztów z tym związanych.

i ponoszenia kosztów z tym związanych.

Zniknie też koszt, jakim jest zabezpieczenie

Zniknie też koszt, jakim jest zabezpieczenie

kontraktów oraz aktywów i pasywów przed

kontraktów oraz aktywów i pasywów przed

niepożądanymi skutkami zmian kursowych.

niepożądanymi skutkami zmian kursowych.

Redukcja kosztów transakcyjnych powinna też

Redukcja kosztów transakcyjnych powinna też

prowadzić do wzrostu zyskowności

prowadzić do wzrostu zyskowności

przedsiębiorstw, spadku cen i rozwoju handlu,

przedsiębiorstw, spadku cen i rozwoju handlu,



eliminacja ryzyka kursowego

eliminacja ryzyka kursowego

– jego

– jego

brak powinien przyczynić się do

brak powinien przyczynić się do

szybszego rozwoju handlu, a co za

szybszego rozwoju handlu, a co za

tym idzie do redukcji przeciętnych

tym idzie do redukcji przeciętnych

kosztów produkcji dzięki korzyściom

kosztów produkcji dzięki korzyściom

skali, zwiększonej presji

skali, zwiększonej presji

konkurencyjnej na rynku i poprawy

konkurencyjnej na rynku i poprawy

mikroekonomicznej efektywności

mikroekonomicznej efektywności

produkcji,

produkcji,



wzrost stabilności gospodarczej

wzrost stabilności gospodarczej

–

–

członkowstwo w unii walutowej

członkowstwo w unii walutowej

oznacza wzrost zaufania i

oznacza wzrost zaufania i

wiarygodności polityki

wiarygodności polityki

makroekonomicznej.

makroekonomicznej.

Powinno to doprowadzić do trwałego

Powinno to doprowadzić do trwałego

spadku oczekiwań inflacyjnych oraz

spadku oczekiwań inflacyjnych oraz

wzrostu efektywności i zmniejszenia

wzrostu efektywności i zmniejszenia

kosztów prowadzenia polityki

kosztów prowadzenia polityki

makroekonomicznej.

makroekonomicznej.

Przez koszt prowadzenia polityki

Przez koszt prowadzenia polityki

makroekonomicznej można rozumieć

makroekonomicznej można rozumieć

utratę

utratę

potencjalnego tempa wzrostu PKB i

potencjalnego tempa wzrostu PKB i

wzrost

wzrost

bezrobocia w związku z koniecznością

bezrobocia w związku z koniecznością

prowadzenia działań stabilizacyjnych,

prowadzenia działań stabilizacyjnych,

głownie za pomocą polityki pieniężnej.

głownie za pomocą polityki pieniężnej.



spadek stóp procentowych

spadek stóp procentowych

– niższy koszt

– niższy koszt

kapitału wynika m.in. z niższej inflacji

kapitału wynika m.in. z niższej inflacji

i oczekiwań inflacyjnych, większej konkurencji

i oczekiwań inflacyjnych, większej konkurencji

na rynku finansowym, lepszej alokacji kapitału

na rynku finansowym, lepszej alokacji kapitału

w całej unii, mniejszej premii płaconej przez

w całej unii, mniejszej premii płaconej przez

rządy z tytułu braku zaufania i mniejszych

rządy z tytułu braku zaufania i mniejszych

potrzeb pożyczkowych rządów. Spadek stóp

potrzeb pożyczkowych rządów. Spadek stóp

procentowych stanowi zachętę do zwiększania

procentowych stanowi zachętę do zwiększania

inwestycji o charakterze długookresowym,

inwestycji o charakterze długookresowym,



mniejsza niepewność co do skali inflacji

mniejsza niepewność co do skali inflacji

i zmiany relatywnych cen

i zmiany relatywnych cen

– niepewność co

– niepewność co

do kształtowania się przyszłych przychodów

do kształtowania się przyszłych przychodów

i zysków, która wynika z niepewności

i zysków, która wynika z niepewności

inflacyjnej może prowadzić do znacznego

inflacyjnej może prowadzić do znacznego

ograniczenia działalności inwestycyjnej przez

ograniczenia działalności inwestycyjnej przez

przedsiębiorstwa. Zaś jej spadek powoduje

przedsiębiorstwa. Zaś jej spadek powoduje

usprawnienie działania mechanizmu

usprawnienie działania mechanizmu

cenowego w procesie alokacji czynników

cenowego w procesie alokacji czynników

produkcji,

produkcji,



wzrost presji konkurencyjnej

wzrost presji konkurencyjnej

– stabilne

– stabilne

ceny i jednolita waluta powodują

ceny i jednolita waluta powodują

większą przejrzystość rynku, znacząco

większą przejrzystość rynku, znacząco

zwiększając siłę przetargową nabywcy

zwiększając siłę przetargową nabywcy

w stosunku do sprzedawcy, a ta z

w stosunku do sprzedawcy, a ta z

kolei przekłada się na silniejszą

kolei przekłada się na silniejszą

konkurencję rynkową, zmuszając tym

konkurencję rynkową, zmuszając tym

samym przedsiębiorstwa do

samym przedsiębiorstwa do

zwiększania swojej efektywności,

zwiększania swojej efektywności,



szybszy wzrost gospodarczy

szybszy wzrost gospodarczy

– jest on

– jest on

głownie wynikiem zwiększonego zaufania,

głownie wynikiem zwiększonego zaufania,

prowadzącego do wzrostu skłonności do

prowadzącego do wzrostu skłonności do

oszczędzania i inwestowania,

oszczędzania i inwestowania,

w połączeniu z tańszym kapitałem,

w połączeniu z tańszym kapitałem,

bardziej konkurencyjnym rynkiem, lepszą

bardziej konkurencyjnym rynkiem, lepszą

alokacją czynników produkcji, ekspansją

alokacją czynników produkcji, ekspansją

handlu i korzyściami skali produkcji.

handlu i korzyściami skali produkcji.

W takiej sytuacji można oczekiwać, że

W takiej sytuacji można oczekiwać, że

dynamika wzrostu PKB zwiększy się,

dynamika wzrostu PKB zwiększy się,



korzyści z emitowania waluty światowej

korzyści z emitowania waluty światowej

– kraj

– kraj

lub obszar walutowy emitujący rezerwową

lub obszar walutowy emitujący rezerwową

walutę światową osiąga z tego tytułu korzyści

walutę światową osiąga z tego tytułu korzyści

takie jak: wzmacnia swoją pozycję

takie jak: wzmacnia swoją pozycję

przetargową na rynku światowym i narzuca

przetargową na rynku światowym i narzuca

innym krajom rozliczenia we własnej walucie,

innym krajom rozliczenia we własnej walucie,

czerpie znaczące zyski z emisji pieniądza.

czerpie znaczące zyski z emisji pieniądza.

Zysk z emisji jest uzależniony od jej skali.

Zysk z emisji jest uzależniony od jej skali.

Jeżeli waluta kraju lub obszaru jest

Jeżeli waluta kraju lub obszaru jest

powszechnie używana przez inne kraje w

powszechnie używana przez inne kraje w

charakterze waluty rezerwowej, jej emisja

charakterze waluty rezerwowej, jej emisja

jest większa niż wynikałoby to z potrzeb

jest większa niż wynikałoby to z potrzeb

własnej gospodarki.

własnej gospodarki.

koszty związane z

koszty związane z

przyjęciem euro

przyjęciem euro



rezygnacja z możliwości pożądanej mieszanki

rezygnacja z możliwości pożądanej mieszanki

inflacji i bezrobocia

inflacji i bezrobocia

– jest to argument w

– jest to argument w

dużej mierze historyczny, ściśle związany z

dużej mierze historyczny, ściśle związany z

krzywą Phillipsa i raczej odrzucany przez

krzywą Phillipsa i raczej odrzucany przez

współczesną makroekonomię. Opiera się on

współczesną makroekonomię. Opiera się on

na przekonaniu, że kraj może dokonać

na przekonaniu, że kraj może dokonać

swobodnego wyboru pomiędzy

swobodnego wyboru pomiędzy

długookresową stopą inflacji i stopą

długookresową stopą inflacji i stopą

bezrobocia, stosując odpowiednią politykę

bezrobocia, stosując odpowiednią politykę

makroekonomiczną.

makroekonomiczną.

W warunkach unii walutowej wspólna

W warunkach unii walutowej wspólna

polityka makroekonomiczna może oznaczać,

polityka makroekonomiczna może oznaczać,

że żaden kraj nie osiąga z własnego punktu

że żaden kraj nie osiąga z własnego punktu

widzenia optymalnej mieszanki. Argument

widzenia optymalnej mieszanki. Argument

ten stracił popularność od początku lat

ten stracił popularność od początku lat

siedemdziesiątych wraz z odnotowanym

siedemdziesiątych wraz z odnotowanym

załamaniem wiary w długookresowy

załamaniem wiary w długookresowy

charakter krzywej Phillipsa,

charakter krzywej Phillipsa,



ryzyko asymetrycznych wstrząsów i

ryzyko asymetrycznych wstrząsów i

wysokich kosztów dostosowawczych

wysokich kosztów dostosowawczych

– jest

– jest

to powszechnie uznawany, najsilniejszy

to powszechnie uznawany, najsilniejszy

argument dotyczący ryzyka związanego

argument dotyczący ryzyka związanego

z przystąpieniem kraju do unii walutowej.

z przystąpieniem kraju do unii walutowej.

Z asymetrycznym szokiem mamy do

Z asymetrycznym szokiem mamy do

czynienia w sytuacji, kiedy zjawiska

czynienia w sytuacji, kiedy zjawiska

negatywnie wpływające na tempo rozwoju

negatywnie wpływające na tempo rozwoju

i poziom bezrobocia w danym kraju nie

i poziom bezrobocia w danym kraju nie

dotykają innych krajów unii walutowej.

dotykają innych krajów unii walutowej.

Może to być wynikiem wstrząsów zarówno

Może to być wynikiem wstrząsów zarówno

o charakterze popytowym, jak i podażowym.

o charakterze popytowym, jak i podażowym.

Dotyczyć może kształtowania się sytuacji

Dotyczyć może kształtowania się sytuacji

zewnętrznej kraju, jak też rozwoju sytuacji

zewnętrznej kraju, jak też rozwoju sytuacji

wewnętrznej. Gdyby kraj prowadził własną

wewnętrznej. Gdyby kraj prowadził własną

politykę makroekonomiczną to mógłby w takiej

politykę makroekonomiczną to mógłby w takiej

sytuacji starać się dostosować ją w sposób

sytuacji starać się dostosować ją w sposób

zmniejszający problemy wynikające ze

zmniejszający problemy wynikające ze

wstrząsu.

wstrząsu.

Natomiast wspólny bank centralny nie podejmie

Natomiast wspólny bank centralny nie podejmie

takich działań, jeżeli pogorszenie sytuacji

takich działań, jeżeli pogorszenie sytuacji

gospodarczej będzie dotyczyć tylko jednego kraju,

gospodarczej będzie dotyczyć tylko jednego kraju,

zaś w pozostałych krajach sytuacja kształtować się

zaś w pozostałych krajach sytuacja kształtować się

będzie inaczej. Zatem kraj ten będzie musiał

będzie inaczej. Zatem kraj ten będzie musiał

dostosować się do nowej sytuacji poprzez wzrost

dostosować się do nowej sytuacji poprzez wzrost

konkurencyjności, co przy nieefektywnie

konkurencyjności, co przy nieefektywnie

działającym rynku pracy oznacza wzrost

działającym rynku pracy oznacza wzrost

bezrobocia,

bezrobocia,



koszt spełnienia wymogów udziału w

koszt spełnienia wymogów udziału w

unii walutowej

unii walutowej

– koszt ten jest

– koszt ten jest

zdefiniowany jednoznacznie przez

zdefiniowany jednoznacznie przez

listę wymagań stawianych państwom

listę wymagań stawianych państwom

członkowskim Unii gospodarczej i

członkowskim Unii gospodarczej i

Walutowej tzw. kryteriów zbieżności,

Walutowej tzw. kryteriów zbieżności,

które muszą zostać spełnione.

które muszą zostać spełnione.