ZASADY

FUNKCJONOWANIA W

GRUPIE

CELE DO REALIZACJI

• Nauczyć słuchaczy

psychologicznych uwarunkowań
funkcjonowania w grupie

• omówić role społeczne w grupie
• nauczyć rozpoznawania cech

dobrej i złej grupy

POJĘCIE GRUPY W

PSYCHOLOGII

• Grupą jest formacja, która składa

się z pewnej liczby osób
pozostających ze sobą wzajemnie w
bardziej lub mniej określonych
pozycjach i rolach, która ma
własny system wartości i norm
regulujących zachowanie
poszczególnych członków w
sprawach ważnych dla grup

PODZIAŁ GRUP W

UJĘCIU

SOCJOLIGICZNYM

• ZE WZGLĘDU NA LICZEBNOŚĆ
• grupy małe np.: sekcja straży

pożarnej

• grupy duże np.: klub sportowy

PODZIAŁ

UWZGLĘDNIAJĄCY

POWSTAWANIE GRUP

• Grupy nieformalne
• powstające zazwyczaj w sposób

spontaniczny nie są one celowo i
odgórnie organizowane ( np.:
kluby kibica, grupa towarzyska)

GRUPY FORMALNE

• Organizowane są celowo wokół

określonych zadań. Mają strukturę
organizacyjną np.: poodziały
straży pożarnych, klasy szkolne

PODZIAŁ Z UWAGI NA

CELE GRUPY

• Grupy polityczne np.: partie polityczne
• grupy ekonomiczne np.: spółki , stowarzyszenia
• grupy religijne np.: kościoły, sekty, zwiazki

wyznaniowe

• grupy towarzyskie np.: kluby, zespoły wycieczkowe
• grupy rodzinne oparte na więziach pokrewieństwa
• grupy wychowawcze celowo tworzone z zadaniem

formowania wartościowych cech osobowościowych
np.: klasy szkolne , związki młodzieżowe

PODZIAŁ Z PUNKTU WIDZENIA

ODSTĘPSTWA OD NORM ORAZ

TYPU KIEROWNICTWA

• Grupy o strukturze demokratycznej
• grupy autokratyczne - ścisłe

przestrzeganie norm a decyzje
podejmowane są przez kierującego
grupą

• grupy liberalne - normy

przekraczane są bez żadnych
poważniejszych sankcji

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA

ŁATWOŚĆ DOSTĘPU DLA

CZŁONKÓW

• Grupy otwarte np.: TPD
• grupy na wpół otwarte do których

można wejść spełniając określone
kryteria

• grupy ekskluzywne - stosujące

ściśle określone i dość surowe
kryteria

CELE GRUPOWE

• Cel grupowy to pewien stan rzeczy

co do którego istnieje zgoda wśród
członków,że powinien być
realizowany

Od czego zależy przyjęcie

celu ?

• Współzależności celów grupowych i

indywidualnych, akceptujemy
bowiem najchętniej te zadania,
które pozwalają zaspokoić nasze
indywidualne potrzeby

• jasności celów, naszej orientacji co

do celu, udziału w jego realizacji i
środków jakimi należy się
posługiwać aby cel osiągnąć

• Osiągalności celu, gdyż

akceptujemy te, które mają
prawdopodobieństwo realizacji

• udział członków grupy w

określaniu celu

NORMY GRUPOWE

• Normy są przepisami

wskazującymi, jak powinien
zachowywać się członek danej
społeczności czy danej grupy

NORMY GRUPOWE

• Z punktu widzenia grupy pełnia dwie

funkcje:

• 1. Przyczyniają się do osiągania przez

grupę celu. Zmiana służbowa chcąc
prowadzić skutecznie działania
ratownicze musi prowadzić intensywne
szkolenie. Każdy z członków musi
posiadać odpowiednie kwalifikacje.

• Normy grupowe pozwalają na

utrzymanie grupy przy życiu, np.:
straż pożarna nie przestrzegająca
norm będzie narażona na ataki z
zewnątrz i wystąpią wątpliwości co
do sensu ich istnienia

Pochodzenie norm

• Normy mogą pochodzić z dwóch

źródeł: 1. Z zewnątrz ,to znaczy
mogą być przyniesione przez członków
grupy lub mogą wynikać z
regulaminów, instrukcji,statutów.
2. Od wewnątrz w
wyniku interakcji członków grupy ( są
to najczęściej normy o charakterze
nieformalnym)

PRZYSWOJENIE NORM

• Naśladowania innych członków grupy
• kierowania aktów komunikowania dotych

członków, którzy nie przestrzegają norm

• stosowania przez grupę nacisku i kar w

stosunku do członków nie
przstrzegajacych norm

• nagradzanie tych, którzy normy

przestrzegaja, a w szczególności tych,
którzy tych norm nie przestrzegali

PRZESTRZEGANIE

NORM

• Zależne jest od od rodzaju zadania

realizowanego przez grupę, która
wywiera silny wpływ na jednostkę
w przypadku gdy zadanie nie
zostało jasno sprecyzowane

STRUKTURA GRUPY

• Jest to układ pozycji

powiązanych ze sobą poprzez

specyficzne stosunki

Cztery rodzaje struktur

społecznych

•STRUKTURA WŁADZY

WYSTĘPUJE W GRUPACH

FORMALNYCH I

NIEFORMALNYCH

• Oparta jest na następujących

podstawach 1. Przestrzegania norm
przyswojonych w dzieciństwie
2. Władzy
eksperta o której decyduje wiedza
3.
Możliwości karania lub nagradzania
4. Identyfikacji osób stojących niżej
z osobą stojącą wyżej w hierarchii

STRUKTURA

SOCJOMETRYCZNA

„PARA”- dwie osoby wybierają się

wzajemnie:

1

1

2

2

„ŁAŃCUCH” – osoba 1 wybiera 2, a ta

3 itd.

1

1

2

2

3

3

4

4

„GWIAZDA” – to struktura, w której

jedna osoba w grupie otrzymuje

dużo wyborów a nie odwzajemnia

ich.

3

3

6

6

5

5

7

7

4

4

2

2

1

1

8

8

„SIEĆ” – kiedy wszyscy członkowie

grupy wybierają wszystkich.

1

1

3

3

2

2

4

4

„KLIKA” – różniąca się od sieci tym, że jest

ona podgrupą wzajemnie wybierających
się osób, będących członkami jakiejś
większej grupy. Osoby te połączone są
wspólnym, często aspołecznym interesem
i wzajemnie się popierają.

2

2

1

1

3

3

5

5

4

4

6

6

7

7

9

9

8

8

Zbudowanie socjogramu

hierarchicznego pozwoli na
określenia pozycji jaką zajmują
członkowie grupy. Może on wyglądać
następująco:

8

8

1

1

5

5

3

3

9

9

4

4

2

2

6

6

7

7

ROLE SPOŁECZNE W

GRUPIE

• Jest to zbiór przepisów,

określających w jaki sposób
powinien zachować się człowiek
zajmujący określoną pozycję w
grupie

• jest to zbiór obowiązków i

przywilejów związanych z daną
pozycją

STYLE KIEROWANIA

GRUPĄ

• AUTOKRATYCZNY – kierujący

grupą sam określa cele i zadania
jakie grupa będzie realizować.
Grupa nie jest dopuszczana do
udziału w podejmowaniu decyzji.

DEMOKRATYCZNY

• Kierujący grupą sam zachęca

grupę do podejmowania decyzji
dotyczących celów i środków
prowadzących do ich realizacji.
Kierujący grupą występuje na
prawach członka grupy. Polecenia
zastępowane są radami i
sugestiami.

LIBERALNY

- KIERUJĄCY GRUPĄ POZOSTAWIA

CZŁONKOM GRUPY ZUPEŁNĄ
SWOBODĘ W ZAKRESIE
PODEJMOWANIA DECYZJI
INDYWIDUALNYCH LUB
ZBIOROWYCH. Grupa kierowana tym
stylem wykonuje najmniejszą ilość
pracy i najgorszej jakości

KONFLIKTY W

GRUPACH

• JAWNE- przejawiają się w formie

agresji słownej, utarczek
słownych,skarg,zażaleń.

• UKRYTE- wyrażają się poprzez

obniżenie dyscypliny pracy,, wzrost
absencji, lekceważenie poleceń,
wytwarzanie intryg, plotek. Występują
gdy zachodzi obawa przed
ujawnieniem racji jednostki lub grupy.

KONFLIKTY

RACJONALNE I

IRRACJONALNE

• RACJONALNE- u podłoża leży jakaś

obiektywna przyczyna, często jest
łatwy do rozwiązania

• IRRACJONALNY - powstaje na podłożu

subiektywnym w wyniku
niezrozumienia sytuacji, przypisywania
drugiej stronie bez powodu złych
intencji, zadrażnionej ambicji,
uprzedzeń.Jest trudny do rozwiązania

KONFLIKTY TWÓRCZE

I DESTRUKCYJNE

• TWÓRCZE- prowadzą do pozytywnego

rozwiązania problemu

• DESTRUKCYJNE - dezintegrują zespół

wprowadzając w nim niekorzystną
atmosferę. U źródeł może leżeć np.:
niewłaściwy rozdział pracy, nieobiektywna
ocena jej wyników, zły system ekonomiczny,
niewłaściwa polityka personalna,
nieodpowiednie warunki socjalno- bytowe.