Obligationes

Obligationes

quasi ex delicto

quasi ex delicto

Obligationes quasi ex

Obligationes quasi ex

delicto

delicto



Brak jednoznacznych kryteriów, które

Brak jednoznacznych kryteriów, które

pozwalałyby jednoznacznie na

pozwalałyby jednoznacznie na

kwalifikacje danego stanu faktycznego

kwalifikacje danego stanu faktycznego

do tej grupy:

do tej grupy:



Przykłady odpowiedzialności bez winy

Przykłady odpowiedzialności bez winy

(np.

(np.

effusum vel deiectum

effusum vel deiectum

)

)



Przykłady odpowiedzialności bez szkody

Przykłady odpowiedzialności bez szkody

(np.

(np.

positum aut suspensum

positum aut suspensum

)

)

Iudex qui litem suam fecit

Iudex qui litem suam fecit



Odpowiedzialność sędziego za zaniedbania

Odpowiedzialność sędziego za zaniedbania

w toku procesu – sędzia „ściągał” spór na

w toku procesu – sędzia „ściągał” spór na

siebie

siebie



Sędzia odpowiadał nawet jeśli nie działał

Sędzia odpowiadał nawet jeśli nie działał

rozmyślnie, lecz jedynie niestarannie

rozmyślnie, lecz jedynie niestarannie

(np. wydał wyrok ponad żądanie, pomylił się w naliczeniu kwoty

(np. wydał wyrok ponad żądanie, pomylił się w naliczeniu kwoty

należnej jednej ze stron, zaniedbał termin na wydanie wyroku)

należnej jednej ze stron, zaniedbał termin na wydanie wyroku)



Odpowiedzialność na równowartość

Odpowiedzialność na równowartość

poniesionej przez daną stronę szkody

poniesionej przez daną stronę szkody



UWAGA !!! Inaczej uregulowana była

UWAGA !!! Inaczej uregulowana była

odpowiedzialność sędziego skorumpowanego

odpowiedzialność sędziego skorumpowanego

(kara śmierci)

(kara śmierci)

Effusum vel deiectum

Effusum vel deiectum



Odpowiedzialność za wyrzucenie

Odpowiedzialność za wyrzucenie

lub wylanie czegoś z budynku

lub wylanie czegoś z budynku

(odpowiedzialność za sam fakt powstania

(odpowiedzialność za sam fakt powstania

szkody)

szkody)



Ratio legis

Ratio legis

instytucji:

instytucji:



Zapewnienie bezpieczeństwa osobom

Zapewnienie bezpieczeństwa osobom

poruszającym się po drogach w miastach

poruszającym się po drogach w miastach


Ułatwienie sytuacji dowodowej

Ułatwienie sytuacji dowodowej

poszkodowanego

poszkodowanego

Effusum vel deiectum

Effusum vel deiectum



Skarga

Skarga

actio de effusis

actio de effusis

vel deiectis

vel deiectis



Przeciwko

Przeciwko

osobie zajmującej

osobie zajmującej

pomieszczenie

pomieszczenie

(

(

habitator

habitator

) z którego

) z którego

coś wypadło lub zostało wyrzucone

coś wypadło lub zostało wyrzucone



Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

obiektywna

obiektywna

niezależna od

niezależna od

sprawstwa

sprawstwa

oraz

oraz

winy

winy

!!!

!!!

Effusum vel deiectum

Effusum vel deiectum



Zakres roszczeń odszkodowawczych

Zakres roszczeń odszkodowawczych



W razie zniszczenia rzeczy (w tym niewolnika) -

W razie zniszczenia rzeczy (w tym niewolnika) -

skarga o podwójną wartość szkody

skarga o podwójną wartość szkody


W razie śmierci człowieka wolnego –

W razie śmierci człowieka wolnego –

actio

actio

popularis

popularis

o 50.000 sesterców

o 50.000 sesterców



W razie uszkodzenia ciała człowieka wolnego –

W razie uszkodzenia ciała człowieka wolnego –

sędzia swobodnie oceniał wysokość

sędzia swobodnie oceniał wysokość

odszkodowania

odszkodowania



Habitator

Habitator

miał regres

miał regres

do osoby, która była

do osoby, która była

sprawcą (jeśli oczywiście mógł ją wskazać) na

sprawcą (jeśli oczywiście mógł ją wskazać) na

podstawie

podstawie

actio ex lege Aquilia utilis

actio ex lege Aquilia utilis

Positium aut suspensum

Positium aut suspensum



Odpowiedzialność za stworzenie z budynku

Odpowiedzialność za stworzenie z budynku

przylegającego do drogi zagrożenia dla ruchu

przylegającego do drogi zagrożenia dla ruchu



Rzeczy „położone” lub „zawieszone”

Rzeczy „położone” lub „zawieszone”



Odpowiedzialność istnieje

Odpowiedzialność istnieje

nawet w wypadku

nawet w wypadku

nieistnienia jakiejkolwiek szkody

nieistnienia jakiejkolwiek szkody



Wątpliwości co do podmiotu

Wątpliwości co do podmiotu

odpowiedzialnego

odpowiedzialnego

(

(

habitator?

habitator?

czy

czy

każdy kto położył rzecz lub ją

każdy kto położył rzecz lub ją

zawiesił?)

zawiesił?)



SKARGA:

SKARGA:

Actio de positis aut suspensis

Actio de positis aut suspensis

(

(

actio popularis

actio popularis

) o 10.000 sesterców

) o 10.000 sesterców

Exercitores navis, cauponae,

Exercitores navis, cauponae,

stabuli de damno aut furto

stabuli de damno aut furto



Odpowiedzialność właścicieli:

Odpowiedzialność właścicieli:



Statków (

Statków (

nauta

nauta

)

)



Gospód (

Gospód (

caupo

caupo

)

)



Stajen zajezdnych (

Stajen zajezdnych (

stabuli

stabuli

)

)



Za szkody wyrządzone przez personel

Za szkody wyrządzone przez personel

(a także przez nieustalonych sprawców!!!)

(a także przez nieustalonych sprawców!!!)



Odpowiedzialność za zły dobór

Odpowiedzialność za zły dobór

personelu

personelu

(ZNAĆ !!! wina w wyborze -

(ZNAĆ !!! wina w wyborze -

culpa

culpa

in eligendo

in eligendo

)

)

Exercitores navis, cauponae,

Exercitores navis, cauponae,

stabuli de damno aut furto

stabuli de damno aut furto



Odpowiedzialność za fakt skradzenia

Odpowiedzialność za fakt skradzenia

lub zniszczenia rzeczy w zakładzie

lub zniszczenia rzeczy w zakładzie

(nie trzeba wskazywać kto ukradł, czy

(nie trzeba wskazywać kto ukradł, czy

pracownik, czy inna osoba)

pracownik, czy inna osoba)



Możliwość zwolnienia właściciela z

Możliwość zwolnienia właściciela z

odpowiedzialności jedynie przez

odpowiedzialności jedynie przez

wskazanie sprawcy, spoza personelu

wskazanie sprawcy, spoza personelu

zakładu

zakładu



Odpowiedzialność na podwójną

Odpowiedzialność na podwójną

wysokość szkody (

wysokość szkody (

duplum

duplum

)

)