Obligationes
Obligationes
quasi ex delicto
quasi ex delicto
Obligationes quasi ex
Obligationes quasi ex
delicto
delicto
Brak jednoznacznych kryteriów, które
Brak jednoznacznych kryteriów, które
pozwalałyby jednoznacznie na
pozwalałyby jednoznacznie na
kwalifikacje danego stanu faktycznego
kwalifikacje danego stanu faktycznego
do tej grupy:
do tej grupy:
Przykłady odpowiedzialności bez winy
Przykłady odpowiedzialności bez winy
(np.
(np.
effusum vel deiectum
effusum vel deiectum
)
)
Przykłady odpowiedzialności bez szkody
Przykłady odpowiedzialności bez szkody
(np.
(np.
positum aut suspensum
positum aut suspensum
)
)
Iudex qui litem suam fecit
Iudex qui litem suam fecit
Odpowiedzialność sędziego za zaniedbania
Odpowiedzialność sędziego za zaniedbania
w toku procesu – sędzia „ściągał” spór na
w toku procesu – sędzia „ściągał” spór na
siebie
siebie
Sędzia odpowiadał nawet jeśli nie działał
Sędzia odpowiadał nawet jeśli nie działał
rozmyślnie, lecz jedynie niestarannie
rozmyślnie, lecz jedynie niestarannie
(np. wydał wyrok ponad żądanie, pomylił się w naliczeniu kwoty
(np. wydał wyrok ponad żądanie, pomylił się w naliczeniu kwoty
należnej jednej ze stron, zaniedbał termin na wydanie wyroku)
należnej jednej ze stron, zaniedbał termin na wydanie wyroku)
Odpowiedzialność na równowartość
Odpowiedzialność na równowartość
poniesionej przez daną stronę szkody
poniesionej przez daną stronę szkody
UWAGA !!! Inaczej uregulowana była
UWAGA !!! Inaczej uregulowana była
odpowiedzialność sędziego skorumpowanego
odpowiedzialność sędziego skorumpowanego
(kara śmierci)
(kara śmierci)
Effusum vel deiectum
Effusum vel deiectum
Odpowiedzialność za wyrzucenie
Odpowiedzialność za wyrzucenie
lub wylanie czegoś z budynku
lub wylanie czegoś z budynku
(odpowiedzialność za sam fakt powstania
(odpowiedzialność za sam fakt powstania
szkody)
szkody)
Ratio legis
Ratio legis
instytucji:
instytucji:
Zapewnienie bezpieczeństwa osobom
Zapewnienie bezpieczeństwa osobom
poruszającym się po drogach w miastach
poruszającym się po drogach w miastach
Ułatwienie sytuacji dowodowej
Ułatwienie sytuacji dowodowej
poszkodowanego
poszkodowanego
Effusum vel deiectum
Effusum vel deiectum
Skarga
Skarga
actio de effusis
actio de effusis
vel deiectis
vel deiectis
Przeciwko
Przeciwko
osobie zajmującej
osobie zajmującej
pomieszczenie
pomieszczenie
(
(
habitator
habitator
) z którego
) z którego
coś wypadło lub zostało wyrzucone
coś wypadło lub zostało wyrzucone
Odpowiedzialność
Odpowiedzialność
obiektywna
obiektywna
niezależna od
niezależna od
sprawstwa
sprawstwa
oraz
oraz
winy
winy
!!!
!!!
Effusum vel deiectum
Effusum vel deiectum
Zakres roszczeń odszkodowawczych
Zakres roszczeń odszkodowawczych
W razie zniszczenia rzeczy (w tym niewolnika) -
W razie zniszczenia rzeczy (w tym niewolnika) -
skarga o podwójną wartość szkody
skarga o podwójną wartość szkody
W razie śmierci człowieka wolnego –
W razie śmierci człowieka wolnego –
actio
actio
popularis
popularis
o 50.000 sesterców
o 50.000 sesterców
W razie uszkodzenia ciała człowieka wolnego –
W razie uszkodzenia ciała człowieka wolnego –
sędzia swobodnie oceniał wysokość
sędzia swobodnie oceniał wysokość
odszkodowania
odszkodowania
Habitator
Habitator
miał regres
miał regres
do osoby, która była
do osoby, która była
sprawcą (jeśli oczywiście mógł ją wskazać) na
sprawcą (jeśli oczywiście mógł ją wskazać) na
podstawie
podstawie
actio ex lege Aquilia utilis
actio ex lege Aquilia utilis
Positium aut suspensum
Positium aut suspensum
Odpowiedzialność za stworzenie z budynku
Odpowiedzialność za stworzenie z budynku
przylegającego do drogi zagrożenia dla ruchu
przylegającego do drogi zagrożenia dla ruchu
Rzeczy „położone” lub „zawieszone”
Rzeczy „położone” lub „zawieszone”
Odpowiedzialność istnieje
Odpowiedzialność istnieje
nawet w wypadku
nawet w wypadku
nieistnienia jakiejkolwiek szkody
nieistnienia jakiejkolwiek szkody
Wątpliwości co do podmiotu
Wątpliwości co do podmiotu
odpowiedzialnego
odpowiedzialnego
(
(
habitator?
habitator?
czy
czy
każdy kto położył rzecz lub ją
każdy kto położył rzecz lub ją
zawiesił?)
zawiesił?)
SKARGA:
SKARGA:
Actio de positis aut suspensis
Actio de positis aut suspensis
(
(
actio popularis
actio popularis
) o 10.000 sesterców
) o 10.000 sesterców
Exercitores navis, cauponae,
Exercitores navis, cauponae,
stabuli de damno aut furto
stabuli de damno aut furto
Odpowiedzialność właścicieli:
Odpowiedzialność właścicieli:
Statków (
Statków (
nauta
nauta
)
)
Gospód (
Gospód (
caupo
caupo
)
)
Stajen zajezdnych (
Stajen zajezdnych (
stabuli
stabuli
)
)
Za szkody wyrządzone przez personel
Za szkody wyrządzone przez personel
(a także przez nieustalonych sprawców!!!)
(a także przez nieustalonych sprawców!!!)
Odpowiedzialność za zły dobór
Odpowiedzialność za zły dobór
personelu
personelu
(ZNAĆ !!! wina w wyborze -
(ZNAĆ !!! wina w wyborze -
culpa
culpa
in eligendo
in eligendo
)
)
Exercitores navis, cauponae,
Exercitores navis, cauponae,
stabuli de damno aut furto
stabuli de damno aut furto
Odpowiedzialność za fakt skradzenia
Odpowiedzialność za fakt skradzenia
lub zniszczenia rzeczy w zakładzie
lub zniszczenia rzeczy w zakładzie
(nie trzeba wskazywać kto ukradł, czy
(nie trzeba wskazywać kto ukradł, czy
pracownik, czy inna osoba)
pracownik, czy inna osoba)
Możliwość zwolnienia właściciela z
Możliwość zwolnienia właściciela z
odpowiedzialności jedynie przez
odpowiedzialności jedynie przez
wskazanie sprawcy, spoza personelu
wskazanie sprawcy, spoza personelu
zakładu
zakładu
Odpowiedzialność na podwójną
Odpowiedzialność na podwójną
wysokość szkody (
wysokość szkody (
duplum
duplum
)
)