28.06.21
Materiały czasowe
do wypełnień
i materiały
podkładowe
Kaja
Wichrowska
Nauka i praca!! –
- po co i dla kogo??
Egzamin
Kartkówka, odpytywanie
Poczucie obowiązku
Ambicje
STUDIA
Planowanie leczenia
Szybkość decyzji – wybór
materiału
Odpowiednie przeprowadzenie
zabiegu
Pytania pacjenta
GABINET
Materiały tymczasowe
Tymczasowe zaopatrzenie ubytku
Cechy:
Proste w użyciu
Szczelna przyleganie brzeżne
Nieprzepuszczalne dla leków zakładanych do
ubytków
Nie reagujący z lekami
Trwałość (względna)
Nieszkodliwy dla tkanek zęba i przyzębia
Forma:
Do zarabiania ręcznego (proszek + płyn)
Gotowa pasta
Cement cynkowo-siarczany
Tlenek cynku z eugenolem
Wzmocniony cement
tlenkowo-cynkowo-eugenolowy
Gotowe materiały tymczasowe
Materiały tymczasowe
Cement
cynkowo-siarczany
= Fleczer
= Dentyna wodna
Cement cynkowo-
siarczany – Fleczer –
Dentyna wodna
Proszek:
tlenek cynku, bezwodny siarczan
cynku,tymol, magnazja, mastyks, dentyna
Woda destylowana
(czasem dodatki: guma
arabska, alkohol, fenol, eugenol)
Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna
Zalety
Nieszkodliwy dla
tkanek
Dobre przyleganie do
ścian ubytku
Działa p-bakteryjnie
Izolator termiczny i
chemiczny
Łatwy do usunięcia
Wady
Nietrwały, szybko się
wypłukuje z ubytku (5-7
dni)
Nieszczelny, kruchy
(kruchość rośnie wraz z
dostępem śliny
w czasie wiązania)
Twardnieje 30 sek.
Nieestetyczny
Zarabiamy do 2
konsystencji
Pasty-do zamknięcia
ubytku
Gęstej śmietany-do
zamknięcia wkładki
dewitalizującej
Szorstka strona plytki,
łopatka metalowa
Do ubytku przenosimy
nakładaczem
Kondensujemy upychadłem
kulkowym
Po zwiazaniu można
wygładzić powierzchnię
nasączoną w wodzie
kuleczką z waty
Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna
Multidentin
(Chema) w
różnych
kolorach-
czerwony
,
biały
,
żółty
Thymodentin
(Chema) z
dodatkiem
tymolu
Oxidendin
(Chema)
Aqua Dentin
Aguadentin
Aguatin
Fletscher
Proyi-Dentin
Proyiplen
Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna
PREPARATY ZAGRANICZNE
Tlenek cynku
z eugenolem
Tlenek cynku z eugenolem
Proszek:
tlenek cynku
Silnie higroskopijny
Działa bakteriostatycznie
Własciwości odontotropowe
Płyn:
eugenol
Przeciwbakteryjny
Lekko znieczulający (zahamowanie
migracji komórek i syntezy
prostaglandyn oraz zmniejszenie
aktywności mitochondriów
na poziomie komórkowym)
Przeznacznie ZnO+E
Tymczasowe zaopatrzenie ubytku
Zęby mleczne
Niecierpliwość pacjenta
Caries profunda (próchnica głęboka)
Leczenie biologiczne miazgi
(pośrednie przykrycie miazgi)
Czasowe osadzanie koron
protetycznych
Tlenek cynku z eugenolem
Trwały (do 6 miesięcy)
Szczelny
Wiąże w obecności
śliny
Twardnieje 30 min.
Izotator termiczny i
elektryczny
Naturalne pH
Antyseptyczny,
znieczulający
ODONTOTROPOWY
Zaburza
polimeryzację
materiałów
kompozytowych
i cementów
krzemowych
Przebarwia tkanki
zęba (kolor żółty)-
wielokrotnie
zakładany do ubytku
Goździkowy posmak
Zalety
Wady
Zarabiany (ex tempore)
do 2 konsystencji:
Pasty- do zamknięcia ubytku
Gęstej śmietany- do
wypełnienia kanału
korzeniowego w leczeniu
endodontycznym, do
osadzania koron
Szorstka strona płytki,
łopatka metalowa
Do ubytku przenosimy
nakładaczem
Kondensujemy upychadłem
kulkowym / można watką
obtoczoną w proszku
Cementy złożone z 2 past
mieszamy do uzyskania
jednolitego koloru
Tlenek cynku z eugenolem
Tlenek
cynku-
proszek
(Chema)
Eugenol-
płyn
(Chema)
Materiały fabryczne:
Caryosan, caulk IRM
Czas wiązania zależy od:
Rodzaju proszku-wielkości cząsteczek
Dodatku środków przyspieszających
wiązanie
Octan cynku
Kwas octowy
Stosunku płynu do proszku
Obecności wilgoci w trakcie rozrabiania
(dodanie niewielkiej ilości wody
przyspiesza wiązanie cementu)
Temperatury
Cement tlenkowo-cynkowo-
eugenolowy wzmocniony(typ II) /
z dodatkiem innych substancji
EBA- kw.etoksybenzoesowy
Zwiększa wytrzymałość
Czas pracy ok.22 min(!brak wilgoci), mieszanie- 30
sek do konsystencji plasteliny, póżniej kolejne 60
sekund.
HV-EBA-dodatek EBA i estrów winylowych
Cementy ZnO+E specjalne
+antybiotyki(np.tetracykliny) /sterydy
Pośrednie przykrycie miazgi
+w/w oraz siarczan baru
Wypełnienia kanałów w leczeniu endodontycznym
......pamietamy o alergiach
Nie
eugenolowe cementy
tlenkowo-cynkowe (typ I)
wytwarza się z olejków innych niż
eugenol jako materiał
alternatywny dla pacjentów
uczulonych na euganol.
Gotowe preparaty
tymczasowe
Chemoutwardzalne
Skład podstawowy:
Tlenki i siarczany cynku oraz wapnia
i wodorotlenek wapnia
Plastyfikatory typu poliwinylu i
chlordiazotylu oraz glikolazetol itp.
Światłoutwardzalne
Skład podstawowy
Dimetyloakrylany i SiO
2
Gotowe
materiały tymczasowe
Gotowe
materiały tymczasowe
Szczelne-dobre przyleganie brzeżne
Twarde
Wygodne w pracy – łatwość zakładania
Nie wymagają dodatkowego przygotowania
W znacznym stopniu homogeniczne
Twardnieją pod wpływem
śliny / powietrza
Proces wiązania polega na wymianie
jonowej lub uwalnianiu niektórych
plastyfikatorów w wilgotnym środowisku
jamy ustnej
Gotowe materiały tymczasowe
Chemoutwardzal
ne
Światłoutwardzaln
e
Coltosol F(Coltene)
Prowident(Zhermapol)
Cavit(ESPE)-3 różne
twardości o różnym
oznaczeniu kolorystycznym
(Cavit, CavitW, CavitG
Fermit(Vivadent)
Clip, Clip F(Voco)
Materiały
podkładowe
Materiały podkładowe
Funkcje podstawowe:
OPOROWA(base)
Zabezpieczenie miazgi przed urazami
mechanicznymi i termicznymi
USZCZELNIAJĄCA(liner)
Izolacja przed czynnikami chemicznymi z materiału
wypełniającego oraz środowiska jamy ustnej
Obie funkcje łączą cementy:
Polikarboksylowe
Glassionomerowe
Pozostałe meteriały podkładowe pełnią rolę
Linera: lakiery żywicze, cementy wodorotlenkowo-
wapniowe
Base: np. cement fosrorowy
Zabezpieczenie miazgi
Próchnica głęboka(caries profunda)
Próchnica średnia(caries media)
Właściwości idealnego materiału
podkładowego
Łatwość pracy
Szybkość wiązania
Obojętność biologiczna
Wytrzymałość mechaniczna
Ochrona miazgi przed czynnikami
Termicznymi(np.pod amalgamat)
Chemicznymi
Elektrycznymi(prądy galwaniczne)
Odpowiednie właściwości chemiczne względem
stosowanych materiałów wypełniających
Adhezja
Kontrast rtg
Brak rozpuszczalności w kwasach i płynach ustrojowych
Rozszerzalność termiczna zbliżona do rozszerzalności
termicznej tkanek zęba
Właściwości przeciwbakteryjne i remineralizujące
Odpowiednia barwa i przezierność
5 głównych rodzajów cementów
opartych na reakcji kwas-zasada
CEMENT
FOSFOROWY
CEMENT TLENKOWO-
CYNKOWO-
EUGENOLOWY
CEMENT
POLIKARBOKSYLO
WY
CEMENT SZKLANO-
JONOMEROWY
CEMENT
KRZEMOWY
Tlenek
cynku
Fluorowane
szkło glinowo-
krzemowe
Eugenol
Kwas
fosforowy
Kwas
poliakrylow
y
Cementy cynkowo-
fosforanowe
(fosforanowe,
fosforowe)
Cementy cynkowo-
fosforanowe (fosforanowe,
fosforowe)
Skład:
Proszek:
tlenek cynku 75-98% - wyprażony (w temperaturze powyżej 1000
o
C)
tlenek magnezu 7-15%
tlenek wapnia
tlenek glinu
w niewielkich ilościach kwas krzemowy, barwniki (tlenki żelaza
lub manganu)
składniki zwiększające działanie bakteriobójcze (sole srebra i
miedzi)
fluorki, Si0
2
i trójtlenek bizmutu
Płyn:
50-70% roztwór wodny mieszaniny kwasów fosforowych (głównie
ortofosforowego oraz kwasów meta- i pirofosforowego)
często z domieszkami soli – fosforanów glinu i cynku, utworzonych
przez rozpuszczenie tlenków cynku lub glinu w płynie.
Reakcja wiązania
Wymieszanie proszku z płynem
Twardnieniu towarzyszy
wydzielanie ciepła (reakcja wiązania jest egzotermiczna)
skurcz materiału 0,05 – 2,0%
Stosuje się cementy szybko- i wolnowiążące
Na szybkość wiązania mają wpływ:
sposób wytwarzania proszku (wyższa temperatura spiekania
składników proszku-->mniejsza reaktywność)
wielkość ziaren proszku (bardziej drobnoziarnisty proszek, w
porównaniu z gruboziarnistym, wiąże szybciej)
rodzaj płynu: obniżenie pH przyspiesza proces twardnienia
dodatek soli cynku skraca czas wiązania cementu,
dodatek substancji bufonujących (wodorotlenki, jony glinu)
wydłuża czas wiązania.
sposób zarabiania cementu - dodawanie proszku do płynu
małymi porcjami wydłuża, a zbyt szybkie dodanie proszku do
płynu skraca czas wiązania – czas pracy cementem.
Przyspieszyć twardnienie może także:
dodanie zbyt dużej ilości proszku w stosunku do płynu
obecność wilgoci
podwyższona temperatura otoczenia – cement wiąże szybciej
w temperaturze jamy ustnej niż w temp. pokojowej.
Zalety i wady cementu
fosforowego
łatwość zarabiania i pracy
względna przylepność
(dość znaczna w czasie zarabiania). Nie łączy się
chemicznie z zębiną i szkliwem, utrzymuje się przede wszystkim dzięki
retencji mechanicznej
dobra wytrzymałość mechaniczna
szybki czas wiązania cementu
(cement twardnieje w ciągu 5-10 minut, a
w ciągu pierwszej godziny uzyskuje dwie trzecie ostatecznej wytrzymałości)
dobra izolacja termiczna
dobra izolacja elektryczna
niewielka szkodliwość dla tkanek otaczających
mała grubość warstwy
wysoka kwasowość
cementu w trakcie wiązania (pH świeżo rozrobionego
cementu waha się l,6 - 3,6). W miarę twardnienia pH rośnie, a powierzchnia
staje się prawie obojętna (pH ok. 7,0) po ok. 48 godz. (wolne kwasy
fosforowe utrzymują się w materiale nawet przez 48 godzin).
kruchość
(niewielka wytrzymałość na rozciąganie)
brak szczelności brzeżnej
pomiędzy cementem fosforowym a zębiną
porowatość
niewielka odporność na działanie czynników chemicznych
(uleganie
procesowi rozpuszczenia w płynach ustrojowych,
duża wrażliwość na
wilgoć
)
zmiana objętości podczas wiązania
Nieodpowiednia barwa
Brak przezierności
Wskazania
Dawniej:
podkład pod wypełnienia stałe
materiał do wypełnień kanałów korzeniowych
(zęby przeznaczone do resekcji wierzchołka korzenia
zęba)
Obecnie:
materiał łączący do osadzania wkładów, koron i mostów,
na zębach filarowych bez żywej miazgi i z żywą miazgą
do osadzania pierścieni ortodontycznych
(???)
materiał do wypełnień stałych w zębach mlecznych
(???)
materiał do podbudowy filarów protetycznych
(wypełnienia ubytków) zębów przeznaczonych na filary
pod korony protetyczne
Cementy fosforanowe zarabiamy metalową łopatką na
szorstkiej
powierzchni szklanej płytki
Proszek odmierza się zwykle za pomocą łyżeczki dostarczanej w
opakowaniu przez producenta.
Proszek dzielimy
w jednym kącie
płytki
na 4-6 porcji wprowadzane kolejno
do płynu co 15 sekund
mieszania (w zależności od pożądanej gęstości końcowego produktu)
Całkowity czas mieszania powinien wynosić
60-120 sekund
(zbyt
długie, jak i zbyt krótkie zarabianie obniża wartość materiału)
Ochłodzenie płytki (
ok. 21°C
) , na której miesza się cement, pozwala
zwiększyć czas pracy
Należy ściśle przestrzegać wskazówek producenta !!!
Konsystencja (gęstość) zarobionego cementu zależy od przeznaczenia
(materiał podkładowy-do konsystencji
miękkiej plasteliny
)
Materiał przeznaczony do osadzania prac protetycznych zarabiamy
do konsystencji półpłynnej (
gęstej śmietany
)
Twardnieje w jamie ustnej
w ciągu 5-10 minut od rozpoczęcia
mieszania
Ze względu na wady cementy fosforanowe są coraz bardziej
wypierane przez cementy karboksylowe, glassionomerowe i
żywicze.
Przygotowanie
materiału
Preparaty fabryczne
Agatos W (wolnowiążący); S
(szybkowiążący);
HA (z dodoatkiem
hydroksyapatytu)
Adhesor
Harvard Cement
Preparaty miedziowe i
srebrowe
Są to cementy zbliżone składem do fosforanowych
proszek dodatkowo zawiera sole srebra lub związki
miedzi.
Użycie tlenku miedzi (I) (miedziawego)-nadaje barwę
czerwoną
Użycie tlenku miedzi (II) (miedziowego)-nadaje barwę
czarną
Cementy te charakteryzuje się:
bardziej drażniącym działaniem na miazgę niż czysty
cement fosforanowy
silniejszymi właściwościami bakteriobójczymi, dlatego
jest używany do zębów mlecznych, w których nie da się
usunąć całkowicie próchniczej zębiny.
Cementy miedziowe są również używane do
mocowania aparatów ortodontycznych i szyn
dentystycznych
Cementy na bazie
wodorotlenku wapnia
Cementy na bazie
wodorotlenku wapnia
Preparaty nie twardniejące
(Biopulp, Pulpodent, Calxyl,
Calasept),
w postaci
a/
gotowych past
b/
proszku
do przygotowywania pasty po zmieszaniu
z
wodą destylowaną
. Po wprowadzeniu do ubytku nie
tworzą one zbitej warstwy materiału.
Preparaty twardniejące
(cementy Ca(OH)
2
) (Dycal,Life,
Alkaliner, Calcipulpe), po związaniu tworzące w ubytku zbitą
warstwę materiału podkładowego.
Produkowane są w postaci pasty jako:
materiały dwuskładnikowe
(baza i katalizator)
wiążące pod wpływem reakcji chemicznej po
zmieszaniu past
materiały
jednoskładnikowe
,
wiążące
pod
wpływem
światła
halogenowego
lampy
polimeryzacyjnej.
Cementy na bazie
wodorotlenku wapnia
Skład cementu wodorotlenkowo-
wapniowego:
Baza: wodorotlenek wapnia, dwutlenek tytanu,
wolframian wapnia oraz ester salicylowy
1,3-butylenoglikolu.
Katalizator: wodorotlenek wapnia, tlenek
cynku
i stearynian cynku
Skład preparatu nie twardniejącego:
Proszek - wodorotlenek wapnia (52,5%),
metyloceluloza (47,5%).
Płyn: woda destylowana
Wskazania
Biologiczne leczenie miazgi
Przykrycie pośrednie
Przykrycie bezpośrednie
NIE stanowią jedynego podkładu pod
wypełnienie!!
Antyseptyczne leczenie kanałowe-
wypełnienie czasowe
Ostateczne wypełnienie kanałów
korzeniowych (uszczelniacz)
Preparaty nie twardniejące
miesza
się
na szorstkiej powierzchni płytki
szklanej wprowadzając do wody
destylowanej kolejno niewielkie porcje
proszku,do konsystencji luźnej papki
Preparaty jednoskładnikowe
są
produkowane w postaci półpłynnej
masy,
do bezpośredniej aplikacji
Preparaty twardniejące
dwuskładnikowe
wymagają
zmieszania, przy pomocy metalowej
łopatki lub np. upychdała kulkowego,
równych porcji bazy
i katalizatora.
Przygotowanie cementów na
bazie
wodorotlenku wapnia
Mechanizm biologicznego działania tych materiałów
uwarunkowany jest właściwościami
wodorotlenku wapnia
Odczyn silnie zasadowy
(pH 8 – 13)
Działają silnie
przeciwbakteryjnie
, znacznie lepiej niż
paramonochlorfenol i formokrezol
Lecznicze działanie wodorotlenku wapnia związane jest z
obecnością jonów
Ca
2+
i OH
-
.
Jony hydroksylowe-
obniżenie ciśnienia tlenu i wzrost pH
(zobojętnianie kwaśnego środowiska w ubytku próchnicowym.
Jony Ca
2+
-
stymulujący wpływ na działanie fosfatazy zasadowej
,
od której zależą procesy mineralizacji – tworzenie tkanki kostnej.
Jony wapniowe mogą przenikać przez zębinę.
Działanie
odontotropowe
,
tworzenie
tzw.mostu
zebinowego(„pory”)
Preparaty te
nie są
jednak
obojętne
dla miazgi zębów
.
Mała wytrzymałość mechaniczną (najniższa)
Znikoma adhezja do tkanek zęba i materiałów wypełniających
Z czasem ulegają resorpcji i rozpuszczeniu
Zakłócają polimeryzacje materiałów kompozytowych
Nieestetyczny, mało przezierny
Zalety i wady cementów na
bazie
wodorotlenku wapnia
Preparaty fabryczne
PREPARATY NIETWARDNIEJĄCE
Biopulp, Reogan (Rapid, Liqu idum), Calcicur,
Calastept, Calxyl (pasta, zawiesina), Hypocal.
PREPARATY TWARDNIEJĄCE
Alce Liner, Calcimol, Calcipulpe, Reocap.
PREPARATY ŚWIATŁOUTWARDZALNE
Cavalite, Calcimol LC, Prisma CLV
Cementy
polikarboksylowe
(karboksylowe,
poliakrylowe)
Cementy polikarboksylowe
(karboksylowe, poliakrylowe)
Skład:
Proszek:
głównie tlenek cynku,
w mniejszych ilościach tlenki magnezu, bizmutu,
wapnia oraz fluorek wapnia.
kwas poliakrylowy w proszku (w niektórych
preparatach)
Płyn:
co najmniej 40% roztwór wodny kwasu
poliakrylowego o przeciętnej masie cząsteczkowej
pomiędzy 15000 a 150000.
Cementowanie koron protetycznych
(np. Durelon) -
cementy posiadające
mniejsze cząsteczki kwasu poliakrylowego
w płynie
(mniejsza lepkość)
Materiały podkładowe pod
wypełnienia stałe
- cementy o dużej
lepkości płynu (większa masa
cząsteczkowa kwasu poliakrylowego)
Wskazania
Postępowanie
Cementy polikarboksylowe należy zarabiać metalową
łopatką na szorstkiej powierzchni płytki szklanej,
łącząc z płynem kolejne porcje proszku
Proszek łączymy z płynem możliwie szybko
wprowadzając jednorazowo do płynu zasadniczą część
odmierzonego proszku (ok. 4/5)- ocena konsystencji...
Zarabianie cementu nie powinno trwać dłużej niż 30
sekund, jeśli producent nie określi inaczej.
zarobiony do konsystencji półpłynnej „gęstej
śmietany”, pozwalającej na jego naniesienie i
swobodne rozprowadzenie zgłębnikiem lub
niewielkim upychadłem kulkowym) po powierzchni
zębiny.
Adhezję do twardych tkanek zęba oraz metali
(siła adhezji ok. 8MPa)
Dobra szczelność brzeżna
Większą rozpuszczalność w wodzie niż cementy
glassionomerowe oraz cementy fosforanowe
Skurcz podczas wiązania (do 6%objętości)
Nie wykazują działania przeciwbakteryjnego
Oddziaływanie biologiczne materiałów opartych
na bazie cementu polikarboksylowego jest
kwestią dyskusyjną.
Kolor odbiegający barwą od barwy zęba
Brak przezierności
Zalety i wady cementów
polikarboksylowych
Preparaty fabryczne
Adhesor Carboxy
Adhesor Carbofine
Durelon
Bondal
Dorifix C
Belfast
Poly-C
Oxicap
Cementy glassionomerowe
(......)
Demonstracja
Zarobienie fleczeru
Zarobienie tlenku cynku z eugenolem
Zarobienie cementu fosforowego
Zarobienie cementu wodorotlenkowo-
wapniowego
Zarobienie cementu polikarboksylowego
Wypełnienie ubytku materiałem czasowym
Zapraszamy do części
praktycznej...
I jeszcze......jedna
prezentacja