Organizacja i prawne

regulacje rachunkowości –

część 6

Ewa Drygas

Wycena aktywów i pasywów na

dzień bilansowy

-

wg art.28 uor

1. - Wartości niematerialne i prawne
- Środki trwałe
wartość księgowa (cena nabycia lub koszt

wytworzenia albo wartość przeszacowana po

aktualizacji wyceny środków trwałych) minus

dokonane odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe)

minus odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,

1a Nieruchomości oraz wartości niematerialne i

prawne zaliczane do inwestycji wg zasad

stosowanych do środków trwałych oraz wartości

niematerialnych i prawnych (z pkt.1) lub wg ceny

rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej,

Wycena aktywów i pasywów

• 2. Środki trwałe w budowie -

ogół kosztów pozostających w

bezpośrednim związku z ich

nabyciem lub wytworzeniem,

pomniejszonych o odpisy z tytułu

trwałej utraty wartości

Wycena aktywów i pasywów

3. Udziały w innych jednostkach oraz inne niż
wymienione w pkt.1a inwestycje zaliczone do
aktywów trwałych - wartość księgowa (cena
nabycia) pomniejszona o odpisy tytułu trwałej
utraty wartości lub wg wartości godziwej albo
skorygowanej ceny nabycia - jeżeli dla danego
składnika aktywów został określony termin
wymagalności; wartość w cenie nabycia
można przeszacować do wartości w cenie
rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć
zgodnie z art.35 ust.4 uor (z kapitałem z
aktualizacji wyceny)

Wycena aktywów i pasywów

4. Udziały w jednostkach podporządkowanych
zaliczanych do aktywów trwałych - j.w. lub
metodą praw własności, pod warunkiem. że
będzie ona stosowana jednolicie wobec
wszystkich jednostek podporządkowanych,

Wycena aktywów i pasywów

5. Inwestycje krótkoterminowe - wg ceny
(wartości) rynkowej albo wg ceny
nabycia lub ceny (wartości) rynkowej,
zależnie od tego, która z nich jest niższa,
albo według skorygowanej ceny nabycia
- jeżeli dla danego składnika aktywów
został określony termin wymagalności, a
krótkoterminowe inwestycje, dla których
nie istnieje aktywny rynek w inny sposób
określonej wartości godziwej,

Wycena aktywów i pasywów

6. Rzeczowe składniki aktywów

obrotowych

- wartość księgowa (cena nabycia

lub koszt wytworzenia) nie wyższa

od cen ich sprzedaży netto na dzień

bilansowy,

7. Należności i udzielone pożyczki w

kwocie wymaganej zapłaty z

zachowaniem ostrożności, z

zastrzeżeniem pkt.7a

Wycena aktywów i pasywów

7a. Należności i udzielone pożyczki

zaliczane do aktywów finansowych,

mogą być wyceniane według

skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli

jednostka przeznacza je do sprzedaży

w okresie do 3 miesięcy, to według

wartości rynkowej lub inaczej

określonej wartości godziwej,

8. Zobowiązania w kwocie wymagającej

zapłaty, z zastrzeżeniem pkt.8a

Wycena aktywów i pasywów

8a. Zobowiązania finansowe mogą być

wyceniane według skorygowanej ceny

nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza

je do sprzedaży w okresie do 3

miesięcy, to według wartości rynkowej

lub inaczej określonej wartości

godziwej,
9. Rezerwy w uzasadnionej,

wiarygodnie oszacowanej wartości,

Wycena aktywów i pasywów

9a. Udziały (akcje) własne według

ceny nabycia

10. Kapitały (fundusze) własne, z

wyjątkiem udziałów (akcji)

własnych, oraz pozostałe aktywa i

pasywa w wartości nominalnej.

Cena sprzedaży netto

• Za cenę sprzedaży netto składnika aktywów

przyjmuje się możliwą do uzyskania na dzień
bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku
VAT i podatku akcyzowego, pomniejszoną o
rabaty, opusty i inne zmniejszenia oraz
koszty związane z przystosowaniem
składnika aktywów do sprzedaży i
dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o
należną dotacje przedmiotową

.

Jeżeli nie jest

możliwe jej ustalenie - należy w inny sposób określić
jego wartość godziwą na dzień bilansowy.

Wartość godziwa

• Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za

jaką dany składnik aktywów mógłby zostać
wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na
warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy
zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi,
nie powiązanymi ze sobą stronami.

• Wartość godziwą instrumentów finansowych

znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku
stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty
związane z przeprowadzeniem transakcji,
gdyby ich wysokość była znacząca.

Wykazywanie w bilansie –

Przykład dotyczący środków

trwałych

Salda wybranych kont na koniec roku wyniosły:
-Środki trwałe (Wn) 2 000 000
-Umorzenie środków trwałych(Ma) 850 000
-Odpis aktualizujący wartość środków trwałych
( Ma) 140 000
W bilansie wykazana zostanie w pozycji
„środki trwałe” wartość 1 010 000.

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący inwestycji

długoterminowych

Na koncie „Długoterminowe aktywa
finansowe” figurowało na 31.12.11r. saldo 30
000 stanowiące wartość zakupionych w maju
trzyletnich obligacji.
Jednostka stosuje wycenę inwestycji
długoterminowych na dzień bilansowy wg
cen rynkowych (i rozlicza różnicę z
„kapitałem z aktualizacji wyceny”).
Cena rynkowa takich obligacji wynosiła na
koniec roku 32 000.

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący inwestycji

długoterminowych

Wymagane doksięgowania różnicy przyrostu
wartości tych papierów wartościowych:
2 000 Wn Odpisy aktualizujące wartość
inwestycji długoterminowych
Ma Kapitał z aktualizacji wyceny
Na 31.12.11 (po tym księgowaniu) w bilansie
wykazana została wartość 32 000 jako
„długoterminowe aktywa finansowe”
(30000 obligacje+2000 odpis aktualizujący..)

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący inwestycji

długoterminowych

Należało dokonać ponownej wyceny do kolejnego
bilansu, bo cena rynkowa tych obligacji wynosiła
na koniec 2012 roku 29 000.
Księgowanie na dzień bilansowy:
2 000 Wn Kapitał z aktualizacji wyceny
3 000 Ma Odpisy aktualizujące wartość inwestycji
długoterminowych
1 000 Wn Koszty finansowe
W bilansie na 31.12.2012r. wykazano 29 000
(30000 obligacje – 1000 odpisy aktualizujące..)

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący inwestycji

długoterminowych

Na koniec 2013r. Cena rynkowa tych
obligacji pozostaje na poziomie 29 000,
ale w naszej firmie zmienia się kwalifikacja
obligacji, które na 31.12.13r. stanowią
„inwestycje krótkoterminowe” (wykup
nastąpi w maju 2014).
Firma stosuje wycenę inwestycji krótkoter-
-minowych wg ceny rynkowej lub nabycia,
zależnie od tego która z nich jest niższa.

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący inwestycji

długoterminowych

Księgowania:
30 000 Wn Krótkoterminowe aktywa finansowe
30 000 Ma długoterminowe aktywa finansowe
1000 Wn Odpisy aktualizujące wartość
inwestycji długoterminowych
1000 Ma Krótkoterminowe aktywa finansowe
W bilansie na 31.12 .2013r. wykazane
będzie 29 000 jako

„krótkoterminowe aktywa

finansowe”

( zgodnie z saldem konta o tej samej nazwie).

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący zapasów

Przedsiębiorstwo wycenia zapasy materiałów jako:
wartość wg ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, nie
wyższa od ceny sprzedaży netto na dzień bilansowy.
Na koniec roku salda wybranych kont wyniosły:
Materiały Wn 3 500 000

Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów

Ma455 000

Rozliczenie zakupu materiałów Wn 75 000

Odpisy aktualizujące wartość materiałów

Ma 15 000

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący zapasów

Po analizie na koniec roku okazało się, że
tylko dla jednego rodzaju materiałów cena
rynkowa jest niższa od ceny zakupu. Na
stanie magazynowym jest 19 000szt. tego
materiału po cenie zakupu 20.- za sztukę.
Brak nabywców na ten materiał (stanowił
resztę po zakończeniu produkcji, która od
ponad roku nie jest wytwarzana), a
ewentualna sprzedaż jest możliwa po 14 zł
za sztukę.

Wykazywanie w bilansie – Przykład

dotyczący zapasów

Należało zatem dokonać odpisu aktualizującego
wartość materiałów
19 000 X 6.- = 114 000 zł. (różnica ceny 20 – 14)
Księgowanie :
114 000 Wn Pozostałe koszty operacyjne
Ma Odpisy aktualizujące wartość
materiałów
W bilansie wykazana została wartość
materiałów w kwocie 2 991 000
(3 500 000 – 455 000 + 75 000 – 129 000)

Sporządzanie sprawozdań finansowych

rozdz.5 uor

Elementy jednostkowego sprawozdania

finansowego:

•- bilans,

•- rachunek zysków i strat (porównawczy

lub kalkulacyjny),

•- informacja dodatkowa, na którą

składają się:

•* wprowadzenie do sprawozdania

finansowego,

•* dodatkowe informacje i objaśnienia,

•

Sporządzanie sprawozdań finansowych

rozdz.5 uor

• jednostki podlegające badaniu i

ogłaszaniu sprawozdań sporządzają

także :

• - rachunek przepływów pieniężnych,

• - zestawienie zmian w kapitale

(funduszu) własnym.

Do sprawozdania finansowego należy

dołączyć - sprawozdanie z

działalności jednostki.

Gromadzenie i przechowywanie

dokumentacji - rozdz.8 uor

• Dokumentację opisującą przyjęte zasady

rachunkowości, księgi rachunkowe,
dowody księgowe, dokumenty
inwentaryzacyjne i sprawozdania
finansowe (tworzące tzw. zbiory) należy
przechowywać w należyty sposób i
chronić przed niedozwolonymi zmianami,
nieupoważnionym rozpowszechnianiem,
uszkodzeniem lub zniszczeniem.

•

Okresy przechowywania

dokumentów – art.. 71 uor

- sprawozdanie finansowe - przechowuje

się bezterminowo,
- księgi rachunkowe - 5 lat,
- dowody księgowe dotyczące środków

trwałych w budowie, pożyczek, kredytów

oraz umów handlowych, roszczeń

dochodzonych w postępowaniu cywilnym

lub objętych postępowaniem karnym albo

podatkowym - 5 lat licząc od początku roku

następującego po roku obrotowym, w

którym operacje, transakcje i postępowanie

zostały ostatecznie zakończone, spłacone,

rozliczone lub przedawnione,

Okresy przechowywania

dokumentów c.d.

- karty wynagrodzeń pracowników (lub

ich odpowiedniki) - 50 lat (wg

przepisów o świadczeniach

emerytalnych),

- dowody księgowe dotyczące wpływów

ze sprzedaży detalicznej - do dnia

zatwierdzenia sprawozdania

finansowego za dany rok obrotowy, nie

krócej jednak niż do dnia rozliczenia

osób, którym powierzono składniki

aktywów objęte sprzedażą detaliczną,

Okresy przechowywania

dokumentów c.d.

- dokumentację przyjętego sposobu

prowadzenia rachunkowości - przez

okres nie krótszy od 5 lat od

upływu jej ważności,

- dokumenty dotyczące rękojmi
i reklamacji - 1 rok po terminie

upływu rękojmi lub rozliczenia

reklamacji,

- dokumenty inwentaryzacyjne - 5

lat,

- pozostałe dokumenty - 5 lat.

Badanie i ogłaszanie sprawozdania

finansowego - rozdz. 7 uor

Badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne

sprawozdania finansowe grup kapitałowych

oraz roczne sprawozdania finansowe

kontynuujących działalność:
- banków, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji,
- jednostek działających na podstawie

przepisów o obrocie papierami wartościowymi,

o funduszach inwestycyjnych i funduszach

emerytalnych,
- spółek akcyjnych (z wyjątkiem spółek w

organizacji),

- pozostałych jednostek, które w roku

poprzedzającym rok obrotowy

przekroczyły 2 z 3 wielkości, a

mianowicie:
* średnioroczne zatrudnienie - 50

osób,
* suma aktywów bilansu stanowiła

równowartość 2500 000 euro,
* przychody ze sprzedaży towarów,

produktów oraz operacji finansowych

stanowiły równowartość 5 000 000

euro.

Badanie i ogłaszanie sprawozdania

finansowego - rozdz. 7 uor

Badanie i ogłaszanie

sprawozdania finansowego

c.d.

Badania sprawozdania finansowego

dokonuje niezależny biegły rewident.
Efektem jego pracy jest sporządzenie:

• - opinii bez zastrzeżeń lub

•- opinii z zastrzeżeniem lub

•- opinii negatywnej lub

•- odmowy wydania opinii.

Ogłaszanie sprawozdania finansowego

następuje w Monitorze Polskim B, a

sprawozdania finansowe spółdzielni są

publikowane w Monitorze Spółdzielczym.