Kąpiel
noworodka
Kąpiel
Czynność wykonywana w celu oczyszczenia skóry
całego ciała, a w następstwie tego poprawienia
samopoczucia dziecka. Czynność powinna być
wykonywana codziennie, w porze wieczornej
przed karmieniem dziecka, głównie ze względu na
wyciszający charakter ciepłej kąpieli. Czynność ta
jest istotnym działaniem pielęgnacyjnym. Należy
również wspomnieć
o kąpielach, które mogą mieć charakter leczniczy
np. ochładzający (woda o temp. niższej o 2
o
C),
rozgrzewający (temp.38-40
o
C), łagodzący zmiany
skórne, np. alergiczne.
Cel kąpieli
pielęgnacyjnej
Oczyszczanie skóry ciała,
Poprawa krążenia,
Masaż całego ciała i gimnastyka,
Zaspokojenie biologicznej potrzeby czystości,
Obserwowanie podstawowych czynności
życiowych, częstości oddechów, zabarwienia
skóry, błon śluzowych, zmian skórnych
(wysypki, odparzenia, otarcia, potówki),
napięć mięśniowych, oddawania moczu i
stolca.
Cel kąpieli
leczniczej
• Wspomaganie mechanizmów regulujących
temperaturę ciała, np. ochłodzenie,
rozgrzanie ciała dziecka,
• Osuszanie zmian skórnych,
• Poprawa oddechu i krążenia.
Przeciwwskazania
ogólne do wykonania
kąpieli
• Niska temp. Pomieszczenia,
• Zmiany ropne na skórze.
Niebezpieczeństwa/zag
rożenia
• Zbyt duże obniżenie temp. ciała (oziębienie
organizmu),
• Oparzenie,
• Zakażenie kikuta pępowiny,
• Uraz fizyczny dziecka, będący następstwem
upuszczenia/wypadnięcia dziecka ze stołu do
przewijania podczas wykonywania czynności,
• Zwichnięcie dziecku stawu barkowego i/lub
biodrowego,
• Zachłyśnięcie się dziecka wodą podczas
kąpieli,
• Zakażenie oczu.
Zasady obowiązujące przy
wykonywaniu kąpieli
dziecka
1. Sprawdzenie temp. w pomieszczeniu kąpielowym –
powinna wynosić 22-24
o
C.
2. Napełnianie wanienki najpierw gorącą a następnie zimną
wodą do temp. 37-38
o
C(odczuwane przyjemne ciepło).
Sprawdzamy termometrem kąpielowym.
3. Uśmiechanie się i mówienie do dziecka tak, aby czuło się
bezpiecznie.
4. Wykonywanie czynności ruchami delikatnymi i
opanowanymi.
5. Okrywanie ciała dziecka pieluszką, aby czuło się
bezpiecznie.
6. Wszystkie czynności pielęgnacyjne noworodka obejmują
ochronę dziecka przed zakażeniem (przestrzeganie zasad
aseptyki i antyseptyki, bezwarunkowe mycie, a
szczególnie dezynfekcję rąk przed i po wykonaniu każdej
czynności).
7. Mydło do kąpieli powinno być hipoalergiczne o
naturalnym pH, można używać je co drugi dzień,
aby nie wysuszać skóry dziecka.
8. U dzieci z nawracającymi problemami skórnymi
kąpiel można wykonywać co drugi dzień z użyciem
emolientów, aby nie naruszać ochronnej
hydrolipidowej powłoki skóry.
9. Wanienka musi być umyta i zdezynfekowana.
Można używać jednorazowego wkładu foliowego.
10.Woda przed wlaniem do wanienki powinna być
upuszczana przez 3-4 min. bieżącym strumieniem
o najwyższej możliwej temp. – zgodnie z zasadami
profilaktyki zakażeń bakteriami z grupy Legionella.
11.Stosowanie środków do mycia i pielęgnacji
powinno być stosowane zgodnie z zasadą „im
mniej tym lepiej”.
12.Nadmiar środka nie powoduje lepszej,
dokładniejszej pielęgnacji.
Struktura
czynności
1. Czynności przygotowawcze:
A. przygotowanie pielęgniarki:
higieniczne umycie rąk,
dodatkowy fartuch ochronny.
B. przygotowanie zestawu,
sprzętu, otoczenia:
Zestaw
• stolik ze zmywalnym materacem,
• wanienka z wodą (37 - 39° C) lub specjalne ujęcie wody,
• termometr kąpielowy,
• naczynie z przegotowaną ciepłą wodą,
• waciki, patyczki do uszu,
• miska nerkowata,
• spirytus 75% do odkażania kikuta pępowiny,
• mydło lub delikatny środek myjący,
• myjka, szampon, chusteczki nasączone lotionem,
• oliwka, puder, krem na pośladki,
• grzebyk lub szczoteczka,
• duży, mały, miękki ręcznik,
• nożyczki do paznokci z zaokrąglonymi końcami,
• wiadro pedałowe na zużyte pieluszki i brudne ubranka.
C. Przygotowanie czystej bielizny:
noworodek – koszulka, kaftanik,
pieluszki, kocyk,
D. Przygotowanie wody w miseczce,
E. Rozłożenie pieluszki na brzegu stołu,
F. Przygotowanie wody,
G. Przygotowanie dziecka.
2. Czynności właściwe :
2. umycie oczu dziecka wacikami zwilżonymi w przegotowanej
wodzie od skroni do noska!!!!
3. umycie twarzy wacikami namoczonymi w wodzie w kolejności:
czoło, policzek lewy, nos, policzek prawy, bródka, pod noskiem,
naokoło ust,
4. osuszenie twarzy,
5. umycie uszu i okolic poza uszami,
6. umycie narządów płciowych wacikami,
- dziewczynki – rozchylenie lekko lewą ręką warg sromowych, a
prawą przetarcie wacikami w kierunku od wzgórka łonowego do
odbytu,
- chłopcy – przytrzymanie prącia lewą ręką, a prawą przemywanie
go ruchem okrężnym w kierunku od cewki moczowej do moszny,
7. namydlenie gąbki i umycie całego ciała: główka z włosami, szyja,
ręka lewa od pachy do dłoni, klatka piersiowa, ręka prawa, plecy,
brzuszek, nogi od stopy do pachwiny, pośladki,
8. opłukanie namydlonych części ciała,
9. osuszenie w ręczniku (wycieramy ruchem dotykowym),
10. czynności pielęgnacyjne: oliwkowanie, masowanie, oklepywanie,
talkowanie, smarowanie pośladków kremem, ubranie koszulki i
kaftanika, sprawdzenie paznokci u nóg, dalsze ubieranie,
sprawdzenie paznokci u rąk, czesanie włosków, ułożenie dziecka w
łóżeczku.
3.
Czynności końcowe:
okrycie dziecka
obserwujemy dziecko i jego zachowanie,
porządkujemy sprzęt i zestaw,
dezynfekujemy materacyk,
dokumentujemy czynność,
umycie rąk.
Ubieranie
noworodka
• Założenie koszulki dziecku (pielęgniarka wkłada
własne palce w rękaw koszulki i marszczy go,
przekłada swoje palce przez otwór tak, aby
uchwycić rączkę dziecka, nasuwa rękaw koszulki
na rękę dziecka. Tak samo należy założyć drugi
rękaw. Układa dziecko na boku i wyrównuje
koszulkę z tyłu, kładzie dziecko na plecach,
zapina koszulkę. Zakłada na dolnym brzegu
koszulki mankiecik, otacza nim dziecko i z tyłu
zakłada jeden mankiecik w drugi, sprawdzając
czy koszulka jest wygładzona).
• Założenie pieluszki jednorazowej lub tetrowej
złożonej w prostokąt (pieluchę podkłada się pod
pośladki tzw. szerokie zwijanie, przekłada przez
okolicę krocza dziecka pod koszulkę).
Ułożenie dziecka na przygotowane pieluszki
- sposób założenia: pierwsza pieluszkę, w
przypadku używanie tylko pieluch tetrowych,
mocuje się na wysokości pasa dziecka,
następnie bierze się róg dolny pieluszki, wkłada
go między nóżki, rogami bocznymi zawija
dziecko w pasie. Kolejna pieluszkę rogami
górnymi przeprowadza się przez barki dziecka,
lewą rączkę dziecka układa wzdłuż jego ciała i
zakrywa je pieluszką, mocując ją po przeciwnej
stronie pod prawą ręką dziecka. Tak samo
należy założyć pieluszkę z drugiej strony. Rogi
dolne pieluszki zakłada się do góry i podkłada,
mocując na wysokości pasa.
Zawinięcie dziecka w kocyk, formułując na
główce kapturek z górnego rogu, następnie
dolny boczny róg kocyka zakłada się na dziecko
i zawija pozostałą część kocyka.
Toaleta noworodka
•
Umycie rąk
•
Przygotowanie przyborów
•
Zdezynfekowanie stołu.
•
Umycie rąk.
•
Przygotowanie pieluszki - złożona w trójkąt i podłużnie, obok
w harmonijkę do pudrowania.
•
Ręcznik ułożyć na stole obok.
•
Wytarować pieluszkę na wadze.
•
Przygotować wodę w wanience - 40C, przy wkładaniu dziecka 37 - 38C.
•
Rozebrać dziecko.
•
Zważyć dziecko.
•
Przenieść dziecko na stół i przytrzymywać jedną ręką.
•
Nalać przegotowaną wodę do miseczki.
•
Przytrzymać główkę tak by kciuk był na czole i myj oczy od zewnątrz do
nosa wacikami natychmiast je wycierając suchymi wacikami.
•
Myć wacikami małżowiny uszne i za uchem od razu osuszając suchym
wacikiem.
•
Obmyć czoło, policzek, wierzch nosa, drugi policzek, brodę i pod nosem.
•
Osuszyć w tej samej kolejności.
Toaleta cd.
• Umyć wargi sromowe wyciskając wodę z wacika na okolicę szpary obmywając z
góry na dół, u chłopców obmyj napletek.
• Nałożyć myjkę na dłoń, namydlij i umyj owłosioną część głowy, kark, szyję,
rączkę od pachy po dłonie, klatkę piersiową, drugą rączkę, po ułożeniu na bok
plecy, nóżkę od stóp do pachwin, brzuch, drugą nóżkę, podbrzusze, pośladki po
uniesieniu ich.
• Rozłożyć ręcznik jedną ręką.
• Zabrać dziecko i myjkę do wanny.
• Sprawdzić temperaturę wody 37 - 38C.
• Wkładać dziecko stopniowo zaczynając od nóżek.
• Zmyć mydło z ciała dziecka.
• Przenieść dziecko na ręcznik i delikatnie osuszaj.
• Odrzucić mokry ręcznik do kubła i przenieść dziecko na suchą pieluszkę.
• Oliwkować skórę dziecka.
• Założyć koszulkę, pieluszkę, śpiochy.
• ‘’Wyszczotkować’’ włosy.
• Ułożyć dziecko w łóżeczku.
• Sprzątnąć przybory.
• Zdezynfekować stół.
• Umyć ręce.
Zmiana pieluch
– Używać pieluch jednorazowych lub tetrowych
starannie pranych i gotowanych.
– Usunąć starannie ślady kału i moczu przed
założeniem nowej pieluch.
– Srom zmywać od góry do dołu w kierunku
odbytu.
– Krocze dokładnie osuszyć i zabezpieczyć
kremem pielęgnacyjnym lub oliwką.
– Po umyciu wietrzyć krocze 3 - 4 razy dziennie
po 15 - 20 min.
Karmienie i
pojenie
• Poczynając od ósmego miesiąca wprowadzamy do diety
dziecka gotowane warzywa, najpierw marchew, pietruszkę,
ziemniaki, kapustę, a potem stopniowo pozostałe.
• W 9 miesiącu można wprowadzić fasole białą. Około roku
dzieci mogą jeść już wszystkie warzywa zarówno w postaci
zup, surówek, potraw z warzyw duszonych, a także warto
podawać je po prostu umyte i obrane do gryzienia. Maluchy
bardzo to lubią. Niekoniecznie muszą to być marchewki, mogą
być również pokrojone selery, buraki, pietruszka.
Owoce należy wprowadzić do diety dziecka w II połowie
pierwszego roku ale wyłącznie te dojrzewające w naszym
klimacie. W żadnym wypadku nic należy podawać owoców
cytrusowych przed upływem I-go roku. Bezpiecznie jest,
nawet wówczas gdy nie stwierdzono u dziecka nietolerancji
glutenu, ograniczyć się w I-szym roku do kasz niski
(glutenowych, a więc: jaglanej, kukurydzianej, ryżu, gryczanej.
cd.
• W diecie dziecka powinny się natomiast znaleźć nasiona roślin
oleistych (migdały, pestki dyni, słonecznika, sezamu, orzechy)
w ilości około 2 łyżeczek dziennie. Można je mielić w młynku
i posypywać gotowe potrawy. Obok cennej witaminy F (NNKT)
dostarczają one żelaza, wapnia, magnezu. Należy rozpoczynać od
migdałów, sezamu, dyni, słonecznika, wprowadzając później
pozostałe. Zawsze powinny być świeżo zmielone (przechowywane
najdłużej 2 tygodnie).
• Jeśli chodzi o napoje to mleko matki w zupełności wystarczy. Nawet
w największe upały nie ma potrzeby pojenia noworodka. O ile
karmienie jest ograniczone można podawać do picia wodę. Wraz
z wprowadzeniem do diety dziecka owoców podajemy soki
owocowe, najlepiej świeżo przygotowane. Nie należy jednak
dosładzać zarówno soków jak i herbatek owocowych oraz wody. To
my mamy nawyki, to my lubimy słodkie napoje, dzieci natomiast
nie będą zgłaszały zapotrzebowania na cukier, o ile oczywiście nie
nauczymy ich tego. Jeśli rzeczywiście będą spragnione, z chęcią
wypiją przegotowaną wodę i naprawdę nic musimy się obawiać, że
będą cierpiały na niedobór węglowodanów. Wystarczy ich niemała
całkiem ilość w owocach i warzywach.