W dobie zagrożenia cywilizacyjnego potrzebne jest wzajemne uzupełnienie wszystkich metod
terapii i tolerowanie pluralizmu leczniczego. Osiągnięcie celu nie jest bynajmniej bliskie, a
błyskawicznie rozszerzająca się choroba zespołu braku odporności immunologicznej winna
skłonić nas do pokory i zachęcić do interdyscyplinarnego i kompleksowego podejścia do tak
ważnego aspektu naszego życia jakim jest zdrowie. Stąd zrodziła się koncepcja przybliżenia
wiedzy na temat ziołolecznictwa.
Przysłowie chińskie mówi:  Człowiek niedomaga nie dlatego, że jest chory  jest
chory, bo niedomaga . Natomiast  badania medyczne zrobiły tak niebywały postęp,
że dziś praktycznie nie ma już ani jednego zdrowego człowieka [Aldous Huxley
1894-1963]
Przyjmuje się, że obecnie spośród 400 tyś. gatunków roślin na ziemi, za lecznicze uznaje się ok.
40 tyś., a za dokładniej przebadane można uznać 1-1,5%, czyli zaledwie parę tysięcy. Tylko ok.
2 tyś. znajduje się na listach roślin leczniczych. W Polsce uznaje się za lecznicze ok. 230
gatunków.
Wartość lecznicza roślin zielarskich jest ściśle związana z obecnością w nich określonych
związków biologicznie aktywnych, zwanych substancjami czynnymi. O powodzeniu każdego
nowego leku pochodzenia roślinnego decyduje i będzie decydować jego skuteczność w
lecznictwie.
Różnorodność substancji czynnych jest zadziwiająca i praktycznie na każde schorzenie człowieka
można znalez
ć odpowiednik w świecie roślinnym. W roślinach zielarskich występują związki o
różnym składzie chemicznym i w różnych ilościach. Są to grupy substancji chemicznie czynnych
bądz
poszczególne substancje będące produktami przemiany materii (metabolizmu) rośliny.
Rośliny lecznicze we współczesnym ziołolecznictwie powinny posiadać określoną zawartość
substancji czynnych, która zapewnia właściwą skuteczność w działaniu.
W roślinach zielarskich występują one przeważnie grupowo, stąd ich działanie na żywy organizm
jest zazwyczaj kompleksowe. Znajomość substancji czynnych, występujących w roślinach
zielarskich i ich właściwości farmakologicznych, stanowi podstawę ziołolecznictwa.
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie wiedzy na temat substancji czynnych
występujących w roślinach leczniczych, mających dla nas ogromne znaczenie, takich jak:
1. Glikozydy: antocyjany, saponiny, kumaryny
2. Flawonoidy
3. Alkaloidy
4. Olejki eteryczne: azuleny
5. Garbniki
6. Gorycze
7. Śluzy
8. Pektyny
9. Składniki mineralne
10. Witaminy
Zioła, o czym nie wszyscy wiedzą, są bardzo dobrym i cennym z
ródłem witamin i
mikroelementów, dlatego w tym artykule chciałabym przytoczyć najważniejsze informacje
dotyczące witamin i składników mineralnych w surowcach zielarskich.
Witaminy w roślinach leczniczych
Witaminy - jak wszyscy doskonale wiedzą - są niezbędnymi substancjami mającymi wpływ na
prawidłowy prze bieg podstawowych procesów przemiany materii w organizmie. Wspólną
cechą wszystkich witamin jest ich niezbędność dla normalnego przebiegu procesów
fizjologicznych w organizmie człowieka. Ich dostarczenie organizmowi jest niezwykle ważne.
Wiele witamin występujących w roślinach leczniczych wspólnie z innymi substancjami Czynnymi,
działając synergicznie, wywiera korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka.
Oto surowce zielarskie zawierają: znaczne ilości witamin:
Witamina A (karotenoidy) - owoc dzikiej róży, owoc głogu, owoc jarzębiny, owoc berberysu,
owoc jeżyny popielicy, owoc papryki czerwonej, owoc porzeczki czarnej, owoc rokitnika
zwyczajnego, owoc borówki brusznicy, igły sosny, zielone liście czosnku, liście pietruszki, pyłek
pszczeli
Witamina E - owoc rokitnika zwyczajnego, owoc dzikiej róży, liście rzewienia ogrodowego
(rabarbar), ziele nostrzyka, wiesiołek, wierzbówka, wierzbownica, ogórecznik, czarnuszka,
znamiona kukurydzy, rzeżucha, lipa, lubczyk, orzech włoski, jarząb, pokrzywa, dzika róża,
ostropest, groch (ziele grochu 25 mg%), len, ziele lucerny, ziele koniczyny.
Witamina K - ziele pokrzywy, ziele lucerny, owoc i liść dyni, liść babki, liść orzecha włoskiego,
liść szpinaku, liść brzozy, owoc jarzębiny - 400 ug, ziele krwawnika, owoc jeżyny - 400 ug, owoc
porzeczki czarnej - 1800 ug, owoc dzikiej róży - 400 ug, ziele tasznika, liść kasztanowca, owoc
borówki, liście i ząbki czosnku.
Witaminy z grupy B - drożdże lecznicze, znamiona szafranu, liście pokrzywy, liście rzewienia
ogrodowego (rabarbar), liście pietruszki, liście i ząbki czosnku, owoc dzikiej róży, owoc rokitnika
zwyczajnego, owoc jeżyny popielicy, owoc papryki czerwonej, owoc porzeczki czarnej, owoc
borówki brusznicy, owoc czarnego bzu, owoc gorczycy, pyłek pszczeli, ziele koniczyny, ziele
lubczyka, kłącze kozłka lekarskiego.
Witamina P - owoc borówki czarnej (480 mg/100 g), owoc borówki brusznicy (460 mg), owoc
porzeczki czarnej (1000 mg), owoc dzikiej róży (600 mg), cytryny ze skórką (230 mg), owoc
czerwonej porzeczki (220-450 mg), owoc śliwki węgierki ze skórką (600-1080 mg), owoc wiśni
(240 mg), ziele rdestów, ziele skrzypu, ziele fiołka trójbarwnego, kwiat bzu czarnego, kwiat
głogu, kwiat kaliny, owoc kaliny, liść brzozy, ziele nawłoci, kwiat i owoc tarniny, kwiat i owoc
czeremchy, liść miłorzębu, ziele wierzbówki i wierzbownicy, liść ortosyfonu, kwiat akacji, kwiat
wrzosu, ziele ostrożenia warzywnego, ziele dziurawca, ziele i korzeń wilżyny, ziele bluszczyka
kurdybanka, ziele ruty, liść i pączki jesionu, ziele i kwiat wiązówki, owoc rokitnika zwyczajnego,
owoc jarzębiny, owoc papryki czerwonej, niedojrzałe orzechy włoskie, zielone liście herbaty.
Witamina C: 100 ml świeżego soku z cytryny zawiera do 70 mg witaminy C, skórka z cytryny -
200-205 mg/100 g, igliwie sosny, świerku, modrzewia, cedru, jodły zawiera około 200-270 mg
witaminy C/100 g, napar z ziela pierwiosnka - 800 mg, chrzan-korzeń - 200-300 mg, owoc
dzikiej róży - 475-2000 mg/100 g, niedojrzałe owoce orzecha włoskiego - 2500 mg/100 g,
szpinak - 50 mg, pokrzywa-ziele - 170-200 mg, czeremcha-owo c -100-150 mg, porzeczka
czarna-owoc - 157 mg/100 g, pietruszka, koperek - 150 mg, berberys owoc 120-140 mg/100 g,
babka zwyczajna - 20,7-42,2 mg, chmiel-liść - 95-190 mg, dziki bez czarny-owoc - 200-280 mg,
glistnik jaskółcze ziele - 170 mg, jarzębina-owoc - 100-200 mg, poziomki-owoc - 100 mg,
herbata chińska - 156-233 mg/100 g, papryka-owoc - 200 mg/100 g, kalina - 70 mg, głóg -
250-450 mg, szczypiorek - 60 mg, czerwona porzeczka -30 mg/100 g, żurawina - 12 mg%.
Ponadto: owoc, liście i kora cytryńca chińskiego; owoc borówki brusznicy; owoc jeżyny
popielicy; owoc rokitnika zwyczajnego; liście rzewienia ogrodowego (rabarbar); liście i ząbki
czosnku; ziele nostrzyka.
Niektóre makroelementy w roślinach leczniczych
Wapń - wysoką zawartością wapnia wyróżniają się takie surowce lecznicze, jak: korzeń
mniszka, liście pokrzywy, ziele krwawnika, strąki fasoli, owoce róży, owoc i sok aronii, korzenie
selera i chrzanu oraz lukrecja, czosnek, ślaz lekarski, mącznica, ogórecznik, nagietek,
majeranek, kozieradka, bazylia, hyzop, mięta, arnika, nagietek, goryczki, cząber, tymianek.
Fosfor - do ziół zawierających dużo fosforu należą: babka, szałwia, dzika róża, pokrzywa,
mniszek, cykoria, mięta, lubczyk, kozieradka, kolendra, majeranek, nagietek, arnika, bazylia.
Sód i potas - spośród roślinnych surowców leczniczych dużo potasu zawierają: korzeń mniszka
z zielem, korzeń pietruszki, kwiaty i liście słonecznika, liście i kwiaty malwy, liście pokrzywy,
strąki fasoli, znamiona kukurydzy, owoc jeżyny popielicy, a także: lukrecja, piołun, bylica
pospolita, ogórecznik, nagietek, koper włoski, dymnica lekarska, poziewnik, przytu-lia, wilżyna
ciernista, storczyk, rdest, jeżyna, wierzba, bez czarny, tarnina błotna, żywokost, podbiał,
pokrzywa, dziewanna, jemioła.
Magnez - w ziołach jest dużo magnezu, gdyż wchodzi on w skład zielonego barwnika -
chlorofilu (każda cząsteczka chlorofilu zawiera centralnie umieszczony atom magnezu). Spośród
roślin leczniczych najwięcej magnezu zawierają: kozieradka, babka, ogórecznik, glony,
dziurawiec, fiołek polny, siemię lniane, lubczyk, mięta, kwiat nagietka, liście pokrzywy, szałwia.
Duże ilości magnezu zawierają też: owoc dzikiej róży, aloes, borówka brusznica, centuria,
mniszek, porzeczka czarna, świetlik łąkowy, gryka, mak, mech islandzki.
Siarka - zioła zawierające znaczne ilości siarki to: gorczyca, rukiew, owoc dzikiej róży,
kozieradka, czosnek, cebula, por, chmiel, chrzan, rzeżucha, borówka, krwawnik, ziele i owoce
nasturcji, mniszek lekarski, koper włoski, poziewnik, lnica pospolita, storczyk, babka
lancetowata, srebrnik, stulisz lekarski, podbiał, pokrzywa.
Niektóre mikroelementy w roślinach leczniczych
Pomimo, że występują w ilościach śladowych, są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania
każdego organizmu. Biorą udział w podstawowych procesach metabolicznych. Zawartość tych
pierwiastków w ziołach może uzupełniać ich brak w organizmie człowieka i wpływać korzystnie
na właściwości lecznicze. Zioła lecznicze są z całą pewnością jednym z istotnych z
ródeł
mikroelementów.
Cynk - zioła zawierają dużo cynku: czosnek 10,8 mg 1000 g; cebula 13,8 mg; mięta 32 mg;
tymianek 26 mg; majeranek 10 mg; bazylia 11 mg; lubczyk 16 mg; goryczka 35 mg; nagietek
23 mg; arnika 37mg rumian rzymski 47 mg/1000 g. Najwięcej cynku gromadzą podziemne
organy roślin zielarskich takich, jak: kłącze pięciornika, kwiaty i liście prawo ślaz u oraz aloes,
babka lancetowata, podbiał, kopytnik, dziewanna.
Miedz
- spośród ziół dużo miedzi zawierają: aloes, babka, głóg, krwawnik, kozieradka, siemię
lniane, lubczyk, naparstnica, nagietek lekarski, łopian, mniszek, orzech włoski, świetlik, szałwia,
jarzębina, morszczyn, spirulina, krasnorosty, płucnica islandzka, a także: żeń-szeń; owoce
jeżyny popielicy; ziele majeranku i tymianku; liście pięty pieprzowej, melisy; nasiona maku;
czerwona i czarna porzeczka.
Żelazo - z roślinnych surowców leczniczych dużo żelaza zawierają: liść pokrzywy, owoc róży,
owoc rokitnika zwyczajnego, porzeczki czarnej i ziele piołunu, a także: aloes, rumianek,
poziewnik, lnica pospolita, rzeżucha, wilżyna ciernista, storczyk, tarnina błotna, pokrzywa,
dziewanna, mech islandzki, cykoria, skrzyp, centuria, dymnica lekarska, przytulia, mniszek
lekarski, ślaz dziki, szanta, melisa lekarska, rdest, bez czarny, wierzba biała, kozłek lekarski,
mięta, kozieradka, tymianek, majeranek, koniczyna, lubczyk, bylice, hyzop, pietruszka - liść,
seler - liść.
Mangan - naturalne z
ródła manganu to: koniczyna czerwona - 57-97 mg/1000 g; lucerna -
ziele kwitnące - 50-73 mg, wyka - ziele - 80-95 mg/kg; ponadto: kozieradka, no-strzyk, grzyby,
cykoria, babka, żywokost, nasiona orzecha, kwiaty bławatka, owoce dzikiej róży, jeżyny
popielicy oraz owoce rokitnika zwyczajnego.
Krzem - bardzo dużo związków krzemu zawierają skrzypy (odwar należy gotować 5-10 minut,
tylko taki zawiera krzemionkę), przywrotniki, podbiał, turzyce, kłącze perzu, rdesty, pokrzywa,
dziewanna, przytulić, poziewnik, płucnica islandzka, kozieradka. Ze wszystkich tych ziół
sporządza się odwar. Duże ilości krzemu zawierają także: aloes, miodunka, mniszek lekarski,
ogórecznik.
Selen - występuje w leczniczych surowcach, takich jak znamiona kukurydzy i cebule, czosnku.
Bór - zioła zawierają znaczne ilości boru, np. kozieradka, lucerna, przelot, wyka, rzeżucha,
gorczyca.
Lit - naturalnym z
ródłem litu mogą być: owoc dzikiej róży, goz
dziki.
Jod - z roślin leczniczych najwięcej jodu zawierają glony i sinice (listownica, spirulina,
krasnorosty, morszczyn) oraz porosty (płucnica, chrobotki). Inne zioła bogate w jod to przede
wszystkim bylica, estragon, dziki bez czarny, szpinak 201 fig/1 kg, cebula 22 ug, rzeżucha,
przytulia, czosnek.
Rośliny zielarskie zawierające nawet nieznaczne,
wręcz śladowe ilości mikroelementów przyczyniają
się do prawidłowej czynności enzymów ustrojowych.
Mikroelementy zawarte w surowcach zielarskich
mogą być przyswajalne przez organizm człowieka.
Właściwy dobór ziół o określonej zawartości
mikroelementów może mieć duże znaczenie dla
uzupełniania niedoborów tych pierwiastków w
organizmie człowieka. Cennym, łatwo dostępnym
z
ródłem wielu pierwiastków śladowych, mogą być
napary i odwary z surowców zielarskich.
Na zakończenie chciałabym dodać, iż witaminy i składniki mineralne w roślinach występują w
naturalnych zespołach, dzięki czemu często są łatwo przyswajalne dla naszego organizmu.
W ziołolecznictwie dostarczane przez zioła witaminy, enzymy, biokataliatory, mikro - i makro
elementy przywracają całemu organizmowi biologiczną równowagę, zapobiegają chorobom i
wspomagają proces leczenia.
y
ródło mgr inż. Ewa Rucińska
Światowa Organizacja Zdrowia przebadała 2600 osób skarżących się na układ krwionośny.
Osoby te zobowiązano, by przez 10 lat odżywiały się według zaleceń współczesnej medycyny, m.in.
zalecano pacjentom zastąpić tłuszcz zwierzęcy tłuszczem roślinnym. Po upływie tego czasu
podzielono pacjentów na dwie grupy: tych, którzy rzeczywiście utrzymali zalecaną dietę i tych,
którzy ją złamali i jedli tak jak lubili...
...Okazało się, że spośród posłusznych medycynie zmarło 27 proc., a spośród nieposłusznych
zmarło tylko 6 proc. Zatem w tym przypadku oficjalna medycyna przyśpieszyła zgony. Niestety,
mit o wyższości tłuszczów roślinnych nad zwierzęcymi funkcjonuje nadal.
Mit 2: Rośliny są z
ródłem witamin
W roślinach nie występują w ogóle witaminy D ani D12, której brak powoduje niedokrwistość.
Witaminy A również nie ma w roślinach. Wprawdzie w roślinach jest karoten, który może się
zamienić w witaminę A, lecz proces ten przebiega z kiepską wydajnością. Zaledwie jedna
szósta karotenu może zamienić się w witaminę A, ale wyprodukowana w ten sposób witamina i
tak nie wchłonie się do organizmu, jeśli nie zjemy tłuszczu. Ani czerwony karoten, ani zielony
chlorofil nie rozpuszczają się w wodzie. Gdyby tak było, to po deszczu pod drzewami byłoby
zielono, a liście zostałyby białe. Podobnie stałoby się z marchwią.
Następne dwie witaminy, które wymagają tłuszczu, aby zostać wchłonięte do organizmu, to E i
K.
E występuje w roślinach, ale jako przeciwutleniacz jest potrzebna tylko wtedy, gdy mamy do
czynienia z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi, czyli takimi, jakie występują w olejach
roślinnych. Kwasy te łatwo się utleniają i wytwarzają tzw. wolne rodniki.
(Wolne rodniki są cząstkami naładowanymi dodatnio które w poszukiwaniu elektronów potrafią
wniknąć do komórki by ograbić ją z ładunków ujemnych. Powoduje to osłabienie komórek bądz

ich zniszczenie. M.in. przyśpiesza to procesy chorobowe a nawet starzenie - przyp. redakcji).
Od niedawna oficjalna medycyna przyznaje, że nie cholesterol, ale wolne rodniki są przyczyną
miażdżycy - dr Jan Kwaśniewski mówił o tym już 26 lat temu.
Witamina K jest syntezowana w jelitach, ale trzeba pamiętać, że niektóre rośliny zawierają tzw.
antywitaminę K, niszczącą tę witaminę.
Rozpuszczalnymi w wodzie są witaminy grupy B. Wbrew pozorom rośliny są niezmiernie
słabym z
ródłem tych witamin. Jabłko w 100 gramach zawiera jedynie 0,02 mg witaminy B1. Aby
zaspokoić normę tej witaminy należałoby zjeść 60 jabłek dziennie. Podobnie jest z innymi
owocami i z innymi witaminami. Jedynie witamina C znajduje się w roślinach w obfitości. Warto
jednak pamiętać, że w wątrobie znajduje się więcej witaminy C niż w cytrynie.
Mit o zdrowym szpinaku pochodzi jeszcze sprzed wojny. Wykazano wtedy, że warzywo to jest
wyjątkowo zasobne w żelazo. W tamtych czasach badano jedynie chemiczną zawartość,
natomiast nie potrafiono zbadać wchłanialności. Dzisiaj dzięki metodzie izotopowej wiemy, że
po zjedzeniu szpinaku żelazo w nim zawarte wchłania się zaledwie w jednym procencie. Dla
porównania: żelazo z cielęciny wchłania się w 22 proc., z sałaty w 3 proc., z produktów
zbożowych w 5 proc., z fasoli i grochu w 8-10 proc. Badając różne diety można uśrednić, że
jedząc 2500 kalorii organizm otrzymuje 15 mg żelaza. Jeżeli będzie to żelazo ze szpinaku, to
wchłonie się zaledwie 0,15 mg żelaza, z czego może powstać jedynie 9 mililitrów krwi
miesięcznie. Mężczyz
nie to może wystarczyć, ale nie kobiecie w wieku rozrodczym.
Gdybyśmy zjedli te 15 mg żelaza w cielęcinie, to okazałoby się, że wchłonęło się 3 mg żelaza, z
czego organizm może utworzyć nawet do 180 mililitrów krwi miesięcznie.
Liczby te są pewnym przybliżeniem, ale wymowa ich jest oczywista: nie liczy się zawartość
danego pierwiastka, ale jego wchłanialność. Wynika z tego, że jedząc bogate w żelazo produkty
zwierzęce, zaspokajamy swoje potrzeby; jedząc produkty roślinne - nie.
Podobnie z wapniem. W szpinaku wapń występuje w formie szczawianu wapnia, więc jest
prawie zupełnie nieprzyswajalny.
Mit 3: Dietetyczne tablice zawartości
Nie jesteśmy w stanie określić zawartości wielu pierwiastków w pożywieniu, bo zależy to od
regionu ich pochodzenia. Kto z nas wie, ile fluoru zawiera chleb kupiony w sklepie? Zależy to od
zawartości fluoru w wodzie, a ta jest różna już na terenie jednego województwa. Jeszcze
większe różnice występują z zawartością jodu.
Przed wojną powszechne było wole tarczyczne, tzw. matołectwo czy kretynizm (dzisiaj mówi się
sprawny inaczej). Ale nie była to choroba genetyczna, lecz spowodowana brakiem jodu. W
Polsce często występowała na Podkarpaciu. Kto z nas wie, ile jodu jest w jajku, które zjadamy?
Teoretycznie według tablic żółtko zawiera dużo jodu, ale w praktyce zależy to od tego, co jadła
kura i w jakim rejonie była hodowana.
Wiele roślin znalazło się na naszym stole tylko dlatego, że glebę sztucznie zasilono w azot,
fosfor albo potas. Przyśpiesza to rozwój rośliny, ale nie przyśpiesza wchłanianie innych
pierwiastków. W rezultacie ta sama roślina ma różną zawartość mikro- i makroelementów, w
zależności od tego, czy rolnik użył nawozów czy nie.
Mit 4: Cytryna jest kwaśna
Nasza krew jest lekko zasadowa - pH = 7,4 (pH - potencjał wodorowy - poniżej 7 oznacza
kwaśny odczyn, a powyżej 7 zasadowy). Organizm bardzo rygorystycznie tego pilnuje.
Minimalne nawet odchylenie w stronę kwaśną do pH = 7,35 powoduje pierwsze objawy kwasicy.
Organizm broni się przed zakwaszeniem i zwiększa tempo oddychania, by tym sposobem
wyrzucić z organizmu dwutlenek węgla i zmniejszyć zakwaszenie organizmu. Również
wydalanie moczu ma za zadanie obniżyć kwasowość. Jeżeli organizmowi nie uda się odkwasić,
a pH spadnie poniżej 6,9, następuje śmierć. Gdyby pH krwi wzrosło z 7,4 do 7,9, to tym razem
mamy do czynienia z zasadowicą, przy tym poziomie również grożącą śmiercią.
Wbrew pozorom nie ten pokarm zakwasza organizm, który jest w smaku kwaśny. Np. cytryna
po spaleniu przez organizm zadziała alkalicznie (zasadowo), bo na rzeczywisty odczyn nie ma
wpływu smak, a zawartość pierwiastków w naszych posiłkach. Jeżeli w pożywieniu jest sód,
potas, wapń albo magnez, to powstają zasady.
W badaniach ustalono, że zakwaszają wszystkie produkty zwierzęce z wyjątkiem mleka. Przy
czym bardziej zakwaszają produkty chude, np. mięso z kurczaka niż tłuste. Tłuszcz ani nie
zakwasza, ani nie alkalizuje pod warunkiem, że spala się do końca.
Alkalizują rośliny. Najsilniej marchew, buraki, wszystkie rośliny zielone oraz seler i pomidory.
Jeśli przyjmiemy, że wołowina ma liczbę kwasową 10, a burak ma liczbę zasadową 10 to jeżeli
zjemy 100 gramów wołowiny i 100 gramów buraków, to odczyn się kompensuje i organizm nie
musi się męczyć, by go doprowadzić do równowagi.
Przykładowe produkty, które silnie zakwaszają organizm: kawa, cukier, kwaśne herbaty (z
wyjątkiem zielonej), piwo i wszystkie napoje gazowane.
Przypisek redakcji:
Wielu badaczy wykazuje, że organizm, w obronie przed przed zbyt silnym zakwaszeniem,
posługuje się tzw. buforem wapniowym. Gdy zakwaszenie trwa dłużej, komórki, by przeżyć,
neutralizują kwas wapniem a gdy braknie im własnego, muszą "ukraść" go z kości. Może to być
powodem choroby kości - osteoporozy.
Mit 5: Zjadanie tłuszczu powoduje otyłość
W Ameryce ludzie praktycznie nie jedzą tłuszczu, a nigdzie indziej na świecie nie ma tylu
otyłych. Na drugim miejscu pod względem otyłości jest teraz Wielka Brytania. Tam również
panuje powszechna moda na jedzenie beztłuszczowe i stosowanie tzw. "naukowych" diet.
Trzeba jednak mocno podkreślić, że tłuszcz w organizmie nigdy nie powstaje z tłuszczu
ani cholesterol nie powstaje z cholesterolu, tak samo jak cukier w buraku cukrowym nie
powstaje z tego, że do gleby sypiemy cukier (cukier powstaje z dwutlenku węgla i wody).
Powszechna wiedza o tym, dlaczego tyjemy przypomina dowcip o ruskim biznesie: ukraść
skrzynkę wódki, sprzedać ją na bazarze, a za zarobione pieniądze napić się wódki.
Nie ma sensu, by organizm z tłuszczu robił tłuszcz.
Otyłość, jak i wiele innych chorób, powstaje dopiero, gdy zjadamy mieszankę tłuszczy i
węglowodanów (cukry, mąki, produkty roślinne), a wtedy organizm produkuje tłuszcz i
cholesterol z węglowodanów. Najpierw organizm spala tłuszcz jako najlepsze paliwo, a potem
przerabia nadmiar węglowodanów na tłuszcz i cholesterol. Najgorsza mieszanka dla człowieka
to taka, w której w sensie energetycznym (nie mylić z proporcjami wagowymi) zjadamy 50 proc.
tłuszczów i 50 proc. węglowodanów. Nie dojdzie do otyłości, gdy jesteśmy wyłącznie na diecie
węglowodanowej (np. w ubogich państwach afrykańskich) lub wyłącznie na diecie tłuszczowej
(dieta optymalna dr. Jana Kwaśniewskiego).
Skąd zatem wzięły się teorie antytłuszczowe firmowane przez naukowców?
Przeprowadzono proste badania zależności cholesterolu od ilości tłuszczu w diecie. Najpierw
podawano badanym 10 proc. tłuszczu w diecie i mierzono cholesterol. Póz
niej podano 20 proc.
tłuszczu i stwierdzono, że cholesterol wzrósł; następnie 30 proc. i znów zanotowano większy
wzrost cholesterolu. Stąd wysnuto wniosek, by jeść jak najmniej tłuszczu. Gdyby jednak w tych
doświadczeniach posunięto się dalej i podano w diecie 70, 80 i 90 proc. tłuszczu, to okazałoby
się, że poziom cholesterolu maleje.
Być może warto iść jeszcze dalej i na przykład ograniczyć ilość jedzenia, albo jeszcze dalej i
stwierdzić, że największy wpływ na tycie ma ją stany lękowe, a na powstawanie cholesterolu
złość i nienawiść. A może iść jeszcze dalej i nauczyć się słuchać intuicji własnego organizmu.