Chipset jest to układ lub zestaw układów scalonych wykonujących wspólnie określone zadanie.
Organizuje przepływ informacji pomiędzy procesorem a poszczególnymi podzespołami
jednostki centralnej. Od chipsetu zależy w dużym stopniu wydajność i niezawodność
komputera. Chipsety są stosowane na płytach głównych i składają się zazwyczaj z dwóch
układów. Układy kontrolują przepływ danych pomiędzy poszczególnymi podzespołami
podłączonymi do płyty głównej i są zwane mostkami:
mostek północny (ang. northbridge) odpowiada za wymianę danych między pamięcią
operacyjną a procesorem oraz steruje magistralą karty graficznej - AGP lub PCI
Express;
mostek południowy (ang. southbridge) odpowiada za współpracę z urządzeniami
wejścia/wyjścia, takimi jak dysk twardy czy karty rozszerzeń, a także interfejsy
zewnętrzne (np. USB, Ethernet, audio).
W zależności od rodzaju, chipset może zawierać następujące kontrolery (sterowniki):
pamięci RAM;
CPU (w tym obsługa pamięci cache L1);
pamięci cache L2;
magistral PCI/AGP, PCI Express;
przerwań IRQ;
kanałów DMA;
dysków ATA/ATAPI (IDE /EIDE), Serial ATA;
klawiatury, myszy (gniazdo PS/2) i innych urządzeń zewnętrznych (np. gniazda USB,
FireWire).
Chipsety mogą zawierać także zegar czasu rzeczywistego RTC, układy oszczędnego
zarządzania energią APM/ACPI, coraz rzadziej stosowane magistrale ISA/EISA, kontroler
napędu dysków elastycznych (FDD), kontrolery starszych typów gniazd szeregowych
(RS232/COM) i równoległych (Centronics/LPT).
Producenci i rodzaje chipsetów:
Intel:
o seria 400: FX, HX, VX, TX, EX, ZX, LX, BX, NX, GX;
o seria 800:i810, i815, i820, i845, i850, i855, i865, i875;
o seria 900: 910, 915, 925, 945, 955, 963, 965, 975X;
o seria P/G/Q: P31, G31, G33, P35, G35, Q35, P43, G43, P45, G45;
o seria X:X38, X48, X58.
VIA Technologies - do procesorów Intel:
o VIA P4X266, P4X400, P4X533;
o VIA PT800, PM880.
VIA Technologies - do procesorów AMD:
o VIAKT133,KM133;
o VIA KT266, KT333, KT400A, KT600, KT880;
o VIA K8T800, K8T890.
Silicon Integrated Systems (SiS):
o Seria 600: 620, 630, 645, 648, 650, 651, 655;
o Seria 700: 735, 740, 798, 432.
NVIDIA Corporation:
o nForce2: Ultra 400Gb, Ultra 400R, Ultra 400;
o nForce3: Go, Professional;
o nForce4: SLI Intel, Series AMD;
o nForce5: 520, 550,560, 570, 590;
o nForce 6: 610i, 630i, 650i, 680i;
o nForce7: 730i, 750i, 780i, 790i.
ATI Technologies - do procesorów AMD:
o AMD 480X, 580X CrossFire;
o AMD 690, AMD M690 (mobilny);
o AMD 740, 770, 780, 790X CrossFire;
o ATI Radeon Xpress 1100, 1150 (ze zintegrowaną grafiką);
o ATI Radeon Xpress 200 M (ze zintegrowaną grafiką);
o ATI SB600 (mostek południowy);
o ATI SB700, SB750 (mostek południowy);
ATI Technologies  do procesorów Intel:
o ATI CrossFire Xpress 3200 (dla Intel Core 2 Duo);
o ATI Radeon Xpress 1100, 1250 (ze zintegrowaną grafiką);
o ATI Radeon Xpress 200;
o ATI SB600 Series (mostek południowy);
Chipsety obsługujące gniazdo Socket 7 (brak AGP):
Chipset 430F 430 HX 430 VX 430 TX 440 FX
Obsługiwane Pentium, Pentium, Pentium, Pentium, Pentium PRO
procesory Pentium MMX Pentium MMX Pentium MMX Pentium MMX
Typ SIMM PS/2 SIMM PS/2 SIMM PS/2, SIMM PS/2, SIMM PS/2
obsługiwanej DIMM DIMM
pamięci
Ilość 128 MB 512 MB 128 MB 256 MB 1 GB
obsługiwanej
pamięci
Obsługa USB Nie Tak Tak Tak Tak
Współpraca z Protokół PIO4 Protokół PIO4 Protokół PIO4 Protokół Protokół PIO4
dyskami UDMA
E-IDE
Chipsety serii 440 obsługujące gniazda Slot1, Socket 370
Chipset Typ i liczba FSB Rodzaj Ilość AGP
obsługiwanyc [MHz] obsługiwanej obsługiwanej
h procesorów pamięci pamięci
EX Celeron 66 SIMM PS/2, 256 MB x1,x2
DIMM
ZX 66 DIMM 256 MB x1,x2
Celeron,
Pentium II
LX 2 procesory 66 SIMM PS/2, 1GB, 256 MB x1,x2
Pentium II DIMM
BX 66,100, DIMM 1GB x1,x2
2 procesory
133
Pentium II, III
NX 2 procesory 100 DIMM 2 GB x1,x2
Pentium II, III
Xeon
GX 4 procesory 100 SIMM PS/2, 8 GB x1,x2
Pentium II DIMM
Xeon
Chipsety serii 800 obsługujące gniazda Slot 1, Socket 370
Chipset Typ i liczba FSB Rodzaj Ilość AGP
obsługiwanych [MHz] obsługiwanej obsługiwanej
procesorów pamięci pamięci
i810 Pentium II, III, 66,100 DIMM 512 MB x1,x2
Celeron
i810E Pentium II, III, 66,100,1 DIMM 512MB x1,x2
Celeron 33
i815 Pentium III, 66,100,1 DIMM 512MB x4
Celeron 33
i820 100,133 RIMM 1GB x4
2 procesory
Pentium II, III
Schemat blokowy płyty głównej z chipsetem i815
Chipsety serii 800 obsługujące gniazda Socket 423, 478
Chipset Typ i liczba FSB Rodzaj Ilość S-ATA Dual N-S AGP
obsługiwanych [MHz] obsługiwanej obsługiwanej DDR, [MB/s]
procesorów pamięci pamięci FireWire
i845 Pentium 4, Celeron, 100,133 DIMM PC133 2 GB Nie Nie 266 x4
Celeron D DDR
200,266,333
i848 Pentium 4, Celeron, 100,133, 200 DDR 2 GB Tak Nie 266 x8
Celeron D 266,333,400
i865 Pentium 4, Celeron, 100,133, 200 DDR 4 Tak Tak 533 x8
Celeron D 266,333,400
i875 Pentium 4, 133,200 DDR 4 Tak Tak 533 x8
Celeron 266,333,400
Celeron D
W chipsetach od serii i845 i nowszych zastosowano szynę o przepustowości od 266 MB/s,
łączącą mostek północny i południowy, co pozwoliło na przekazywanie coraz większej liczby
danych (w tabelach została oznaczona jako N-S).
Schemat blokowy płyty głównej z chipsetem i875
Chipsety serii 900 obsługujące gniazdo Socket T (LGA 775)
Chipset Typ procesorów FSB Rodzaj pamięci Ilość Dual DDR N-S VGA
[MHz] pamięci
[GB]
i915 Pentium 4, Celeron D 133,200 DDR 333,400 2 Tak 266 AGP x8//PCIe x
MB/s 16
i925 Pentium 4, Celeron D 133,200 DDR2 533 4 Tak 266 PCIe x16
MB/s
i945 Pentium 4, D, 133,200, DDR2 400, 533, 4 Tak 533 PCIex16
Celeron D, Core 2 266 667 MB/s
Duo
i965 Pentium 4, D, 133,200, DDR2 8 Tak 2 GB/s PCIex16
Celeron D, Core 2 266 533,667,800
Duo
i975 Pentium 4, D, 200,266 DDR2 8 Tak 2 GB/s PCIe x16SLI/
Celeron D, Core 2 533,667,800 /CROS
Duo
Chipsety VIA do procesorów Intel
Firma VIA Technologies wyprodukowała dużą liczbę chipsetów przeznaczonych do
współpracy z procesorami Intel. Poniżej przedstawiono wybrane modele chipsetów do pracy z
procesorami Intel Pentium 4 i Celeron z gniazdem Socket 478. Firma zastosowała szynę
A-LINK do połączenia mostka północnego z południowym, w celu poprawy wydajności płyt
głównych.
Chipset Rodzaj FSB [MHz] Rodzaj obsługiwanej Ilość AGP A-LINK
obsługiwanych pamięci obsługiwane [MB/s]
procesorów j pamięci
[GB]
P4X266 Pentium 4, 100,133 PC100,PC133 4 x4 266
Celeron SDRAM, PC200,
PC266 DDR
P4X400 Pentium 4, 100,133 16 x8 533
PC200, PC266, PC333,
Celeron
PC400 DDR
P4X533 Pentium 4, 100,133 16 x8 533
PC200,PC266,PC333,
Celeron
PC400 DDR
PT800 Pentium 4, 100,133,200 PC266, PC333, PC400 16 x8 533
Celeron DDR
PM880 Pentium 4, 100,133,200 16 x8 1066
PC266, PC333, PC400
Celeron
DDR (dual DDR)
Chipsety VIA do procesorów AMD
Poniżej przedstawiono chipsety przystosowane do pracy z procesorami AMD Athlon i Duron z
gniazdem Socket A (462).
Chipset Rodzaj FSB [MHz] Rodzaj obsługiwanej Ilość AGP V-LINK
obsługiwanych pamięci obsługiwanej [MB/s]
procesorów pamięci [GB]
KX133 Athlon 100 PC 133 SDRAM 1,5 x4 133
KT133 Athlon, Duron 100,133 PC100,PC133 SDRAM 1,5 x4 133
KT266 Athlon, Duron 100,133 PC100,PC133 SDRAM, 4 x4 266
PC200, PC266 DDR
KT333 Athlon, Duron 100,133,166 PC200, PC266, PC333 4 x4 266
DDR
KT400 Athlon, Duron 100,133,166 PC200,PC266,PC333, 4 x8 533
PC400 DDR
KT600 Athlon, Duron, 133,166,200 PC200, PC266, PC333, 4 x8 533
Sempron PC400 DDR
KT880 Athlon, Duron, 166,200 PC333, PC400 DDR 8 x8 533
Sempron
Poniżej przedstawiono wybrane chipsety firmy SIS do pracy z procesorami Intel oraz AMD.
Firma produkuje zwykle chipsety ze zintegrowaną kartą graficzną. Zastosowanie szyny
Mu-TIOL, łączącej mostek północny i południowy, zwiększyło przepustowość ze 133 MB/s (w
pierwszych modelach chipsetów) do 1 GB/s (w najnowszych modelach), poprawiając ogólną
wydajność systemu.
Chipsety SiS obsługujące procesory Intel
Chipset Rodzaj FSB [MHz] Rodzaj obsługiwanej Ilość AGP Mu-TIOL
obsługiwanych pamięci obsługiwanej
procesorów pamięci [GB]
SIS620 Pentium II 66,100 PC66, PC100 SDRAM 1,5 x2 133 MB/s
SIS630 Celeron Pentium 66,100,133 PC100, PC133 3 x4 133 MB/s
II, III SDRAM
SIS645 Pentium 4, 400 3 x4 533 MB/s
PC133 SDRAM,
Celeron
PC266 DDR
SIS655 Pentium 4, 400,533 4 x8 1 GB/s
PC266, PC333 DDR
Celeron
(Dual DDR)
Chipsety SiS obsługujące procesory AMD
Chpipset Rodzaj FSB Rodzaj obsługiwanej Ilość AGP Mu-TIOL
obsługiwanych [MHz] pamięci obsługiwanej
procesorów pamięci [GB]
SIS740 Athlon, Duron 266 PC133 SDRAM, 1,5 x4 533 MB/s
PC266 DDR
SIS746 Athlon, Duron 266 PC266, PC333, DDR 3 x8 1 GB/s
SIS746 Athlon, Duron 266,333, 3 x8 1GB/S
PC266, PC333,
400
PC400 DDR
Chipsety firmy NVIDIA Corporation
Firma NVIDIA znana z produkcji chipsetów do kart graficznych pojawiła się na rynku
chipsetów płyt głównych i odniosła ogromny sukces. Technologia szyny Hyper-Transport w
przypadku procesorów AMD była szybsza od proponowanych technologii innych firm. Poniżej
przedstawiono wybrane chipsety NVIDIA nForce do pracy z procesorami AMD. Firma
produkowała również chipsety do procesorów Intel, jednak w przypadku tej platformy zawsze
przodowały chipsety firmy AMD.
Chipsety obsługujące procesory AMD
Chipset Rodzaj FSB\HT Rodzaj Ilość VGA H-T
obsługiwanych [MHz] obsługiwanej obsługiwanej [MB/s]
procesorów pamięci pamięci [GB]
nForce Athlon, Duron 200,266 PC100,PC133 4 AGP x4 400
SDRAM,
PC200, PC266
DDR (Dual
DDR)
nForce2 Athlon, Duron 200,266, PC200, PC266, 3 AGP x8 800
333,400 PC333,
PC400 DDR
(Dual DDR)
nForce3 Athlon 64, 800 PC266, PC333, 2 AGP x8 1600
(Socket 754) Sempron 64 PC400 DDR
nForce4 Athlon 64, 800 PC266, PC333, 4 PCIe x16 1600
(Socket 939) Sempron 64, PC400 DDR
Athlon 64X2
nForce 5 Athlon 64, 1600,2000 PC533, PC667, 8 PCIe x16 4000
(Socket AM2) Sempron 64, PC800 DDR2 SLI
Athlon 64X2
nForce 6 Athlon 64, 1600,2000 PC533,PC667, 4 PCIe x16 4000
Socket AM2 Sempron 64, PC800, PC1066 SLI
Athlon 64X2 DDR2
nForce 7 Athlon 64, 4800,5200 PC533, PC667, 8 PGe x16 10200
(Socket AM2+) Sempron 64, PC800, PC1066 SLI
Athlon 64X2, DDR2
Phenom X3,
Phenom X4
Chipsety firmy ATI Technologies
Po zakupieniu koncernu ATI, firma AMD zaczęła produkcję chipsetów do płyt głównych
przeznaczonych do pracy ze swoimi procesorami. Wcześniejsze chipsety AMD nie były zbyt
udane i daleko im było do wyrobów konkurencji. Chipsety ATI odniosły duży sukces dzięki
zastosowanej technologii CrossFire.
Chipset Rodzaj FSB Rodzaj Ilość VGA Hyper
obsługiwanych [MHz] obsługiwanej obsługiwanej transport
procesorów pamięci pamięci [GB] [GHz]
AMD 690 Athlon 64, 400 PC533, PC667, 4 PCIe x16 1
Sempron 64, PC800DDR2
Athlon 64X2
AMD 770 Athlon 64, 400 PC667, 4 PCIe x16 2,6
Sempron 64, PC800,PC 1066
Athlon 64X2, DDR2
Phenom X3,
Phenom X4
AMD 780 Athlon 64, 400 PC667, PC800, 4 PCIex16 2,6
Sempron 64, PC1066 DDR2 zintegr.
Athlon 64X2, ATI HD3200
Phenom X3,
Phenom X4
AMD 790 Athlon 64, 400 PC667, PC800, 8 PCIe x16 SLI 2,6
Sempron 64, PC1066 DDR2
Athlon 64X2,
Phenom
X3, Phenom X4